JoKeR
Active member
NUMAN AYTAŞ
Mısır’da doğmuş ve 1212-1296 yılları içinde hayatış, İmam Muhammed Bûsîrî’nin yazdığı Kaside-i Bürde ile İslam medeniyetinin her evresinde gönüllere taht kurmuş ve bu yapıtıyla sürekli anıla gelmiştir. Eser Peygamber Efendimiz (sav) için kaleme alınmış; şair 161 beyitlik şiirine el-Kevâkibü’d-dürriyye fî medhi hayri’l-beriyye yani Türkçesiyle söyleyecek olursak “Yaratılmışların En Güzelinin Medhi Hakkında İnci Üzere Yıldızlar” ismini vermiş lakin daha sonraları Kasîdetü’l-Bürde ismiyle üne kavuşmuştur. Mutasavvıf bir kişiliğe sahip Bûsîrî’nin Şâzelî tarikatının kurucusu Ebü’l-Hasan eş-Şâzelî’ye intisap ettiği, ünlü mutasavvıflardan Atâullah el-İskenderî ile bir arada pirin en beğenilen müridi olduğu bilinmektedir. hayatının sonlarına hakikat felç olan Bûsîrî, rivayete bakılırsa Peygamberimiz için yazdığı bu kaside yardımıyla hastalıktan kurtulmuş ve uzunca bir ömürden daha sonra sekseni aşkın yaşlarda İskenderiye’de vefat etmiştir. Bûsîrî’nin tek şiiri bu değildir. Peygamberimiz için kaleme aldığı birfazlaca şiiri de mevcuttur lakin en öne geçeni ve anılanı bu şiiri olmuştur. Kaside-i Bürde İslam Medeniyeti’nin her devrinde çeşitli âlim, mutasavvıf, mütefekkirler tarafınca çeviri edilmiş ve şiirin kimi kısımları tasavvuf erbabının virdleri içinde yer almıştır.
19 ÇEVİRİSİ 500. KİTAPTA
Bu eşsiz şiirin yaklaşık 500 yıl ortasında yapılan 19 çevirisi ve bir şerhinin bir ortaya geldiği eser Kaside-i Bürde Şerhleri başlığıyla Büyüyenay’ın 500. kitabı olarak yayımlandı. Muhakkak ki yayınevi 500. kitabı olarak bu biçimde bir yapıtı tercih etmiş ve bu yayını “Üstad Sezai Karakoç’un Aziz Hatırasına” ithaf etmiştir. Kitap Sezai Karakoç’un bu şiirle ilgili değerlendirmesi ve çevirisiyle başlıyor. Akabinde bir daha eskiye hakikat çevirilere tarih sırası gözetilerek yer verilmiş. Sırasıyla Sezai Karakoç, Kenan Rifâî, Diyarbekirli Mehmed Said Paşa, Kudsîzâde Kadrî, Abdürrahim Üskübî, Ahmed Sûzî, İsmail Müfîd İstanbûlî, Abdullah Salâhî Uşşâkî, Abdullah Hulvî, Mehmed Süleyman Nahîfî, Abdülhay Celvetî, Amasyalı Seyyid Hüseyin, Paşasaraylı Fazlî, Şemseddîn Sivâsî, Leâlî Ahmed Saruhânî, Temeli, Ahmed Rıdvan, Kemalpaşazâde Şemseddin Ahmed, Abdürrahim Karahisârî’nin çevirilerinden daha sonra Leâlî Ahmed Saruhânî’nin bu şiire dair şerhi yer almakta. Biroldukça nitelikli yapıtı kültür dünyamıza kazandıran Fatih Yıldız’ın yayına hazırladığı yapıtın en sonunda mükemmel bir sınır örneği olan Arapça özgün nüshanın tıpkıbasımı da yer almakta.
