AirdropAvcisi
New member
Türkiye’nin birinci bayan romancısı Fatma Aliye Topuz’u sizlere anlatmak istedik. Tanzimat devrinde yaşayan Fatma Aliye; Muhadarat, Ref’et, Udi, Enin ve Ahmed Cevdet Paşa ve Vakti isimli romanları ve 40’a yakın makalesinde hanımı tüm boyutlarıyla ele alırken, şiirlerinde vatan sevgisi, bayan hakları ve Batı özentisinin eleştirisi hususlarını işledi .
Fatma Aliye, hayatı boyunca bayanların toplumsal hayatta etkin rol almasını teşvik ederken, “Şefkat-i Nisvan (Kadınları Himaye)” derneğini kurarak bayan haklarını savunan birinci bayanlar içinde yerini aldı.
Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin birinci bayan üyelerinden olan Fatma Aliye, Hilal-i Ahmer Hanımlar Genel Merkez Heyeti’ni kurarak cephede ve cephe gerisindeki çalışmalara dayanak verdi.
BİRİNCİ BAYAN ROMANCI
TCMB, 2009’da dokuzuncu emisyon çerçevesinde 50 liralık banknotların art yüzünde hokka, tüy kalem ve kitap üzere imgelerle birlikte Fatma Aliye’nin portresini kullandı.
Türk edebiyatı ve İslam coğrafyasının birinci bayan romancısı Fatma Aliye Topuz, yaşadığı periyotta bayan hakları için savaşmış ve yapıtlarında bunu işleyerek günümüze ışık tutmuş öncü bir bayan olarak tarihe geçti.
Tarihçi Cevdet Paşa’nın birinci kızı Fatma Aliye, 1862’de İstanbul’da doğdu. Küçük yaştan itibaren uygun bir eğitim alan Fatma Aliye, Fransızca ve Arapça lisanlarının yanı sıra tarih, edebiyat, matematik, hukuk, Arap tarihi ve ideolojisi bahislerinde kendini geliştirme fırsatı buldu.
George Ohnet’in Volonte isimli romanını, 1889’da Meram ismi ve Bir Hanım rumuzuyla Türkçeye çevirerek mesleğine başlayan Fatma Aliye, bunu takip eden yapıtlarında Mütercime-i Meram takma ismini kullandı.
YAPITLARI BİRÇOK LİSANA ÇEVRİLDİ
Ahmet Mithat Efendi ile 1891’de kaleme aldığı Hayal ve Hakikat haricinde, birinci romanı Muhadarat’ı 1892’de “Fatma Aliye Hanım” ismiyle yayınladı. Muharririn bu yapıtı, kendisinin en başarılı yapıtı olarak gösterildi.
“Muhadarat”ın akabinde 1898’de “Ref’et”, 1899’da “Udi”, 1910’da “Enin” isimli romanları yayınlanan Fatma Aliye, 1914’te “Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı” isimli son çalışmasında Meşrutiyet daha sonrası siyasal hayatı husus edindi.
İDEOLOJİ KİTABI YAZDI
Fatma Aliye’nin, 1900’de “Teracim-i Felasife” isimli bir ideoloji kitabı da yayınlandı. Muharrir ayrıyeten, periyodunun mecmua ve gazetelerinde yayınlanmış 40’a yakın makaleye imza attı. Romanları ve başka çalışmaları ile Avrupa ve Amerika basınında kendisinden kelam ettiren Fatma Aliye’nin kimi yapıtları Fransızca ve Arapçaya çevrildi.
Müellifin biyografisi ve yapıtları, 1893’te Chicago’daki Dünya Bayan Kütüphanesi Standı ve Kataloğu’nda yer aldı. 1934’te “Topuz” soyadını alan Fatma Aliye, 13 Temmuz 1936’da İstanbul’da vefat etti.
BAYANLARA ÖNCÜLÜK ETTİ
Fatma Aliye, yapıtlarında duygusal bahislere tartı verirken, bayan ve erkeğin topluma karşı nazaranvlerinde eşit hak ve sorumluluk sahibi olması üzerinde durdu.
bayanın eğitilmesinin faydalarını vurguladı. Tanzimat devrinde yaşayan Fatma Aliye, yapıtlarında sıklıkla bayanın toplum, aile ve evlilikteki pozisyonu mevzularını ele aldı.
ŞİİRLERİNİN ANA TEMASI: VATAN SEVGİSİ
Yazarlığının yanı sıra şairlik tarafı de bulunan Fatma Aliye, şiirlerinde vatan sevgisi, bayan hakları ve Batı özentisinin eleştirisi üzere mevzuları işledi.
