İtalya’da geçen Cuma gününden itibaren kamuya açık biroldukça alanda mecburî hale getirilen Covid dokümanının (yeşil pasaport) benzerleri yüzlerce yıl evvel de salgınlarda kullanılıyordu.
İtalya’nın Venedik kentine açılan “Pandemiler: Vebadan Covid 19’a Uzun Bir Tarih” başlıklı stantta, Covid evrakının öncülü “sağlık ehliyetleri” de görülüyor.
SS Giovanni ve Paolo Hastanesi’ne bağlı Tıp Tarihi Müzesi’nde Eylül ortasına kadar sürecek standın bilim sorumlusu Epidemiyolog Dr. Walter Pasini, Venedik’te geçen yüzsenelerda kullanılan evrakları şu biçimde anlatıyor:
“Vebalara, bulaşıcı hastalıklara karşı kullanılan araçlar içinde ‘sağlık sözü’ ve ‘sağlık ehliyetleri’ de vardı. Tüm gezginlerin bu dokümanları bulundurması gerekiyordu. Kara yoluyla gelenlerin ‘sağlık sözü’ dokümanı, deniz yoluyla gelenlerinse ‘sağlık ehliyeti’ sunması gerekiyordu. Bu sertifikalar, bu bireylerin geldikleri ülke ya da kentlerin veba ya da öteki bulaşıcı hastalıklardan arınmış olduğunu belgeliyordu.”
SS Giovanni ve Paolo Hastanesi Tıp Tarihi Müzesi Müdürü Mario Po’ da İtalya’da yayımlanan Vilayet Foglio gazetesine yaptığı açıklamada, “Sağlık ehliyetleri 1500’lerde dolaşımdaydı, bugün Başbakan Mario Draghi’nin salgını denetim altına almak için uyguladığı sertifikayla birebir role sahiplerdi” dedi.
Bu evrakların Venedik’ten Avrupa’daki öbür kentlere de yayıldığı ve bir nevi kimlik-geçiş dokümanı üzere kullanıldığı belirtiliyor.
İtalya’da “yeşil pasaport” olarak anılan Covid sertifikaları 6 Ağustos’tan itibaren restoran, müze, sinema üzere birfazlaca yer ve aktiflik için mecburî kılındı. Gelecek aydan itibaren öğretmenlere de Covid sertifikası kaidesi getirildi.
Covid sertifikası zaruriliği anketlere nazaran genel olarak kabul görse de yansılara ve protesto şovlarına de niye oldu.
En az bir doz Covid aşısı yaptıranlar, son 6 ay ortasında hastalığı geçirip iyileşenler ve son 2 gün ortasında yapılmış test kararı negatif olanlara verilen evraklar, “yeşil pasaport” olarak kabul ediliyor.
Yeşil pasaport kurallarını ihlal edenlere 1000 Euro’ya kadar para cezası ve işletmelere süreksiz kapama cezası verilebilecek.
Venedik’teki standın organizatörlerinden Dr. Pasini’ye göre bugünkü Covid kurallarıyla geçmişteki sıhhat ehliyetleri ve yasaklar içindeki en kıymetli farklardan biri de ihlallere verilen cezalardı.
Vilayet Foglio’ya konuşan Pasini bunu, “Nasıl bugün virüsten daha fazla etkilenen bölgelere yönelik kısıtlamalar görüyorsak bu biçimde da aşikâr kentler ile seyahatleri yasaklayan bildirimler vardı. Tek bir ihlal bile vefat cezası manasına gelebiliyordu” diye deklare etti.
İzolasyon hastanesi ve karantina
Stantta, bugünkü karantina önlemlerinin birinci adımı olarak bedellendirilen ve “karantina” sözcüğünün kaynağı olan bir uygulama da dikkat çekiyor.
Birincisi 14. yüzyılda olmak üzere çeşitli kereler veba salgınlarından etkilenen Venedik Cumhuriyeti, çabucak hemen hastalığın sebebi bilinmezken bile hasta ve risk altındaki insanları sağlıklı nüfustan ayırmaya başladı.
