AirdropAvcisi
New member
Ekmek Hengamesi, bayanın Çiftliği, Murtaza, 72. Koğuş ve Gurbet Kuşları’nın da ortalarında olduğu fazlaca sayıda unutulmaz yapıta imza atan, roman, şiir ve oyun müellifi Orhan Kemal, 15 Eylül 1914’te Adana’nın Ceyhan ilçesinde dünyaya geldi. Gerçek ismi Mehmet Raşit Öğütçü olan usta edebiyatçı, çocukluğunun birinci yıllarını Adana’da geçirdi.
Birinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra Adana’nın Fransız işgaline uğraması üzerine avukat babası Abdülkadir Kemali Beyefendi ve ilkokul öğretmeni annesi Azime Hanım’la Adana’dan ayrıldı.
ZARURÎ BİR GÖÇ
Ailesiyle evvel Niğde, daha sonra Konya, babasının Kastamonu milletvekili olarak 1. Meclis’e girmesinin akabinde Ankara’da yaşamaya başlayan Kemal, babasının 1930’da Ahali Cumhuriyet Fırkası’nı kurmasının akabinde gelişen olaylar kararı ailesinin Suriye’ye zarurî göçüyle ortaokul son sınıfta tahsilini bıraktı.
FARKLI İŞLERDE ÇALIŞTI
Orhan Kemal, ondan sonrasında Adana’ya geri dönerek tarım fabrikalarında personellik, dokumacılık, ambar memurluğu ve katiplik üzere işlerde çalışırken, Ulusal Mensucat Fabrikası’nda emekçi olan Nuriye Hanım ile 5 Mayıs 1937’de evlendi ve biri kız 4 çocuğu dünyaya geldi.
BİRİNCİ ŞİİRLERİNİ ASKERDEYKEN YAZDI
Yazı hayatına şiirle başlayan ve birinci şiirini 1939 yılında Reşat Kemal takma ismiyle yayınlanan müellif, kıssa ve romanlarında Orhan Kemal ismini kullandı ve bu isimle ünlendi.
Panait Istrati ile Maksim Gorki hikayelerinden etkilenen, hikayeleri 1941-1943’te Yürüyüş ve İkdam gazeteleriyle Yurt ve Dünya mecmuasında yayınlanan Kemal, 1951’de İstanbul’a gelerek tefrika hikayeler kaleme aldı.
ASIM BEZİRCİ’DEN KEMAL’E ÖVGÜ
Orhan Kemal’in 1949’da yayınlanan birinci kıssa kitabı “Ekmek Kavgası” sanat etrafından olumlu tenkitler aldı. Edebiyat eleştirmeni Asım Bezirci, yapıta dair şunları kaydetmişti: “Bu hikayeci (Orhan Kemal) ile kesinlikle ki edebiyatımızda memleketin şimdiye kadar görülmemiş taraflarına bir pencere açılmıştır. öncedena kendine has bir sözü var. Şaşılacak derecede canlı ve sürükleyici bir tabir. Şimdiye kadar edebiyatın alışmadığı halk lehçesi ve kaba kelamlardan kaçınmayan bir içtenlikle bize halkın aşağı katmanlarında kıvıl kıvıl kaynaşan hayattan enstantaneler veriyor. Tiplerin hayal mahsulü olmadığını birinci bakışta fark ediyorsunuz. Derhal anlıyoruz ki bu beşerler o acıları, kaygıları, sevinçleri ve özlemleriyle hayatışlar.”
NAZIM HİKMET’TEN ETKİLENDİ
Askerlik nazaranvi esnasında, ceza kanununun 94. unsuruna ters davranıştan 5 yıl mahpusa mahkum olarak Kayseri, Adana ve Bursa cezaevlerinde yatan muharrir, Bursa Cezaevi’ndeyken Nazım Hikmet’le arkadaş oldu ve ünlü şairin roman denemelerini beğenmesi üzerine şiiri bırakarak roman yazmaya başladı.
Orhan Kemal, Nazım Hikmet ile Bursa Cezaevi’nde geçirdiği tutukluluk yılları anılarını “Nazım Hikmet’le 3,5 Yıl” isimli kitabında topladı.
Hikmet’in vefatından iki yıl daha sonra 1965’te yayınlanmış olan eser, bir anı kitabı olmanın ötesinde hem Nazım Hikmet’in birebir vakitte Orhan Kemal’in sanat anlayışıyla ilgili bilgiler içeriyor.
