JoKeR
Active member
GÜLÇİN DURMAN
Bir şiire gereksinimim vardı. Daha doğrusu, bir dizeye. Epi topu dört söz kadar bir şeycik, olsa yeterdi bana. Yüzmüş yüzmüş sonuna gelmiş ve ancak bir daha bir çıkmaza girmiştim. Bu son dehlizden de beni lakin bir şiir kurtarabilirdi. Lakin o hangi şiirdi? Hem epey tanıdık, bilindik bir şey olmalıydı bu şiir, birebir vakitte kıssanın sonundaki o manevî atmosfere uymalıydı. Kalabalık bir bayan topluluğunun yer aldığı bir mevlid ortamında okunacak, daha doğrusu haykırılacak dört kelimeyi arıyordum, işte. O dört söz, benim hastalıklı kahramanımın lisanından dökülecek ve her şey nihayete erecekti. Aşırların, ilahilerin okunacağı ve elbet ki kucak dolusu göz yaşlarının döküleceği bu programda kimsenin garipsemeyeceği, şu biçimde insanın böğrüne saplanacak, içini yakacak bir mısraydı aradığım. Ve nihayet, o dört söz kahramanımın ağzından şu biçimde çıktı:
“Siyah güller, ak güller!”
Kurtarıcı şiirim bulunmuştu işte.
FİGEN ÖLECEK DEDİ ARKADAŞIM
Doksanlı yılların ortasında, arkadaşım Gülderen (Gülderen Yıldırım, yıllardır Kanal 7’de kameramanlık yapar) ile bir yaz akşamüzeri İstiklal Caddesi’nde yürürken, yolumuzu kısa uzunluklu, daracık omuzlu ve bu minyonluğa inat irice başıyla dikkatimi çeken bir genç kız kesti. Hem gürültü tıpkı vakitte kızın konuşmasındaki bozukluktan ben pek fazla sohbete girmedim. Ayaküstü kısacık fakat heyecanlı, samimi bir biçimde konuşup, gülüşmüşlerdi Gülderen ile. Kızdan yeterlice uzaklaştığımızda, Gülderen hala gözümün önünden gitmeyen acı bir sözle. “Figen, ölecek” dedi. Dünya hakkında hiç bir şey bilmediğim yirmili yaşlarımda idim. Üstelik biraz da nasıl desem, duygusuzdum galiba. “Hepimiz ölmeyecek miyiz?” üzere bir şeyler geveledim sanırım. daha sonra bir daha anlatmaya başladı Gülderen. Figen doğduğundan beri hastalıklarla uğraş ediyordu. Bu hastalıklar yüzünden, vücudu gelişememişti. Konuşmasındaki meşakkatler da daima o rahatsızlıkların yapıtıydı. Tabiplerin demesine nazaran de yirmi beşini goremeyecekti. “Öleceğini biliyor mu pekala?” diye sordum. Saçlarındaki çiçekli tokalar, boynundaki o yılın modası şık kurdele ve süslü üstü başı yüzünden sormuştum bu soruyu. “Evet biliyor.” dedi Gülderen. Lakin Figen, ölmekten fazla hiç evlenemeyeceği ve ailesi olmayacağı için üzülüyordu. Tuhaf geldi ancak daha da deşmedim sıkıntıyı. Sahiden de birkaç ay daha sonra, yavaşça bir üşütmenin sonucunda Figen merhum oldu. Ben de unuttum gittim onu. Ta ki, 2018 yılına kadar…
2018 yılında, yıllardır annemin istediği aşk öyküsünü yazmak için hazırlıklara giriştiğimde, aklıma daima Figen düşmeye başladı. daha sonra da o dehşetli soru geldi. Sanki Figen niye evlenemeyeceği için epeyce üzgündü, yoksa bir sevdiği mi vardı? Soruların yanına yeni sorular eklendi. Figen onca yıllık vefasızlığım ve hayırsızlığıma karşın aylarca peşimi bırakmadı. Daima hatırlattı durdu kendini. bu biçimdece ben de hastalıklı birebir vakitte sıradan önemli hastalığı olan bir kahramanın birinci aşkını yazmayı düşünmeye başladım. Öykünün ismi da “Sus Sus Sus Kimseler Duymasın” olacaktı. Çocukluğumda Suat Sayın’ın bu müziğini bir epeyce sefer dinlemiştim. Kaseti de vardı bizde.
Derken, kıssaya başladım ben. Hırçın, hastalıklı, haliyle çirkince ve herkesi kendinden bezdirmiş kahramanım; komşularının kızına âşık olmuş bir delikanlıya sevdalanıyor, her şeyi kendince yorumluyor ve işler gitgide karmaşıklaşıyordu. Bir nokta da işler o denli karıştı ki, kendi kendine gelin güvey olan kahramanımın düştüğü tirajı komik durumlara artık ben bile dayanamaz oldum.