1423’te hastaların Lazzaretto Vecchio adasına gönderilmesi sonucu alındı ve bu biçimdece dünyanın birinci sabit izolasyon hastanesi oluşturuldu.
1468’de de Lazzaretto Nuovo adasının, “karantina” için kullanılmasına karar verildi. Buraya hastalar değil, öteki limanlardan gelen gemiler yönlendiriliyordu. O devirde ticaret merkezi pozisyonunda olan Venedik’te ekonomiyi durdurmadan salgından korunabilmek için, yük taşıyan gemiler bir hastalık da taşımaları ihtimaline karşı bu adada 40 gün boyunca önleyici karantinada tutuluyordu.
Karantina sözcüğü de, İtalyanca’da 40 manasına gelen “quaranta” sözcüğünden türetildi. Venedik’teki standın organizatörlerinden Dr. Walter Pasini, o devirde bulaşıcı hastalıkların kuluçka müddetinin 40 gün olduğuna inanılması sebebiyle izolasyon için bu müddetin seçildiğini söylemiş oldu.
‘Veba Rönesans’ın başlangıcı oldu’
Standın tanıtımında konuşan Dr. Pasini, “Lazzaretto” kurumlarının değerini de, “Lazzaretto’lar, Akdeniz’de seyahat etmeyi, ticaret alakalarını sürdürmeyi mümkün kılan araçlardı” diye deklare etti.
Öte yandan Dr. Pasini, Avrupa nüfusunun üçte birinin vefatına yol açan ve “Kara Ölüm” olarak anılan 1347-1350 veba salgınıyla ilgili olarak şunları da ekledi:
“1347-1350 vebası Orta Çağ’ın da sonunu getirdi. Kurumları, sivil hayatın kurallarını yok etti. Bu bir yandan dramatik bir toplumsal fırtına yarattı. Bir yandan da epeyce sayıda akademisyen, mesela Floransa’daki vebanın Rönesans’ın başlangıcı olduğunu belirtiyor.”
İtalya’nın Venedik kentine açılan “Pandemiler: Vebadan Covid 19’a Uzun Bir Tarih” başlıklı stantta, Covid evrakının öncülü “sağlık ehliyetleri” de görülüyor.
SS Giovanni ve Paolo Hastanesi’ne bağlı Tıp Tarihi Müzesi’nde Eylül ortasına kadar sürecek standın bilim sorumlusu Epidemiyolog Dr. Walter Pasini, Venedik’te geçen yüzsenelerda kullanılan evrakları şu biçimde anlatıyor:
“Vebalara, bulaşıcı hastalıklara karşı kullanılan araçlar içinde ‘sağlık sözü’ ve ‘sağlık ehliyetleri’ de vardı. Tüm gezginlerin bu dokümanları bulundurması gerekiyordu. Kara yoluyla gelenlerin ‘sağlık sözü’ dokümanı, deniz yoluyla gelenlerinse ‘sağlık ehliyeti’ sunması gerekiyordu. Bu sertifikalar, bu bireylerin geldikleri ülke ya da kentlerin veba ya da öteki bulaşıcı hastalıklardan arınmış olduğunu belgeliyordu.”
SS Giovanni ve Paolo Hastanesi Tıp Tarihi Müzesi Müdürü Mario Po’ da İtalya’da yayımlanan Vilayet Foglio gazetesine yaptığı açıklamada, “Sağlık ehliyetleri 1500’lerde dolaşımdaydı, bugün Başbakan Mario Draghi’nin salgını denetim altına almak için uyguladığı sertifikayla birebir role sahiplerdi” dedi.
Bu evrakların Venedik’ten Avrupa’daki öbür kentlere de yayıldığı ve bir nevi kimlik-geçiş dokümanı üzere kullanıldığı belirtiliyor.
