Bir Yahudi Günlüğü’nde Suriye

JoKeR

Active member
“Şamlı Bir Yahudi’nin Günlüğü” Suriyeli muharrir İbrahim Al Jabin’in fazlaca ses getiren roman üçlemesinin birinci kitabı. Kitap, 2007 yılında yayınlanmasının çabucak akabinde Baas rejimi tarafınca yasaklanmasına karşın gizlice satılmaya devam ederek, kısa müddette adeta bir “kült” haline geldi. Ünü, Suriye sonlarını aşarak Arap dünyasına yayıldı, epey sayıda Arap müellif ve entelektüelin dikkatini çekerek çeşitli tartışmalara niye oldu.

sıra dışı ve sarsıcı… İbrahim al Jabin’in kalemini en düzgün tanım edecek sözler. Şamlı Bir Yahudi’nin Günlüğü’nün yayınlandığı birinci andan itibaren bu kadar tesir bırakmasının en büyük sebeplerinden birisi de bu. Çünkü müellif, alışılmışın fazlaca ötesinde bir Suriye kıssası anlatıyor okuyucularına. Romandaki karakterlerin ve olayların birbiriyle olan irtibatı, birinci bakışta karmaşık üzere görünse de, gerçekte tıpkı bir yapbozun modülleri büyük bir ahenge sahip.

SARSICI BİR HİKAYE

Hiç düşmeyen yüksek bir tansiyona sahip olan Şamlı Bir Yahudi’nin Günlüğü’nün en sarsıcı karakterlerinin başında Yahudi İhad geliyor hiç elbet. Suriye’nin kadim halklarından olan Museviler, Şam kentinin tarihinde uzun bir geçmişe sahip. Lakin bunun edebiyata yansıması sıklıkla belirli hudutlar içerisinde olmuş. İbrahim Al Jabin’in, İhad karakteri ile fazlaca cesurca bir iş yaptığını söylemek gerekiyor. Müslüman bir müellifin kaleminden çıkan bu biçimdesine sıradışı bir Yahudi karaktere rastlamak fazlaca nadir karşılaşabileceğimiz bir durum zira. Ve İhad’ın kıssası, tek bir insanın öyküsü olmaktan öte, biroldukca farklı öykünün seyircisi yapıyor bizleri. İbrahim Al Jabin, kıymetli bir risk alarak kitabının merkezine aldığı Yahudi karakter üzerinden İsrail’i değersizleştirmeyi başarıyor. Milyonlarca Filistinli’yi yerinden eden bu işgal devletini, gerçekte tam da oldukları noktaya yani Suriye Baas Partisi ile tıpkı yere koyuyor. Çünkü bunlar İhad’ın huzurunu kaçırma ve hayatını tehdit etme konusunda hata paydaşlığı yapıyor.

Yazarın kendisi, günlük biçiminde yazdığı romandaki vakit ve karakter geçişleri içinde sürekli sahnede kalıyor. Şamlı Bir Yahudi’nin Günlüğü değil yalnızca okuduğumuz. Kendisi de Şamlı olan İbrahim Al Jabin, karakterlerden biri olarak bize rehberlik ediyor kentin aydınlık sokaklarında ve karanlık dönemeçlerinde. Pir Muhyiddin İbn Arabi üzere, Şam’ın simgesi olan büyük âlimlerin kabrine gdolayıyor bizi birtakım bazı, kimi birtakım ise eski kentte ya da Kasiyun Dağı’nda dolaşıyoruz birlikte. Yol boyunca karşılaştığımız, Linda ve Parıltı üzere, her yeni karakter ile biraz daha yakından tanıyoruz kenti.

Camide vaaz veren bayağı bir Müslüman iken Amerikan devleti tarafınca aranan tartışmalı bir cihatçı başkana dönüşen Muhammed Şevki, en az Yahudi İhad kadar sarsıcı bir iz bırakıyor. Adeta pimi çekilmiş bir bomba üzere satırlar içinde geziniyor… Varlıklı bir adamın kızıyla evlendikten daha sonra bir anda hayatı değişen Muhammed Şevki, bir daha romanın en farklı karakterlerinden birisi.

İbrahim Al Jabin, Şamlı Bir Yahudi’nin Günlüğü ile suya bir taş atıyor ve yüzeyde beliren her yeni halka ile Suriye halkının öyküsünün karanlıkta kalan bir diğer istikametiyle yüzleştiriyor bizleri. Doğu’nun Gözü ve AlJamiado romanları ile devam ediyor oradan oraya savrulan insanların izini sürmeye. Şamlı Bir Yahudi’nin Günlüğü, uzun ve şaşırtan bir kıssanın başlangıcı çabucak hemen…
 
Üst