IşıkHaber
New member
Anushka Asthana
Türkiye’nin doğusunda yer alan Van kenti, karla kaplı dağların hudut dışına ve İran’a yanlışsız uzandığı inanılmaz hoşlukta bir yer. Türkiye, hudutlarına altı metre yüksekliğinde bir duvar inşa ediyor ve oraya ulaştığımızda derin karın ortasında dizimize kadar battık; sıcaklık eksi 20°C’ye düştüğünde titremeye başladık ve yüzümüzü donduran şiddetli bir ayaz vardı. Başınızı nereye çevirseniz görünüm mükemmel, büyüleyiciydi.
tıpkı vakitte, bu hoşluk kasvetli ve midenizde kramplara niye olan bir gerçekliği gizliyor. bir epey insan için bu görüntü, sadece yürüyerek tamamlanabilecek fecî ve umutsuz bir seyahatin modülü olan bir vefat tuzağı.
ÖLÜMCÜL BİR SEYAHAT
Burası, -sıklıkla Afganistanlı- sığınmacılar için Türkiye’ye ve ötesine giden hayati kıymete sahip bir yol; bu yüzden hudut boyunca kıvrılan duvar kimi bazı Avrupa’ya açılan kapı diye tanımlanıyor.
Üretimci Helen Clifford ve kameraman Rob Turner ile birlikte ITV’de yayınlanan ‘On Assignment’ isimli program dahilinde bir kısım çekmek gayesiyle oradaydım ve birkaç dakika ortasında el ve ayak parmaklarımızdaki bütün hisleri kaybettiğimizde kendimize şunu sorduk: Beşerler bunu niye kışın denesin ki? Zira kaçakçılar bu sıkıntı şartlar altında yakalanmalarının daha düşük bir ihtimal olduğunu söylüyorlar.
İnsanların bu rotayı kullanarak göze aldığı tehlikeler, ilkbaharda karlar eriyip gebe bayanlar ve çocuklar da dahil olmak üzere onlarca ceset gün yüzüne çıktığında gözler önüne serildi. Artlarında, Afganistan’dan binlerce kilometre aradaki Van kentinde bulunan isimsiz bir mezarlıktaki mezar taşına kazınmış bir sayı bırakarak kaçma teşebbüsleri başarısızlığa uğramıştı.
Şu anda Ukrayna’da yaşananlar, ayrım gözetmeyen bombalamaların yerle bir ettiği meskenler, savaşın aldığı canlar ve kaçmaya zorladığı milyonlar ile hudutlarda ve tren istasyonlarında ellerinde kartondan yapılmış dövizlerle sığınmacı aileleri konutlarına davet eden beşerlerle, içerisinde hem berbatlığı tıpkı vakitte insanlığı barındıran bir öykü.
tıpkı vakitte, bu biçimde bir devirde bile, başka savaşlardan kaçan insanların yaşadığı müthiş durumunu anımsamak gerekiyor. Onların öyküleri unutulmamalı.
GERİ DÖNECEK BİR YER YOK
Türkiye’deki en üzücü ânımı, tahminen de hudut dışı merkezindeki bir oyun alanının yerinde diz çöküp, yürümeye yeni başlamış bir çocuğun dinozor biçimli bir kaydırağın yeşil plastik basamaklarından arka arda çıkarak aşağı kaymasını izlerken yaşadım. Yanında eğitimine devam etmek istediği için Taliban’dan kaçtığını söyleyen bir kız çocuk duruyordu. O ve annesi tıpkı hain dağlardan geçerek o kuvvetli seyahati yapmışlardı. çabucak hemen on yaşında bir çocuktu; en büyük oğlumla birebir yaştaydı.
Birebir mülteci merkezideki bir adam bana bir arada geldiği insanların sonda öldüğünü söylemiş oldu; bir oburu ise kaçakçılar tarafınca 10 kişilik bir araca tıkılan 70 bireyden biri olduğunu anlattı. “Oksijen eksikliği niçiniyle seyahat boyunca dört kişi öldü” dedi.
Ve bu az duyulan bir öykü değildi; birebir kıssayı tekrar yine dinledik. Tıpkı evvelden Afganistan’da hukuk öğrencisi ve makyaj sanatkarı olan Fatima’dan da dinlediğimiz gibi… Artık, makyaj yaptığı için Taliban tarafınca iki sefer azap edilmesinin akabinde Van’da saklanıyor. İran’a yaptıkları güç bir seyahatin akabinde kaçakçılar binlerce dolarını alıp onu Türkiye hududunda geçilmesinin imkânsız olduğunu bildikleri bir yere bırakmışlar. daha sonra yine geçmeyi denemek için daha fazla para istemişler.
