Anayasa Mahkemesi (AYM), tıpkı iş yerindeki kimi çalışanlara kreş imkânı sağlanırken kimilerine bu imkanın tanınmamasını ayrımcılık yasağının ihlali saydı.
Resmi Gazete’de yer alan karara göre, 2005’ten 2011’e kadar özel şirkette çalışan müracaatçı, iş yerindeki birtakım bayan çalışanlardan farklı olarak kreş imkanından yararlandırılmadığı sebebi öne sürülerek kendisine ayrımcılık tazminatı ödenmesi ve çocuğunun kreşine ödediği bedelin de tazmin edilmesi istemiyle dava açtı.
Davaya bakan İstanbul Anadolu 21. İş Mahkemesi, davayı ayrımcılık tazminatı tarafından kabul ederek müracaatçıya 3 bin 787 lira tazminat ödenmesine, mahrum kaldığı haklar ile kreşe ödenen bedelin tazmini isteminin ise reddine hükmetti.
Tarafların karşılıklı temyizi üzerine evrak, Yargıtay 9. Hukuk Dairesine gitti.
Daire ise İş Mahkemesinin sonucunı, 4857 sayılı İş Kanunu’nda sayılan ayrımcılık temellerinden birinin varlığının ispatlanamadığı sebebi öne sürülerek müracaatçının aleyhine bozdu. Bunun üzerine bir daha yapılan yargılamada mahallî mahkeme, Yargıtay’ın bozma sonucuna uyarak davayı reddetti. Bu karar ise Yargıtay tarafınca onandı.
Bunun üzerine müracaatçı, aile hayatına hürmet hakkıyla irtibatlı olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini ileri sürerek, AYM’ye ferdî müracaat yaptı.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20. hususunda garanti altına alınan aile ömrüne hürmet hakkıyla ilişkili olarak Anayasa’nın 10. unsurunda belirtilen ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
AYM, ayrıyeten ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması, bir daha yargılama yapılması için karar meselain mahallî mahkemeye gönderilmesini kararlaştırdı.
sonucun öne sürülen sebebinden
AYM’nin ihlal sonucunın öne sürülen sebebinde, olay tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat kararları gereği 150’den çok bayan personel çalıştıran patronların kreş kurma yükümlüğü altında oldukları, kreşten yararlanmanın da ailenin huzur ve refahını etkilediği söz edildi.
Müracaatçının, Anayasa’nın 20. hususu kapsamındaki aile ömrüne hürmet hakkının norm alanına giren bir menfaatinin bulunduğunun tespit edildiği belirtilen kararda, bu kapsamda Anayasa’nın 10. unsurunda garanti altına alınan ayrımcılık yasağı çerçevesinde inceleme yapıldığı anlatıldı.
“Anayasa’nın 10. hususunda düzenlenen ayrımcılık yasağından doğan garantiler, tüzel durumları emsal olanlara farklı muamele edilmesiyle harekete geçer.” sözünün yer aldığı kararda, müracaat konusu olayda patronun müracaatçıya kreş imkanı sağlamamasının farklı muamele teşkil ettiği bildirildi.
Patronun, durumları benzeri olan çocuklu bayan çalışanlar içinde kreş imkanından yararlandırma bakımından farklı davrandığı belirtilen kararda, “Anayasa’nın 10. hususunda düzenlenen ayrımcılık yasağının gayesi benzeri durumda bulunanlara objektif ve makul bir niçini olmaksızın farklı muamelede bulunulmasının önlenmesidir. Ayrımcılık yasağının sağladığı asıl müdafaa bireylerin objektif ve makul bir sebebe dayanmayan farklı muamelelere maruz kalmamasıdır.” denildi.
