JoKeR
Active member
Geçmiş senelerda Türk İslam sanatlarının çağdaş Türkiye’yi temsil etmediği anlayışı yüzünden alan dışına itilmesine şahitlik ettik. Günümüzdeyse Klasik Türk Sanatları altın çağını yaşıyor ve Türkiye bu manada dünyaya önderlik ediyor. Ama Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Türk romanı tenkidinde “İstediğimiz üzere bir romanımız olsa, bunun farkına varır mıydık?” dediği üzere, klasik Türk sanatlarının geldiği düzeyin farkına varabildik mi?
Çerçeve İçi ve Çerçeve Dışı temasıyla yola çıkan 2. Yeditepe Bienali tam da bunu anlatıyor bize. Yurt ortasından ve yurt haricinden 226 sanatkarın 228 sanat yapıtına konut sahipliği yapan Bienal, Fatih semtinde dört başka yerde gerçekleşiyor ve gelenekli sanat kültürümüzü yeni pahalarla sunuyor. Süleymaniye Darüzziyafe’de yere özel yerleştirmeler, sınır, tezhib, minyatür tipinde, farklı üslupların denendiği stant kapandı, lakin oradaki yapıtları Fatih Cam Küp Galeri’de izleyebileceksiniz. Artık Mahzen vakti.
Su ile ilgiye dikkat çekiyor
7 Mart’a kadar devam edecek olan Nuriosmaniye Mahzen’de klasik sanatların su ile alakasına işaret eden bir kombinasyon var. Karanlık ve yer yer ıslak yerlerden geçerek yapıtlara ulaşma tecrübesi, standın tam da varmak istediği gayeye yönlendiriyor izleyiciyi. Mahzen’de sergilenen 17 yapıtın her biri bu manayla uyumlu. O kadar ki, Gülnihal Küpeli’nin Seyr-i Sülük yapıtı, kuyunun ortasından sesleniyor. Kağıdın kalıp etabı, kalıptan birinci çıktığı an ve kalıbın son haliyle birlikte kağıdın yapılma basamaklarını sunuyor seyirciye.
Sonlara muhtaçsınız
Sanatçı Ali Ulvi Mıhoğlu’nun Tahrir-Vo yapıtı hudutları tartışmaya açacak seviyede. Kitap sanatlarında boya ya da altınla yapılan süslemelerin kenarlarına geçirilen daha koyu renkli çizgilerin ismi olan Tahrir, oysa bize hudutlarımızı hatırlatıyormuş. Mıhoğlu yapıtın mana dünyasını şöyle tanım ediyor. “Geleneksel Sanat ‘Tahrir’i olmayan deseni tamamlanmamış sayar. Düzgünce inceleyince anladım ki aslında klasik sanat tıpkı toplumun içerisinde olduğu üzere hududunu bilmeyeni birey kabul etmiyor. Onu bir hudut fikrine getiriyor. Hatta daha da ötesi toplumun o ahenkli imgesinin sağlanabilmesi için, desen yani birey hududunu bilecek yanında da öteki olacak. Bu ahenkli varlığı sürdürebilmek için hudutlara muhtaçsınız.”
Hangimiz daha acayibiz?
“Yerli Yerleştirme” ses suramı ise hepimizi karşıt köşe yapacak nitelikte. Sanatçı Judith Goldschmid’in yapıtı, dış kalıbı tam bir batı mantığı platin bir levha, fakat duyduğumuz ses Türkçe. Murat Gür’ün Acaib’ül Mahlukat’ına ne demeli? Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde çekilmiş fotoğrafların üzerinde 16. yüzyıla ilişkin Kazvini’nin Acaib’ül Mahlukat yapıtından alınmış minyatürler geçiyor. “Biz mi daha acayibiz yoksa bu gördüğümüz yaratıklar mı?” sorusunu mıh üzere işliyor beyinlere. Kelam konusu çirkinlikse, insanın yaptığı daha berbat gözüküyor çünkü.
Farklı olan dışlanıyor
İrem Büşra Özliyen’le Yıldıray Özliyen çiftinin “Sana Gül Bahçesi Vadetmedim” yapıtı, sıkışmışlık ve ortada kalmışlığın özeti. Kağıt üzerine sulu boya çalışmasından oluşan beş modül eser ve iki görüntü enstalasyonu. Klasik sanatları hayatının merkezine almış İrem’in vakumlanmış ve beş kesim ile tamamlanan bir uğraş tasviri var. Görüntülerde ortada kalma durumunu anlatan sanatçı, her kesitten yaşadığı dışlanmayı aktarıyor. Bir taraf kılık kıyafeti, gelenek dışı çalışması yüzünden dışlarken, öbür taraf klâsik sanat ürettiği için dışlıyor. Farklıysan dışlanıyorsun bir biçimde.
