Gülseren Onanç*
2021 tarihe nasıl bir yıl olarak yazılacak?
Covid-19’un sebep olduğu vefatlar ve yaşama getirdiği kısıtlamalar, seller ve yangınlar ile artan iklim krizi, Amerika’da Kongre Baskını, Myanmar’da askeri darbe, Afganistan’da Taliban’ın ülke idaresini ele geçirmesi, sağ siyasetin yükselmesi ile artan mülteci krizi, büyüyen ekonomik kriz, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi, demokratik kurumların zayıflaması… Hepsini üst üste koyduğumuzda 21. yüzyılın. 21. yılı dünya tarihine insanlığın uygarlıktan uzaklaştığı bir gerileme yılı olarak geçebilir.
2021’e farklı bir bakış açısıyla bakmak da mümkün. Benim üzere feminist perspektiften bakanlar 2021 yılını ‘uygarlığa hayat veren bayanların yılı‘ olarak da kıymetlendirebilir.
21.Yüzyılın 21. yılı tarihe bayanların direniş yılı olarak yazılabilir. Hoş Tekeli’nin bir vakit içinder dediği üzere, 21. yüzyıl ‘kadınların yüzyılı’ oluyor. 2021 yılında uygarlık tarihini bayanlar yazıyor.
SES Eşitlik, Adalet Bayan Platform’unda bayanlara yürek ve ilham veren olayları toparladık. Bu listeye baktığınızda 2021 yılına mana ve hayat veren bayanların öyküleri sizlere farklı bir bakış açısı kazandıracak.
Ben de 2021 yılına umut veren, mana hayat veren bayanların bir listesini sizler için topladım:
Taliban’a karşı direnen Afgan bayanlar
Taliban’ın 2021’in Ağustos ayında ülkeyi ele geçirmesi, milyonlarca Afganın ömrünü geri dönülmez biçimde değiştirdi, bilhassa de kadınların… Bayanların eğitimlerine devam etmesi engellendi, yanlarında rastgele bir erkek olmadan sokağa çıkmaları yasaklandı, mecburî olmayan haller haricinde işe gitmelerine gerek olmadığı salık verildi. Bayan kimliğiyle var olmalarına dahi tahammül edilemeyen Afgan bayanlar, tüm bunlara karşın eşit eğitim ve çalışma hakkı ve hükümette yer alma hakları için büyük bir cüretle gayret ediyor. Kimi her şeye karşın, haber yapabilmek için alana inerek direniyor ve mevcut haklarına sahip çıkıyor. Kimi de alanlara çıkıp protesto gösterisi düzenliyor, haklarını talep ediyor, insanca hayat hakkı, eğitim ve çalışma hakkı için SES’lerini yükseltiyor.
Türkiye’de dindar muhafazakar iktidara direnen bayan hareketinin bayanları
Cumhur İttifakı ve başkanlık sistemi ile yükselen otoriterliğe teslim olmayan, hak gayreti yolunda her daim kararlılığını müdafaayı başaran Türkiye’deki bayan hareketi, toplumsal muhalefetin ‘kutup yıldızı’ oldu. Bu yıl bayan hareketi birfazlaca toplumsal sıkıntıya karşı hamasetle sesini çıkardı, sokakta taleplerini savundu ve bayanlar içinde dayanışmayı kuvvetli bir biçimde ördü. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme tartışmasına karşı bayanlar mukaveleyi canla başla savundu, yargı yollarına başvurdu, AB ve memleketler arası kurumlarının sürece sahip çıkması tarafında çalışmalar yaptı. Türkiye’nin mukaveleden 1 Temmuz’da resmi olarak çekilmesine mani olunamasa da, bayan hareketi çabayı hiç bırakmadı. Danıştay’da fazlaca sayıda yürütmeyi durdurma davası açılırken, bir yandan da bayanlar “İstanbul Kontratı Yaşatır”diyerek alanlarda mukaveleyi savundu, savunmaya da devam ediyor. Yüzlerce örgüt ve aktivistten oluşan Eşitlik İçin Bayan Platformu (EŞİK) feminist bir muhalefet sürdürüyor.
Kürtaj yasağına karşı direnen Polonyalı bayan aktivistler
Polonyalı bayanlar yıllardır Türkiye’deki bayan hareketine epeyce emsal bir çabayı sürdürüyor. Bu yılın başında yürürlüğe giren kürtaj yasağına ve İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme tehdidi ile karşı karşıya olan Polonyalı aktivistler sağcı idare ve Katolik Kilise’sine karşı büyük bir yürekle çaba ediyor. Polonya’da maddeyi geri çektirmek için kitlesel olarak tekraren sokağa çıkan bayanlar artık en son bir kazanıma her zamankinden daha yakınlar.