Her şeyi silip bir daha başlamaya karar verdim. Yeni kıssamda de kahramanım hastalıklı, hatta fazlaca yaşamayacak bir kız çocuğu olacaktı. bir daha birinci aşk öyküsü olacaktı. Fakat bu sefer eskisi kadar acı çekmeyecek tam bilakis, birinci sefer tanıştığı bu hissin etkisiyle etrafını kırıp dökecekti. Acıklı olduğu kadar da komik bir öykü olsun istiyordum. Tahminen de en sevdiğim öykü kahramanım olan Neriman’ın haleti ruhiyesi değişince, Suat Sayın’ın sessiz sakin müziğiyle bir uyumsuzluk ortaya çıktı. Gürül gürül çağlayan, onca hastalığına karşın yerinde duramayan Neriman için bugün bile nasıl aklıma geldiğine hala şaşırdığım, hiç ancak hiç sevmediğim bir şarkıyı seçtim. Gelin görün ki “Başıma Gelenler Daima Senin Yüzünden” Neriman’a çok uygun düştü.
BİR AŞK ÖYKÜSÜNDEKİ ŞİİR
Mona Roza, Sezai Karakoç, Diriliş Yayınları.
Öykünün başından sonuna kadar ortalığı kırıp geçiren, huysuz, uyumsuz, oyunbozan ve hırçın bu kız çocuğunu değiştiren, tahminen de büyüten Üstad Sezai Karakoç’un efsanevi şiiri ‘Mona Roza’ dan aldığım bir dize oldu. Kısa, topu topu dört kelimecik bir şey. Bir nida demek daha yanlışsız olur tahminen. Kıssadaki yeri ise şu biçimde bir şey oldu:
“… Bir yanımda yanardağ harıl harıl yanarken, öbür yanımda taşların kayaların içinden sızmak için yol arayan minik bir dere akıyordu. İçimdeki ses de konuş konuş, diye sıkıştırıyordu habire. Nuran ablama gülümsedim ve çığlık çığlığa Siyah güller, ak güller diye bağırdım. daha sonra da şiiri en başından son kıtasına kadar ağlaya ağlaya okudum. Bitirince de yorganın altına giriverdim. Ta sonraki sabaha kadar da oradan çıkmadım. Mevlidimizden herkes pek mutlu ayrıldı. Başta babaannemin arkadaşları olmak üzere, bütün konuklar hiç bir mevlitte bu kadar duygulanıp ağlamadıklarını söyleyip durdular. Annemden de bundan daha sonraki her mevlitte bana bu şiiri okutmasını rica ettiler. İlahi kümesinin, mevlithanların yapamadığını, bir şiir başarmıştı işte…”
‘Başıma Gelenler Daima Senin Yüzünden’’ yayımlandıktan daha sonra kitabı okuyan kimi arkadaşlar, bir şiirin bu kadar etkili olamayacağını söyleyip, itiraz ettiler. Hatta mevlid üzere ağırbaşlı bir ortama Mona Roza’yı sokmamı hakikat bulmayıp eleştirdiler. Hele hele son cümlemi hiç beğenmediler.
Çocukluğumdan beri, şiir ile iç içe büyüdüm. Neredeyse konutumuzun eşyalarından bir tanesiydi şiir bizim için. Daha okumayı bilmediğimiz çağlarda kardeşim Gülay ile bir arada Almanya’dan gelmiş teypten babamın şiirler okuduğu kasetleri tekrar yeniden dinler, daha sonrada ağlardık. Artık ne anlıyorsak o şiirlerden…
O yüzden, ben de tıpkı ‘Şiir Boşuna Yazılmış Olmayacak’ diyen Pablo Neruda üzere düşünürüm şiirin gücü için:
“Şiiri kim öldürebilir ki? Kedi üzere yedi canlıdır şiir. Ona azap ederler, sokaklarda sürüklerler, üstüne tükürürler, alay ederler, etrafını dört duvarla çevirirler, sürgüne yollarlar, lakin şiir bütün bunları yaşar, tertemiz bir yüzle gülümseyerek ortaya çıkar sonunda …“
Babamın kitaplığında bulunan en eski Mona Roza kitabı, her insanın varsayım edeceği üzere, fotokopi yoluyla çoğaltılmış bir kitapçık. Ebatı ise 14×10 cm. Toplam 56 sayfa olan bu kitapçığın her sayfasında bir çizim yer alıyor. Çizimlerin sahibi ise Uğur Hatipoğlu olarak belirtilmiş kitabın sonunda. Bu yazı vesilesiyle, Üstad Sezai Karakoç’a ve beni bir öyküyü yazmaya zorlayan anısıyla Figen’e rahmet dilerim. Yerleri cennet olsun inşallah…
Bir şiire gereksinimim vardı. Daha doğrusu, bir dizeye. Epi topu dört söz kadar bir şeycik, olsa yeterdi bana. Yüzmüş yüzmüş sonuna gelmiş ve ancak bir daha bir çıkmaza girmiştim. Bu son dehlizden de beni lakin bir şiir kurtarabilirdi. Lakin o hangi şiirdi? Hem epey tanıdık, bilindik bir şey olmalıydı bu şiir, birebir vakitte kıssanın sonundaki o manevî atmosfere uymalıydı. Kalabalık bir bayan topluluğunun yer aldığı bir mevlid ortamında okunacak, daha doğrusu haykırılacak dört kelimeyi arıyordum, işte. O dört söz, benim hastalıklı kahramanımın lisanından dökülecek ve her şey nihayete erecekti. Aşırların, ilahilerin okunacağı ve elbet ki kucak dolusu göz yaşlarının döküleceği bu programda kimsenin garipsemeyeceği, şu biçimde insanın böğrüne saplanacak, içini yakacak bir mısraydı aradığım. Ve nihayet, o dört söz kahramanımın ağzından şu biçimde çıktı:
“Siyah güller, ak güller!”
