JoKeR
Active member
Tevfik Fikret, Galatasaray Sultanisi’nde tahsil gördüğü senelerda okulunda zamanın değerli edebiyatçıları olan Recaizade Ekrem, Muallim Naci, Muallim Feyzi üzere isimler öğretmen olarak nazaranv yapıyordu. Fikret, bu isimlerin yönlendirmesiyle şiir yazmaya başladı. Lise senelerında sürdürüğü çalışmalar sonucunda yazdığı bir şiirini, bir daha öğretmenlerinin teşviki ile Tercüman-ı Hakikat’te yayımlandı. Kuşkusuz bu kısa öykünün benzerilerini bir fazlaca müellif, şair hayatış olabilir. Bir öğretmen, bir kitap yahut bir muharrir… Yazmak ve okumak üzerine bir hayat kurarken kıvılcımı bunlardan rastgele biri başlatabilir. Birden fazla vakit da bu yönelim eğitim hayatının başlangıcında daha bariz biçimde ortaya çıkar ve sınıflar büyürken öyküde zaten şekillenir. Uzun vakit daha sonra yüz yüze eğitimin bir daha başladığı şu günlerde biz de Ümit Meriç, Ali Ayçil, Hüseyin Akın, Güzide Ertürk, Emin Gürdamur ve Ayşe Sevim’in kapısını çaldık ve onları öğrencilik günlerine götürerek, yazmaya, okumaya yönelişlerinin niçinlerini, bu efor ortasındayken karşılaştıkları kitapları, öğretmenleri sorduk. Aldığımız karşılıklar hayatını bu tarafta kurgulayan ve kurgulamak isteyen herkes için ilham verici oldu.
AYŞE SEVİM: Kitaplar içinde kendine yer açmak
İlkokul ve ortaokul öğrencileri, “sınıf nedir?” diye sorduğunuzda bu söze kelamlık manası haricinde öbür bir mana yükleyemiyorlar. halbuki “ev nedir?”, “kantin nedir?” söylemiş olduğinizde birbirinden farklı yanıtlar duyabilirsiniz. Bu söze kendi yaşanmışlıklarına dair bir mana verebiliyorlar. Sınıfta fazlaca uzun müddet boyunca bulunmamıza karşın, ona öbür manalar veremememiz şaşırtıcıdır. Sınıfla yer olarak bir içselleştirme yaşayamadığımız, bu yerde bir alışverişin olmadığı birçok vakit ortadadır. Bizden üst nesillerde öğretmenlerinden etkilenerek yazma ve okuma yoluna girdiği hoş kıssaları vardır. Lakin 90’larda çocukluk hayatış biri olarak ben bu biçimde bir serüvenim olmadı. Lakin ben okulu kırıp, okulun kütüphanesinde vakit geçiren bir çocuktum. Okula erkenden gidip, derse geç kalırdım. Kütüphanede farklı bir dünya oluşturabileceğimi görmüştüm. Ben sınıf teriminin, öğrenciye kendini ifa etmeye imkân tanımayan bu yerin onda bir kıvılcıma niye olabileceğine inanmıyorum. Lakin orada kendine bir yer bulamayan ve alan açmak isteyenler arayışa girdiğinde sonuç alabiliyor. Ben de sınıfta bulamadığımı kütüphanelerde buldum. Bu ilkokuldan itibaren bu biçimdeydi. Hatta okuma yazma bilmiyorken bile kütüphanede oturup, kitapların fotoğraflarına uzun uzun baktığımı ve incelediğimi hatırlıyorum. İnsan bir biçimde yeteneğiyle buluşuyor. Yazma ve okuma yönelimi ortasında esasen kendimce bir yolda ilerleyen lisenin son senelerında, beni bu mevzuda teşvik eden bir öğretmenim olmuştu. Yalnızca 8 ay bizimle kalan bu öğretmenimize hâlâ büyük bir hürmet duyarım. Hepimize farklı müzikler, kitaplar, mecmualar okumak noktasında olumlu yönlendirmeleri olmuştu.
