Mükafatları Türkiye’den: Bali Adası’nı plastik poşetlerden kurtarmak istedik

JoKeR

Active member
TRT’nin en değerli toplumsal sorumluluk teşebbüsleri içinde olan ve 2017 yılında “pozitif değişime ilham olmak” unsuruyla yola çıkan “TRT World Citizen Ödülleri”, 2020 ve 2021 yılı kazananları geçtiğimiz günlerde düzenlenen merasimle sahiplerini buldu. Toplumlarına global ölçekte büyük katkı sağlamış isimlere beş farklı kategoride verilen “TRT World Citizen Ödülleri”, bireylerin kıssalarını dünyaya duyurmalarına ve olumlu değişime ilham olmalarına katkı sağlıyor. Merasimde; 2020 “İletişimci Ödülü”nü Merve Çirişoğlu, “Gençlik Ödülü”nü Aikokul Bolotbekova, “Yaşam Uzunluğu Muvaffakiyet Ödülü”nü Ömer Salman, “Eğitimci Ödülü”nü Samuel Isaiah ve “Yılın Dünya Vatandaşı Ödülü”nü Waheed Arian alırken, 2021 “İletişimci Ödülü”nü Eman Askar, “Gençlik Ödülü”nü Melati Wijsen-İsabel Wijsen, “Yaşam Uzunluğu Muvaffakiyet Ödülü”nü Ali Bonat ismine Mahmoud Ismail, “Eğitimci Ödülü”nü Sharih Shiwan ve “Yılın Dünya Vatandaşı Ödülü”nü Hayri Dağlı aldı. Biz de “Gençlik Ödülü”nü alan, Bali’yi tek kullanımlık plastik poşetlerden kurtarmak için “Plastik Poşetlere Güle Güle” isimli kampanya başlatan iklim aktivisti Melati Wijsen-Isabel Wijsen kardeşlerle öykülerini ve kampanyalarını konuştuk.

“Plastik Poşetlere Güle Güle” kampanyasının kıyı temizleme etkinliğinden.


Popüler bir tatil durağı olan Bali, ne yazık ki çöp adası. Endonezya, Çin’den daha sonra dünyanın en büyük ikinci plastik kirleticisi. Plastik atıkları, denizlerdeki plastik kirliliğinin yüzde 10’unu oluşturuyor. Bali’de her gün, 680 metreküp plastik çöp elde ediliyor. Yani neredeyse 14 katlı bir bina kadar. Plastik poşetlere gelince yüzde 5’ten azı geri dönüştürülüyor. Bali’deki plastik poşetlerin birden fazla evvel kanalizasyonlara, daha sonra ırmaklara, daha sonra da okyanuslara dökülüyor. Okyanuslara varamayanlar ise, yakılıyor ya da etrafa saçılıyor. Bali’de Hollandalı ve Endonezyalı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Melati ve Isabel Wijsen iklim aktivisti genç kız kardeşler de Bali’yi tek kullanımlık plastik poşetlerden kurtarmak için bir kampanya başlatmışlar. 2013’te Melati 12 ve Isabel 10 yaşındayken, Bali’yi tek kullanımlık plastik poşetlerden kurtarmak için “Plastik Poşetlere Güle Güle” isimli bir kampanya başlatmışlar.

12 YAŞINDA DÜNYA ÇOK DAHA KOLAY GÖZÜKÜYORDU

Bu yolda birtakım kıymetli muvaffakiyetler elde eden kardeşler, bir gün derste Nelson Mandela, Lady Diana ve Mahatma Ghandi üzere değerli insanları öğrendiklerini belirtiyorlar. O gün konuta yürürken “Biz de kıymetli bireyler olmaya karar verdik. Kıymetli biri olmak için niye büyüyene dek bekleyelim ki? Artık Bali’de yaşayan çocuklar olarak bir fark yaratmak için ne yapabiliriz?” diye sormuşlar ve “Biz de gezegenimize bir iz bırakabiliriz” motivasyonuyla yola çıkmışlar. Bir fark yaratmaya başlamak için yaşlanana kadar beklemek istemeyen kardeşler, o gece oturup beyin fırtınası yapıp Bali’deki tüm sıkıntıları düşünmüşler ve en çok dikkatlerini çeken şeyin plastik poşetler olduğuna karar vermişler. Pirinç tarlalarında oynarken ya da kıyıda yürürken plastik poşetlerin olukları tıkadığını ve ırmaklarda, yol kenarlarında biriktiğini bakılırsan Wijsen kardeşler, bunun üstesinden gelebilecekleri gerçek bir sorun olarak görmüşler. Melati Wijsen, “12 yaşında dünya epeyce daha sıradan gözüküyordu. Emelimiz aslında sıradanti. Adamızı plastik poşetlerden kurtarmak istiyorduk. Plastik poşetleri her yerde görüyoruz ve Bali dünyanın öteki yerlerinden farklı değil. Kardeşim ve ben büyürken bu duruma oldukçaça şahit olduk ve ne yapmamız gerektiğini konuştuk. Aslında büyüyene kadar beklemek istemedik” diyor ve kelamlarına şu biçimde devam ediyor: “Projeye başlarken hayli istekli olduğumuz için, bir değişim yaratacağımızdan emin olduğumuz için epey büyük bir tasamız olmadı ancak geri dönüp baktığımda karşılaştığımız en büyük pürüzün değişimin oldukça yavaş olduğunu söyleyebilirim.”

