Anayasa Mahkemesi (AYM), farklı cezaevlerinde tutuklu bulunan eşlerin telefon ile görüştürülmemesinin, ‘aile ömrüne hürmet hakkının ihlali’ olduğuna hükmetti.
Tokat 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 26 Eylül 2017 tarihindeki sonucuyla tutuklanan ve Tokat T Tipi hapishanesine konulan F.B., öbür bir hapishanede tutuklu bulunan eşiyle telefon vasıtasıyla görüşme hakkını kullanabilmek için 27 Temmuz 2018’de hapishane idaresine dilekçe verdi. Talebi reddedilen F.B., mevzuatta açık bir yasak olmadığını belirterek Tokat İnfaz Hakimliği’ne başvurdu. Tokat İnfaz Hakimliği, Ceza İnfaz Kurumları İdaresi ile Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün “Hükümlülere dışarıdan telefon açılmak suretiyle görüşme yaptırılmaz” kararını münasebet göstererek bu başvuruyu reddetti. F.B.’nin bu karara karşı yaptığı itiraz da Tokat 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 16.10.2018 tarihindeki sonucuyla reddedildi.
F.B., ret sonucunı AYM’ye taşıdı. Ferdî başvuruyu kıymetlendiren AYM, F.B.’nin aile ömrüne hürmet hakkının ihlal edildiğine ve F.B.’ye, ziyanının giderilemeyecek ölçüde olması sebebiyle 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
AYM sonucunın öne sürülen nedeninde şunlar belirtti:
“Başvurucu ve eşinin, farklı ceza infaz kurumlarında bulundukları tarihler içinde, yaklaşık on beş aylık mühlet zarfında telefonla görüşemedikleri anlaşılmıştır. halbukiki devlet, somut olaydaki üzere farklı ceza infaz kurumlarında olsa dahi kesinlikle, tutuklu eşler içinde minimum bir bağlantının kurulmasını ve sürdürülmesini sağlamak zorundadır. Minimum bağlantının telefon üzere uygun bir vasıtayla gerçekleştirilmesi ve mevzuatta öngörüldüğü üzere hata işlenmesinin önlenmesi ya da yasadışı haberleşmenin önüne geçilmesi maksadıyla telefon görüşmelerini idarece dinlenip kayıt altına alınması da mümkündür.
Farklı ceza infaz kurumunda tutulan eşlerin muhakkak aralıklarla ve gerekli önlemler alınarak telefonla görüşmeleri konusunda kamusal makamlara yüklenen külfetin katlanılması güç bir durum oluşturmadığı değerlendirilmiştir. Ayrıca Yargıtay da tutuklunun öteki bir ceza infaz kurumunda tutuklu olarak bulunan eşi ile telefonla haberleşme hakkının bulunduğunu belirtmektedir.
Tüm bu konular birlikte değerlendirildiğinde; tutuklu eşler içinde aile hayatının sürdürülmesine imkan sağlayacak biçimde minimum seviyede irtibat kurulmasına uygun bir vasıta olarak değerlendirilebilecek telefonla görüşme hakkından, müracaatçının yaklaşık on beş ay üzere bir süre boyunca yararlandırılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, eşler içinde taban bir irtibat kurulmasına imkan sağlayacak biçimde kamusal makamlarca önlem alınmadığı ve aile hayatına hürmet hakkı kapsamındaki müspet yükümlülüklerin gereğinin yerine getirilmediği kararına varılmıştır.” (ANKA)
Tokat 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 26 Eylül 2017 tarihindeki sonucuyla tutuklanan ve Tokat T Tipi hapishanesine konulan F.B., öbür bir hapishanede tutuklu bulunan eşiyle telefon vasıtasıyla görüşme hakkını kullanabilmek için 27 Temmuz 2018’de hapishane idaresine dilekçe verdi. Talebi reddedilen F.B., mevzuatta açık bir yasak olmadığını belirterek Tokat İnfaz Hakimliği’ne başvurdu. Tokat İnfaz Hakimliği, Ceza İnfaz Kurumları İdaresi ile Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün “Hükümlülere dışarıdan telefon açılmak suretiyle görüşme yaptırılmaz” kararını münasebet göstererek bu başvuruyu reddetti. F.B.’nin bu karara karşı yaptığı itiraz da Tokat 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 16.10.2018 tarihindeki sonucuyla reddedildi.
F.B., ret sonucunı AYM’ye taşıdı. Ferdî başvuruyu kıymetlendiren AYM, F.B.’nin aile ömrüne hürmet hakkının ihlal edildiğine ve F.B.’ye, ziyanının giderilemeyecek ölçüde olması sebebiyle 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
AYM sonucunın öne sürülen nedeninde şunlar belirtti:
“Başvurucu ve eşinin, farklı ceza infaz kurumlarında bulundukları tarihler içinde, yaklaşık on beş aylık mühlet zarfında telefonla görüşemedikleri anlaşılmıştır. halbukiki devlet, somut olaydaki üzere farklı ceza infaz kurumlarında olsa dahi kesinlikle, tutuklu eşler içinde minimum bir bağlantının kurulmasını ve sürdürülmesini sağlamak zorundadır. Minimum bağlantının telefon üzere uygun bir vasıtayla gerçekleştirilmesi ve mevzuatta öngörüldüğü üzere hata işlenmesinin önlenmesi ya da yasadışı haberleşmenin önüne geçilmesi maksadıyla telefon görüşmelerini idarece dinlenip kayıt altına alınması da mümkündür.
Farklı ceza infaz kurumunda tutulan eşlerin muhakkak aralıklarla ve gerekli önlemler alınarak telefonla görüşmeleri konusunda kamusal makamlara yüklenen külfetin katlanılması güç bir durum oluşturmadığı değerlendirilmiştir. Ayrıca Yargıtay da tutuklunun öteki bir ceza infaz kurumunda tutuklu olarak bulunan eşi ile telefonla haberleşme hakkının bulunduğunu belirtmektedir.
Tüm bu konular birlikte değerlendirildiğinde; tutuklu eşler içinde aile hayatının sürdürülmesine imkan sağlayacak biçimde minimum seviyede irtibat kurulmasına uygun bir vasıta olarak değerlendirilebilecek telefonla görüşme hakkından, müracaatçının yaklaşık on beş ay üzere bir süre boyunca yararlandırılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, eşler içinde taban bir irtibat kurulmasına imkan sağlayacak biçimde kamusal makamlarca önlem alınmadığı ve aile hayatına hürmet hakkı kapsamındaki müspet yükümlülüklerin gereğinin yerine getirilmediği kararına varılmıştır.” (ANKA)