İki kentin öyküsü

JoKeR

Active member
SULTAN POLAT

İki kadim kent İstanbul ve Kudüs yerde birbirinden ne kadar uzaksa vakitte o kadar yakın. Güya mukadderatları birlikte yazılmış üzere. Ortalarında bu kadar aralık olmasa, aslında birebir kentten bahsedildiğini düşünürdüm.

İkisi de tarih uzunluğu güç merkezidir; Biri manevi, başkası maddi olarak dünyayı tesiri altına almıştır. En epeyce kuşatılmış, en hayli arzulanmış ve inadına direnmiş iki kent.

Evvel Roma, akabinde İslam ve en son da Osmanlı ile birbirine bağlanmışlar. İstanbul imparatorların Kudüs ise peygamberlerin kenti. Gelin bir arada kutsal mabedlerinin öyküsüyle başlayalım Kudüs’ü ve İstanbul’u keşfetmeye.

İSTANBUL’DA AYASOFYA

İstanbul’un bugüne ulaşan en eski ve en görkemli mabedi Ayasofya’nın öyküsü de aslında peygamberler kenti Kudüs’te başlar. İki kent hak din mabedlerinin öyküsündeki paralelliklerle de birbirine bağlanmıştır.

İkinci Süleyman Mabedi’nin merdivenlerinde vahyi kavmine ulaştıran Hz. İsa’nın bildirisi kısa müddette dünyayı saracaktır. Allahın elçisi dünyayı terk ettikten üç asır daha sonra Roma İmparatorluğu’nu da fetheder. Hıristiyanlık resmi din ilan edilir. İsmini kurucusu olan baba Konstantin’den alan Konstantiniyye bölümünün hak dininin birinci başşehridir.



Baba Konstantin, ulu bir mabed yaptırmak için gerekli hazırlıkları yapsa da, tıpkı Hz. Davud üzere oğluna nasip olur.

Birinci Ayasofya’nın ismi da aslında Hz. İsa’nın Bilgelik sıfatından gelir. 360 yılında inşa edilen mabed 404 yılında isyanda yakılarak yok edilir.

İkinci Ayasofya 415 yılında Teodosyus devrinde inşa edilir, lakin o da İkinci Süleyman Mabedi üzere bir ayaklanma sırasında yıkılır. (Nika Ayaklanması 532.)

Üçüncü Ayasofya’nın temeli 532 yılında atılır ve 537’de ibadete açılır. Hatta Jüstinyen’in açılış sırasında “Seni geçtim Ey Süleyman!” diye bağırdığı kaydedilir. Argümana göre Jüstinyen, Süleyman Mabedi’ni hem hoşlukta, tıpkı vakitte büyüklükte geçmenin kibrini taşımaktadır.



Ayasofya’nın İmparator Kapısı’ndan içeri girince çabucak dönüp üste bakacak olursanız Süleyman Mabedi’ni temsil eden mermer taşı görürsünüz.

İstanbul’un fethi Hz. Muhammed tarafınca müjdelenmiş ve ‹İstanbul kesinlikle fethedilecektir. Onu fetheden kumandan ne hoş kumandan, o ordu ne hoş ordudur. ‹ hadisi ile Fatih Sultan Mehmet övülmüştür.

Hz. Muhammed’in peygamberliğindilk evvel hak din mabedi olarak inşa edilen Ayasofya, Fatih’in kılıç hakkı olduğu kadar da, Mimar Sinan’ın kalem hakkıdır ki onun yaptığı tamirler yardımıyla günümüze ulaşır.

BİRİNCİ KIBLEMİZ

Süleyman Mabedi’nin bulunduğu alan, Kuran-ı Kerim’de “Uzak Mescid” manasına gelen Mescidi Aksa ismiyle zikredilir. 144 dönümlük bir alandır.

Hz. Muhammed, namazlarda yüzünü Mescid-i Aksa’ya dönmüştür. Bu niçinle alan, Hicret’in ikinci yılına kadar İslam’ın birinci kıblesi olmuştur.

Hz. Muhammed’in Mirac’a çıktığı yerdir. O evrede alanda sadece Jüpiter Tapınağı’na ilişkin sütunların bulunduğu kaydedilir ki, bir kısmı günümüze kadar ulaşmıştır. “Mescid-i Aksa’ya gidin ve orada namaz kılın. Şayet oraya gidemez, ortasında namaz kılamazsanız, kandillerinde yakılmak üzere oraya zeytinyağı gönderin.” Hadisi de Müslümanların her vakit Kudüs’ü korumak ve sahip çıkmakla mükellef olduklarının göstergesi değil midir?