En sonunda duvara tırmanmış ve beş metre derinliğinde bir hendeğe atlamış. O ve öteki sığınmacılar hendekten çıkmak için birbirlerinin sırtına tırmanmak zorunda kalmışlar. Arından Türkiye polisinden kaçmışlar. Kaçakçılar onu geçersiz bir ambulansla kente götürmüş ve daha sonrasında mültecilerin haftalarca ya da aylarca bilinmeyen tutulduğu “şok odası” dedikleri yerde tutmuşlar. Bu yerdeyken onu tecavüzle tehdit etmişler.
ondan sonrasında Türkiye polisi yerinde çukurlar ve tavanında buz sarkıtları olan bir binaya baskın düzenlerken kendilerine eşlik etmemize müsaade verdiğinde bu odalardan birini kendimiz de gördük. Bir kat üst çıktığımızda, buz katmanıyla kaplı koridor boyunca yürüdükten daha sonra, küçük ve çok soğuk bir odaya tıkılmış 12 beşere rastladık.
HAZIRLANAN PLANLAR UYGULANMIYOR
Adamlardan biri, polis onları hudut dışı merkezine götürecek bir araca bindirmedilk evvel köşede sükunet içinde dua etti. Her iki mümkünlük da -merkeze gitmek ya da kaçakçılarla kalmak- umutsuz hissettiriyordu.
İngiltere, Afganistan’da İngiliz hükümetine çalışan beşerler için bir bir daha yerleştirme planı hazırladı; lakin bu plan da birtakım zorluklarla karşılaşıyor üzere görünüyor. Türkiye’nin diğer bir bölgesinden süreksiz sığınma mühleti dolan bir adam bana tekraren bildiri attı. Taliban’dan geldiğini ve vefat tehditleri içerdiğini söylemiş olduği mektuplarla birlikte, İngiliz hükümetine bağlı G4S için faal bir biçimde çalıştığına dair ispatlar paylaştı.
Ne var ki, İngiltere’nin Afgan Yer Değiştirme ve Yardım Siyaseti planına başvurduğundan beridir hiç bir cevap almadığını tabir ediyor. Yaşadığımız krizde, tüm gözler Ukrayna’ya çevrilmiş durumda ve şartların ne vakit güzelleşeceğini kimse bilmiyor.
Türkiye’nin pozisyonu, milyonlarca Suriyeli mültecinin geldiği ve bir epeyce Afgan mültecinin tıpkı istikamette ilerlediği bir ülke olmasını da bir arada getiriyor. Aktivistler, yeni mültecilere verilen sert reaksiyonun haksız olduğunu savunuyorlar. Van valisi, ülkesinin dolu olduğunu savunarak ve göç krizine global bir karşılık verilmesi gerektiğini söyleyerek bu tavrı savunuyor. Sorun bizim ya da rastgele bir ülkenin bu krizle baş edip edememesi değil, dünyanın birebir anda kaç krizle baş edebileceği.
Yazının yepyenisi The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Türkiye’nin doğusunda yer alan Van kenti, karla kaplı dağların hudut dışına ve İran’a yanlışsız uzandığı inanılmaz hoşlukta bir yer. Türkiye, hudutlarına altı metre yüksekliğinde bir duvar inşa ediyor ve oraya ulaştığımızda derin karın ortasında dizimize kadar battık; sıcaklık eksi 20°C’ye düştüğünde titremeye başladık ve yüzümüzü donduran şiddetli bir ayaz vardı. Başınızı nereye çevirseniz görünüm mükemmel, büyüleyiciydi.
tıpkı vakitte, bu hoşluk kasvetli ve midenizde kramplara niye olan bir gerçekliği gizliyor. bir epey insan için bu görüntü, sadece yürüyerek tamamlanabilecek fecî ve umutsuz bir seyahatin modülü olan bir vefat tuzağı.
ÖLÜMCÜL BİR SEYAHAT
Burası, -sıklıkla Afganistanlı- sığınmacılar için Türkiye’ye ve ötesine giden hayati kıymete sahip bir yol; bu yüzden hudut boyunca kıvrılan duvar kimi bazı Avrupa’ya açılan kapı diye tanımlanıyor.
Üretimci Helen Clifford ve kameraman Rob Turner ile birlikte ITV’de yayınlanan ‘On Assignment’ isimli program dahilinde bir kısım çekmek gayesiyle oradaydım ve birkaç dakika ortasında el ve ayak parmaklarımızdaki bütün hisleri kaybettiğimizde kendimize şunu sorduk: Beşerler bunu niye kışın denesin ki? Zira kaçakçılar bu sıkıntı şartlar altında yakalanmalarının daha düşük bir ihtimal olduğunu söylüyorlar.
İnsanların bu rotayı kullanarak göze aldığı tehlikeler, ilkbaharda karlar eriyip gebe bayanlar ve çocuklar da dahil olmak üzere onlarca ceset gün yüzüne çıktığında gözler önüne serildi. Artlarında, Afganistan’dan binlerce kilometre aradaki Van kentinde bulunan isimsiz bir mezarlıktaki mezar taşına kazınmış bir sayı bırakarak kaçma teşebbüsleri başarısızlığa uğramıştı.