İtalya’da “yeşil pasaport” olarak anılan Covid sertifikaları 6 Ağustos’tan itibaren restoran, müze, sinema üzere birfazlaca yer ve aktiflik için mecburî kılındı. Gelecek aydan itibaren öğretmenlere de Covid sertifikası kaidesi getirildi.
Covid sertifikası zaruriliği anketlere nazaran genel olarak kabul görse de yansılara ve protesto şovlarına de niye oldu.
En az bir doz Covid aşısı yaptıranlar, son 6 ay ortasında hastalığı geçirip iyileşenler ve son 2 gün ortasında yapılmış test kararı negatif olanlara verilen evraklar, “yeşil pasaport” olarak kabul ediliyor.
Yeşil pasaport kurallarını ihlal edenlere 1000 Euro’ya kadar para cezası ve işletmelere süreksiz kapama cezası verilebilecek.
Venedik’teki standın organizatörlerinden Dr. Pasini’ye göre bugünkü Covid kurallarıyla geçmişteki sıhhat ehliyetleri ve yasaklar içindeki en kıymetli farklardan biri de ihlallere verilen cezalardı.
Vilayet Foglio’ya konuşan Pasini bunu, “Nasıl bugün virüsten daha fazla etkilenen bölgelere yönelik kısıtlamalar görüyorsak bu biçimde da aşikâr kentler ile seyahatleri yasaklayan bildirimler vardı. Tek bir ihlal bile vefat cezası manasına gelebiliyordu” diye deklare etti.
İzolasyon hastanesi ve karantina
Stantta, bugünkü karantina önlemlerinin birinci adımı olarak bedellendirilen ve “karantina” sözcüğünün kaynağı olan bir uygulama da dikkat çekiyor.
Birincisi 14. yüzyılda olmak üzere çeşitli kereler veba salgınlarından etkilenen Venedik Cumhuriyeti, çabucak hemen hastalığın sebebi bilinmezken bile hasta ve risk altındaki insanları sağlıklı nüfustan ayırmaya başladı.
1423’te hastaların Lazzaretto Vecchio adasına gönderilmesi sonucu alındı ve bu biçimdece dünyanın birinci sabit izolasyon hastanesi oluşturuldu.
1468’de de Lazzaretto Nuovo adasının, “karantina” için kullanılmasına karar verildi. Buraya hastalar değil, öteki limanlardan gelen gemiler yönlendiriliyordu. O devirde ticaret merkezi pozisyonunda olan Venedik’te ekonomiyi durdurmadan salgından korunabilmek için, yük taşıyan gemiler bir hastalık da taşımaları ihtimaline karşı bu adada 40 gün boyunca önleyici karantinada tutuluyordu.
Karantina sözcüğü de, İtalyanca’da 40 manasına gelen “quaranta” sözcüğünden türetildi. Venedik’teki standın organizatörlerinden Dr. Walter Pasini, o devirde bulaşıcı hastalıkların kuluçka müddetinin 40 gün olduğuna inanılması sebebiyle izolasyon için bu müddetin seçildiğini söylemiş oldu.
‘Veba Rönesans’ın başlangıcı oldu’
Standın tanıtımında konuşan Dr. Pasini, “Lazzaretto” kurumlarının değerini de, “Lazzaretto’lar, Akdeniz’de seyahat etmeyi, ticaret alakalarını sürdürmeyi mümkün kılan araçlardı” diye deklare etti.
Öte yandan Dr. Pasini, Avrupa nüfusunun üçte birinin vefatına yol açan ve “Kara Ölüm” olarak anılan 1347-1350 veba salgınıyla ilgili olarak şunları da ekledi:
“1347-1350 vebası Orta Çağ’ın da sonunu getirdi. Kurumları, sivil hayatın kurallarını yok etti. Bu bir yandan dramatik bir toplumsal fırtına yarattı. Bir yandan da epeyce sayıda akademisyen, mesela Floransa’daki vebanın Rönesans’ın başlangıcı olduğunu belirtiyor.”