IşıkHaber
New member
Ben Turner
Yeni sonuçlanan bir genetik bir inceleme, Roma’nın kuruluşundan yüzlerce yıl evvel İtalya’da bir uygarlık kuran gizemli bir halk olan Etrüsklerin kökenini ortaya çıkarmış üzere görünüyor.
Gizemli Etrüsklerin, Latince konuşan komşuları ile neredeyse birebir genetiğe sahip ve bölgenin lokal bir toplumu olduğu ortaya çıktı.
BULGULAR EVVELKİ TEORİLERLE ÇELİŞİYOR
Elde edilen bulgu, -yüzlerce yıl boyunca bölgedeki öteki toplumlardan ziyadesiyle farklı olan, artık soyu tükenmiş ve Hint-Avrupa lisan ailesi haricinde bir lisan konuşan- Etrüsklerin, Latin lisanında konuşan komşularından daha farklı bir bölgeden buraya geldiklerine ait daha evvelki teorilerle çelişiyor.
Bundan çok, bu iki küme da Ukrayna bölgesini içine alan kuzey Karadeniz’den Rusya’da bulunan Hazar Denizi’nin kuzey bölümlerine kadar yayılan uzun, ince bir arazi kesimi olan Pontus-Hazar coğrafyasının bozkırlarından gelmiş göçmenler üzere görünüyorlar. çabucak hemen Tunç Çağı’nda İtalya’ya gelmelerinin akabinde, Etrüskçe konuşan birinci topluluklar burada kök saldılar; vakit içinde büyük bir uygarlığa dönüşürken, öbür lisanlarda konuşan toplulukları kendi kültürleri ortasında asimile ettiler.
Floransa Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olarak nazaranv yapan David Caramelli verdiği demeçte, ulaşılan bulgunun ‘genlerin lisanlara muadil olduğuna ait sıradan var iseyımlara karşı çıktığını ve İtalyanca konuşan birinci toplulukların Etrüskçe konuşan toplum tarafınca asimilasyonunu içerebilecek daha karmaşık bir senaryoyu ortaya koyduğunu’ lisana getiriyor.
MÜREFFEH VE GÜÇLÜ BİR MEDENİYET KURDULAR
Eski Yunanlılarınki kadar sofistike kentlere, Fenikeliler kadar kârlı ticaret ağları ile eski Mısır’a rakip olabilecek seviyede devasa bir servetin sahibi ve Batı Akdeniz’in bilinen birinci muhteşem gücü olan Etrüsk medeniyeti, lisanını ve kökenlerini saran bilinmezliğe eşit oranda bir parlaklığa sahipti. M.Ö. 7. yüzyılda orta İtalya’da gücünün doruğuna yükselen Etruria, M.Ö. 3. yüzyılın ortalarından evvel Etrüskleri fetheden ve M.Ö. 90’a gelindiğinde onları büsbütün asimile eden Roma Cumhuriyeti’nin tarih sahnesine çıkışına kadar asırlar boyunca bölgeye hükmetti.
Arkeologlar, Etrüsklerin, dini ritüellerini, metal işçiliğini, gladyatör uğraşlarını ve mimarlık ve mühendislikteki ilerlemelerini çabucak sonrasındaki Roma Cumhuriyeti’ne miras bırakarak Roma’yı antik vakit içinderın kaba yerleşim yerinden büyük bir kente dönüştürdüklerini uzun vakitten beridir biliyorlar. Ne var ki, Etrüsklerin coğrafik kökenleri ya da gizemli ve yalnızca kısmen anlaşılan lisanlarıyla ilgili pek bir şey bilinmiyordu; bu durum ise onları 2 bin 400 yıldan fazla bir vakit boyunca hararetli tartışmaların konusu haline getirdi.
Antik Yunan müellifi Herodot (yaygın biçimde birinci tarihçi olarak kabul edilir), Etrüsklerin, günümüzde Türkiye’nin batısında bulunan bölgede yaşanan kıtlığın akabinde batıya göçen Anadolu ve Ege halklarından geldiğini düşünüyordu. Bir başka Antik Yunan tarihçisi olan Halikarnaslı Dionysius, Roma’dan evvelki medeniyetin Yunan geleneklerine ve Hint-Avrupa dışı lisanlarına rağmen, İtalyan yarımadasının yerli halkı olduğu fikrine karşı çıkmıştı.
DNA DATALARI YOL GÖSTERDİ
Araştırmada yer alan bilim insanları yaptıkları açıklamada, göçle ilgili hayli az delil gösteren son arkeolojik bulguların Halikarnaslı Dionysius’un argümanını güçlendirirken, “Bölgede antik DNA’ların bulunmaması genetik araştırmaları çelişkili hale getirdi” diyorlar. Bilim insanları, bu soruya bir karşılık bulmak için orta ve güney İtalya’da bulunan 12 arkeolojik hafriyat alanında 2 bin 800 ilâ bin yıl evvel yaşayan 82 insanın kalıntılarından antik gen ayrıntıları topladılar.