ÜMİT MERİÇ: Meşhur Adamlar Ansiklopedisi’nden Pardayanlar’a
Beşikten mezara ilim tahsil etmenin farz olduğuna inanan bir beşerim. ötürüsıyla benim için eğitimin bir başlangıcı vardır lakin sonu yoktur. Aile itibariyle şanslı bir insan olduğum için gözlerimi duvarlarında yerden tavana kadar kitaplar olan bir meskende açtım. Ayrıyeten bu kütüphanelerden birinin iki rafında da vakit ortasında çoğalan benim şahsıma ilişkin kitaplarım vardı. Birinci okuduğum kitaplar içinde La Fontaine’den Orhan Veli’nin yaptığı şiir çevirileri, İbrahim Alâaddin Gövsa’nın Meşhur Adamlar Ansiklopedisi ve Refik Halid ile Peyami Sefa’nın romanları vardı. Buna ek olarak Michel Zevaco’nun 10 ciltlik Pardayanlar dizisini büyük bir iştahla iki yaz boyunca okuduğumu hatırlıyorum. Her ailenin çocuklarına bir kütüphane armağan etmesini ve orayı da bebeklikten itibaren yaşına uygun kitaplarla donatmasını öneriyorum. Benim de torunum için hazırladığım bu biçimde bir kütüphane var. Orada dinozorların hayatından İstanbul Kaç Yaşında? başlığını taşıyan bir yapıta kadar aşağı üst 300 civarında kitap var. çabucak hemen 4 yaşında olan torunum televizyondan “Red Kit” ya da “Scooby Doo” takip ederken onun ister istemez küresel bir dünyanın vatandaşı olacağını düşünerek televizyonu kapatmıyorum. Ancak birlikteinde Nuh Peygamberle ilgili bir kitabı da ona okumayı ihmal etmiyorum. Devletimiz ve belediyelerimiz günümüz itibariyle bebek ve çocuk kitaplıkları açmaya başladılar. Türkiye’de şu anda 7 adet olan bu kütüphanelerin sayısı arttırılmalı ve içerikleri kesinlikle daima olarak tazelenmeli. Ankara Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki Çocuk ve Gençlik Kütüphanesi’ni de bütün Ankaralı çocukların büyükleriyle birlikte ziyaret etmeyi bir alışkanlık haline getirmelerini tavsiye ediyorum.
HÜSEYİN AKIN: Kendi kendini besleyen jenerasyon
İlkokuldan ortaokul sona kadar merhum annemin ve babamın müfredatına tabi olduğum için dönüp dolaşıp meskende hazır bulduğum Yunus Emre, Niyazi Mısri, Eşrefoğlu Rumi Divanlarının yanı sıra Ariflerin Menkıbeleri, Miftahul Kulüb ve Envarul Aşikin üzere yaşımın hayli üzerinde kitapları okudum. Bunlar mesken kitaplarımdı. Konutumuzda televizyon (siyah beyaz) olmadığı için yalnız kaldığım vakit içinderda pek bir şey anlamasam da bu kitaplarla avunuyordum. bu vakitte sokak ve kapı önü kitaplarım fazlaca daha farklıydı. Teksas, Tom Mix, Zagor, Mandrake üzere sokaklarda okuduğum çizgi romanların yanında Salata, Gırgır, Fırt; Çarşaf üzere karikatür ve mizah mecmualarını de kaçırmıyordum. İlkokul 4. sınıftan itibaren Kemalettin Tuğcu ve Ömer Seyfettin kıssalarını elimden düşürmez oldum. Tuğcu’nun bu acıklı öyküleri benim kapı önü kitaplarımdandı. Lise senelerımda konjonktürün de tesiri ile Mısır, Cezayir, Suriye, Pakistan, Tunus ve İran menşeli müelliflerin çeviri kitaplarını okumaya başladım. Edebiyata yönelişimle birlikte Mehmet Akif, Tevfik Fikret, Faruk Nafiz Çamlıbel, Ali Ulvi Kurucu ve Necip Fazıl’ın yazdıklarının hayli sıkı okuyucusu oldum. Asıl membaı Lise 2. Sınıfta İsmet Özel’in “Şiir Okuma Kılavuzu” kitabını ve akabinde “Üç Mesele” kitabını okuyarak bulmuştum. Şişli İmam Hatip Lisesi’nde okurken edebiyat öğretmenimizin devir ödevi olarak verdiği kitaplar çıtası çok yüksek kitaplardı. Kemal Tahir, Orhan Kemal, Cemil Meriç, Edward Said, İsmet Özel, Sezai Karakoç, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal, Tarık Buğra, George Orwell, Knut Hamsun üzere müellifleri bu vesileyle okumuştum. örneğin İsmail Cem’in “Türkiye’nin Geri Kalmışlığının Tarihi” isimli kitabını ben edebiyat hocamın periyot ödevi olarak vermesi vesilesiyle okumuştum. Sloganlardan kaçıp mısralara, insanlardan kaçıp kitaplara, okulu kırıp Beyazsaray Kitapçılar Çarşısı’na sığındım. Lise ve fakülte süreci seksenli senelera tekabül eden bizim nesil aslında ebeveyn ya da öğretmenden fazla kendi kendini besleyen jenerasyondu.