“NİÇİN YAZIYORUM”
Uzun yıllar kıssa yazarak kendini geliştiren Kemal, 1940’ların sonunda roman yazmaya yönelmesini şu sözlerle de tabir etmişti:
“neden roman yazıyorum? Bu muhtaçlık nereden geliyor? Yeteneğimden. Düzgün şair olamadığım için hikayeci oldum. Âlâ şair olamazdım, önümde dağ üzere Nazım vardı. Uygun şair olmam için evvel onu aşmam gerekirdi. Nazım aşılması sıkıntı ve olanaksız sarp bir dağdır. Nazım, sonsuz mavi bir denizdir. Nazım, şiir püskürten bir yanardağdır.”
BİRÇOK MÜKAFATA BEDEL GÖRÜLDÜ
Kemal, Kardeş Hissesi hikayesiyle 1958’de Sait Faik Öykü Armağanı’nı, Evvel Ekmek ile 1969’da Sait Faik Öykü Armağanı ile Türk Lisan Kurumu tarafınca verilen Hikaye Ödülü’nü aldı.
Konusunu ve bireylerini 1958’de yayınlanan Devlet Kuşu romanından aldığı 3 perdelik İspinozlar oyununu 1964’te kaleme alan müellifin bu birinci oyunu, 1964 – 1965 tiyatro döneminde İstanbul Kent Tiyatroları tarafınca sahnelendi.
Orhan Kemal, farklı senelerda kaleme aldığı 72. Koğuş, Murtaza Eskici Dükkanı, Kardeş Hissesi isimli yapıtlarını de oyunlaştırırken, 72. Koğuş’la 1967’de Ankara Sanat Severler Derneği’nce En Uygun Oyun Müellifi seçildi.
Usta edebiyatçının 1963’te Sokakların Çocuğu, Kanlı Topraklar, Mahalle Hengamesi ve Dünyada Harp Vardı kitapları birebir anda raflarda yerini aldı. Yurt haricinde da okunan Kemal’in kitapları, bilhassa Sovyetler Birliği’nde yayınlandı.
ORHAN KEMAL ÖLDÜ…
Babaannesinin soyunun bulunduğu yerleri gezip not almak ve 93’ten Bu Yana ismiyle ailesinin öyküsünü yazmak hedefiyle 1970’te Bulgar Muharrirler Birliğinin daveti üzerine Sofya’ya giden muharrir, burada kalp krizi geçirdi ve hastaneye kaldırıldı.
Müellif Orhan Kemal, tedavi gördüğü hastanede 2 Haziran 1970’te 56 yaşındayken hayatını kaybetti ve cenazesi Türkiye’ye getirilerek 5 Haziran’da Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
İSMİNE ÖDÜL VERİLİYOR
Güçlü hayatına karşın hayat dolu olan Orhan Kemal’in vefatından 2 yıl daha sonra başlatılan Orhan Kemal Roman Armağanı, hala verilmeye devam ediyor.
Birinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra Adana’nın Fransız işgaline uğraması üzerine avukat babası Abdülkadir Kemali Beyefendi ve ilkokul öğretmeni annesi Azime Hanım’la Adana’dan ayrıldı.
ZARURÎ BİR GÖÇ
Ailesiyle evvel Niğde, daha sonra Konya, babasının Kastamonu milletvekili olarak 1. Meclis’e girmesinin akabinde Ankara’da yaşamaya başlayan Kemal, babasının 1930’da Ahali Cumhuriyet Fırkası’nı kurmasının akabinde gelişen olaylar kararı ailesinin Suriye’ye zarurî göçüyle ortaokul son sınıfta tahsilini bıraktı.
FARKLI İŞLERDE ÇALIŞTI
Orhan Kemal, ondan sonrasında Adana’ya geri dönerek tarım fabrikalarında personellik, dokumacılık, ambar memurluğu ve katiplik üzere işlerde çalışırken, Ulusal Mensucat Fabrikası’nda emekçi olan Nuriye Hanım ile 5 Mayıs 1937’de evlendi ve biri kız 4 çocuğu dünyaya geldi.
BİRİNCİ ŞİİRLERİNİ ASKERDEYKEN YAZDI
Yazı hayatına şiirle başlayan ve birinci şiirini 1939 yılında Reşat Kemal takma ismiyle yayınlanan müellif, kıssa ve romanlarında Orhan Kemal ismini kullandı ve bu isimle ünlendi.
Panait Istrati ile Maksim Gorki hikayelerinden etkilenen, hikayeleri 1941-1943’te Yürüyüş ve İkdam gazeteleriyle Yurt ve Dünya mecmuasında yayınlanan Kemal, 1951’de İstanbul’a gelerek tefrika hikayeler kaleme aldı.