Bilim insanları, 82 kişinin DNA’sını öteki eski ve çağdaş halkların DNA’larıyla karşılaştırmalarının arından, gelenek ve lisandaki büyük farklılıklara rağmen, Etrüsklerin ve Latin komşularının birbirleriyle genetik bir profil paylaştığını gördüler. Gerçekte, her iki kümenin kökleri, Tunç Çağı’nda Pontus-Hazar bölgesinin bozkırlarından bölgeye birinci göç eden insanlara işaret ediyordu. Bu birinci Etrüsk topluluklarının kuzey ve doğu İtalya’ya yerleşmelerinin arından, gen havuzları, tıpkı zamandamir Çağı birebir vakitte Etrüsk medeniyetinin Roma Cumhuriyeti tarafınca asimile edildiği periyot boyunca kısmen sabit kaldı. Ardından, Roma İmparatorluğu’nun yükselişinden daha sonra, büyük ihtimalle imparatorluğun niye olduğu kitlesel göçlerin bir sonucu olarak büyük bir yeni gen akışı yaşandı.
Almanya’da bulunan Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nün yöneticisi olan Johannes Krause yaptığı açıklamada, “Bu genetik değişim, sosyoekonomik ve coğrafik hareketliliğin üst yahut aşağı hakikat arttığı bir periyotta, Roma İmparatorluğu’nun insanların büyük çaplı göçlerinde oynadığı rolü açık formda gözler önüne seriyor” diyor.
Antik tartışmalar en sonunda çözülmüş olabileceğine nazaran, bilim insanları bundan daha sonra Roma İmparatorluğu’nun diğer bölgelerinden elde edilen antik DNA’ları kullanarak daha geniş bir genetik araştırma gerçekleştirmeyi planlıyorlar. Bu, onların yalnızca Etrüsklerin kökenleri ve şu anda dünyadan silinmiş ve anlaması güç olan lisanlarıyla ilgili daha fazla detaya ulaşmalarına değil, hem de soylarından gelenleri global bir muhteşem gücün genetik açıdan farklı vatandaşlarına dönüştüren topluluk hareketlerini ortaya çıkarmalarına yardım edecek.
Yazının özgünü Live Science sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Yeni sonuçlanan bir genetik bir inceleme, Roma’nın kuruluşundan yüzlerce yıl evvel İtalya’da bir uygarlık kuran gizemli bir halk olan Etrüsklerin kökenini ortaya çıkarmış üzere görünüyor.
Gizemli Etrüsklerin, Latince konuşan komşuları ile neredeyse birebir genetiğe sahip ve bölgenin lokal bir toplumu olduğu ortaya çıktı.
BULGULAR EVVELKİ TEORİLERLE ÇELİŞİYOR
Elde edilen bulgu, -yüzlerce yıl boyunca bölgedeki öteki toplumlardan ziyadesiyle farklı olan, artık soyu tükenmiş ve Hint-Avrupa lisan ailesi haricinde bir lisan konuşan- Etrüsklerin, Latin lisanında konuşan komşularından daha farklı bir bölgeden buraya geldiklerine ait daha evvelki teorilerle çelişiyor.
Bundan çok, bu iki küme da Ukrayna bölgesini içine alan kuzey Karadeniz’den Rusya’da bulunan Hazar Denizi’nin kuzey bölümlerine kadar yayılan uzun, ince bir arazi kesimi olan Pontus-Hazar coğrafyasının bozkırlarından gelmiş göçmenler üzere görünüyorlar. çabucak hemen Tunç Çağı’nda İtalya’ya gelmelerinin akabinde, Etrüskçe konuşan birinci topluluklar burada kök saldılar; vakit içinde büyük bir uygarlığa dönüşürken, öbür lisanlarda konuşan toplulukları kendi kültürleri ortasında asimile ettiler.
Floransa Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olarak nazaranv yapan David Caramelli verdiği demeçte, ulaşılan bulgunun ‘genlerin lisanlara muadil olduğuna ait sıradan var iseyımlara karşı çıktığını ve İtalyanca konuşan birinci toplulukların Etrüskçe konuşan toplum tarafınca asimilasyonunu içerebilecek daha karmaşık bir senaryoyu ortaya koyduğunu’ lisana getiriyor.
