JoKeR
Active member
Araştırmacı İnanç Bayar, 1950-1960 yılları içinde “İstanbul beyefendisi” olarak tabir edilen, maddi durumu yeterli şahısların apartman girişlerine yaptırdığı fotoğraflardan toplam 150 eser tespit etti. Bu yapıtların izinde fotoğraflı apartmanların kıssasını gün yüzüne çıkarıyor. Uzun vakittir İstanbul’un sosyokültürel tarihli insan kıssalarını kapsayan araştırmalar yapan Bayar, İstanbul’un her sokağını gezerek, fotoğraflı apartmanlarını kayıt altına alıyor.
İtimat Bayar
İMZALI VE İMZASIZ FOTOĞRAFLAR VAR
Bayar, daha epeyce Fatih’te yaptığı araştırmalarda imzalı 60, imzasız 10 olmak üzere toplam 70 fotoğrafın apartman girişlerini süslediğini tespit etti.
Ayrıyeten, Beyoğlu’nda 30, Şişli’de 35, Beşiktaş’ta 2 olmak üzere toplam 137 fotoğraflı apartmana ulaşmayı başaran ve bunları kayıt altına alarak, toplumsal medya hesaplarından paylaşan Bayar, bugüne kadar tespit ettiği 150 civarında fotoğraflı apartmanı tespit ettiğini söylüyor. Bu çeşit apartmanların kent haritası üzerinde pozisyonlandırılması, yerli ve yabancı turistlere görsel bir şölen sunulması için yetkililerden dayanak talep eden Bayar, bu projenin Cumhuriyet devrindeki mimari ve estetiği kamusal yapıların dışına çıkardığını, mimari olarak kolay görülebilen sade apartmanların giriş hollerindeki duvar fotoğrafları üzerinden ele alındığını belirtti.
BİRİNCİ ÖRNEKLERİ RUSYA’DAN
Bayar, Rusya’daki Ekim (Bolşevik) İhtilali daha sonrasında, Beyaz Rusların İstanbul’a gelişiyle birlikte 20. yüzyıl başlarından itibaren birinci örneklerin apartman duvarlarında görüldüğünü tabir etti. “Resimli apartmanlar projesi erken Cumhuriyet devrinden başlayarak 1980’lere kadar olan süreci kapsıyor” diyen Bayar, şunları anlatıyor: “1950’lerde çağdaş üslup ile inşa edilen bir epeyce yapıda, mimar ve sanatçı iş birliği ile yapıya dahil edilen yapıtları görüyoruz. İstanbul görüntülerinin yanı sıra Avrupa kartpostal fotoğraflarındaki üzere kuleli, şatolu, çeşitli av sahneli ve figürlü fotoğraflar olarak görülmeye başlandı. Apartman fotoğraflarını çağdaşlaşmanın başladığı Beyoğlu ve Şişli bölgesinden, Suriçi olarak isimlendirdiğimiz Fatih semtinde de görülmeye başlandığı, 1950-1980 ortası periyoda ve semtlere ayırarak, kapsamlı bir çalışmayla verilen yapıtların tipine bakılırsa detaylandırıyoruz. Apartmanların duvarında gördüğümüz isim ve imzalarından da periyodun duvar ressamlarını ve o günlere şahitlik eden bireylerin kıssalarını kayıt altına almaya çalışıyoruz.”
MİMARİNİN AYRILMAZ BİR KESİMİ
Bayar, apartman duvar fotoğraflarının 1950-1960’de dekoratif bir öge yahut süs olması yerine mimarinin ayrılmaz bir modülü olarak görüldüğünü lisana getiriyor ve şunları lisana getiriyor: “Biz, apartman duvar fotoğraflarını kültürel varlık bedelleri olarak görüp, kapsamlı bir çalışmayla fotoğrafları devirlerine ve cinslerine nazaran detaylandırıyoruz. Duvar fotoğraflarının üzerinde gördüğümüz ressam isimlerini ve o günlere şahitlik eden şahısların kıssalarını kayıt altına alıyoruz.” Çalışmalarını topladığı internet sitesini geliştirmek istediğini anlatan Bayar, “Kurduğumuz ‘resimliapartmanlar.com’ sitesinde, Google Maps üzerinden çağdaşlaşmanın başladığı Beyoğlu ve Şişli bölgesinden Suriçi Fatih semtlerine, Beşiktaş’tan Sarıyer’e tüm apartmanları fotoğraflarıyla bir arada haritada pozisyonlandırdık. İstanbul’un fotoğraflı apartmanlarını yerinde görmek isteyen sanatsever bireylerin, yaşadığı semtte, hangi mahallede, hangi ressamın resmi var ise yerini harita üzerinden tespit etmesini ve ziyaret edebilmesini, o şaheserleri yerinde görülebilecek bir hale getirmeyi amaçladık” diyor.