GÜZİDE ERTÜRK: Bir öğretmenden çok daha fazlası
Solak bir öğrenci olarak yazma serüvenim biraz sancılı başlamıştı. Sol elle yazabilmek için öğretmenimi ikna etmem gerekiyordu ve bu pek de kolay bir müddetç değildi. bir daha de Cin Ali’nin maceralarını sevmiştim. O küçücük çöp adamın başına neler geliyordu öyle! Okumayı sevdiren öğretmenlerime üçüncü sınıftan daha sonra, okulumu değiştirdikten daha sonra rastladım. Türkçe dersine giren öğretmenimin el yazısına hayran kalmıştım. Kimsede rastlamadığım farklı kalemleri, içine şiirler yazdığı bir defteri vardı. kimi vakit o defterden şiirler okurdu. Okuduğu şiirlerin tesirinde kalır, şairini merak ederdim. yıllar daha sonra o şiirlerin aslında kendisine ilişkin olduğunu hissettim.
Ortaokuldaki edebiyat öğretmenlerimle maalesef pek anlaşamamıştım. Okuduğum kitaplarla, işlediğimiz dersler içinde aşılması sıkıntı bir dünya vardı. Rehberlik hocam, bu denizi aşmama yardım etti ve elimden tutup beni Taksim’deki Tüyap Fuarına götürdü. Bir Kasım ayı, yıl 1999. Otobüse binişimizi, köprüyü aşışımızı, Ulusal Eğitim Bakanlığının yayınevine gidişimizi epeyce âlâ hatırlıyorum. Kitap kapaklarının hepsi tıpkı renkte raflara dizilmişti. Pembe kapaklı kitaplar içinden iki kitap seçtim: “Suç ve Ceza”, “Ölü Konutundan Hatıralar”, Dostoyevski. daha sonra fuara geçmiştik. Aldığım kitabı fazlaca uygun hatırlıyorum: “Hababam Sınıfı”, Rıfat Ilgaz. Tüyap Fuarı bir dönüm noktası oldu. Artık ömrümde Dostoyevski vardı. Raskolnikov’un küçücük odası yeni bir dünyaya kapı aralamıştı. Dostoyevski’nin hapishane günlüklerini okurken sarsılmıştım. Hababam Sınıfı’na gelince, demek haylaz bir sınıfın kitabını yazmak mümkündü.
Lisede Nurten hocayla tanıştım. Edebiyat öğretmeni ve beraberinde bir üniversite öğrencisiydi. Okulumuza stajyer olarak başlamıştı. Ben ve arkadaşım biraz haylazlık yapıp dersi dinlememiştik. Nurten Hoca dersten daha sonra yanımıza gelip, “Bu davranışınız beni üzdü,” demişti. Hayret etmiştim. Birinci sefer karşımda üzülen bir öğretmen vardı. O andan itibaren Nurten hocayı üzmemek için elimden geleni yapmıştım. Bana divan edebiyatını o sevdirdi. Teneffüslerde koşarak öğretmenler odasına, onun yanına giderdim. Şairlerden, şairlerin hayatlarından, üniversitede başına gelenlerden, çalışmalarından, bahsederdi. Beni o kadar fazlaca kitaba yönlendirdi ki! bir arada röportajlar yaptık, kitap fuarlarına gittik, kütüphaneleri gezdik. kimi vakit uzun uzun tartışırdık da. Benim için bir öğretmenden çok daha fazlasıydı.