Şu anda Ukrayna’da yaşananlar, ayrım gözetmeyen bombalamaların yerle bir ettiği meskenler, savaşın aldığı canlar ve kaçmaya zorladığı milyonlar ile hudutlarda ve tren istasyonlarında ellerinde kartondan yapılmış dövizlerle sığınmacı aileleri konutlarına davet eden beşerlerle, içerisinde hem berbatlığı tıpkı vakitte insanlığı barındıran bir öykü.
tıpkı vakitte, bu biçimde bir devirde bile, başka savaşlardan kaçan insanların yaşadığı müthiş durumunu anımsamak gerekiyor. Onların öyküleri unutulmamalı.
GERİ DÖNECEK BİR YER YOK
Türkiye’deki en üzücü ânımı, tahminen de hudut dışı merkezindeki bir oyun alanının yerinde diz çöküp, yürümeye yeni başlamış bir çocuğun dinozor biçimli bir kaydırağın yeşil plastik basamaklarından arka arda çıkarak aşağı kaymasını izlerken yaşadım. Yanında eğitimine devam etmek istediği için Taliban’dan kaçtığını söyleyen bir kız çocuk duruyordu. O ve annesi tıpkı hain dağlardan geçerek o kuvvetli seyahati yapmışlardı. çabucak hemen on yaşında bir çocuktu; en büyük oğlumla birebir yaştaydı.
Birebir mülteci merkezideki bir adam bana bir arada geldiği insanların sonda öldüğünü söylemiş oldu; bir oburu ise kaçakçılar tarafınca 10 kişilik bir araca tıkılan 70 bireyden biri olduğunu anlattı. “Oksijen eksikliği niçiniyle seyahat boyunca dört kişi öldü” dedi.
Ve bu az duyulan bir öykü değildi; birebir kıssayı tekrar yine dinledik. Tıpkı evvelden Afganistan’da hukuk öğrencisi ve makyaj sanatkarı olan Fatima’dan da dinlediğimiz gibi… Artık, makyaj yaptığı için Taliban tarafınca iki sefer azap edilmesinin akabinde Van’da saklanıyor. İran’a yaptıkları güç bir seyahatin akabinde kaçakçılar binlerce dolarını alıp onu Türkiye hududunda geçilmesinin imkânsız olduğunu bildikleri bir yere bırakmışlar. daha sonra yine geçmeyi denemek için daha fazla para istemişler.
En sonunda duvara tırmanmış ve beş metre derinliğinde bir hendeğe atlamış. O ve öteki sığınmacılar hendekten çıkmak için birbirlerinin sırtına tırmanmak zorunda kalmışlar. Arından Türkiye polisinden kaçmışlar. Kaçakçılar onu geçersiz bir ambulansla kente götürmüş ve daha sonrasında mültecilerin haftalarca ya da aylarca bilinmeyen tutulduğu “şok odası” dedikleri yerde tutmuşlar. Bu yerdeyken onu tecavüzle tehdit etmişler.
ondan sonrasında Türkiye polisi yerinde çukurlar ve tavanında buz sarkıtları olan bir binaya baskın düzenlerken kendilerine eşlik etmemize müsaade verdiğinde bu odalardan birini kendimiz de gördük. Bir kat üst çıktığımızda, buz katmanıyla kaplı koridor boyunca yürüdükten daha sonra, küçük ve çok soğuk bir odaya tıkılmış 12 beşere rastladık.
HAZIRLANAN PLANLAR UYGULANMIYOR
Adamlardan biri, polis onları hudut dışı merkezine götürecek bir araca bindirmedilk evvel köşede sükunet içinde dua etti. Her iki mümkünlük da -merkeze gitmek ya da kaçakçılarla kalmak- umutsuz hissettiriyordu.
İngiltere, Afganistan’da İngiliz hükümetine çalışan beşerler için bir bir daha yerleştirme planı hazırladı; lakin bu plan da birtakım zorluklarla karşılaşıyor üzere görünüyor. Türkiye’nin diğer bir bölgesinden süreksiz sığınma mühleti dolan bir adam bana tekraren bildiri attı. Taliban’dan geldiğini ve vefat tehditleri içerdiğini söylemiş olduği mektuplarla birlikte, İngiliz hükümetine bağlı G4S için faal bir biçimde çalıştığına dair ispatlar paylaştı.
Ne var ki, İngiltere’nin Afgan Yer Değiştirme ve Yardım Siyaseti planına başvurduğundan beridir hiç bir cevap almadığını tabir ediyor. Yaşadığımız krizde, tüm gözler Ukrayna’ya çevrilmiş durumda ve şartların ne vakit güzelleşeceğini kimse bilmiyor.
Türkiye’nin pozisyonu, milyonlarca Suriyeli mültecinin geldiği ve bir epeyce Afgan mültecinin tıpkı istikamette ilerlediği bir ülke olmasını da bir arada getiriyor. Aktivistler, yeni mültecilere verilen sert reaksiyonun haksız olduğunu savunuyorlar. Van valisi, ülkesinin dolu olduğunu savunarak ve göç krizine global bir karşılık verilmesi gerektiğini söyleyerek bu tavrı savunuyor. Sorun bizim ya da rastgele bir ülkenin bu krizle baş edip edememesi değil, dünyanın birebir anda kaç krizle baş edebileceği.
Yazının yepyenisi The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)