“Objektif ve makul bir niçine dayanmayan her türlü farklı muamele otomatik olarak ayrımcılık yasağını ihlal eder.” değerlendirmesinin yer aldığı kararda, şunlar kaydedildi:
“İşverenin farklı muamelenin niçini konusunda rastgele bir açıklama getirmediği değerlendirilmiştir. Derece mahkemelerinin patronun farklı muamelenin objektif ve makul bir sebebe dayandığını ispatlama yükümlülüğünü yerine getirmediğini gözetmemiş olması niçiniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kararına varılmıştır.” (AA)
Resmi Gazete’de yer alan karara göre, 2005’ten 2011’e kadar özel şirkette çalışan müracaatçı, iş yerindeki birtakım bayan çalışanlardan farklı olarak kreş imkanından yararlandırılmadığı sebebi öne sürülerek kendisine ayrımcılık tazminatı ödenmesi ve çocuğunun kreşine ödediği bedelin de tazmin edilmesi istemiyle dava açtı.
Davaya bakan İstanbul Anadolu 21. İş Mahkemesi, davayı ayrımcılık tazminatı tarafından kabul ederek müracaatçıya 3 bin 787 lira tazminat ödenmesine, mahrum kaldığı haklar ile kreşe ödenen bedelin tazmini isteminin ise reddine hükmetti.
Tarafların karşılıklı temyizi üzerine evrak, Yargıtay 9. Hukuk Dairesine gitti.
Daire ise İş Mahkemesinin sonucunı, 4857 sayılı İş Kanunu’nda sayılan ayrımcılık temellerinden birinin varlığının ispatlanamadığı sebebi öne sürülerek müracaatçının aleyhine bozdu. Bunun üzerine bir daha yapılan yargılamada mahallî mahkeme, Yargıtay’ın bozma sonucuna uyarak davayı reddetti. Bu karar ise Yargıtay tarafınca onandı.
Bunun üzerine müracaatçı, aile hayatına hürmet hakkıyla irtibatlı olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğini ileri sürerek, AYM’ye ferdî müracaat yaptı.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20. hususunda garanti altına alınan aile ömrüne hürmet hakkıyla ilişkili olarak Anayasa’nın 10. unsurunda belirtilen ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
AYM, ayrıyeten ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması, bir daha yargılama yapılması için karar meselain mahallî mahkemeye gönderilmesini kararlaştırdı.
sonucun öne sürülen sebebinden
AYM’nin ihlal sonucunın öne sürülen sebebinde, olay tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat kararları gereği 150’den çok bayan personel çalıştıran patronların kreş kurma yükümlüğü altında oldukları, kreşten yararlanmanın da ailenin huzur ve refahını etkilediği söz edildi.
Müracaatçının, Anayasa’nın 20. hususu kapsamındaki aile ömrüne hürmet hakkının norm alanına giren bir menfaatinin bulunduğunun tespit edildiği belirtilen kararda, bu kapsamda Anayasa’nın 10. unsurunda garanti altına alınan ayrımcılık yasağı çerçevesinde inceleme yapıldığı anlatıldı.
“Anayasa’nın 10. hususunda düzenlenen ayrımcılık yasağından doğan garantiler, tüzel durumları emsal olanlara farklı muamele edilmesiyle harekete geçer.” sözünün yer aldığı kararda, müracaat konusu olayda patronun müracaatçıya kreş imkanı sağlamamasının farklı muamele teşkil ettiği bildirildi.
Patronun, durumları benzeri olan çocuklu bayan çalışanlar içinde kreş imkanından yararlandırma bakımından farklı davrandığı belirtilen kararda, “Anayasa’nın 10. hususunda düzenlenen ayrımcılık yasağının gayesi benzeri durumda bulunanlara objektif ve makul bir niçini olmaksızın farklı muamelede bulunulmasının önlenmesidir. Ayrımcılık yasağının sağladığı asıl müdafaa bireylerin objektif ve makul bir sebebe dayanmayan farklı muamelelere maruz kalmamasıdır.” denildi.
“Objektif ve makul bir niçine dayanmayan her türlü farklı muamele otomatik olarak ayrımcılık yasağını ihlal eder.” değerlendirmesinin yer aldığı kararda, şunlar kaydedildi:
“İşverenin farklı muamelenin niçini konusunda rastgele bir açıklama getirmediği değerlendirilmiştir. Derece mahkemelerinin patronun farklı muamelenin objektif ve makul bir sebebe dayandığını ispatlama yükümlülüğünü yerine getirmediğini gözetmemiş olması niçiniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kararına varılmıştır.” (AA)