Osmanlı aydını Ziya Paşa’nın bentlerinden seçmeler

AirdropAvcisi

New member
Tanzimat periyodu edebiyatının kurucularından olan Ziya Paşa, yaşadığı devirde bir epeyce eser veren, bentler yazan üretken kalemlerden biridir.

Periyodun önde gelen aydını olan Ziya Paşa, farklı devlet misyonlarında de bulundu, Osmanlı’ya hizmet etti.

Yazdığı bentler günlük lisanda de birçok vakit kullanıyoruz ancak; kime ilişkin olduğunu pek merak etmeyiz.

Ziya Paşa’nın Terkib-i Bent stilinde yazdığı beyitlerini okuyunca sizler de geçmişe gidebilirsiniz.

İşte müellifin seçtiğimiz bentleri…

Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir

Açıklaması:

Nasihat ile uslanmayanı azarlamalı, azarlama ile uslanmayanı pataklamalı.

Âbir dahasi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı yapıtında


Açıklaması:

Kişinin aynası yaptığı işlerdir, laflarına bakılmaz; zira kişinin aklının düzeyi fakat yaptığı işlerle ortaya çıkar.

Bî-baht olanın bağına bir katresi düşmez Bârân yerine dürr ü güher yağsa semâdan



Açıklaması:

Gökyüzünden yağmur yerine inci ve mücevher yağsa bahtsız olanın bahçesine bir damlası bile düşmez.

Âsûde olam dersen şayet gelme cihâna Meydâna düşen kurtulamaz seng-i kazâdan

Açıklaması:

Şayet memnun ve rahat olmak istersen bu dünyaya hiç gelme; zira şu hayat meydanına bir sefer düşen kaza taşlarından -ızdırap verici sıkıntılardan kurtulamaz.


Dehrin ne safâ var sanki sîm ü zerinde İnsan bırakır hepsini hîn-i seferinde

Açıklaması:

Dünyanın altınında ve gümüşünde ne memnunluk olabilir ki? Beşerler o kaçınılmaz son seyahate çıkarken esasen bunların hepsini geride bırakır.

İç bade, hoş sev varsa akl u şu’ûrun Dünya var imiş ya ki yoğ olmuş ne umûrun

Açıklaması:

Aklın fikrin var ise şarap iç, hoşları sev… Dünya -ve dertleri- varmış ya da yokmuş hiç aldırış etme, gününü gün etmeye bak.

Cânan gide rindân dağıla mey ola rîzan bu biçimde gecenin hayr umulur mu seherinde



Açıklaması:

Sevgili gitse, dostlar/âşıklar dağılsa, şarap dökülse… bu biçimde bir gecenin sabahından hiç hayır gelir mi beşere?

Yıldız arayıp gökte birçok turfa müneccim Gaflet ile görmez kuyuyu reh-güzârinde

Açıklaması:

Birfazlaca acemi müneccim, gökte yeni yıldızlar keşfedeyim derken gaflete dalarak yollarının üstündeki kuyuyu görmez.

Onlar ki verir lâf ile dünyaya nizâmât Bin türlü teseyyüp bulunur hânelerinde

Açıklaması:

Onlar ki dünyayı kelamlarıyla sisteme sokmak isterler, halbuki onların meskenlerine gidip bakın, kendi konutlarında bin türlü ihmal ve düzensizlik görürsünüz.

Beşere sadâkat yaraşır görse de ikrah Yardımcısıdır doğruların Hazret-i Allah

Açıklaması:

İnsan hayatta ne kadar fazlaca hile ve kötülükle karşılassa da Allah’a ve vatanına bağlılıktan vazgeçmemelidir; zira Allah doğruların yardımcısıdır.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

[email protected]

 
Üst