Büyük teknoloji şirketlerine güvenebilir misiniz?

IşıkHaber

New member
Laurin Weissinger

Apple’ın müşterilerinin telefon ve öbür aygıtlarını çocuklara yönelik cinsel istismar içeren imgeler bağlamında tarama planı, mahremiyet hakkına dair tasalar sebebiyle bir reaksiyon dalgası yarattı ve bu durum şirketin planında bir erteleme yaptığını duyurmasına niye oldu. Apple, Facebook, Google ve öbür şirketler, müşterilerinin sunucularında depolanan fotoğrafları bu malzemeler bağlamında uzun vakitten beridir tarıyorlar. Kullanıcıların aygıtlarında bulunan dataların taranması, önemli bir değişime işaret ediyor.

Her ne kadar düzgün niyetli olsa da, Apple’ın müşterilerinin mahremiyetini muhafaza taahhüdünü yerine getirmeye istekli olup olmadığına bakılmaksızın, şirketin planı, iPhone satın alan şahısların kendi aygıtlarının gerçek yargıçları olmadığı gerçeğinin altını çiziyor. Ayrıyeten Apple, denetlenmesi sıkıntı olan karmaşık bir tarama sistemi kullanıyor. Bu durumda, müşteriler keskin bir gerçekle karşı karşıya kalıyorlar: Şayet bir iPhone kullanıyorsanız, Apple’a güvenmek zorundasınız.

Daha da öznel olarak, müşteriler, Apple’a bu sistemi yalnızca duyurduğu biçimde kullanımı, sistemi vakit ortasında inançlı bir biçimde işletmesi ve kullanıcılarının çıkarlarını en kuvvetli hükümetler de dahil olmak üzere üçüncü tarafların çıkarları üzerinde tutması konusunda güvenmeye zorlanıyorlar. Apple’ın şu ana dek deklare ettiğı en eşsiz planına rağmen, inanç sorunu sadece Apple’a mahsus bir sıkıntı değil. Başka büyük teknoloji şirketleri de müşterilerin aygıtları ve dataları üzerinde büyük oranda bir kontrole sahipler.

İTİMAT NEDİR?

Toplumsal bilimcilere bakılırsa itimat, “bir tarafın diğer bir tarafın hareketleri karşısında savunmasız olma isteğidir”. Beşerler [bir şeye] güvenme sonucunı tecrübeye, var olan işaretlere ve belirteçlere dayandırırlar. tıpkı vakitte, geçmişteki davranışlar, taahhütler, birinin davranış biçimi, kanıtlar ve hatta mukaveleler size birtakım bilgi noktaları sunar. Gelecekte gerçekleşecek hareketleriyle ilgili garanti veremezler.

Hâl bu biçimdeyken, inanç aslında bir mümkünlük sorunudur. özetlemek gerekirsesı, bir beşere ya da bir kuruma güvendiğinizde bir nevi zar atıyorsunuz demektir. Güvenilirlik bilinmeyen bir özelliktir. Beşerler, birinin gelecekteki mümkün davranışlarıyla ilgili bilgi toplar, ama vakit geçtikçe, baskı altındayken ya da beklenmedik bir şey gerçekleştiğinde kişinin lafına bağlı kalma marifetine sahip olup olmadığını, sahiden de iyiniyetli olup olmadığını tam olarak bilemezler.

APPLE’A VE BÜYÜK TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNE GÜVENMEK

Apple, tarama sistemlerinin yalnızca çocuklara yönelik cinsel istismarla irtibatlı gereçleri saptamak gayesiyle kullanılacağını ve biroldukça sağlam saklılık muhafazasına sahip olduğunu vurguluyor. Sistemin teknik detayları, hedeflenen gereç sistem tarafınca algılanmadığında, Apple’ın, kullanıcının mahremiyetini korumak doğrultusunda bir yol izlediğini gösteriyor. Örneğin sistem, yalnızca hedeflenen gereci birkaç defa algıladığı bir eşiğe ulaştığında kullanıcının kuşku uyandıran gerecini gözden geçirecek. Buna rağmen, Apple, bu sistemin uygulamada nasıl çalışacağına ait epey az delil sunuyor.

Apple’ın tarama sistemine temel teşkil eden “NeuralHash” isimli algoritmayı tahlil eden güvenlik araştırmacıları ve sivil haklar örgütleri, Apple’ın ileri sürdüğü tezlerin bilakis, sistemin bilgisayar korsanları karşısında savunmasız olduğu konusunda ikazda bulunuyorlar.

Eleştirmenler, buna ek olarak, sistemin, örneğin politik muhalefet işaretleri içeren öteki gereçleri taramak için de kullanılmasından endişeleniyorlar. Öteki büyük teknoloji oyuncularıyla birlikte Apple, başta Çin olmak üzere, otoriter rejimlerin teknoloji kullanıcılarının hükümet tarafınca takip edilmesine müsaade verme taleplerine boyun eğdi. Pratikte, Çin hükümeti tüm kullanıcıların datalarına ulaşabiliyor. Pekala bu sefer farklı olan ne?