Fatma Aliye, yapıtlarında vurguladığı üzere bayanların kendi ayakları üzerinde durabilmesi ve üretmesinin yanı sıra toplum faydasına toplumsal faaliyetlerde bulunması için derneklerin kurulmasında da öncü rol üstlendi.
Kız kardeşi Emine Semiyye ile Şefkat-i Nisvan Derneği’ni (Kadınları Himaye Derneği) kuran Fatma Aliye, burada bayanların eğitimini desteklerken, onları küçük teşebbüslerde bulunarak iktisada katkı sağlaması için cesaretlendirdi. – “İlk”lere ismini yazdırdı, cephede vazife aldı.
KAHRAMAN OLARAK TARİHE GEÇTİ
Müellif Zafer Hanım’ın 1877’de Aşk-ı Vatani simli tek bir roman yayımlaması ötürüsıyla epey sayıda yapıta imza atan Fatma Aliye, birinci bayan romancı unvanını aldı.
Kızılay’ın bu biçimdeki ismi Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin birinci bayan üyesi olan Fatma Aliye, Hilal-i Ahmer Hanımlar Genel Merkez Heyeti’ni de kurarak katibe olarak nazaranv yaptı.
Cephede ve cephe gerisindeki çalışmalara takviye veren Fatma Aliye, Hilal-i Ahmer’in binlerce kahramanından biri olarak tarihe geçti.
TOPLUMDA BAYAN ROLÜ
Toplumda hanımın rolünü ön plana çıkaran çalışmalara imza atan Fatma Aliye, Cemiyet-i İmdadiye derneğini kurarak Rumeli hudutlarındaki askerlere ve onların ailelerine yardım gönderilebilmesi için çalışmalarda bulundu.
Tüm bu çalışmalar, Fatma Aliye’nin edebi tarafı haricinde yardım cemiyetlerindeki faaliyetleriyle de tanınmasına vesile oldu.
Bayanların toplumsal hayatta faal rol üstlenmesi için cüret örneği sergileyen muharrir, yapıtları, fikirleri ve ömür üslubuyla hanımın haklarını savunan birinci bayanlardan biri olarak tarihe geçti.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 2009’da dokuzuncu emisyon çerçevesinde 50 liralık banknotların art yüzünde hokka, tüy kalem ve kitap üzere imgelerle bir arada Fatma Aliye’nin portresini kullandı.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için bağlantı:
[email protected]
Fatma Aliye, hayatı boyunca bayanların toplumsal hayatta etkin rol almasını teşvik ederken, “Şefkat-i Nisvan (Kadınları Himaye)” derneğini kurarak bayan haklarını savunan birinci bayanlar içinde yerini aldı.
Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin birinci bayan üyelerinden olan Fatma Aliye, Hilal-i Ahmer Hanımlar Genel Merkez Heyeti’ni kurarak cephede ve cephe gerisindeki çalışmalara dayanak verdi.
BİRİNCİ BAYAN ROMANCI
TCMB, 2009’da dokuzuncu emisyon çerçevesinde 50 liralık banknotların art yüzünde hokka, tüy kalem ve kitap üzere imgelerle birlikte Fatma Aliye’nin portresini kullandı.
Türk edebiyatı ve İslam coğrafyasının birinci bayan romancısı Fatma Aliye Topuz, yaşadığı periyotta bayan hakları için savaşmış ve yapıtlarında bunu işleyerek günümüze ışık tutmuş öncü bir bayan olarak tarihe geçti.
Tarihçi Cevdet Paşa’nın birinci kızı Fatma Aliye, 1862’de İstanbul’da doğdu. Küçük yaştan itibaren uygun bir eğitim alan Fatma Aliye, Fransızca ve Arapça lisanlarının yanı sıra tarih, edebiyat, matematik, hukuk, Arap tarihi ve ideolojisi bahislerinde kendini geliştirme fırsatı buldu.
George Ohnet’in Volonte isimli romanını, 1889’da Meram ismi ve Bir Hanım rumuzuyla Türkçeye çevirerek mesleğine başlayan Fatma Aliye, bunu takip eden yapıtlarında Mütercime-i Meram takma ismini kullandı.
YAPITLARI BİRÇOK LİSANA ÇEVRİLDİ
Ahmet Mithat Efendi ile 1891’de kaleme aldığı Hayal ve Hakikat haricinde, birinci romanı Muhadarat’ı 1892’de “Fatma Aliye Hanım” ismiyle yayınladı. Muharririn bu yapıtı, kendisinin en başarılı yapıtı olarak gösterildi.