Kurtarıcı şiirim bulunmuştu işte.
FİGEN ÖLECEK DEDİ ARKADAŞIM
Doksanlı yılların ortasında, arkadaşım Gülderen (Gülderen Yıldırım, yıllardır Kanal 7’de kameramanlık yapar) ile bir yaz akşamüzeri İstiklal Caddesi’nde yürürken, yolumuzu kısa uzunluklu, daracık omuzlu ve bu minyonluğa inat irice başıyla dikkatimi çeken bir genç kız kesti. Hem gürültü tıpkı vakitte kızın konuşmasındaki bozukluktan ben pek fazla sohbete girmedim. Ayaküstü kısacık fakat heyecanlı, samimi bir biçimde konuşup, gülüşmüşlerdi Gülderen ile. Kızdan yeterlice uzaklaştığımızda, Gülderen hala gözümün önünden gitmeyen acı bir sözle. “Figen, ölecek” dedi. Dünya hakkında hiç bir şey bilmediğim yirmili yaşlarımda idim. Üstelik biraz da nasıl desem, duygusuzdum galiba. “Hepimiz ölmeyecek miyiz?” üzere bir şeyler geveledim sanırım. daha sonra bir daha anlatmaya başladı Gülderen. Figen doğduğundan beri hastalıklarla uğraş ediyordu. Bu hastalıklar yüzünden, vücudu gelişememişti. Konuşmasındaki meşakkatler da daima o rahatsızlıkların yapıtıydı. Tabiplerin demesine nazaran de yirmi beşini goremeyecekti. “Öleceğini biliyor mu pekala?” diye sordum. Saçlarındaki çiçekli tokalar, boynundaki o yılın modası şık kurdele ve süslü üstü başı yüzünden sormuştum bu soruyu. “Evet biliyor.” dedi Gülderen. Lakin Figen, ölmekten fazla hiç evlenemeyeceği ve ailesi olmayacağı için üzülüyordu. Tuhaf geldi ancak daha da deşmedim sıkıntıyı. Sahiden de birkaç ay daha sonra, yavaşça bir üşütmenin sonucunda Figen merhum oldu. Ben de unuttum gittim onu. Ta ki, 2018 yılına kadar…
2018 yılında, yıllardır annemin istediği aşk öyküsünü yazmak için hazırlıklara giriştiğimde, aklıma daima Figen düşmeye başladı. daha sonra da o dehşetli soru geldi. Sanki Figen niye evlenemeyeceği için epeyce üzgündü, yoksa bir sevdiği mi vardı? Soruların yanına yeni sorular eklendi. Figen onca yıllık vefasızlığım ve hayırsızlığıma karşın aylarca peşimi bırakmadı. Daima hatırlattı durdu kendini. bu biçimdece ben de hastalıklı birebir vakitte sıradan önemli hastalığı olan bir kahramanın birinci aşkını yazmayı düşünmeye başladım. Öykünün ismi da “Sus Sus Sus Kimseler Duymasın” olacaktı. Çocukluğumda Suat Sayın’ın bu müziğini bir epeyce sefer dinlemiştim. Kaseti de vardı bizde.
Derken, kıssaya başladım ben. Hırçın, hastalıklı, haliyle çirkince ve herkesi kendinden bezdirmiş kahramanım; komşularının kızına âşık olmuş bir delikanlıya sevdalanıyor, her şeyi kendince yorumluyor ve işler gitgide karmaşıklaşıyordu. Bir nokta da işler o denli karıştı ki, kendi kendine gelin güvey olan kahramanımın düştüğü tirajı komik durumlara artık ben bile dayanamaz oldum.