Çerçeve İçi ve Çerçeve Dışı temasıyla yola çıkan 2. Yeditepe Bienali tam da bunu anlatıyor bize. Yurt ortasından ve yurt haricinden 226 sanatkarın 228 sanat yapıtına konut sahipliği yapan Bienal, Fatih semtinde dört başka yerde gerçekleşiyor ve gelenekli sanat kültürümüzü yeni pahalarla sunuyor. Süleymaniye Darüzziyafe’de yere özel yerleştirmeler, sınır, tezhib, minyatür tipinde, farklı üslupların denendiği stant kapandı, lakin oradaki yapıtları Fatih Cam Küp Galeri’de izleyebileceksiniz. Artık Mahzen vakti.
Su ile ilgiye dikkat çekiyor
7 Mart’a kadar devam edecek olan Nuriosmaniye Mahzen’de klasik sanatların su ile alakasına işaret eden bir kombinasyon var. Karanlık ve yer yer ıslak yerlerden geçerek yapıtlara ulaşma tecrübesi, standın tam da varmak istediği gayeye yönlendiriyor izleyiciyi. Mahzen’de sergilenen 17 yapıtın her biri bu manayla uyumlu. O kadar ki, Gülnihal Küpeli’nin Seyr-i Sülük yapıtı, kuyunun ortasından sesleniyor. Kağıdın kalıp etabı, kalıptan birinci çıktığı an ve kalıbın son haliyle birlikte kağıdın yapılma basamaklarını sunuyor seyirciye.
Sonlara muhtaçsınız
Sanatçı Ali Ulvi Mıhoğlu’nun Tahrir-Vo yapıtı hudutları tartışmaya açacak seviyede. Kitap sanatlarında boya ya da altınla yapılan süslemelerin kenarlarına geçirilen daha koyu renkli çizgilerin ismi olan Tahrir, oysa bize hudutlarımızı hatırlatıyormuş. Mıhoğlu yapıtın mana dünyasını şöyle tanım ediyor. “Geleneksel Sanat ‘Tahrir’i olmayan deseni tamamlanmamış sayar. Düzgünce inceleyince anladım ki aslında klasik sanat tıpkı toplumun içerisinde olduğu üzere hududunu bilmeyeni birey kabul etmiyor. Onu bir hudut fikrine getiriyor. Hatta daha da ötesi toplumun o ahenkli imgesinin sağlanabilmesi için, desen yani birey hududunu bilecek yanında da öteki olacak. Bu ahenkli varlığı sürdürebilmek için hudutlara muhtaçsınız.”
Hangimiz daha acayibiz?
“Yerli Yerleştirme” ses suramı ise hepimizi karşıt köşe yapacak nitelikte. Sanatçı Judith Goldschmid’in yapıtı, dış kalıbı tam bir batı mantığı platin bir levha, fakat duyduğumuz ses Türkçe. Murat Gür’ün Acaib’ül Mahlukat’ına ne demeli? Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde çekilmiş fotoğrafların üzerinde 16. yüzyıla ilişkin Kazvini’nin Acaib’ül Mahlukat yapıtından alınmış minyatürler geçiyor. “Biz mi daha acayibiz yoksa bu gördüğümüz yaratıklar mı?” sorusunu mıh üzere işliyor beyinlere. Kelam konusu çirkinlikse, insanın yaptığı daha berbat gözüküyor çünkü.
Farklı olan dışlanıyor
İrem Büşra Özliyen’le Yıldıray Özliyen çiftinin “Sana Gül Bahçesi Vadetmedim” yapıtı, sıkışmışlık ve ortada kalmışlığın özeti. Kağıt üzerine sulu boya çalışmasından oluşan beş modül eser ve iki görüntü enstalasyonu. Klasik sanatları hayatının merkezine almış İrem’in vakumlanmış ve beş kesim ile tamamlanan bir uğraş tasviri var. Görüntülerde ortada kalma durumunu anlatan sanatçı, her kesitten yaşadığı dışlanmayı aktarıyor. Bir taraf kılık kıyafeti, gelenek dışı çalışması yüzünden dışlarken, öbür taraf klâsik sanat ürettiği için dışlıyor. Farklıysan dışlanıyorsun bir biçimde.