Kaside-i Bürde TercümelerinHaz. Fatih YıldıznBüyüyenay YayınlarınKasım 2022n564 sayfa
Sezai Karakoç’a bakılırsa İmam Bûsîrî, alım, üstün ahlaklı, takva eri bir Müslüman; şiir ve belagat sanatının eşsizlerinden biridir. Bu şiirin yazılış öyküsünü ondan dinleyelim: “Bir gün felç geçirir ve bedeninin yarısı tutmaz olur. Bu Kasideyi muharrir ve Allah’tan Peygamber (sav)hatırı için şifa umar. Şiirin bittiği gece, İlm-i Ledün Sultanını düşünde görür ve Kasideyi huzurunda okur. Uyandığında felcin geçtiğini şaşkınlıkla görür ve eli meblağ ve ayağı yürür. Felç, yok denecek kadar azalmıştır. Kaside ismini bu mucizeden almıştır. İmamın hayat öyküsünde, bu kasideye bağlı daha birfazlaca mükemmelli olaylardan ve kerametlerden bahsedilir.”
SEZAİ KARAKOÇ’UN TERCÜMESİ
Şiiri 1964 yılında Bürüyen Kaside ismiyle çeviri eden Üstad Sezai Karakoç’un neden bu isimle çeviri ettiğini onun satırlarından okuyalım: “Bür’e, kurtuluş, kurtarış üzere manalara geldiği için, Bürde manasını da ortasında taşıyan Bürüyen sözünü seçtik. bu biçimdece hem günahları ve cürümleri örten, hem insanı koruyan kurtaran, birebir vakitte şiirlilik noktasından da insanı bürüyen, bürüyerek öteki bir atmosfere götüren üzere fazlaca manaları ortasında bulunduran varlıklı özlü bir söz ile birfazlaca karşılıklar birden verilmek istenilmiş oldu. birebir vakitte kasideye, Kurtuluş Kasidesi de denebilir, Şifa Kasidesi de.”
Sezai Karakoç’un bir şair olarak bu şiire dair değerlendirmelerini de okuyacak olursak: “Şiir, baştan sona, Peygamberi, O’na bakışı, Kur’an’ı, İslâm’ı, tam gerçeklik, samimilik, doğallık, fikir ve şiir üslûbuyla, en keskin çizgiler ve bir sevgi ve bir hürmet loşluğunda, daima en değerli gayelerden en kıymetli maksada yönelerek getiriyor bize. Yahut bizi alıp onlara gdolayıyor. Büyük entelektüelin şiiridir bu. Abstrenin şiiri. Bir insanın iç oluşu, tamiri ve metamorfozu. Kasidenin başından bir his gecesine giren adam, biraz daha sonra ağaç hışırtılarını, daha sonra yolda geçenlerin seslerini işitir üzere oluyor. sonrasındasında gölgelerini görür üzere. sonrasındasında, güya fıstık ağaçlarının gerisinden bir ay çıkıyor. Göğün yakasında bir rozet üzere bir ay. ondan sonrasında Samanyolu. Şiirin sonuna hakikat yavaş yavaş ortalık ağarır üzere oluyor. Bir his şafağına ve sabahına çıkarken içimiz gülpembedir, gül kokulu bâd-ı sabâ ile ürpermektedir.
Gerçek. Gerçek. Gerçek… Şiir, hakikaten gerçeğe dönüyor; yapmacıktan, süreksiz olandan daima uzaklaşıyor. Bir iç arınması oluyor. Peygamber, çağların önünde bir hakikat hükümdarı üzere görünüyor. Ve Kur’an, gerçeğin ve hoşun sonsuz prensipleri, solmaz gülü üzere açılıyor. İslâm Medeniyetinin orta noktasında, İslâm Tarihinin orta noktasında, İslâm Ülkelerinin orta noktasında, İslâm Niyetinin ve İslâm Sanatının orta noktasında, İslâm’ın dış ve iç çizgilerinin orta noktasında, yüreğimizin orta noktasında, şiir, hakikatin merkez noktası etrafında dönüyor.”