Eşitlik ve refah getirmek üzere nazaranve gelen bayan başkanlar
Dünyada siyasi temsilde toplumsal cinsiyet eşitliği istenen düzeye hala ulaşmadıysa da, 2021 de umudu pekiştiren bir fazlaca gelişme yaşandı. Magdalena Andersson İsveç’te iktidardaki Toplumsal Demokrat Parti’nin yeni başkanı seçilmesinin akabinde ülkenin birinci bayan başbakanı olarak tarihe geçti. Almanya’da kurulan yeni koalisyon hükümetinde bayan erkek eşitliği sağlandı.
Kaja Kallas, Estonya’nın bağımsızlığını kazandığı 1991’den bu yana seçtiği birinci bayan başbakanı oldu. Vyosa Osmani, Kosova’nın cumhurbaşkanı seçildi. Fiame Naomi Mata’afa, Güney Pasifik’in ada ülkesi Samoa’da ülkenin birinci bayan başbakanı oldu. Natalia Gavrilita Moldova’nın başbakanı olarak atandı. Sandra Mason Barbados’un birinci cumhurbaşkanı seçildi.
2021 yılında Dünya Ticaret Örgütü’nün tarihli birinci bayan ve Afrikalı genel yöneticisi seçilen Ngozi Okonjo-Iweala, dünyanın dört bir yanında yoksullukla uğraş ediyor, Covid-19 periyodunda global aşı eşitsizliğine karşı varlıklı ülkeleri uyarıyor, ilaç şirketlerine dünyadaki herkes için Covid-19 aşısı üretmeleri ya da istekli olarak teknolojilerini gelişmekte olan ülkelere vermeleri davetinde bulunuyor.
Etrafına sahip çıkan bayanlar
Türkiye’de 2021 yılında bayanların öne çıktığı etraf hakkı gayretlerinin başında Rize İkizdere’deki taş ocağı ve Muğla İkizköy’deki kömür ocağına karşı bölge halkının başlatmış olduğu direniş geliyor. bir daha Kazdağları’nda yapılmak istenen altın işletmeciliğine karşı verilen direnişte de yöre bayanları gayretin en önünde yer alıyor. Bayanlar direnişleri boyunca kimi birtakım kepçelerin önüne geçerek, kimi bazı polis kalkanlarına direnerek, kimi bazısa çektikleri görüntülerle seslerini duyurmaya çalıştı.
BM İklim Tepesi COP26’da dünyanın önde gelen iklim aktivistlerinden 4 genç kız Greta, Vanessa, Dominica ve Mitzi’nin dünya başkanlarına hitaben yazdığı açık mektup dünya siyasi önderlerinin gördüğü en büyük davetlerinden biri oldu. Mektuba yaklaşık 2 milyon kişi imza attı.
Sistemi sorgulayan bayan sportmenler
2021 yılı bayan sportmenlerin yerleşik tertibin cinsiyetçi ve acımasız şartlarına posta koyduğu, baş tuttuğu bir yıl oldu. Cinsiyetçi ve modası geçmiş kıyafet düzenlemelerine karşı çıktılar, zihinsel sıhhatlerini savundular. Amerikalı cimnastikçi Simon Biles Tokyo Olimpiyatı’nda kadro finallerinden ‘zihinsel-ruhsal sıhhatine odaklanmak için çekildiğini’ deklare etti. Kadrosu onu desteklediğini deklare etti. Tenisçi Naomi Osaka, korkusunu tetikleyebileceğini söyleyerek basın toplantılarına katılmayı reddettikten daha sonra Roland Garros’tan çekildi. Osaka yalnızca zihinsel sıhhatini korumuyordu. Dünyanın en seçkin sporlarından birinin hâkim etraflarına de ‘kontrol edilemeyeceği’ bildirisini vermiş oldu. Çinli tenisçi Peng Shuai, Çin’in eski Başbakan Yardımcısı Zhang Gaoli’nin cinsel saldırısına uğradığını kamuoyuna duyurdu. Shuai’nin ifşası, atlet bayanları cesaretlendiren değerli bir atak olarak kayıtlara geçse de, ifşadan daha sonrasında uzun bir süre kendisinden haber alınamadı çabucak sonrasında aldığı tehditlerin akabinde ifşasını geri çekse de dünyaya cesaretli bir SES bıraktı.