Müslümanlar kenti fethettiğinde Hz. Ömer teslim alır ve bir emanname verir. Hz. Ömer periyodunda Mescidi Aksa ne yazık ki kentin çöplerinin döküldüğü bir mezbelelik halindedir. Halife Muallak Kayası üstündeki pislikleri kendi elleriyle temizler. Kaya üstündeki birinci mescidin inşasında şahsen çalışır.

KUBBETÜS SAHRA

Muallak Kayası üzerine halife Abdülmelik b. Mervân tarafınca 686-691 yılları içinde inşa edilir. İslam sanatındaki birinci kubbeli yapıdır. Kubbenin gümüş kaplaması Kalavun zamanında kurşuna dönüştürülür. Birinci altın kaplamanın Yasal bölümünde yapıldığı rivayet edilir. 1992 yılında Ürdün Hükümdarının bağışıyla sarı renkli alaşımın üzeri epeyce ince bir altın katmanla kaplanır. Bu niçinle Altın Kubbe olarak da anılır.

Kudüs Haçlı İşgalleri

Birinci Haçlı işgali 15 Temmuz 1099 tarihinde gerçekleşir ve kentin sokaklarında akan kanın atların dizlerine kadar geldiğini bir daha kendi tarihçileri müellifler. Kubbetüs Sahra’da cesetlerin kanların üzerinde yüzdüğü kaydedilir. Latinler, Süleyman Mabedi zannettikleri Kubbetüs Sahra’yı ise tahrip etmezler. Lakin Tapınakçılar temellerini kazarak Ahit Sandığı ile Hz. Süleyman’ın yüzüğünü, kitaplarını aramışlardır. İsrail de bugün üstündeki mabedleri çökertecek boyutta kazılara devam etmekte lakin hiç bir iz bulamamaktadır. Haçlı işgallerinde Mescidi Aksa alanı yakılıp yıkılır, Hıristiyanlar ve Müslümanların ırzına geçilir, kent hunharca yağmalanır. Kimi batılı tarihçiler tek bir Müslüman’ın sağ bırakılmadığını kaydederler. Museviler havralarda canlı diri yakılır. Kiliseler yağmalanır, Doğu Hıristiyanları aforoz edilir. Yahudilerve Ortodokslar kente bir daha lakin Selahaddin Eyyubi döneminde girebilirler. Kudüs, uzun tarihi boyunca bir peygamberler bölümünde bir de İslam idaresinde huzur bulmuştur.

Bugün Müslümanlarla birlikte Hıristiyanlar ve Musevilerin değerli bir kısmı da İslam ve Osmanlı barışını aradıklarını lisana getirmektedirler.

KUDÜS ÖZGÜRLÜĞÜNE KAVUŞACAKTIR

Yakın tarihe baktığımızda Kudüs Aralık 1917, İstanbul ise Kasım 1918 tarihinde bir kere daha işgal edilir. İstanbul işgalden kurtarılamasaydı bugün Ayasofya’sı ve Süleymaniye’si ile İstanbul da Kudüs ve Mescidi Aksa ile birebir yazgısı paylaşıyor olabilirdi. Bugün İstanbul’da yaşadığımız barış ve inançlı ortamın Kudüs’te de sağlanması ve tüm inananların ibadetlerini huzur ortasında yapabilmesi için, adil ve vicdanlı bir idareye gereksinim vardır. İstanbul’da ezanlar nasıl kilise çanlarının ve havralarda ibadetlerin garantisi ise, Kudüs de geçmişte olduğu üzere bugün de özgürlüğüne lakin adil ve barışçıl bir yönetim ile kavuşabilecektir. Geçen yüzyılın başından bu yana işgal, katliam ve zulmün her türlüsüne direnen Kudüs’ün dünyanın adaletine muhtaçlığı olduğu kadar, dünyanın geri kalanı da Kudüs’te asırlarca tesis edilmiş adalet ve barış, birlikte yaşama tecrübesine muhtaçtır. Kim bilir tahminen de Kudüs bizi kurtaracaktır.
 
Üst