İtimat Bayar
İMZALI VE İMZASIZ FOTOĞRAFLAR VAR
Bayar, daha epeyce Fatih’te yaptığı araştırmalarda imzalı 60, imzasız 10 olmak üzere toplam 70 fotoğrafın apartman girişlerini süslediğini tespit etti.
Ayrıyeten, Beyoğlu’nda 30, Şişli’de 35, Beşiktaş’ta 2 olmak üzere toplam 137 fotoğraflı apartmana ulaşmayı başaran ve bunları kayıt altına alarak, toplumsal medya hesaplarından paylaşan Bayar, bugüne kadar tespit ettiği 150 civarında fotoğraflı apartmanı tespit ettiğini söylüyor. Bu çeşit apartmanların kent haritası üzerinde pozisyonlandırılması, yerli ve yabancı turistlere görsel bir şölen sunulması için yetkililerden dayanak talep eden Bayar, bu projenin Cumhuriyet devrindeki mimari ve estetiği kamusal yapıların dışına çıkardığını, mimari olarak kolay görülebilen sade apartmanların giriş hollerindeki duvar fotoğrafları üzerinden ele alındığını belirtti.
BİRİNCİ ÖRNEKLERİ RUSYA’DAN
Bayar, Rusya’daki Ekim (Bolşevik) İhtilali daha sonrasında, Beyaz Rusların İstanbul’a gelişiyle birlikte 20. yüzyıl başlarından itibaren birinci örneklerin apartman duvarlarında görüldüğünü tabir etti. “Resimli apartmanlar projesi erken Cumhuriyet devrinden başlayarak 1980’lere kadar olan süreci kapsıyor” diyen Bayar, şunları anlatıyor: “1950’lerde çağdaş üslup ile inşa edilen bir epeyce yapıda, mimar ve sanatçı iş birliği ile yapıya dahil edilen yapıtları görüyoruz. İstanbul görüntülerinin yanı sıra Avrupa kartpostal fotoğraflarındaki üzere kuleli, şatolu, çeşitli av sahneli ve figürlü fotoğraflar olarak görülmeye başlandı. Apartman fotoğraflarını çağdaşlaşmanın başladığı Beyoğlu ve Şişli bölgesinden, Suriçi olarak isimlendirdiğimiz Fatih semtinde de görülmeye başlandığı, 1950-1980 ortası periyoda ve semtlere ayırarak, kapsamlı bir çalışmayla verilen yapıtların tipine bakılırsa detaylandırıyoruz. Apartmanların duvarında gördüğümüz isim ve imzalarından da periyodun duvar ressamlarını ve o günlere şahitlik eden bireylerin kıssalarını kayıt altına almaya çalışıyoruz.”
MİMARİNİN AYRILMAZ BİR KESİMİ
Bayar, apartman duvar fotoğraflarının 1950-1960’de dekoratif bir öge yahut süs olması yerine mimarinin ayrılmaz bir modülü olarak görüldüğünü lisana getiriyor ve şunları lisana getiriyor: “Biz, apartman duvar fotoğraflarını kültürel varlık bedelleri olarak görüp, kapsamlı bir çalışmayla fotoğrafları devirlerine ve cinslerine nazaran detaylandırıyoruz. Duvar fotoğraflarının üzerinde gördüğümüz ressam isimlerini ve o günlere şahitlik eden şahısların kıssalarını kayıt altına alıyoruz.” Çalışmalarını topladığı internet sitesini geliştirmek istediğini anlatan Bayar, “Kurduğumuz ‘resimliapartmanlar.com’ sitesinde, Google Maps üzerinden çağdaşlaşmanın başladığı Beyoğlu ve Şişli bölgesinden Suriçi Fatih semtlerine, Beşiktaş’tan Sarıyer’e tüm apartmanları fotoğraflarıyla bir arada haritada pozisyonlandırdık. İstanbul’un fotoğraflı apartmanlarını yerinde görmek isteyen sanatsever bireylerin, yaşadığı semtte, hangi mahallede, hangi ressamın resmi var ise yerini harita üzerinden tespit etmesini ve ziyaret edebilmesini, o şaheserleri yerinde görülebilecek bir hale getirmeyi amaçladık” diyor.