Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Yunus Aykaç, cezaevlerinde yapıldığı tez edilen ve yeni düzenleme ile yönetmelikten çıkartılan “çıplak arama”nın yerine getirilen “detaylı arama” uygulamasına ait TBMM’de milletvekillerine bilgi verdi. Aykaç, “Çırılçıplak arama aslına bakarsanız mutlaka kelam konusu değildi. 70 bin çalışanın olduğu yerde kimi vakit bir işçimizin yapmış olduğu bir kusur yahut öngörüsüzlük epeyce önemli tartışmalara niçiniyet verebiliyor. Eğitim konusunda epey titiziz. Bunu ülkemizin gündeminden çıkaracağız” sözünü kullandı.
Cezaevlerinde yapıldığı sav edilen çıplak arama uygulaması, 12 Kasım’da Resmi Gazete’de yayınlanan düzenleme ile yönetmelikten çıkartılmış ve “çıplak arama” tabiri yerine “detaylı arama” tabiri eklenmişti. Cezaevlerine ait raporları görüşmek üzere toplanan İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonu’nda milletvekillerine bilgi veren Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Yunus Aykaç, “çıplak arama” tenkitlerine de karşılık verdi. Yeni düzenleme ile ilgili de bilgi sunan Aykaç, şunları söylemiş oldu:
“bu biçimde bir aramaya gereksinim duyuyoruz”
“Detaylı arama konusunda evvelki toplantılarda konuştuk, sizlerin de teklifleri oldu. Önemli ve samimi bir biçimde bu teklifleri dikkate aldık. Burada ben bilhassa ayrıntılı arama değişikliğinin yalnızca bir kavram değişikliğinden ibaret olduğunu düşünmüyorum. Takdir edersiniz, cezaevleri fazlaca kendine mahsus alanlar, kendine mahsus yapılar ötürüsıyla bu biçimde bir aramaya mutlak surette biz gereksinim duyuyoruz. Bu yalnızca cezaevinin nizamını sağlama manasında değil bununla birlikte oraya dışarıdan birinci sefer giren bir hükümlü ya da tutuklunun içerideki insanların can güvenliğini yahut işte, diğer birtakım haklarını zedelememesi, onlara ziyan vermemesi manasında hakikaten hayli gerekli.
“Marjinal örneklerle karşılaşıyoruz”
“kimi vakit epeyce marjinal örneklerle, olaylarla karşılaşıyoruz, buralarda da söz edemiyoruz. Biz güvenlik bariyerimizi de mümkün mertebe bu marjinal olaylar üzerinden kurmak zorundayız zira bir yılda yahut beş yılda bu biçimde bir örneği yaşadığınızda ve bu güvenlik zafiyeti olarak ortaya konduğunda bizim bunu izah edebilmemiz mümkün değil ama biz temel insan hak ve onurunu öncelikli olarak temel almak suretiyle bu düzenlemeleri yapmak zorundayız.
“İşi bu kademeye getirmemek zorundasın”
“Detaylı aramayla ilgili yaptığımız ana yönetmelikteki değişiklik de tam da bunu tabir ediyor. Burada metin dikkatli bir biçimde okunduğunda, eski metinle mukayese edildiğinde birtakım noktaları bilhassa vurguladık. Dedik ki; genel aramadan bahsettik, olağan bir arama. Bu kimi vakit gözle de yapılabilir yani bakarsınız adamın genel durumundan şüphelenmezsiniz, bir biçimde klasik teknikle arama yapılır, içeriye alırsınız. Baktınız adamda birtakım kuşkular var, bunun öteki suretle tespitinin olanaksız olması durumunda ayrıntılı aramadan bahsediyoruz bu, x-ray aygıtı olabilir, elle arama usulü olabilir yani kaba arama tabir ettiğimiz vücuda dokunmadan. Bunu biz bu türlü formüle etmek zorundaydık. Burada bilhassa uygulamacıya yani cezaevi müdürlerine ve çalışanımıza ısrarla söylemek istediğimiz nokta şu, yani ayrıntılı arama son nokta. Ayrıntılı arama yapılıncaya kadar şayet bunu öteki türlü bir arama formülüyle çözebiliyorsan esasen bu basamağa işi getirmemek zorundasın.