Türkiye’nin gururu olan bayan atletler
2021 yılında Türkiye’de yüzümüzü güldürenler bayan sportmenlerin muvaffakiyetleri oldu. A Ulusal Bayan Voleybol Grubu 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda 5., CEV Avrupa Şampiyonası’nda bronz madalyanın sahibi oldu. 2020 Tokyo Olimpiyatları’nda, Türkiye için yarışan bayan atletler, Boksta Busenaz Sürmeneli altın, Busenaz Çakıroğlu gümüş madalya alırken Yasemin Adar güreşte, Hatice Kübra İlgün tekvandoda, Merve Çoban ise karatede bronz madalya aldı. Golbol Bayan Ulusal Grubu altın madalya, atıcılıkta Ayşegül Pehlivanlar, okçulukta Öznur Cüre, taekwondoda Meryem Betül Çavdar gümüş madalya, halterde Besra Duman, masa tenisinde Kübra Korkut, judoda Zeynep Çelik, yüzmede Sevilay Öztürk bronz madalya kazandı. Milletlerarası Voleybol Federasyonu Bayanlar Dünya Kulüpler Şampiyonası’nı VakıfBank kazandı. Ayşe Begüm Onbaşı Aerobik Cimnastik Dünya Şampiyonası’nda altın madalyanın sahibi oldu.
Bilim bayanları ve sıhhat çalışanları
Covid-19 aşısını geliştiren grupların ortasında yer alan bilim bayanlarının sembolü olan Hasret Türeci bu yıl da çalışmaları ile 2021’e hayat veren bayanlardan oldu. Covid-19 ile gayrette ön saflarda olan hekim ve hemşirelerin %70’ini oluşturan bayanlara hayli şey borçluyuz.
Filipinli gazeteci Maria Ressa, Nobel Barış Ödülü’nün sahibi oldu. Prof. Dr. Elif Vatanoğlu Lutz, Asya’nın Nobel’i olarak bilinen ve dünya barışına katkıda bulunan bireylere verilen Gusi Barış Ödülü’nü Türkiye’den alan birinci bayan oldu.NASA’nın cihandaki hayat izlerini araştırmak için kurduğu grubun önderi Dr. Betül Kaçar, hayatın kökenlerine ait araştırmalara olağanüstü katkılarından dolayı ödülü’ne layık görüldü. Sabancı Üniversitesi Sanat ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik’e, bayanların barış sürecine iştirakini güçlendirme ve toplumsal cinsiyet eşitliği mevzularındaki akademik çalışmalarından dolayı İtalya Devletinden Liyakat Nişanı aldı. Prof. Dr. Ayşe Buǧra, ‘Dünyanın En Tesirli Bilim İnsanları’ listesine girdi. Bilim dünyasının en itibarlı mükafatları içinde yer alan Sabri Ülker Bilim Ödülü’nü Koç Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden öğretim üyesi Doç. Dr. Elif Işık Fırat Karalar kazandı.
Şili’de eşitlikçi anayasa yazacak olan Kurucu Meclis’in bayanları
Şili’de Anayasa yapmak üzere kurulan Kurucu Meclis dünyada eşit sayıda bayan ve erkek tarafınca yazılacak birinci anayasayı yazacak. Bu süreçte bayan aktivistler kıymetli bir rol oynadı.
Meclis başkanlığına seçilen Santiago Üniversitesi’nde öğretim üyesi, Mapuche yerlisi Elisa Lancon, yakın Şili tarihinin en kıymetli ve karmaşık vazifelerinden birine liderlik ediyor. Anayasa yazım süreci devam ederken, Şili’de Devlet Başkanlığı seçimlerini kazanan solcu aday Gabriel Boric, idaresinin yerli haklar, tüm cinsel yönelimler ve bayanların haklarını garanti etmeye, ‘patriyarkal mirası’ geride bırakmaya odaklanacağını söylemiş oldu.
Dünyanın tümü 21. yüzyılın onurunu kurtaran, direnen bayanlara minnet borçlu. 2021 yılı direnen bayanlar yardımıyla “uygarlığa hayat veren bayanların yılı” olarak geçebilir.
Eşitlik ve dayanışmanın karar sürdüğü bir yıl diliyorum. Hepinizi kucaklıyorum.
*Bu yazı sitlikadaletkadin.org’dan motamot alınmıştır.
