Hitler’in zulmünden kaçarak intihar eden Stefan Zweig, 140 yaşında

AirdropAvcisi

New member
1881 yılında Viyana’da doğan Yahudi asıllı müellif, sırf dünya edebiyatına armağan ettiği şahane kitaplarıyla değil, hem de çağının kara yazgısıyla birleşmiş ömür hikayesiyle de totaliter rejimlerin dünyayı sürüklediği kan ve savaşlarla dolu 20. yüzyıl tarihinin kıymetli bir figürü…

İkinci Dünya Savaşı’nın acımasız şartlarında yazmaya çalıştı. Adolf Hitler’in muhaliflere yönelik yürüttüğü sert siyaseti gitgide artıyordu. Zweig de başka aydınlar üzere devayı Almanya’yı terk etmekte buldu.

1942 yılında Brezilya’nın Rio de Janerio kentinde karısı Lotte ile intihar ettiğinde dünya edebiyatı büyük bir kalemini kaybetmiş oluyordu.

Usta müellif ardında yazdığı yapıtları bırakarak hayatına son verdi. Zweig de Almanya’da yaşayan altı milyon Yahudi’den bir tanesiydi; Hitler’in antidemokratik siyasetlerini eleştirdiği için mevtle tehdit edildi, sürgün yedi.

20. yüzyılın değerli edebiyat çalışanlarından olan müellifin kitapları hala en hayli okunan yapıtların başında geliyor. Onun ünü epey az muharrire nasip oldu.

“Bir kere kendini bulmuş olan kişinin bu yeryüzünde yitirecek bir şeyi yoktur artık. Ve bir kere kendi ortasındaki insanı anlamış olan bütün insanları anlar.”



BİLİNDİK KİTABI: SATRANÇ


Zweig denilince Satranç kitabı çabucak akla gelmesini anlayışla karşılarım. Hakikaten birtakım muharrirlerin başka kitapları art planda kalırken, en çok okunan ve bilinen kitapları ise elden ele dolaşır.

Nasıl ki; Dostoyevski Cürüm ve Ceza, Uberto Eco Gülün İsmi, Victor Hogo Sefiller’le anılıyorsa Zweig’nin de Satranç’la hatırlanması sanırım bu örneklerle daha da anlaşılır bir hal alıyor.


SON KİTAP: DÜNÜN DÜNYASI

1942 yılında Brezilya’nın Rio de Janerio kentinde intihar eden Zweig, vefatından epeyce kısa bir süre evvel tamamlar Dünün Dünyası isimli yapıtını. Otobiyografik bir eser olan Dünün Dünyası, on altı başka kısımdan oluşur ve kronolojik olarak birbirini takip eden her kısım müellifin omurundaki farklı bir periyodu anlatır.

Stefan Zweig’ın hayatı boyunca hem kendi ülkesinde Nazizmin tahakkümü altında bir “öteki” tıpkı vakitte farklı ülkelerde ve kıtalarda bir “sürgün” olarak geçen fırtınalı hayatını bu kitapta okuyabilirsiniz.


EDEBİYATA VE SANATA TUTKUN BİR GENÇ

Yaşlı kıtada dünyaya gelen Zweig, hemen çabucak büyük savaşların başlamadığı, Avrupa’nın ve dünyanın büyük kıyamet öncesi (I. ve II. Dünya Savaşları) sakin ve inanç dolu ortamında epey güzel bir eğitim alır; İngilizce, Latince ve Fransızca öğrenen Stefan Zweig; operadan tiyatroya, müzikten edebiyata kadar sanata tutkun bir genç olarak hayatını sürdürür.


KİTAPLARI YAKILDI, SÜRGÜNE GÖNDERİLDİ

Adolf Hitler’in 1933 yılında iktidara gelmesiyle kitapları milyonlarca satan, dünyanın en değerli ve saygın müelliflerinden biri olan Zweig’ın yapıtlarının vakit içerisinde kütüphanelerden, kitapçılardan toplatıldığı, meydanlarda yakıldığı, isminin dahi yasaklandığı dehşetli yılları müellifin hüzün dolu tümcelerinden okuyoruz.

Nihayetinde bir fazlaca Yahudi asıllı bilim insanı, sanatçı ve müellif üzere Stefan Zweig da ülkesini terk etmek zorunda kalır. Stefan Zweig, kalan hayatını ülkesinden uzak olarak yaşar.

Muharrir epeyce sevdiği karısı Lotte ile 22 Şubat 1942’de intihar etti.
 
Üst