ALİ AYÇİL: Bütün hayatım tahminen de o kitabın hevesinden ibaret
İlkokula biraz erken yaşta ve okullar açıldıktan bir iki ay daha sonra başladım. Sömstriye kadar Filiz öğretmen arkadaşlarıma yetişeyim diye o kadar üstüme düştü ve sıkıştırdı ki, artık okul deyince içimi bir endişe basıyordu. İkinci yarıyılın başında, fazlaca karlı bir günde öğretmenimiz sobanın yanı başına geldi ve elindeki iki masal kitabını göstererek, “biliyor musunuz çocuklar, bunları kime ikram getirdim,” dedi. Aslında her insanın ortasından geçen kendisiydi, biliyorum. Kısa bir sessizlikten daha sonra, “biri Fikret’in biri de Ali’nin” deyiverdi. Bu, geç başladığım biçimde okumayı söküp arkadaşlarıma yetiştiğim için bana verilen bir armağandı. O günkü sevinci ve gururu anlatamam. ömrümde aldığım birinci ikram, karlı bir günde Filiz öğretmenin uzattığı masal kitabı oldu. Tahminen de bütün hayatım bu kitabın hevesinden ibarettir, kim bilir?
EMİN GÜRDAMUR: Talih yoktur, âlâ öğretmen vardır aslında
Güzel bir öğretmene denk gelmek, değerini epey daha sonra anlayacağınız bir hazine bulmaya benziyor. Geriye dönüp okul senelerıma baktığımda, ebediyen minnetle yâd ettiğim öğretmenler hatırlıyorum. Bugün edebiyatla kurduğum ilginin tohumlarını onların saçtığından kuşkum yok. Bir köy okulunda ya da Anadolu kentinde Dostoyevski’nin Kabahat ve Ceza’sıyla, Montaigne’in Denemeler’iyle, Mithat Cemal Kuntay’ın Türkün Şehnamesinden’iyle, Refik Halit Karay’ın Memleket Hikâyeleri’yle, Saint Pierre’nin Paul ve Virginia’sıyla tanışma imkânınız öbür türlü nasıl olsun? Yalnızca öğretmenin ısrarlı, iştahlı tavsiyeleriyle mümkün bu. Çocukluğumun geçtiği Trabzon’da Türkçe öğretmenim Kezban Tekin’i hiç unutamam. Ödev olarak bize kıssa yazdırır, yazdıklarımızı sonraki gün sınıfta okurdu. Ortaokuldaydık. Çok keyifli olur, gururlanırdık. Alabildiğine o çocuksu denemeler, şimdiki hikaye yolcuğumun kuluçkasıydı sanırım. Bir de Samsun’daki lise senelerımda güya kendimizce daha olgun ilgiler edinmiş, harıl harıl politik kitaplar okurken bize ısrarla klasikleri işaret eden edebiyat hocamız Aydın Eker’e şükran borçluyum. Dikkatlerimizi gündemin öğütemeyeceği bedellere yönlendirmişti. Sonuç olarak diyebilirim ki pek çoğumuzun ömründe talih yoktur, düzgün öğretmen vardır!
AYŞE SEVİM: Kitaplar içinde kendine yer açmak
İlkokul ve ortaokul öğrencileri, “sınıf nedir?” diye sorduğunuzda bu söze kelamlık manası haricinde öbür bir mana yükleyemiyorlar. halbuki “ev nedir?”, “kantin nedir?” söylemiş olduğinizde birbirinden farklı yanıtlar duyabilirsiniz. Bu söze kendi yaşanmışlıklarına dair bir mana verebiliyorlar. Sınıfta fazlaca uzun müddet boyunca bulunmamıza karşın, ona öbür manalar veremememiz şaşırtıcıdır. Sınıfla yer olarak bir içselleştirme yaşayamadığımız, bu yerde bir alışverişin olmadığı birçok vakit ortadadır. Bizden üst nesillerde öğretmenlerinden etkilenerek yazma ve okuma yoluna girdiği hoş kıssaları vardır. Lakin 90’larda çocukluk hayatış biri olarak ben bu biçimde bir serüvenim olmadı. Lakin ben okulu kırıp, okulun kütüphanesinde vakit geçiren bir çocuktum. Okula erkenden gidip, derse geç kalırdım. Kütüphanede farklı bir dünya oluşturabileceğimi görmüştüm. Ben sınıf teriminin, öğrenciye kendini ifa etmeye imkân tanımayan bu yerin onda bir kıvılcıma niye olabileceğine inanmıyorum. Lakin orada kendine bir yer bulamayan ve alan açmak isteyenler arayışa girdiğinde sonuç alabiliyor. Ben de sınıfta bulamadığımı kütüphanelerde buldum. Bu ilkokuldan itibaren bu biçimdeydi. Hatta okuma yazma bilmiyorken bile kütüphanede oturup, kitapların fotoğraflarına uzun uzun baktığımı ve incelediğimi hatırlıyorum. İnsan bir biçimde yeteneğiyle buluşuyor. Yazma ve okuma yönelimi ortasında esasen kendimce bir yolda ilerleyen lisenin son senelerında, beni bu mevzuda teşvik eden bir öğretmenim olmuştu. Yalnızca 8 ay bizimle kalan bu öğretmenimize hâlâ büyük bir hürmet duyarım. Hepimize farklı müzikler, kitaplar, mecmualar okumak noktasında olumlu yönlendirmeleri olmuştu.