“Muhadarat”ın akabinde 1898’de “Ref’et”, 1899’da “Udi”, 1910’da “Enin” isimli romanları yayınlanan Fatma Aliye, 1914’te “Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı” isimli son çalışmasında Meşrutiyet daha sonrası siyasal hayatı husus edindi.
İDEOLOJİ KİTABI YAZDI
Fatma Aliye’nin, 1900’de “Teracim-i Felasife” isimli bir ideoloji kitabı da yayınlandı. Muharrir ayrıyeten, periyodunun mecmua ve gazetelerinde yayınlanmış 40’a yakın makaleye imza attı. Romanları ve başka çalışmaları ile Avrupa ve Amerika basınında kendisinden kelam ettiren Fatma Aliye’nin kimi yapıtları Fransızca ve Arapçaya çevrildi.
Müellifin biyografisi ve yapıtları, 1893’te Chicago’daki Dünya Bayan Kütüphanesi Standı ve Kataloğu’nda yer aldı. 1934’te “Topuz” soyadını alan Fatma Aliye, 13 Temmuz 1936’da İstanbul’da vefat etti.
BAYANLARA ÖNCÜLÜK ETTİ
Fatma Aliye, yapıtlarında duygusal bahislere tartı verirken, bayan ve erkeğin topluma karşı nazaranvlerinde eşit hak ve sorumluluk sahibi olması üzerinde durdu.
bayanın eğitilmesinin faydalarını vurguladı. Tanzimat devrinde yaşayan Fatma Aliye, yapıtlarında sıklıkla bayanın toplum, aile ve evlilikteki pozisyonu mevzularını ele aldı.
ŞİİRLERİNİN ANA TEMASI: VATAN SEVGİSİ
Yazarlığının yanı sıra şairlik tarafı de bulunan Fatma Aliye, şiirlerinde vatan sevgisi, bayan hakları ve Batı özentisinin eleştirisi üzere mevzuları işledi.
Fatma Aliye, yapıtlarında vurguladığı üzere bayanların kendi ayakları üzerinde durabilmesi ve üretmesinin yanı sıra toplum faydasına toplumsal faaliyetlerde bulunması için derneklerin kurulmasında da öncü rol üstlendi.
Kız kardeşi Emine Semiyye ile Şefkat-i Nisvan Derneği’ni (Kadınları Himaye Derneği) kuran Fatma Aliye, burada bayanların eğitimini desteklerken, onları küçük teşebbüslerde bulunarak iktisada katkı sağlaması için cesaretlendirdi. – “İlk”lere ismini yazdırdı, cephede vazife aldı.
KAHRAMAN OLARAK TARİHE GEÇTİ
Müellif Zafer Hanım’ın 1877’de Aşk-ı Vatani simli tek bir roman yayımlaması ötürüsıyla epey sayıda yapıta imza atan Fatma Aliye, birinci bayan romancı unvanını aldı.
Kızılay’ın bu biçimdeki ismi Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin birinci bayan üyesi olan Fatma Aliye, Hilal-i Ahmer Hanımlar Genel Merkez Heyeti’ni de kurarak katibe olarak nazaranv yaptı.
Cephede ve cephe gerisindeki çalışmalara takviye veren Fatma Aliye, Hilal-i Ahmer’in binlerce kahramanından biri olarak tarihe geçti.
TOPLUMDA BAYAN ROLÜ
Toplumda hanımın rolünü ön plana çıkaran çalışmalara imza atan Fatma Aliye, Cemiyet-i İmdadiye derneğini kurarak Rumeli hudutlarındaki askerlere ve onların ailelerine yardım gönderilebilmesi için çalışmalarda bulundu.
Tüm bu çalışmalar, Fatma Aliye’nin edebi tarafı haricinde yardım cemiyetlerindeki faaliyetleriyle de tanınmasına vesile oldu.
Bayanların toplumsal hayatta faal rol üstlenmesi için cüret örneği sergileyen muharrir, yapıtları, fikirleri ve ömür üslubuyla hanımın haklarını savunan birinci bayanlardan biri olarak tarihe geçti.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 2009’da dokuzuncu emisyon çerçevesinde 50 liralık banknotların art yüzünde hokka, tüy kalem ve kitap üzere imgelerle bir arada Fatma Aliye’nin portresini kullandı.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için bağlantı:
[email protected]