“Çırılçıplak arama aslına bakarsan kelam konusu değildi”
“Diğer bir konu, arama sırasında mahkuma tek kullanımlık giyme önlüğü verilmesi. aslına bakarsanız evvelki metinde de aslında çırılçıplak bir arama aslına bakarsanız mutlaka kelam konusu değildi. İşte evvela vücudun üst kısmının çıkarılacağı, o kısım arandıktan daha sonra elbiselerin giydirilip bu sefer alt kısma geçirileceği, bunların özel arama odalarında yapılacağı, erkek hükümlü ise erkek tarafınca bayan hükümlüyse bayan tarafınca yapılacağı aslına bakarsanız epeyce netti lakin biz sonuç prestijiyle kendine özgür bir toplumuz, bir Avrupa ülkesi değiliz yahut işte, bizim kendimize göre o manada tahminen utanma yahut işte ne bileyim, birtakım konulardaki rahatsızlıklarımız onlara uymaz. Bunu bilhassa koyduk mutlak surette dedik tek kullanımlık giysisi önlüğü ver hiç bir biçimde bu çıplaklık olgusunu ona yansıtma.
“Ülkemizin gündeminden bunu çıkaracağız”
“70 bin işçinin olduğu bir yerde kimi vakit bir işçimizin yapmış olduğu bir yanılgı yahut öngörüsüzlük epey önemli tartışmalara niçiniyet verebiliyor. Sürecin mutlak surette tutanağa bağlanacağını karar altına aldık sayın liderim. Yani oradaki bireye bunun sorumluluğunu yükledik. Artık haklı olarak şunu diyeceksiniz. Evet, metin düzgün yazılmış olabilir, değerli olan uygulama. Hemfikirim, evvelki etapta da biz gerek bu bahiste gerek gündem oluşturabilecek her bahiste, eğitim noktasında epey titiziz. Türkiye genelinde 5 tane işçi eğitim merkezimiz var. İstanbul’daki eğitim merkezinin lider yardımcılığı ve başkanlığını da yapan, eğitimin de ortasından gelen bir insan olarak bunu söylüyorum. Yani bu mevzu bizim eğitim başlıklarımızdan bir tanesi olmaya da devam edecek, kuvvetli bir biçimde. Bunu gerek direkt, yüz yüze eğitimler vasıtasıyla gerek görüntü, uygulamalı eğitimler vasıtasıyla inşallah oturtacağız ve ülkemizin gündeminden bunu çıkaracağız.”
Cezaevlerinde yapıldığı sav edilen çıplak arama uygulaması, 12 Kasım’da Resmi Gazete’de yayınlanan düzenleme ile yönetmelikten çıkartılmış ve “çıplak arama” tabiri yerine “detaylı arama” tabiri eklenmişti. Cezaevlerine ait raporları görüşmek üzere toplanan İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonu’nda milletvekillerine bilgi veren Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Yunus Aykaç, “çıplak arama” tenkitlerine de karşılık verdi. Yeni düzenleme ile ilgili de bilgi sunan Aykaç, şunları söylemiş oldu:
“bu biçimde bir aramaya gereksinim duyuyoruz”
“Detaylı arama konusunda evvelki toplantılarda konuştuk, sizlerin de teklifleri oldu. Önemli ve samimi bir biçimde bu teklifleri dikkate aldık. Burada ben bilhassa ayrıntılı arama değişikliğinin yalnızca bir kavram değişikliğinden ibaret olduğunu düşünmüyorum. Takdir edersiniz, cezaevleri fazlaca kendine mahsus alanlar, kendine mahsus yapılar ötürüsıyla bu biçimde bir aramaya mutlak surette biz gereksinim duyuyoruz. Bu yalnızca cezaevinin nizamını sağlama manasında değil bununla birlikte oraya dışarıdan birinci sefer giren bir hükümlü ya da tutuklunun içerideki insanların can güvenliğini yahut işte, diğer birtakım haklarını zedelememesi, onlara ziyan vermemesi manasında hakikaten hayli gerekli.