2021 tarihe nasıl bir yıl olarak yazılacak?
Covid-19’un sebep olduğu vefatlar ve yaşama getirdiği kısıtlamalar, seller ve yangınlar ile artan iklim krizi, Amerika’da Kongre Baskını, Myanmar’da askeri darbe, Afganistan’da Taliban’ın ülke idaresini ele geçirmesi, sağ siyasetin yükselmesi ile artan mülteci krizi, büyüyen ekonomik kriz, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi, demokratik kurumların zayıflaması… Hepsini üst üste koyduğumuzda 21. yüzyılın. 21. yılı dünya tarihine insanlığın uygarlıktan uzaklaştığı bir gerileme yılı olarak geçebilir.
2021’e farklı bir bakış açısıyla bakmak da mümkün. Benim üzere feminist perspektiften bakanlar 2021 yılını ‘uygarlığa hayat veren bayanların yılı‘ olarak da kıymetlendirebilir.
21.Yüzyılın 21. yılı tarihe bayanların direniş yılı olarak yazılabilir. Hoş Tekeli’nin bir vakit içinder dediği üzere, 21. yüzyıl ‘kadınların yüzyılı’ oluyor. 2021 yılında uygarlık tarihini bayanlar yazıyor.
SES Eşitlik, Adalet Bayan Platform’unda bayanlara yürek ve ilham veren olayları toparladık. Bu listeye baktığınızda 2021 yılına mana ve hayat veren bayanların öyküleri sizlere farklı bir bakış açısı kazandıracak.
Ben de 2021 yılına umut veren, mana hayat veren bayanların bir listesini sizler için topladım:
Taliban’a karşı direnen Afgan bayanlar
Taliban’ın 2021’in Ağustos ayında ülkeyi ele geçirmesi, milyonlarca Afganın ömrünü geri dönülmez biçimde değiştirdi, bilhassa de kadınların… Bayanların eğitimlerine devam etmesi engellendi, yanlarında rastgele bir erkek olmadan sokağa çıkmaları yasaklandı, mecburî olmayan haller haricinde işe gitmelerine gerek olmadığı salık verildi. Bayan kimliğiyle var olmalarına dahi tahammül edilemeyen Afgan bayanlar, tüm bunlara karşın eşit eğitim ve çalışma hakkı ve hükümette yer alma hakları için büyük bir cüretle gayret ediyor. Kimi her şeye karşın, haber yapabilmek için alana inerek direniyor ve mevcut haklarına sahip çıkıyor. Kimi de alanlara çıkıp protesto gösterisi düzenliyor, haklarını talep ediyor, insanca hayat hakkı, eğitim ve çalışma hakkı için SES’lerini yükseltiyor.
Türkiye’de dindar muhafazakar iktidara direnen bayan hareketinin bayanları
Cumhur İttifakı ve başkanlık sistemi ile yükselen otoriterliğe teslim olmayan, hak gayreti yolunda her daim kararlılığını müdafaayı başaran Türkiye’deki bayan hareketi, toplumsal muhalefetin ‘kutup yıldızı’ oldu. Bu yıl bayan hareketi birfazlaca toplumsal sıkıntıya karşı hamasetle sesini çıkardı, sokakta taleplerini savundu ve bayanlar içinde dayanışmayı kuvvetli bir biçimde ördü. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme tartışmasına karşı bayanlar mukaveleyi canla başla savundu, yargı yollarına başvurdu, AB ve memleketler arası kurumlarının sürece sahip çıkması tarafında çalışmalar yaptı. Türkiye’nin mukaveleden 1 Temmuz’da resmi olarak çekilmesine mani olunamasa da, bayan hareketi çabayı hiç bırakmadı. Danıştay’da fazlaca sayıda yürütmeyi durdurma davası açılırken, bir yandan da bayanlar “İstanbul Kontratı Yaşatır”diyerek alanlarda mukaveleyi savundu, savunmaya da devam ediyor. Yüzlerce örgüt ve aktivistten oluşan Eşitlik İçin Bayan Platformu (EŞİK) feminist bir muhalefet sürdürüyor.
Kürtaj yasağına karşı direnen Polonyalı bayan aktivistler
Polonyalı bayanlar yıllardır Türkiye’deki bayan hareketine epeyce emsal bir çabayı sürdürüyor. Bu yılın başında yürürlüğe giren kürtaj yasağına ve İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme tehdidi ile karşı karşıya olan Polonyalı aktivistler sağcı idare ve Katolik Kilise’sine karşı büyük bir yürekle çaba ediyor. Polonya’da maddeyi geri çektirmek için kitlesel olarak tekraren sokağa çıkan bayanlar artık en son bir kazanıma her zamankinden daha yakınlar.
