Şifa deposu çorba: Telbine

JoKeR

Active member
Başta Efendimiz (s.a.v.) olmak üzere bütün peygamberler hakkında okuduklarımızdan, dünyaya ve onun nimetlerine bedel vermediklerini, emekleriyle helal kar sağlayıp bununla geçindiklerini ve periyotlarında insanların en üstünü olmalarına karşın asla kibre kapılmadan, hep mütevazı kimseler olmaya çaba ettiklerini anlıyoruz. Hz. Âdem’den (a.s.) Resûlullah’a (s.a.v.) İslam’ın, hiç değişmeden koruduğu özü takva, tevazu ve terbiye ekseninde saklıdır. Gerek Peygamber (s.a.v.), gerekse birinci dört halifenin hayatlarına dair okumalarda her insanın bu sade ömür biçimine dair besbelli çizgileri rahatlıkla gorebilir. Bu durum ömrün kıymetli bir kesimi olan sofraya da yansımıştır.

İslam, sofrada paylaşmayı, köle ile efendinin tıpkı kaptan yemek yemesini emrederek sınıf farklarını kaldırmıştır. bu biçimdece, halk dayanışma ve paylaşma ruhunu kavramış, varlıklı ve yoksul halk katmanları içindeki uçurum azalmıştır. Üstünlüğün takvada olduğu fikri, ‘zengin ve soylu’ olmanın o güne kadar sürdürdüğü egemenliği yerle bir etmiştir. Resûlullah (s.a.v.) şahsen kendisi, güçlü yoksul ayırt etmeksizin sofrasını herkesle paylaşmış, elindeki yiyeceğin en düzgününü konuğuna ikram etmiştir.

Yeme içmede aşırılığa gitmemeyi emreden ayetler ve tavsiye eden hadislerden daha sonra, bir daha imdada yetişen Kur’ân-ı Kerim, insanların bu bahisteki titizlikte de çoka kaçmalarını önleyecek netlikle ve çeşitli tabirlerle durumu aşikâr bir ölçüyle insanileştirmektedir:

“Onlar verdikleri vakit israf etmezler; cimrilik de etmezler; ikisi ortası bir yol fiyatlar.” (Furkân müddeti, 25:67.) “Eli boynuna bağlıymış üzere cimri olma! Elini tamamen açıp israfa da kaçma!” (İsrâ müddeti, 17:29)“Yiyiniz, içiniz ancak israf etmeyiniz.” (A’râf mühleti, 7:31.)

PEYGAMBERİMİZİN YAŞADIĞI TOPRAKLARDA ARPA

Bugün Efendimiz’in (s.a.v.) sofrasında pek fazlaca zikredilen arpayı mevzu almak istedim. Resûlullah’ın (s.a.v.) yaşadığı topraklarda hakim mutfak kültüründe Türk mutfağında rastlamadığımız bir eser vardır: Kaşk. Kurutulmuş yoğurt ve kırıklanmış arpa ile yapılan bu yiyecek başta olmak üzere Efendimiz’in (s.a.v.) bol bol arpa unu, arpa kırığı ve arpa ekmeği yediğini okumaktayız. Neredeyse hurma kadar fazlaca bahsi geçen bu bitkinin sıkça anılmasının bir hikmeti olduğunu düşünerek biraz arpadan bahsetmek istiyorum. Arpa başka tahıllara oranla sert iklim kurallarına daha sağlamdır. Bu yüzden zorluk vakit içinderında daha uzun mühlet saklanabilir ve kullanılabilir. Arpanın kalori ve besin ögeleri kıymeti buğdayla eşit üzeredir. İçerisinde protein, yağ, B kümesi vitaminleri, potasyum, fosfor ve lif bulunur. Halk hekimliği üzerine Avrupa’da yazılmış metinlerde arpanın sarılık, mide ve boğaz rahatsızlıkları için kullanıldığı belirtilmekte.

bununla birlikte arpanın sakinlik veren bir yiyecek olduğu yazmaktadır. Hartwell isimli bilim beşerinin araştırmalarına göre arpa halk içinde kansere karşı da kullanılmıştır. Hatta arpadan “İncil’in Şifalı Bitkileri” isimli bir kitapta uzun uzun bahsedildiği anlatılmaktadır. Anadolu’da ise kırık çıkık, yara düzgünleştirme ve sarılıkta arpanın kullanıldığı bilinmektedir. Efendimiz (s.a.v.) de hastalar için arpa ile yapılan telbine çorbasını tavsiye etmiştir. şüphesiz Efendimiz’in (s.a.v.) arpa tüketmesinin birfazlaca sebebi olmalıdır ve asıl hikmeti de Allah bilir. Ancak bunu bir şifa işareti kabul ettiğim için bugün arpalı yemeklere yer vermek istedim. İyi ramazanlar, sağlıklı pazarlar dilerim.

İshak b. Abdullah b. Ebi Talha’dan rivayet olunduğuna bakılırsa; Enes bin Mâlik›i şöyleki derken işitmiştir: “Bir terzi Resûlullah’ı (a.s.m.) hazırlamış olduğu bir yemeğe çağırmıştı. Bu yemeğe Resûlullah (a.s.m.) ile birlikte ben de gittim. Resûlullah (a.s.m.) bir arpa ekmeğiyle ortasında kabak ve pastırma ‘kurutulmuş et’ bulunan bir çorbayı benim önüme yaklaştırdı. Ben (yemek esnasında) Resûlullah’ın (a.s.m.), (yemek içerisinde bulunan) kabakları araştırmakta olduğunu gördüm. O günden itibaren kabağa olan sevgim devam etmektedir.” (Buhârî, 8/437-462, 470, 472, 473; Tirmizî, 2/269; Ebu Dâvûd, 13/410.)
Telbine


Telbine

GEREÇLER:


-1 yemek kaşığı sade yağ (tereyağı kullanılabilir)
-2 yemek kaşığı tam arpa unu
-1 yemek kaşığı buğday unu
-4 su bardağı su
-1 silme çay kaşığı tuz
-İsteğe bağlı olarak bal

YAPILIŞI:

Yağı eritelim, içerisine unları ek edip kavuralım. Unun rengi sarardığı vakit tuz ve soğuk suyu yavaş yavaş ek edelim. Kıvam alana kadar pişirelim. Servis ederken bal ekleyelim. Afiyet olsun.

Arpa yemeği


Arpa Yemeği (Trabzon)

GEREÇLER:


-1 su bardağı barbunya
-1 su bardağı arpa
-2 adet kuru soğan
-2 yemek kaşığı tereyağı
-1 yemek kaşığı salça
-1 silme çay kaşığı tuz
-1 tatlı kaşığı kurutulmuş reyhan

YAPILIŞI:

Barbunya ve arpaları bir gece önce yıkayıp ıslatalım. Suyunu süzüp tekrar su ekleyerek 40 dakika düdüklü tencerede kaynatalım. Soğanları ince ince doğrayalım.Bir tencerede 2 yemek kaşığı tereyağını eritelim, soğanları salça ile birlikte kavuralım.Reyhan ek edelim. Haşladığımız barbunya ve arpayı ekleyelim. Üzerini geçecek kadar su ek edelim. Düzgünce pişene kadar kaynatalım. Afiyet olsun.
 
Üst