Her şeyi silip bir daha başlamaya karar verdim. Yeni kıssamda de kahramanım hastalıklı, hatta fazlaca yaşamayacak bir kız çocuğu olacaktı. bir daha birinci aşk öyküsü olacaktı. Fakat bu sefer eskisi kadar acı çekmeyecek tam bilakis, birinci sefer tanıştığı bu hissin etkisiyle etrafını kırıp dökecekti. Acıklı olduğu kadar da komik bir öykü olsun istiyordum. Tahminen de en sevdiğim öykü kahramanım olan Neriman’ın haleti ruhiyesi değişince, Suat Sayın’ın sessiz sakin müziğiyle bir uyumsuzluk ortaya çıktı. Gürül gürül çağlayan, onca hastalığına karşın yerinde duramayan Neriman için bugün bile nasıl aklıma geldiğine hala şaşırdığım, hiç ancak hiç sevmediğim bir şarkıyı seçtim. Gelin görün ki “Başıma Gelenler Daima Senin Yüzünden” Neriman’a çok uygun düştü.
BİR AŞK ÖYKÜSÜNDEKİ ŞİİR
Mona Roza, Sezai Karakoç, Diriliş Yayınları.
Öykünün başından sonuna kadar ortalığı kırıp geçiren, huysuz, uyumsuz, oyunbozan ve hırçın bu kız çocuğunu değiştiren, tahminen de büyüten Üstad Sezai Karakoç’un efsanevi şiiri ‘Mona Roza’ dan aldığım bir dize oldu. Kısa, topu topu dört kelimecik bir şey. Bir nida demek daha yanlışsız olur tahminen. Kıssadaki yeri ise şu biçimde bir şey oldu:
“… Bir yanımda yanardağ harıl harıl yanarken, öbür yanımda taşların kayaların içinden sızmak için yol arayan minik bir dere akıyordu. İçimdeki ses de konuş konuş, diye sıkıştırıyordu habire. Nuran ablama gülümsedim ve çığlık çığlığa Siyah güller, ak güller diye bağırdım. daha sonra da şiiri en başından son kıtasına kadar ağlaya ağlaya okudum. Bitirince de yorganın altına giriverdim. Ta sonraki sabaha kadar da oradan çıkmadım. Mevlidimizden herkes pek mutlu ayrıldı. Başta babaannemin arkadaşları olmak üzere, bütün konuklar hiç bir mevlitte bu kadar duygulanıp ağlamadıklarını söyleyip durdular. Annemden de bundan daha sonraki her mevlitte bana bu şiiri okutmasını rica ettiler. İlahi kümesinin, mevlithanların yapamadığını, bir şiir başarmıştı işte…”
‘Başıma Gelenler Daima Senin Yüzünden’’ yayımlandıktan daha sonra kitabı okuyan kimi arkadaşlar, bir şiirin bu kadar etkili olamayacağını söyleyip, itiraz ettiler. Hatta mevlid üzere ağırbaşlı bir ortama Mona Roza’yı sokmamı hakikat bulmayıp eleştirdiler. Hele hele son cümlemi hiç beğenmediler.
Çocukluğumdan beri, şiir ile iç içe büyüdüm. Neredeyse konutumuzun eşyalarından bir tanesiydi şiir bizim için. Daha okumayı bilmediğimiz çağlarda kardeşim Gülay ile bir arada Almanya’dan gelmiş teypten babamın şiirler okuduğu kasetleri tekrar yeniden dinler, daha sonrada ağlardık. Artık ne anlıyorsak o şiirlerden…
O yüzden, ben de tıpkı ‘Şiir Boşuna Yazılmış Olmayacak’ diyen Pablo Neruda üzere düşünürüm şiirin gücü için:
“Şiiri kim öldürebilir ki? Kedi üzere yedi canlıdır şiir. Ona azap ederler, sokaklarda sürüklerler, üstüne tükürürler, alay ederler, etrafını dört duvarla çevirirler, sürgüne yollarlar, lakin şiir bütün bunları yaşar, tertemiz bir yüzle gülümseyerek ortaya çıkar sonunda …“
Babamın kitaplığında bulunan en eski Mona Roza kitabı, her insanın varsayım edeceği üzere, fotokopi yoluyla çoğaltılmış bir kitapçık. Ebatı ise 14×10 cm. Toplam 56 sayfa olan bu kitapçığın her sayfasında bir çizim yer alıyor. Çizimlerin sahibi ise Uğur Hatipoğlu olarak belirtilmiş kitabın sonunda. Bu yazı vesilesiyle, Üstad Sezai Karakoç’a ve beni bir öyküyü yazmaya zorlayan anısıyla Figen’e rahmet dilerim. Yerleri cennet olsun inşallah…