ÜMİT MERİÇ: Meşhur Adamlar Ansiklopedisi’nden Pardayanlar’a
Beşikten mezara ilim tahsil etmenin farz olduğuna inanan bir beşerim. ötürüsıyla benim için eğitimin bir başlangıcı vardır lakin sonu yoktur. Aile itibariyle şanslı bir insan olduğum için gözlerimi duvarlarında yerden tavana kadar kitaplar olan bir meskende açtım. Ayrıyeten bu kütüphanelerden birinin iki rafında da vakit ortasında çoğalan benim şahsıma ilişkin kitaplarım vardı. Birinci okuduğum kitaplar içinde La Fontaine’den Orhan Veli’nin yaptığı şiir çevirileri, İbrahim Alâaddin Gövsa’nın Meşhur Adamlar Ansiklopedisi ve Refik Halid ile Peyami Sefa’nın romanları vardı. Buna ek olarak Michel Zevaco’nun 10 ciltlik Pardayanlar dizisini büyük bir iştahla iki yaz boyunca okuduğumu hatırlıyorum. Her ailenin çocuklarına bir kütüphane armağan etmesini ve orayı da bebeklikten itibaren yaşına uygun kitaplarla donatmasını öneriyorum. Benim de torunum için hazırladığım bu biçimde bir kütüphane var. Orada dinozorların hayatından İstanbul Kaç Yaşında? başlığını taşıyan bir yapıta kadar aşağı üst 300 civarında kitap var. çabucak hemen 4 yaşında olan torunum televizyondan “Red Kit” ya da “Scooby Doo” takip ederken onun ister istemez küresel bir dünyanın vatandaşı olacağını düşünerek televizyonu kapatmıyorum. Ancak birlikteinde Nuh Peygamberle ilgili bir kitabı da ona okumayı ihmal etmiyorum. Devletimiz ve belediyelerimiz günümüz itibariyle bebek ve çocuk kitaplıkları açmaya başladılar. Türkiye’de şu anda 7 adet olan bu kütüphanelerin sayısı arttırılmalı ve içerikleri kesinlikle daima olarak tazelenmeli. Ankara Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki Çocuk ve Gençlik Kütüphanesi’ni de bütün Ankaralı çocukların büyükleriyle birlikte ziyaret etmeyi bir alışkanlık haline getirmelerini tavsiye ediyorum.