ASIM BEZİRCİ’DEN KEMAL’E ÖVGÜ
Orhan Kemal’in 1949’da yayınlanan birinci kıssa kitabı “Ekmek Kavgası” sanat etrafından olumlu tenkitler aldı. Edebiyat eleştirmeni Asım Bezirci, yapıta dair şunları kaydetmişti: “Bu hikayeci (Orhan Kemal) ile kesinlikle ki edebiyatımızda memleketin şimdiye kadar görülmemiş taraflarına bir pencere açılmıştır. öncedena kendine has bir sözü var. Şaşılacak derecede canlı ve sürükleyici bir tabir. Şimdiye kadar edebiyatın alışmadığı halk lehçesi ve kaba kelamlardan kaçınmayan bir içtenlikle bize halkın aşağı katmanlarında kıvıl kıvıl kaynaşan hayattan enstantaneler veriyor. Tiplerin hayal mahsulü olmadığını birinci bakışta fark ediyorsunuz. Derhal anlıyoruz ki bu beşerler o acıları, kaygıları, sevinçleri ve özlemleriyle hayatışlar.”
NAZIM HİKMET’TEN ETKİLENDİ
Askerlik nazaranvi esnasında, ceza kanununun 94. unsuruna ters davranıştan 5 yıl mahpusa mahkum olarak Kayseri, Adana ve Bursa cezaevlerinde yatan muharrir, Bursa Cezaevi’ndeyken Nazım Hikmet’le arkadaş oldu ve ünlü şairin roman denemelerini beğenmesi üzerine şiiri bırakarak roman yazmaya başladı.
Orhan Kemal, Nazım Hikmet ile Bursa Cezaevi’nde geçirdiği tutukluluk yılları anılarını “Nazım Hikmet’le 3,5 Yıl” isimli kitabında topladı.
Hikmet’in vefatından iki yıl daha sonra 1965’te yayınlanmış olan eser, bir anı kitabı olmanın ötesinde hem Nazım Hikmet’in birebir vakitte Orhan Kemal’in sanat anlayışıyla ilgili bilgiler içeriyor.
“NİÇİN YAZIYORUM”
Uzun yıllar kıssa yazarak kendini geliştiren Kemal, 1940’ların sonunda roman yazmaya yönelmesini şu sözlerle de tabir etmişti:
“neden roman yazıyorum? Bu muhtaçlık nereden geliyor? Yeteneğimden. Düzgün şair olamadığım için hikayeci oldum. Âlâ şair olamazdım, önümde dağ üzere Nazım vardı. Uygun şair olmam için evvel onu aşmam gerekirdi. Nazım aşılması sıkıntı ve olanaksız sarp bir dağdır. Nazım, sonsuz mavi bir denizdir. Nazım, şiir püskürten bir yanardağdır.”
BİRÇOK MÜKAFATA BEDEL GÖRÜLDÜ
Kemal, Kardeş Hissesi hikayesiyle 1958’de Sait Faik Öykü Armağanı’nı, Evvel Ekmek ile 1969’da Sait Faik Öykü Armağanı ile Türk Lisan Kurumu tarafınca verilen Hikaye Ödülü’nü aldı.
Konusunu ve bireylerini 1958’de yayınlanan Devlet Kuşu romanından aldığı 3 perdelik İspinozlar oyununu 1964’te kaleme alan müellifin bu birinci oyunu, 1964 – 1965 tiyatro döneminde İstanbul Kent Tiyatroları tarafınca sahnelendi.
Orhan Kemal, farklı senelerda kaleme aldığı 72. Koğuş, Murtaza Eskici Dükkanı, Kardeş Hissesi isimli yapıtlarını de oyunlaştırırken, 72. Koğuş’la 1967’de Ankara Sanat Severler Derneği’nce En Uygun Oyun Müellifi seçildi.
Usta edebiyatçının 1963’te Sokakların Çocuğu, Kanlı Topraklar, Mahalle Hengamesi ve Dünyada Harp Vardı kitapları birebir anda raflarda yerini aldı. Yurt haricinde da okunan Kemal’in kitapları, bilhassa Sovyetler Birliği’nde yayınlandı.
ORHAN KEMAL ÖLDÜ…
Babaannesinin soyunun bulunduğu yerleri gezip not almak ve 93’ten Bu Yana ismiyle ailesinin öyküsünü yazmak hedefiyle 1970’te Bulgar Muharrirler Birliğinin daveti üzerine Sofya’ya giden muharrir, burada kalp krizi geçirdi ve hastaneye kaldırıldı.
Müellif Orhan Kemal, tedavi gördüğü hastanede 2 Haziran 1970’te 56 yaşındayken hayatını kaybetti ve cenazesi Türkiye’ye getirilerek 5 Haziran’da Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
İSMİNE ÖDÜL VERİLİYOR
Güçlü hayatına karşın hayat dolu olan Orhan Kemal’in vefatından 2 yıl daha sonra başlatılan Orhan Kemal Roman Armağanı, hala verilmeye devam ediyor.