2016’da halkın dikkatini çekmek için imza kampanyaları, kıyı paklığı düzenleyen Wijsen kardeşler, Bali’nin bu biçimdeki valisi I Made Mangku Pastika’yla görüşmek istemişler lakin Bali Valisi Mangku Pastika etkilenmemiş ve bir buçuk yıldan fazla bir süre Melati ve Isabel’in görüşme taleplerini reddetmiş. Hayal kırıklığına uğrayan kız kardeşler ise çabucak sonrasında Bali Valisi’nin dikkatini çekmek için açlık grevine başlamaya karar vermiş. Yaşlarının küçük olması niçiniyle ise diyetisyen nezaretinde ve yalnızca gün doğumundan gün batımına kadar grevi gerçekleştiren Wijsen kardeşler, açlık grevlerinde tesirli olmuş ve birkaç gün ortasında vali ile toplantılarını yapmışlar. bu biçimdelikle gençlerin plastik poşetlere hayır demesi için yönlendirdiği bir toplumsal teşebbüs ve sivil toplum kuruluşu olan Plastik Poşetlere Güle Güle, 2018’de yürürlüğe giren tek kullanımlık plastik poşet yasağına ivme kazandırmış.

Melati Wijsen ile TRT Genel Müdür Yardımcısı Ömer Faruk Tanrıverdi


10 YIL EVVEL KİMSE YOKTU YANIMIZDA

“niçin plastik şişeleri yahut pipetleri değil de plastik poşetleri seçtiniz?” sorumuza Melati Wijsen, “Plastik, her noktada hayli önemli bir külfet. Baktığınız her yerde plastik pipetler, kutular, su şişelerini bakılırsabiliyorsunuz. Biz kız kardeşimle baktığımızda aslında en epeyce kullandığımız şeylerden bir adedinin plastik poşetler olduğunu gördük ve bunlarla başlamaya karar verdik. Devamı bu türlü geldi” formunda cevaplıyor.
“Yaptıkları aktivizmin hayatlarında ne üzere bir tesiri olduğu?” sorumuza ise, “Şu anda hayatım hayli hoş gidiyor. Aslında bir aktivist ve değişimi yaratabilen biri olarak bu biçimde bir tesir yaratmaktan fazlaca memnunum. Şu an karşılaştığım en kıymetli şey, yalnız olmadığımı hissetmem. Zira bundan 10 sene evvel bu biçimde bir kampanyaya başladığımda etrafımda fazlaca fazla insan yoktu. 10 yıl evvel bilhassa Endonezya üzere bir kültürde bu biçimde bir şeye başlamam aslında bir hayli kişi tarafınca değişik olarak kabul edildi. Bugün her genç insan aslında bir şeyler yapma muhtaçlığını ve isteğini hissediyor” formunda yanıtlıyor.

Youthtopia ile genç başkanlar yetişiyor

Wijsen kardeşler, öbür genç aktivistlere ilham vermek ismine Youthtopia isimli bir teşebbüs kurmuşlar. Wijsen, “Bu proje aslında genç insanların birbirinden çok şey öğrenebilecekleri bir platform. ötürüsıyla benim hayatta gurur duyduğum en değerli şeylerden bir tanesi, 12 yaşında küçük bir çocukken başladığım bu işte, şu anda 21 yaşında genç bir teşebbüsçü olarak başka genç insanları da birtakım şeylere itebilme, birtakım şeylerde teşvik edebilme dürtüsü. Youthtopia’da çeşitli etkinlikler ve online dersler aracılığıyla dünyanın dört bir yanından genç önderleri değişim ve dönüşüm için gereken marifetlerle donatmayı hedefliyoruz” diyor.
 
Üst