Ayrıyeten, Apple’ın bu sistemi kendi başına çalıştırmadığına da dikkat etmek lazım. Apple, ABD’de, kuşku taşıyan gereçlerden sağlanan bilgileri kullanmayı ve kâr gayesi gütmeyen Ulusal Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar Merkezi isimli kuruluşla paylaşmayı planlıyor. ötürüsıyla, yalnızca Apple’a güvenmekle iş bitmiyor. Kullanıcıların, ayrıyeten şirketin ortaklarına düzgün niyetli ve dürüst halde davranmaları konusunda güvenmeleri gerekiyor.

BÜYÜK TEKNOLOJİNİN YÜREK KIRICI SİCİLİ

Bu sorun, büyük teknoloji şirketlerinin sistemli olarak gerçekleştirdiği mahremiyet ihlalleri bağlamında yaşanıyor ve tüketicilerin özgürlüklerini ve kontrolünü daha da kısıtlamak için harekete geçmiş durumdalar. Şirketler, kendilerini sorumlu taraflar biçiminde konumlandırdılar; buna rağmen, mahremiyet/gizlilik alanında çalışan bir fazlaca uzman bu argümanlar kelam konusu olduğunda hayli az şeffaflık ve yetersiz teknik ya da tarihî delil olduğunu lisana getiriyor.

Bir başka tasa de dilek edilmeyen sonuçlarla ilgili. Apple tahminen hakikaten de çocukları ve hem de kullanıcıların mahremiyetini korumak istiyor olabilir. tıpkı vakitte, şirket artık biroldukça insanı gözetlemeye yarayan bir teknolojiyi kamuoyuna deklare etti ve güvenilirliğini tehlikeye attı. Hükümetler, bu taramayı, yasadışı saydıkları öteki malzemeleri de içerek biçimde genişletmek maksadıyla yasalar çıkarabilir.

Apple ve potansiyel olarak öbür teknoloji şirketleri bu maddelere uymamayı ve bu pazarlardan çekilmeyi mi tercih eder, yoksa potansiyel olarak zalimane lokal kanunlara mı uyarlar? Gelecekle ilgili hiç bir şey söylenemez ancak Apple ve öteki teknoloji şirketleri daha evvel baskıcı rejimlere boyun eğmeyi seçtiler. Çin’de faaliyetlerini sürdürmeyi yeğleyen teknoloji şirketleri, mesela sansüre boyun eğmek zorundalar.

APPLE YA DA ÖTEKİ TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNE GÜVENEBİLİR MİYİZ?

Apple, Google ya da onların rakiplerine güvenilip güvenilemeyeceği sorusunun tek bir karşılığı yok. Kim olduğunuza ve dünyanın neresinde bulunduğunuza bağlı olarak, riskler değişiyor. Hindistan’da yaşayan bir aktivist, İtalyan bir savunma avukatından farklı tehdit ve risklerle karşı karşıyadır. İtimat bir olasılıklar sıkıntısıdır ve riskler sırf olasılıklarla değil hem de mevcut durumlarla alakalıdır.

Bu, hangi başarısızlık ya da aldatma ihtimaliyle karşılaşabileceğiniz, kontaklı tehdit ve risklerin neler olduğu ve hangi muhafaza ya da sınırlamaların mevcut olduğu sorunudur. Hükümetinizin pozisyonu, kuvvetli lokal mahremiyet kanunlarının varlığı, hukukun üstünlüğü prensibinin gücü ve kendi teknik marifetleriniz ise ilgili öbür etkenlerdir. tıpkı vakitte, inanç duyabileceğiniz bir şey mevcut: Teknoloji şirketleri sıklıkla kullandığınız aygıtlar ve datalarınız üzerinde kapsamlı bir denetime sahiptir.

Tüm büyük kuruluşlar üzere, teknoloji firmaları da karmaşık bir yapıya sahiptir: Çalışanlar ve idareler gelip sarfiyat, düzenlemeler, siyasetler ve güç dinamikleri değişir. Bir şirket bugün için emniyetli olabilir ancak yarın o denli değildir.

Büyük teknoloji şirketleri, geçmişte, bilhassa de mahremiyet ihlalleri kelam konusu olduğunda, kullanıcıların duydukları itimadı sorgulamalarına niye olan davranışlar sergilediler. Buna rağmen, başka kimi durumlarda, mesela San Bernadino toplu katliamı davasında ve sonrasındasındaki şifrelemeyle ilgili tartışmalarda kullanıcı mahremiyetini de savundular.

Son olarak, büyük teknoloji bir boşlukta yaşayan ve mutlak bir güce sahip olan bir varlık değildir. Apple, Google, Microsoft, Amazon, Facebook ve öteki şirketler çeşitli dış baskılara ve odaklara cevap vermek zorundadır. Tahminen de bu şartlar hesaba katıldığında, daha fazla şeffaflık, gazeteciler ve sivil topluma dahil olan muteber bireyler eliyle yürütülecek daha fazla bağımsız kontrol, daha fazla kullanıcı denetimi, daha fazla açık kaynak kodu ve müşterilerle yürütülecek özgün tartışmalar, farklı gayelerin dengelenmesi bağlamında uygun bir başlangıç olabilir.

En azından birinci adım olarak, tüketiciler hangi eserleri kullanacakları ya da satın alacakları konusunda daha şuurlu seçimler yapabilirler.


Yazının özgünü The Conversation sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
 
Üst