MÜREFFEH VE GÜÇLÜ BİR MEDENİYET KURDULAR
Eski Yunanlılarınki kadar sofistike kentlere, Fenikeliler kadar kârlı ticaret ağları ile eski Mısır’a rakip olabilecek seviyede devasa bir servetin sahibi ve Batı Akdeniz’in bilinen birinci muhteşem gücü olan Etrüsk medeniyeti, lisanını ve kökenlerini saran bilinmezliğe eşit oranda bir parlaklığa sahipti. M.Ö. 7. yüzyılda orta İtalya’da gücünün doruğuna yükselen Etruria, M.Ö. 3. yüzyılın ortalarından evvel Etrüskleri fetheden ve M.Ö. 90’a gelindiğinde onları büsbütün asimile eden Roma Cumhuriyeti’nin tarih sahnesine çıkışına kadar asırlar boyunca bölgeye hükmetti.
Arkeologlar, Etrüsklerin, dini ritüellerini, metal işçiliğini, gladyatör uğraşlarını ve mimarlık ve mühendislikteki ilerlemelerini çabucak sonrasındaki Roma Cumhuriyeti’ne miras bırakarak Roma’yı antik vakit içinderın kaba yerleşim yerinden büyük bir kente dönüştürdüklerini uzun vakitten beridir biliyorlar. Ne var ki, Etrüsklerin coğrafik kökenleri ya da gizemli ve yalnızca kısmen anlaşılan lisanlarıyla ilgili pek bir şey bilinmiyordu; bu durum ise onları 2 bin 400 yıldan fazla bir vakit boyunca hararetli tartışmaların konusu haline getirdi.
Antik Yunan müellifi Herodot (yaygın biçimde birinci tarihçi olarak kabul edilir), Etrüsklerin, günümüzde Türkiye’nin batısında bulunan bölgede yaşanan kıtlığın akabinde batıya göçen Anadolu ve Ege halklarından geldiğini düşünüyordu. Bir başka Antik Yunan tarihçisi olan Halikarnaslı Dionysius, Roma’dan evvelki medeniyetin Yunan geleneklerine ve Hint-Avrupa dışı lisanlarına rağmen, İtalyan yarımadasının yerli halkı olduğu fikrine karşı çıkmıştı.
DNA DATALARI YOL GÖSTERDİ
Araştırmada yer alan bilim insanları yaptıkları açıklamada, göçle ilgili hayli az delil gösteren son arkeolojik bulguların Halikarnaslı Dionysius’un argümanını güçlendirirken, “Bölgede antik DNA’ların bulunmaması genetik araştırmaları çelişkili hale getirdi” diyorlar. Bilim insanları, bu soruya bir karşılık bulmak için orta ve güney İtalya’da bulunan 12 arkeolojik hafriyat alanında 2 bin 800 ilâ bin yıl evvel yaşayan 82 insanın kalıntılarından antik gen ayrıntıları topladılar.
Bilim insanları, 82 kişinin DNA’sını öteki eski ve çağdaş halkların DNA’larıyla karşılaştırmalarının arından, gelenek ve lisandaki büyük farklılıklara rağmen, Etrüsklerin ve Latin komşularının birbirleriyle genetik bir profil paylaştığını gördüler. Gerçekte, her iki kümenin kökleri, Tunç Çağı’nda Pontus-Hazar bölgesinin bozkırlarından bölgeye birinci göç eden insanlara işaret ediyordu. Bu birinci Etrüsk topluluklarının kuzey ve doğu İtalya’ya yerleşmelerinin arından, gen havuzları, tıpkı zamandamir Çağı birebir vakitte Etrüsk medeniyetinin Roma Cumhuriyeti tarafınca asimile edildiği periyot boyunca kısmen sabit kaldı. Ardından, Roma İmparatorluğu’nun yükselişinden daha sonra, büyük ihtimalle imparatorluğun niye olduğu kitlesel göçlerin bir sonucu olarak büyük bir yeni gen akışı yaşandı.
Almanya’da bulunan Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nün yöneticisi olan Johannes Krause yaptığı açıklamada, “Bu genetik değişim, sosyoekonomik ve coğrafik hareketliliğin üst yahut aşağı hakikat arttığı bir periyotta, Roma İmparatorluğu’nun insanların büyük çaplı göçlerinde oynadığı rolü açık formda gözler önüne seriyor” diyor.
Antik tartışmalar en sonunda çözülmüş olabileceğine nazaran, bilim insanları bundan daha sonra Roma İmparatorluğu’nun diğer bölgelerinden elde edilen antik DNA’ları kullanarak daha geniş bir genetik araştırma gerçekleştirmeyi planlıyorlar. Bu, onların yalnızca Etrüsklerin kökenleri ve şu anda dünyadan silinmiş ve anlaması güç olan lisanlarıyla ilgili daha fazla detaya ulaşmalarına değil, hem de soylarından gelenleri global bir muhteşem gücün genetik açıdan farklı vatandaşlarına dönüştüren topluluk hareketlerini ortaya çıkarmalarına yardım edecek.
Yazının özgünü Live Science sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)