HÜSEYİN AKIN: Kendi kendini besleyen jenerasyon
İlkokuldan ortaokul sona kadar merhum annemin ve babamın müfredatına tabi olduğum için dönüp dolaşıp meskende hazır bulduğum Yunus Emre, Niyazi Mısri, Eşrefoğlu Rumi Divanlarının yanı sıra Ariflerin Menkıbeleri, Miftahul Kulüb ve Envarul Aşikin üzere yaşımın hayli üzerinde kitapları okudum. Bunlar mesken kitaplarımdı. Konutumuzda televizyon (siyah beyaz) olmadığı için yalnız kaldığım vakit içinderda pek bir şey anlamasam da bu kitaplarla avunuyordum. bu vakitte sokak ve kapı önü kitaplarım fazlaca daha farklıydı. Teksas, Tom Mix, Zagor, Mandrake üzere sokaklarda okuduğum çizgi romanların yanında Salata, Gırgır, Fırt; Çarşaf üzere karikatür ve mizah mecmualarını de kaçırmıyordum. İlkokul 4. sınıftan itibaren Kemalettin Tuğcu ve Ömer Seyfettin kıssalarını elimden düşürmez oldum. Tuğcu’nun bu acıklı öyküleri benim kapı önü kitaplarımdandı. Lise senelerımda konjonktürün de tesiri ile Mısır, Cezayir, Suriye, Pakistan, Tunus ve İran menşeli müelliflerin çeviri kitaplarını okumaya başladım. Edebiyata yönelişimle birlikte Mehmet Akif, Tevfik Fikret, Faruk Nafiz Çamlıbel, Ali Ulvi Kurucu ve Necip Fazıl’ın yazdıklarının hayli sıkı okuyucusu oldum. Asıl membaı Lise 2. Sınıfta İsmet Özel’in “Şiir Okuma Kılavuzu” kitabını ve akabinde “Üç Mesele” kitabını okuyarak bulmuştum. Şişli İmam Hatip Lisesi’nde okurken edebiyat öğretmenimizin devir ödevi olarak verdiği kitaplar çıtası çok yüksek kitaplardı. Kemal Tahir, Orhan Kemal, Cemil Meriç, Edward Said, İsmet Özel, Sezai Karakoç, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal, Tarık Buğra, George Orwell, Knut Hamsun üzere müellifleri bu vesileyle okumuştum. örneğin İsmail Cem’in “Türkiye’nin Geri Kalmışlığının Tarihi” isimli kitabını ben edebiyat hocamın periyot ödevi olarak vermesi vesilesiyle okumuştum. Sloganlardan kaçıp mısralara, insanlardan kaçıp kitaplara, okulu kırıp Beyazsaray Kitapçılar Çarşısı’na sığındım. Lise ve fakülte süreci seksenli senelera tekabül eden bizim nesil aslında ebeveyn ya da öğretmenden fazla kendi kendini besleyen jenerasyondu.
GÜZİDE ERTÜRK: Bir öğretmenden çok daha fazlası
Solak bir öğrenci olarak yazma serüvenim biraz sancılı başlamıştı. Sol elle yazabilmek için öğretmenimi ikna etmem gerekiyordu ve bu pek de kolay bir müddetç değildi. bir daha de Cin Ali’nin maceralarını sevmiştim. O küçücük çöp adamın başına neler geliyordu öyle! Okumayı sevdiren öğretmenlerime üçüncü sınıftan daha sonra, okulumu değiştirdikten daha sonra rastladım. Türkçe dersine giren öğretmenimin el yazısına hayran kalmıştım. Kimsede rastlamadığım farklı kalemleri, içine şiirler yazdığı bir defteri vardı. kimi vakit o defterden şiirler okurdu. Okuduğu şiirlerin tesirinde kalır, şairini merak ederdim. yıllar daha sonra o şiirlerin aslında kendisine ilişkin olduğunu hissettim.
Ortaokuldaki edebiyat öğretmenlerimle maalesef pek anlaşamamıştım. Okuduğum kitaplarla, işlediğimiz dersler içinde aşılması sıkıntı bir dünya vardı. Rehberlik hocam, bu denizi aşmama yardım etti ve elimden tutup beni Taksim’deki Tüyap Fuarına götürdü. Bir Kasım ayı, yıl 1999. Otobüse binişimizi, köprüyü aşışımızı, Ulusal Eğitim Bakanlığının yayınevine gidişimizi epeyce âlâ hatırlıyorum. Kitap kapaklarının hepsi tıpkı renkte raflara dizilmişti. Pembe kapaklı kitaplar içinden iki kitap seçtim: “Suç ve Ceza”, “Ölü Konutundan Hatıralar”, Dostoyevski. daha sonra fuara geçmiştik. Aldığım kitabı fazlaca uygun hatırlıyorum: “Hababam Sınıfı”, Rıfat Ilgaz. Tüyap Fuarı bir dönüm noktası oldu. Artık ömrümde Dostoyevski vardı. Raskolnikov’un küçücük odası yeni bir dünyaya kapı aralamıştı. Dostoyevski’nin hapishane günlüklerini okurken sarsılmıştım. Hababam Sınıfı’na gelince, demek haylaz bir sınıfın kitabını yazmak mümkündü.