“Marjinal örneklerle karşılaşıyoruz”
“kimi vakit epeyce marjinal örneklerle, olaylarla karşılaşıyoruz, buralarda da söz edemiyoruz. Biz güvenlik bariyerimizi de mümkün mertebe bu marjinal olaylar üzerinden kurmak zorundayız zira bir yılda yahut beş yılda bu biçimde bir örneği yaşadığınızda ve bu güvenlik zafiyeti olarak ortaya konduğunda bizim bunu izah edebilmemiz mümkün değil ama biz temel insan hak ve onurunu öncelikli olarak temel almak suretiyle bu düzenlemeleri yapmak zorundayız.
“İşi bu kademeye getirmemek zorundasın”
“Detaylı aramayla ilgili yaptığımız ana yönetmelikteki değişiklik de tam da bunu tabir ediyor. Burada metin dikkatli bir biçimde okunduğunda, eski metinle mukayese edildiğinde birtakım noktaları bilhassa vurguladık. Dedik ki; genel aramadan bahsettik, olağan bir arama. Bu kimi vakit gözle de yapılabilir yani bakarsınız adamın genel durumundan şüphelenmezsiniz, bir biçimde klasik teknikle arama yapılır, içeriye alırsınız. Baktınız adamda birtakım kuşkular var, bunun öteki suretle tespitinin olanaksız olması durumunda ayrıntılı aramadan bahsediyoruz bu, x-ray aygıtı olabilir, elle arama usulü olabilir yani kaba arama tabir ettiğimiz vücuda dokunmadan. Bunu biz bu türlü formüle etmek zorundaydık. Burada bilhassa uygulamacıya yani cezaevi müdürlerine ve çalışanımıza ısrarla söylemek istediğimiz nokta şu, yani ayrıntılı arama son nokta. Ayrıntılı arama yapılıncaya kadar şayet bunu öteki türlü bir arama formülüyle çözebiliyorsan esasen bu basamağa işi getirmemek zorundasın.
“Çırılçıplak arama aslına bakarsan kelam konusu değildi”
“Diğer bir konu, arama sırasında mahkuma tek kullanımlık giyme önlüğü verilmesi. aslına bakarsanız evvelki metinde de aslında çırılçıplak bir arama aslına bakarsanız mutlaka kelam konusu değildi. İşte evvela vücudun üst kısmının çıkarılacağı, o kısım arandıktan daha sonra elbiselerin giydirilip bu sefer alt kısma geçirileceği, bunların özel arama odalarında yapılacağı, erkek hükümlü ise erkek tarafınca bayan hükümlüyse bayan tarafınca yapılacağı aslına bakarsanız epeyce netti lakin biz sonuç prestijiyle kendine özgür bir toplumuz, bir Avrupa ülkesi değiliz yahut işte, bizim kendimize göre o manada tahminen utanma yahut işte ne bileyim, birtakım konulardaki rahatsızlıklarımız onlara uymaz. Bunu bilhassa koyduk mutlak surette dedik tek kullanımlık giysisi önlüğü ver hiç bir biçimde bu çıplaklık olgusunu ona yansıtma.
“Ülkemizin gündeminden bunu çıkaracağız”
“70 bin işçinin olduğu bir yerde kimi vakit bir işçimizin yapmış olduğu bir yanılgı yahut öngörüsüzlük epey önemli tartışmalara niçiniyet verebiliyor. Sürecin mutlak surette tutanağa bağlanacağını karar altına aldık sayın liderim. Yani oradaki bireye bunun sorumluluğunu yükledik. Artık haklı olarak şunu diyeceksiniz. Evet, metin düzgün yazılmış olabilir, değerli olan uygulama. Hemfikirim, evvelki etapta da biz gerek bu bahiste gerek gündem oluşturabilecek her bahiste, eğitim noktasında epey titiziz. Türkiye genelinde 5 tane işçi eğitim merkezimiz var. İstanbul’daki eğitim merkezinin lider yardımcılığı ve başkanlığını da yapan, eğitimin de ortasından gelen bir insan olarak bunu söylüyorum. Yani bu mevzu bizim eğitim başlıklarımızdan bir tanesi olmaya da devam edecek, kuvvetli bir biçimde. Bunu gerek direkt, yüz yüze eğitimler vasıtasıyla gerek görüntü, uygulamalı eğitimler vasıtasıyla inşallah oturtacağız ve ülkemizin gündeminden bunu çıkaracağız.”