Rus müellif Anton Çehov’un Altıncı Koğuş kıssası

AirdropAvcisi

New member
Büyük Rus tiyatro muharriri ve çağdaş hikayenin en kıymetli ustalarından olan Çehov, Rus Gerçekçilik okulunun önde gelen temsilcisidir. Taganrog’da dünyaya geldi. Lisede Yunan ve Latin klasiklerini temel alan bir eğitim gördü. 1879’da Moskova’ya giderek tıp fakültesine yazıldı ve 1884’te tabip oldu.

Alacakaranlıkta isimli hikaye kitabıyla 1887’de Rus Akademisi tarafınca verilen Puşkin Ödülü’nü kazandı. Yaklaşık bin sözcükten oluşan komik kısa hikaye çeşidini başlı başına bir sanat haline getirdi. Lakin 1888’de yayımlanan Bozkır isimli yapıtıyla komik hikayelere sırt çevirmiş oldu. Kıymetli oyunları içinde Ayı (1888), Evlenme Teklifi (1889), Martı (1896), Vanya Dayı (1899), Üç Kız Kardeş (1900) ve Vişne Bahçesi (1903) sayılabilir.


ÖYKÜDE ÇIĞIR AÇAN BİR İSİM

Büyük Rus Edebiyatının hikâyecilik alanında çığır açan gerçekçi satırlarıyla tanıdığımız Anton Çehov’un Altıncı Koğuş kitabı devrin Rus toplumuna yönelttiği tenkitlerle öykünün ana taslağını oluşturur.

Kaleme aldığı hikayelerle dünya edebiyatında yankı uyandıran muharririn Altıncı Koğuş kitabını bir çırpıda okudum. Rus Edebiyatıyla tanışmam lise senelerımda başladı.

O devir edebiyat öğretmenimizin tavsiyesi üzerine Dostoyevski’nin ölümsüz eseri Hata ve Ceza romanını okuduktan daha sonra artık bu büyülü muharrirleri keşfetmem gerektiğini düşündüm.


Anton Çehov

REALİZMİN ÖNCÜ MUHARRİRLERİ

Odamda Tolstoy, Turgenyev, Puşkin, Gogol, İvan Gonçarov ve daha birfazlaca muharririn kitaplarıyla yatıp kalkmaya başladım. Realizmin öncü kalemleriyle tanışmam ve onları okuma köşemin her daim müdavimi olmaları benim için bir sevinç kaynağıydı.

Geçen gün kitaplığımı karıştırırken elime Çehov’un Altıncı Koğuş isimli incecik kitabı geçti. Okumak için aldığım kitabı tozlu raflara mahkûm ettiğim için üzüldüm. Sayfalarını karıştırırken kitabı bitirmişim; esasen pek az hacimli olan kitap felsefi tartışmalar ışığında okurları tartışmaya davet ediyor. Rus devlet adam Lenin’in, “Kendimi Altıncı Koğuş’a kapatılmış üzere hissettim.” dediği rivayet edilir.


Çehov ve Tolstoy

TAŞRA KASABASINDA BİR AKIL HASTANESİ

Altıncı Koğuş, eğitimli bir hasta olan İvan Dmitriç ile Hekim Andrey Yefimıç içindeki felsefi çatışmaları husus edinir. İvan Dmitriç başka hastalara göre daha hassas ve etrafındaki problemlere karşı şuurlu ve tabiri caizse mürekkep yalayan bir karakterdir.

Akıl hastanesinde hekim olan Andrey Yefimiç içinde başlayan politik ve felsefi tartışmalar okuyanları bu tartışmalara dâhil eder. Dmitriç, toplumun benliğini kaybettiğini, kuvvetli siyasi otoriteden korktuklarını eleştirirken, tabip ise tıpkı fikirde değildir. Dmitrıç lümpen toplumu sert bir biçimde eleştirir.


Dmitriç ve Yefimiç

SEÇKİN RUS AYDINI

Yefimıç, altınca koğuşta yatan bu alışılmadık hastayla yakınlık kurmak için her akşam ya da günün belirli saatlerinde Dmitriç ile konuşmak için yanına gelmeye başlar. Aksi ve birinci izlenimde insanlara sıcak gelmeyen Dmitriç, hekimden pek hoşlanmaz.

Tabip ise, Dmitriç ile konuşmak için adeta can atmaktadır. Dmitriç, hekimle olan konuşmalarında seçkin Rus entelektüellerin duyarsızlıklarını ve olayları uzaktan izlemelerini yadırgıyor bu durumdan pek hoşlanmadığını tabir eder. Ona göre, bürokrasiyi eleştirmek ve buradan çıkartılan sonuçları topluma aktarmak aydınların yegâne görevidir.

Aydınların sinmiş ve korkak tutumlarını büyük bir bilinçsizlik olarak görür. Yeri gelmişken şunu çabucak belirtelim; o devirlerde Çarı eleştirmek ya Sibirya’ya sürgüne gönderilmekti ya da kürek cezasıydı. Büyük muharrir Dostoyevski’nin kürek cezasıyla cezalandırıldığını da not düşelim.


Tiyatroya uyarlanan Altıncı Koğuş

“YÜZLERCE MECNUN DIŞARIDA ÖZGÜRCE GEZİYOR”

İvan Dmitriç hekimle olan tartışmasında şu kelamları dikkate kıymet; “Evet, hastayım. Lakin siz de biliyorsunuz ki onlarca, hatta yüzlerce mecnun özgürce dışarıda dolaşıyor, zira cehaletiniz yüzünden onları sağlıklı olanlardan ayırt edemiyorsunuz. niye ben ve bu zavallı beşerler, dışarıda dolaşanların yerine burada günah keçisi üzere oturmak zorunda? Siz, sıhhat memuru, yönetim amiri ve bütün hastane güruhunuz; ahlaki bakımdan hepimizden ölçülemeyecek derecede aşağı konuşmasının. niye burada siz değil de biziz? Mantık bunun neresinde?” (syf 22)

ÇEHOV ÜYKÜCÜLÜĞÜ


Hem tiyatro tıpkı vakitte hikâyecilikte evvel isimlerden olan Çehov büyük Rus gerçekçi kalemlerindendir. Onun karakterleri günlük hayatımızda sık sık karşılaştığımız insanlara benziyor. İnsan ruhunun derinliklerine hitap eden büyülü satırlarında realizmin öğeleri daima ön plandadır. Edebiyatı, psikolojiyi, ideolojiyi bir ortada harmanlayarak hikaye çeşidinin dünya edebiyatı için hazırlayıcılarından olmuştur.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

[email protected]


.
 
Üst