2. Yeditepe Bienali başladı: Çerçevenin dışına çıkmamız gerek

JoKeR

Active member
Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Fatih Belediyesi ve Klasik Türk Sanatları Vakfı’nın iş birliği ile düzenlenen 2. Yeditepe Bienali başladı. “Çerçeve” fikrini temel alan ve “Çerçeve İçi – Çerçeve Dışı” temasıyla yola çıkan bienal, 7 Mart’a kadar 2 ay boyunca sanatseverlerin ziyaretine açık olacak. Bienalin yerleri ise hem tema ile birebir vakitte yapıtlarla farklı etkileşimler kuruyor. Hâlâ onarımı devam eden Süleymaniye Külliyesi ortasında bulunan Darüzziyafe, Nuruosmaniye Mahzen, Yedikule Hisarı ve Cam Küp Galeri’de bu eserler görülebilir.

ÇERÇEVE KISITLAMA MI, HÜRLEŞME Mİ?

Bienalde 226 sanatkarın 228 sanat yapıtına 4 farklı yerde mesken sahipliği yapılacak. Aktifliğin basın toplantısında bilgi veren bienal küratörü ve beraberinde Haus der Kunst Müzesi Sanatkarlar Kurumu Lideri Berkan Karpat, Batı lisanlarında “çerçeve” sözüne karşılık gelen sözlerin sıklıkla “sınırlılık” manası taşıdığına vurgu yaparak, şunları anlattı: “Türkçe’de çerçevenin bu biçimde bir manası olduğunu söylemek güç. esasen çerçeve, bizde dairenin gorece yeni bir kullanması. öncedence bir şey dairesinde diye konuştuğumuzdaki manası şimdilerde çerçeveye taşımışız üzere görünüyor. Bu yüzden de ‘çerçeve’, sınırlama ve kısıtlamadan fazla, bir bağlantılar ağına ve buna bağlı olarak bir hürleşmeye işaret ediyor.” Karpat, klasik Türk sanatlarıyla ilgilenen ve yapıtlarını çağdaş sanat anlayışıyla yorumlayan sanatkarların kendilerini çağdaş sanattan farklı bir pozisyonda düşündüklerinin altını çizerek, kendi ruh dünyasına ilişkin olanı sanatında kullanan sanatkarların kendisi için fazlaca değerli olduğunu da belirtti.



ÇAĞDAŞ YORUMLARA KADEMELİ AÇILIM

Fatih Belediye Lideri Mehmet Ergün Turan da “Mekanlar klasikten çağdaş yorumlara kademeli olarak açılarak ilerleyecek” diyerek şu tabirleri kullandı: “Bienalin birinci basamağında onarımı hâlâ sürmekte olan Süleymaniye İmareti bulunuyor. Süleymaniye külliyesinin kuzeybatısında yer alan ve ‘Darüzziyafe’ ismiyle da bilinen bu süper yapı, bir Mimar Sinan yadigarı ve klasik mimari sanatımızın özgün ögelerini üzerinde taşıyan bir yer.” Öte yandan Turan Yedikule Hisarı’nda da titizlikle sürdürülen bir onarım çalışmasının devam ettiğini, onarım tamamlandığında İstanbul’a değerli bir kültür ve sanat yeri armağan etmiş olacaklarını lisana getirdi. Öte yandan yeni tip koronavirüs salgını niçiniyle bienali bir yıl ertelemeli olarak gerçekleştirdiklerini de söylemiş oldu.



DÖRT YER, DÖRT BAĞLAM

Bienal yerlerine yakından bakacak olursak onarımı devam eden Süleymaniye Külliyesi İmareti Darüzziyafe, Fatih Cam Küp Galeri, Nuruosmaniye Camii Mahzen ve Yedikule Hisarı kentin karakteristik alanlarını kapsadığını da görüyoruz. Bu niçinle yapıtlarla yer üzerinden de bir bağ kurulduğu söylenebilir. Yerlerin mimari özelliklerine uygun bir nizam içeren sergileme halleri, Süleymaniye Camii İmareti Darüzziyafe’de yerin simetri ve asimetrisini içselleştiren yataylığı, Mahzen’de su ile bağlantısına işaret eden bir çeşit iniş ve ağırbaşlılığı, Yedikule Hisarı’nda ise dikey bir hareketi temel alıyor. Bu niçinle onarımı devam eden Süleymaniye Camii İmareti Darüzziyafe’de yer alan ve klasik üslupta çalışılmış 250’den çok eser sanatkarın çalışma görme pratiğine uygun biçimde ve kitap sanatları yerine gönderme yapacak biçimde düzenlenmiş.