Eşitlik ve refah getirmek üzere nazaranve gelen bayan başkanlar
Dünyada siyasi temsilde toplumsal cinsiyet eşitliği istenen düzeye hala ulaşmadıysa da, 2021 de umudu pekiştiren bir fazlaca gelişme yaşandı. Magdalena Andersson İsveç’te iktidardaki Toplumsal Demokrat Parti’nin yeni başkanı seçilmesinin akabinde ülkenin birinci bayan başbakanı olarak tarihe geçti. Almanya’da kurulan yeni koalisyon hükümetinde bayan erkek eşitliği sağlandı.
Kaja Kallas, Estonya’nın bağımsızlığını kazandığı 1991’den bu yana seçtiği birinci bayan başbakanı oldu. Vyosa Osmani, Kosova’nın cumhurbaşkanı seçildi. Fiame Naomi Mata’afa, Güney Pasifik’in ada ülkesi Samoa’da ülkenin birinci bayan başbakanı oldu. Natalia Gavrilita Moldova’nın başbakanı olarak atandı. Sandra Mason Barbados’un birinci cumhurbaşkanı seçildi.
2021 yılında Dünya Ticaret Örgütü’nün tarihli birinci bayan ve Afrikalı genel yöneticisi seçilen Ngozi Okonjo-Iweala, dünyanın dört bir yanında yoksullukla uğraş ediyor, Covid-19 periyodunda global aşı eşitsizliğine karşı varlıklı ülkeleri uyarıyor, ilaç şirketlerine dünyadaki herkes için Covid-19 aşısı üretmeleri ya da istekli olarak teknolojilerini gelişmekte olan ülkelere vermeleri davetinde bulunuyor.
Etrafına sahip çıkan bayanlar
Türkiye’de 2021 yılında bayanların öne çıktığı etraf hakkı gayretlerinin başında Rize İkizdere’deki taş ocağı ve Muğla İkizköy’deki kömür ocağına karşı bölge halkının başlatmış olduğu direniş geliyor. bir daha Kazdağları’nda yapılmak istenen altın işletmeciliğine karşı verilen direnişte de yöre bayanları gayretin en önünde yer alıyor. Bayanlar direnişleri boyunca kimi birtakım kepçelerin önüne geçerek, kimi bazı polis kalkanlarına direnerek, kimi bazısa çektikleri görüntülerle seslerini duyurmaya çalıştı.
BM İklim Tepesi COP26’da dünyanın önde gelen iklim aktivistlerinden 4 genç kız Greta, Vanessa, Dominica ve Mitzi’nin dünya başkanlarına hitaben yazdığı açık mektup dünya siyasi önderlerinin gördüğü en büyük davetlerinden biri oldu. Mektuba yaklaşık 2 milyon kişi imza attı.
Sistemi sorgulayan bayan sportmenler
2021 yılı bayan sportmenlerin yerleşik tertibin cinsiyetçi ve acımasız şartlarına posta koyduğu, baş tuttuğu bir yıl oldu. Cinsiyetçi ve modası geçmiş kıyafet düzenlemelerine karşı çıktılar, zihinsel sıhhatlerini savundular. Amerikalı cimnastikçi Simon Biles Tokyo Olimpiyatı’nda kadro finallerinden ‘zihinsel-ruhsal sıhhatine odaklanmak için çekildiğini’ deklare etti. Kadrosu onu desteklediğini deklare etti. Tenisçi Naomi Osaka, korkusunu tetikleyebileceğini söyleyerek basın toplantılarına katılmayı reddettikten daha sonra Roland Garros’tan çekildi. Osaka yalnızca zihinsel sıhhatini korumuyordu. Dünyanın en seçkin sporlarından birinin hâkim etraflarına de ‘kontrol edilemeyeceği’ bildirisini vermiş oldu. Çinli tenisçi Peng Shuai, Çin’in eski Başbakan Yardımcısı Zhang Gaoli’nin cinsel saldırısına uğradığını kamuoyuna duyurdu. Shuai’nin ifşası, atlet bayanları cesaretlendiren değerli bir atak olarak kayıtlara geçse de, ifşadan daha sonrasında uzun bir süre kendisinden haber alınamadı çabucak sonrasında aldığı tehditlerin akabinde ifşasını geri çekse de dünyaya cesaretli bir SES bıraktı.
