Çorak topraklara bir seyahat

JoKeR

Active member
Her meslek erbabının, her çalışanın, her memurun iş hayatı mühletince yaşadığı farklı, ibretlik olaylar vardır. Çoğumuz bunları kayda kıymet görmeyiz. Şunu unuturuz: Bizim için kayda paha olmayan, diğerleri için kayda kıymet olabilir. Devlette çalışıp da gördüklerini, yaşadıklarını kayda alan, kaleme dökenler, emekli olduktan daha sonra da yayımlayanlar, sayıları az da olsa vardır. Bunlar ortasında olayları, şahısları öyküleştirerek anlatan yok mesabesindedir.

Yunus Emre Vural, bir kamu yöneticisi. Elân Elazığ’ın Sivrice ilçesi kaymakamı. bununla birlikte Elazığ vali yardımcılığı bakılırsavini de yürütüyor. Vural, bahsetmiş olduğum stilde eser veren seçkin kişiselyetlerden biri. Üstelik yazdıkları, birinci kere okuyucunun karşısına çıkıyor. Daha evvel hiç bir yerde yazısı çıkmamış. Yapıtının ismi, Gelevera Deresi. Kitap, Çıra-Edebiyat’ın Birinci Kitaplar Dizisi’nin dokuzuncusu olarak yayınlanmış, Ağustos 2021 tarihindeki, 94 sayfa. Malum son vakit içinderda kitap basmak, ekonomik sebeplerden dolayı zorlaştı. Pandeminin tesirini de anmalıyız bu bağlamda. Edebî eserleri yayınlamak, daha da güç. Zira edebiyat okurları, genel okurlara nazaran daha az. Bir de bir müellifin birinci kitabını, öykü kitabını basmak fazlaca kolay olmasa gerek. Bu açıdan yayınevini kutlamak lazım.

SADE VE YALIN BİR LİSAN

Kitapta on üç öykü yer alıyor. -Hikâye demişken yayınevinin kitaba, hikaye değil de kıssa demesinin de yerinde olduğunu ve isim ile müsemmanın örtüştüğünü söylemeliyim.- Bunların neredeyse tamamı, “köy edebiyatı” tabir edilen sınıfa dâhil edilebilecek vasıfta. Mahallî konuşma biçimleri, şiveler, sözler öne çıkmakta. örneğin şu iki cümle: “Bize hökümetten acil iş çıktı, hökümet gonağı ne var ise yanmışmış, gidip tamir etcük. Beğem işim bir hafta sürer, gardaşın Yunis’e de haber et de sağa yarıma gelsin zehel.” (syf. 65). Yer da büyük ölçüde köy. Lisan ve üslup, çok sade ve yalın. Birinci kitap olmanın acemilikleri, doğal olarak hissediliyor. Yazmak farklı bir şey, bir üslupla anlatmak bambaşka bir şey.

Muharririn mahallî sözcükleri kullandığını söylemiş olduk. Kitapta geçen, daha evvel gördüğümü hatırlamadığım birkaç kelimeyi misal olarak zikretmek istiyorum: nebri (syf. 17), (çalpaladı) (syf. 27), hoşlamak (syf. 40), bıldır (syf. 51), toktağan ve cablama (syf. 52), kambalak (syf. 90), lostracı (syf. 91).

Bendeniz bir kıssa kitabında tabirlere atasözlerine, şiirlere, türkülere müziklere temas edilmesini, atıf yapılmasını, tasvirlerde, diyaloglarda yer verilmesini kıymetli görüyorum. örneğin şöyleki diyor müellif: “yetim hırsızlığa çıkmış ay akşamdan doğmuş” (syf. 14) yahut “kork abrulun beşinden öküzü ayırır eşinden” (syf. 39). Şunu da türküye örnek olarak anayım (syf. 45):

Sevdiydik birbirimizi
Açamadık sırrımızı
Babalar haldan anlamaz
Duysa öldürürdü bizi
Vay vay vay vaay

Duvar Halısı’nda, Yahya Kemal’in Kar Mûsıkîleri isimli şiirinin şu mısraları çıkıyor karşımıza (syf. 16):

“Zihnim bu kentten bu periyottan çok uzakta,
Tanbûri Cemil Beyefendi çalıyor eski plâkta.”

Kitabın isminin, Gelevera Deresi olduğunu söylemiş olduk. Lakin kitapta bu isimle bir kıssa yok. Kitap, ismini Tomruk başlıklı kıssanın ana yerini oluşturan dereden alıyor. Vural’dan, okuyucu olarak gerçek hayattan kesitler, olaylar taşıyan Gelevera Deresi’ni aşacak kıssalar, çalışmalar bekliyoruz. bu biçimde bir imkân var. Bekliyoruz.
 
Üst