Bu fotoğraf hakkında bir şeyler


KAPALI ÇERÇEVELER

Yapıtların çerçevelerini kapatan yahut kimi vakit büsbütün gizleyen düzenlemesi, muhataplara aşikâr bir bakış açısını, “çerçevelemeyi” dayatmaktan çok kendi görme biçimini bulması için imkân tanıma olarak sanatseverlere iletiliyor. beraberinde klasik sanatların günümüz kültür sanayisi ortasındaki pozisyonlarına dair sorgulamaya da işaret ediyor. Fatih Cam Küp Galeri’de ise 2. Yeditepe Bienali’nin eser ve yerlerini dijital olarak gezmek mümkün.

GELECEĞE DAİR SORULAR

Nuruosmaniye Camii Mahzen’deki çalışmalar ise klâsik sanat eğitimi almış sanatkarların sanat icrası ve sergileme üslupları hakkındaki sorularını görünür kılma eforunun kararı olarak yerleştirilmiş. Yedikule Hisarı’nda yer alan çalışmalar ise daha epey hem çağdaş sanatın birebir vakitte klasik sanatın sergileme pratiklerinin geleceğine dair sorular sorduruyor.

Bu fotoğraf hakkında bir şeyler


Mana dünyasında bir imkân

Klasik Türk Sanatları Vakfı Lideri Muhammed Emin Demirkan da bienalin birinci kere 2018’de gerçekleştiğini hatırlatarak, Yeditepe Bienali’nin klasik Türk sanatlarını ve onların aktüel yorumlarını özgün teknikler ile sergilemeye odaklanan milletlerarası bir platform olduğunu söz etti. Demirkan, bienalin düzenlenme gayelerine da değinerek, “Bienal, gelenekli sanat kültürümüze yeni kıymetler kazandırmak ismine geniş bir taban oluşturmaktadır. Kadim yerlerde sergilenen eserler ‘çerçeve içi çerçeve dışı’ temasıyla sanatseverlere kendi mana dünyasında olanı bulması için imkan tanımaktadır” halinde konuştu.

Farklı yorumlar görülmeyi bekliyor

Bienalde birbirinden farklı eserler sanatseverleri bekliyor. Bu yapıtlardan biri hem de bienalin küratörü olan Berkan Karpat’a ilişkin. “36” isimli enstalasyonu. Bir oburu ise tezhip sanatkarı Gülnihal Küpeli’nin “SeyrüSüluk” isimli QR kodlardan oluşan çalışması. Bienalin sanatkarları içinde Asiye Kafalıer Dönmez, Mustafa Çelebi, Savaş Çevik, Abdurrahman Depeler, Fuat Başar, Mehmet Memiş, üzere değerli isimler yer alıyor.

Eski sorulara yeni yanıtlar

Bienalin teması “Çerçeve İçi – Çerçeve Dışı” hem sanatla ilgilenenlere birebir vakitte sanatseverlere birtakım sorular sordurtuyor. Klâsik sanatların çağdaş periyotta kendi yerlerinden, yani kitap ve mimari yerlerinden uzaklaştıktan daha sonra stant yerlerinde kendilerini bir çerçeve ortasında göze ve muhataba sunmaları ne manaya geliyor? Günümüzde bizi çerçeveleyen kültür sanayisi sahnesinin haricinden bakabilmek mümkün mü? Yani, tezhip, sınır, minyatür ve ebru üzere disiplinlere ayırdığımız sanatlarımızın son iki yüz yıl ortasında bütünlüklerinin ayrılması, çerçevelenip duvara asılmaları kendi geleneklerinde ve algılanışlarında neleri değiştirdi? Bu karşılıklar bienalin sergileme biçiminde ve yapıtların yerleştirilmeleri izlenerek sanatseverlerce de aranabilir.
 
Üst