Mısır’da doğmuş ve 1212-1296 yılları içinde hayatış, İmam Muhammed Bûsîrî’nin yazdığı Kaside-i Bürde ile İslam medeniyetinin her evresinde gönüllere taht kurmuş ve bu yapıtıyla sürekli anıla gelmiştir. Eser Peygamber Efendimiz (sav) için kaleme alınmış; şair 161 beyitlik şiirine el-Kevâkibü’d-dürriyye fî medhi hayri’l-beriyye yani Türkçesiyle söyleyecek olursak “Yaratılmışların En Güzelinin Medhi Hakkında İnci Üzere Yıldızlar” ismini vermiş lakin daha sonraları Kasîdetü’l-Bürde ismiyle üne kavuşmuştur. Mutasavvıf bir kişiliğe sahip Bûsîrî’nin Şâzelî tarikatının kurucusu Ebü’l-Hasan eş-Şâzelî’ye intisap ettiği, ünlü mutasavvıflardan Atâullah el-İskenderî ile bir arada pirin en beğenilen müridi olduğu bilinmektedir. hayatının sonlarına hakikat felç olan Bûsîrî, rivayete bakılırsa Peygamberimiz için yazdığı bu kaside yardımıyla hastalıktan kurtulmuş ve uzunca bir ömürden daha sonra sekseni aşkın yaşlarda İskenderiye’de vefat etmiştir. Bûsîrî’nin tek şiiri bu değildir. Peygamberimiz için kaleme aldığı birfazlaca şiiri de mevcuttur lakin en öne geçeni ve anılanı bu şiiri olmuştur. Kaside-i Bürde İslam Medeniyeti’nin her devrinde çeşitli âlim, mutasavvıf, mütefekkirler tarafınca çeviri edilmiş ve şiirin kimi kısımları tasavvuf erbabının virdleri içinde yer almıştır.
19 ÇEVİRİSİ 500. KİTAPTA
Bu eşsiz şiirin yaklaşık 500 yıl ortasında yapılan 19 çevirisi ve bir şerhinin bir ortaya geldiği eser Kaside-i Bürde Şerhleri başlığıyla Büyüyenay’ın 500. kitabı olarak yayımlandı. Muhakkak ki yayınevi 500. kitabı olarak bu biçimde bir yapıtı tercih etmiş ve bu yayını “Üstad Sezai Karakoç’un Aziz Hatırasına” ithaf etmiştir. Kitap Sezai Karakoç’un bu şiirle ilgili değerlendirmesi ve çevirisiyle başlıyor. Akabinde bir daha eskiye hakikat çevirilere tarih sırası gözetilerek yer verilmiş. Sırasıyla Sezai Karakoç, Kenan Rifâî, Diyarbekirli Mehmed Said Paşa, Kudsîzâde Kadrî, Abdürrahim Üskübî, Ahmed Sûzî, İsmail Müfîd İstanbûlî, Abdullah Salâhî Uşşâkî, Abdullah Hulvî, Mehmed Süleyman Nahîfî, Abdülhay Celvetî, Amasyalı Seyyid Hüseyin, Paşasaraylı Fazlî, Şemseddîn Sivâsî, Leâlî Ahmed Saruhânî, Temeli, Ahmed Rıdvan, Kemalpaşazâde Şemseddin Ahmed, Abdürrahim Karahisârî’nin çevirilerinden daha sonra Leâlî Ahmed Saruhânî’nin bu şiire dair şerhi yer almakta. Biroldukça nitelikli yapıtı kültür dünyamıza kazandıran Fatih Yıldız’ın yayına hazırladığı yapıtın en sonunda mükemmel bir sınır örneği olan Arapça özgün nüshanın tıpkıbasımı da yer almakta.