Türkiye’nin gururu olan bayan atletler
2021 yılında Türkiye’de yüzümüzü güldürenler bayan sportmenlerin muvaffakiyetleri oldu. A Ulusal Bayan Voleybol Grubu 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda 5., CEV Avrupa Şampiyonası’nda bronz madalyanın sahibi oldu. 2020 Tokyo Olimpiyatları’nda, Türkiye için yarışan bayan atletler, Boksta Busenaz Sürmeneli altın, Busenaz Çakıroğlu gümüş madalya alırken Yasemin Adar güreşte, Hatice Kübra İlgün tekvandoda, Merve Çoban ise karatede bronz madalya aldı. Golbol Bayan Ulusal Grubu altın madalya, atıcılıkta Ayşegül Pehlivanlar, okçulukta Öznur Cüre, taekwondoda Meryem Betül Çavdar gümüş madalya, halterde Besra Duman, masa tenisinde Kübra Korkut, judoda Zeynep Çelik, yüzmede Sevilay Öztürk bronz madalya kazandı. Milletlerarası Voleybol Federasyonu Bayanlar Dünya Kulüpler Şampiyonası’nı VakıfBank kazandı. Ayşe Begüm Onbaşı Aerobik Cimnastik Dünya Şampiyonası’nda altın madalyanın sahibi oldu.
Bilim bayanları ve sıhhat çalışanları
Covid-19 aşısını geliştiren grupların ortasında yer alan bilim bayanlarının sembolü olan Hasret Türeci bu yıl da çalışmaları ile 2021’e hayat veren bayanlardan oldu. Covid-19 ile gayrette ön saflarda olan hekim ve hemşirelerin %70’ini oluşturan bayanlara hayli şey borçluyuz.
Filipinli gazeteci Maria Ressa, Nobel Barış Ödülü’nün sahibi oldu. Prof. Dr. Elif Vatanoğlu Lutz, Asya’nın Nobel’i olarak bilinen ve dünya barışına katkıda bulunan bireylere verilen Gusi Barış Ödülü’nü Türkiye’den alan birinci bayan oldu.NASA’nın cihandaki hayat izlerini araştırmak için kurduğu grubun önderi Dr. Betül Kaçar, hayatın kökenlerine ait araştırmalara olağanüstü katkılarından dolayı ödülü’ne layık görüldü. Sabancı Üniversitesi Sanat ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik’e, bayanların barış sürecine iştirakini güçlendirme ve toplumsal cinsiyet eşitliği mevzularındaki akademik çalışmalarından dolayı İtalya Devletinden Liyakat Nişanı aldı. Prof. Dr. Ayşe Buǧra, ‘Dünyanın En Tesirli Bilim İnsanları’ listesine girdi. Bilim dünyasının en itibarlı mükafatları içinde yer alan Sabri Ülker Bilim Ödülü’nü Koç Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden öğretim üyesi Doç. Dr. Elif Işık Fırat Karalar kazandı.
Şili’de eşitlikçi anayasa yazacak olan Kurucu Meclis’in bayanları
Şili’de Anayasa yapmak üzere kurulan Kurucu Meclis dünyada eşit sayıda bayan ve erkek tarafınca yazılacak birinci anayasayı yazacak. Bu süreçte bayan aktivistler kıymetli bir rol oynadı.
Meclis başkanlığına seçilen Santiago Üniversitesi’nde öğretim üyesi, Mapuche yerlisi Elisa Lancon, yakın Şili tarihinin en kıymetli ve karmaşık vazifelerinden birine liderlik ediyor. Anayasa yazım süreci devam ederken, Şili’de Devlet Başkanlığı seçimlerini kazanan solcu aday Gabriel Boric, idaresinin yerli haklar, tüm cinsel yönelimler ve bayanların haklarını garanti etmeye, ‘patriyarkal mirası’ geride bırakmaya odaklanacağını söylemiş oldu.
Dünyanın tümü 21. yüzyılın onurunu kurtaran, direnen bayanlara minnet borçlu. 2021 yılı direnen bayanlar yardımıyla “uygarlığa hayat veren bayanların yılı” olarak geçebilir.
Eşitlik ve dayanışmanın karar sürdüğü bir yıl diliyorum. Hepinizi kucaklıyorum.
*Bu yazı sitlikadaletkadin.org’dan motamot alınmıştır.