Lisede Nurten hocayla tanıştım. Edebiyat öğretmeni ve beraberinde bir üniversite öğrencisiydi. Okulumuza stajyer olarak başlamıştı. Ben ve arkadaşım biraz haylazlık yapıp dersi dinlememiştik. Nurten Hoca dersten daha sonra yanımıza gelip, “Bu davranışınız beni üzdü,” demişti. Hayret etmiştim. Birinci sefer karşımda üzülen bir öğretmen vardı. O andan itibaren Nurten hocayı üzmemek için elimden geleni yapmıştım. Bana divan edebiyatını o sevdirdi. Teneffüslerde koşarak öğretmenler odasına, onun yanına giderdim. Şairlerden, şairlerin hayatlarından, üniversitede başına gelenlerden, çalışmalarından, bahsederdi. Beni o kadar fazlaca kitaba yönlendirdi ki! bir arada röportajlar yaptık, kitap fuarlarına gittik, kütüphaneleri gezdik. kimi vakit uzun uzun tartışırdık da. Benim için bir öğretmenden çok daha fazlasıydı.
ALİ AYÇİL: Bütün hayatım tahminen de o kitabın hevesinden ibaret
İlkokula biraz erken yaşta ve okullar açıldıktan bir iki ay daha sonra başladım. Sömstriye kadar Filiz öğretmen arkadaşlarıma yetişeyim diye o kadar üstüme düştü ve sıkıştırdı ki, artık okul deyince içimi bir endişe basıyordu. İkinci yarıyılın başında, fazlaca karlı bir günde öğretmenimiz sobanın yanı başına geldi ve elindeki iki masal kitabını göstererek, “biliyor musunuz çocuklar, bunları kime ikram getirdim,” dedi. Aslında her insanın ortasından geçen kendisiydi, biliyorum. Kısa bir sessizlikten daha sonra, “biri Fikret’in biri de Ali’nin” deyiverdi. Bu, geç başladığım biçimde okumayı söküp arkadaşlarıma yetiştiğim için bana verilen bir armağandı. O günkü sevinci ve gururu anlatamam. ömrümde aldığım birinci ikram, karlı bir günde Filiz öğretmenin uzattığı masal kitabı oldu. Tahminen de bütün hayatım bu kitabın hevesinden ibarettir, kim bilir?
EMİN GÜRDAMUR: Talih yoktur, âlâ öğretmen vardır aslında
Güzel bir öğretmene denk gelmek, değerini epey daha sonra anlayacağınız bir hazine bulmaya benziyor. Geriye dönüp okul senelerıma baktığımda, ebediyen minnetle yâd ettiğim öğretmenler hatırlıyorum. Bugün edebiyatla kurduğum ilginin tohumlarını onların saçtığından kuşkum yok. Bir köy okulunda ya da Anadolu kentinde Dostoyevski’nin Kabahat ve Ceza’sıyla, Montaigne’in Denemeler’iyle, Mithat Cemal Kuntay’ın Türkün Şehnamesinden’iyle, Refik Halit Karay’ın Memleket Hikâyeleri’yle, Saint Pierre’nin Paul ve Virginia’sıyla tanışma imkânınız öbür türlü nasıl olsun? Yalnızca öğretmenin ısrarlı, iştahlı tavsiyeleriyle mümkün bu. Çocukluğumun geçtiği Trabzon’da Türkçe öğretmenim Kezban Tekin’i hiç unutamam. Ödev olarak bize kıssa yazdırır, yazdıklarımızı sonraki gün sınıfta okurdu. Ortaokuldaydık. Çok keyifli olur, gururlanırdık. Alabildiğine o çocuksu denemeler, şimdiki hikaye yolcuğumun kuluçkasıydı sanırım. Bir de Samsun’daki lise senelerımda güya kendimizce daha olgun ilgiler edinmiş, harıl harıl politik kitaplar okurken bize ısrarla klasikleri işaret eden edebiyat hocamız Aydın Eker’e şükran borçluyum. Dikkatlerimizi gündemin öğütemeyeceği bedellere yönlendirmişti. Sonuç olarak diyebilirim ki pek çoğumuzun ömründe talih yoktur, düzgün öğretmen vardır!