Kaside-i Bürde TercümelerinHaz. Fatih YıldıznBüyüyenay YayınlarınKasım 2022n564 sayfa
Sezai Karakoç’a bakılırsa İmam Bûsîrî, alım, üstün ahlaklı, takva eri bir Müslüman; şiir ve belagat sanatının eşsizlerinden biridir. Bu şiirin yazılış öyküsünü ondan dinleyelim: “Bir gün felç geçirir ve bedeninin yarısı tutmaz olur. Bu Kasideyi muharrir ve Allah’tan Peygamber (sav)hatırı için şifa umar. Şiirin bittiği gece, İlm-i Ledün Sultanını düşünde görür ve Kasideyi huzurunda okur. Uyandığında felcin geçtiğini şaşkınlıkla görür ve eli meblağ ve ayağı yürür. Felç, yok denecek kadar azalmıştır. Kaside ismini bu mucizeden almıştır. İmamın hayat öyküsünde, bu kasideye bağlı daha birfazlaca mükemmelli olaylardan ve kerametlerden bahsedilir.”
SEZAİ KARAKOÇ’UN TERCÜMESİ
Şiiri 1964 yılında Bürüyen Kaside ismiyle çeviri eden Üstad Sezai Karakoç’un neden bu isimle çeviri ettiğini onun satırlarından okuyalım: “Bür’e, kurtuluş, kurtarış üzere manalara geldiği için, Bürde manasını da ortasında taşıyan Bürüyen sözünü seçtik. bu biçimdece hem günahları ve cürümleri örten, hem insanı koruyan kurtaran, birebir vakitte şiirlilik noktasından da insanı bürüyen, bürüyerek öteki bir atmosfere götüren üzere fazlaca manaları ortasında bulunduran varlıklı özlü bir söz ile birfazlaca karşılıklar birden verilmek istenilmiş oldu. birebir vakitte kasideye, Kurtuluş Kasidesi de denebilir, Şifa Kasidesi de.”
Sezai Karakoç’un bir şair olarak bu şiire dair değerlendirmelerini de okuyacak olursak: “Şiir, baştan sona, Peygamberi, O’na bakışı, Kur’an’ı, İslâm’ı, tam gerçeklik, samimilik, doğallık, fikir ve şiir üslûbuyla, en keskin çizgiler ve bir sevgi ve bir hürmet loşluğunda, daima en değerli gayelerden en kıymetli maksada yönelerek getiriyor bize. Yahut bizi alıp onlara gdolayıyor. Büyük entelektüelin şiiridir bu. Abstrenin şiiri. Bir insanın iç oluşu, tamiri ve metamorfozu. Kasidenin başından bir his gecesine giren adam, biraz daha sonra ağaç hışırtılarını, daha sonra yolda geçenlerin seslerini işitir üzere oluyor. sonrasındasında gölgelerini görür üzere. sonrasındasında, güya fıstık ağaçlarının gerisinden bir ay çıkıyor. Göğün yakasında bir rozet üzere bir ay. ondan sonrasında Samanyolu. Şiirin sonuna hakikat yavaş yavaş ortalık ağarır üzere oluyor. Bir his şafağına ve sabahına çıkarken içimiz gülpembedir, gül kokulu bâd-ı sabâ ile ürpermektedir.
Gerçek. Gerçek. Gerçek… Şiir, hakikaten gerçeğe dönüyor; yapmacıktan, süreksiz olandan daima uzaklaşıyor. Bir iç arınması oluyor. Peygamber, çağların önünde bir hakikat hükümdarı üzere görünüyor. Ve Kur’an, gerçeğin ve hoşun sonsuz prensipleri, solmaz gülü üzere açılıyor. İslâm Medeniyetinin orta noktasında, İslâm Tarihinin orta noktasında, İslâm Ülkelerinin orta noktasında, İslâm Niyetinin ve İslâm Sanatının orta noktasında, İslâm’ın dış ve iç çizgilerinin orta noktasında, yüreğimizin orta noktasında, şiir, hakikatin merkez noktası etrafında dönüyor.”