JoKeR
Active member
Günümüz çocukları dijital çağın içerisinde doğuyor. Teknolojiyle, dijitalle doğar doğmaz tanışıyorlar. Çocuklar teknolojiyle el ele büyüyor ve teknolojiden arındırılmış, uzak bir hayatın nasıl olduğunu bilmiyorlar. halbukiki çocukların dijital temasla bu kadar iç içe olması bilişsel, duygusal, fizikî ve davranışsal gelişmeninde birfazlaca tahribata yol açıyor. Bu noktada ebeveynlerin yaklaşımı çocuklar için fazlaca değerli. Pekala çocukların dijital temas alışkanlıkları ne üzere tehlikeler oluşturuyor? Hem fizikî hem ruhsal sonuçları neler? Bunları önlemek için neler yapılabilir, tahlili nelerdir? bilgileriyla uzmanlarla konuştuk.
Oya Akbaş
TOPLUMSALLAŞMAYI ZAYIFLATIYOR
Pedagog ve nöropsikolog Oya Akbaş teknolojiden kaçmanın, uzak durmanın her yaş kümesi için imkânsız olduğunu lisana getiriyor. “Bağımlılığın her türlüsü bireye ziyan verir” diyen Akbaş, bağımlılıkların beyni direkt olumsuz istikamette etkilediğini ve hasar verdiğini belirtiyor. Akbaş, “İnsan toplumsal bir varlık, hal bu biçimde olunca bütün gün masa başında tablet, telefon ve bilgisayar üzere araçlarla vakit geçirmek toplumsallaşmayı zayıflatıyor” diyor. Bu durumun; konuşma ve bağlantı bozukluklarına, göz ve vücut sıhhatinin bozulmasına yol açtığını söz eden Akbaş, beyni olumsuz etkilediği için de şahısların daha fazla mutsuz, karamsar ve içe dönük yaşamasına niçiniyet verdiğini söylüyor.
ÖDÜL VE CEZA YOLLARINDAN VAZGEÇMELİLER
Akbaş, anne-babaların bilinçlenmesinin fazlaca değerli olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Bilinçli anne-baba çocuğuna hayli daha kolay tesir ediyor. İlacın direkt enjekte ile yapılarak kana daha süratli nüfus etmesi üzere. Dışarıdan bir temastansa, çocuğun daima yanında olan ebeveynlerin bilinçlenerek nokta atışı yapmasını epeyce daha evla görüyorum. ‘Bırak artık şunu elinden’, ‘Yeter artık! Kalk şu bilgisayarın doruğundan. Ne vakit ders çalışacaksın? Ders çalış artık’, ‘Tüm bu aletleri senin kafanda kıracağım’ üzere telaffuzlardan tehdit, ödül, ceza formlarından vazgeçmeliler.” Akbaş, katiyetle bu tehditlerin işe yarayan davranışlar olmadığını belirterek, gerçek hudutları belirleyerek, mühlet koyma metodunu kararlı biçimde uygulamakta olduğunu söylüyor. Bunu başarabilen ebeveynlerin hem de çocuğuyla ortak paydada birleşerek o teknolojiyi bir arada vakit geçirmek için kullanacağını lisana getiren Akbaş, bunun da büyük bir avantaj sağladığını; çocuğun fark etmeden takip edilmesine, ziyanlı yayınlardan uzak tutmaya, yaşına uygun ve faydalı yayınlara yönlendirmeye yardımcı olduğunu belirtiyor.
Veysel Çeri
EKRANLARA MARUZ KALMA SÜRECİ İLE MÜHLETİ KONTROL ALTINDA TUTULMALI
Psikiyatrist, Doç. Dr. Veysi Çeri ise şöyleki değerlendirmede bulundu. “Klinik pratiğimde karşılaştığım olaylarla bilimsel araştırmaların neticelerina baktığımda çocuklar için ekranlara maruz kalma süreci ile müddetinin kesinlikle kontrol altında tutulması gerektiğini üzülerek de olsa net olarak söz etmek zorundayım. Gerçekten klinik pratiğimde günde 2 saatten çok ekrana maruz kalan küçük çocuklarda (5 yaşından önce) insanlara ilgisizlik, konuşma geriliği, toplumsal marifetlerde kısıtlılık, ses tonu ile jest ve mimikleri düzgün kullanmada bozulma, kas ve iskelet sistemi gelişmeninde aksamalara çoğunlukla rastladığımı ve bu olumsuz tesirlerin ekrana maruz kalma müddeti arttıkça arttığını ve ekran maruziyetini kestikten daha sonra bu gelişimsel eksiklerin yavaş yavaş düzeldiğini fazlacaça gözlemledim.”
GERİLİMİ AZALTMAYA YARDIMCI OLUYOR
Çeri kelamlarına şöyleki devam ediyor: “Bunun yanında araştırmaların daha büyük çocuklarda ekrana maruziyet arttıkça depresyon, anksiyete bozuklukları ile intihar teşebbüslerinin arttığını saptadığını not etmek isterim. bununla birlikte büyük çocuklarla ergenlerde klinik pratiğimde ekran ve oyun bağımlılığının yıkıcı olumsuz tesirlerine de sık sık karşılaştığımı söz etmeliyim. Doğal burada da bir daha değerli olanın ekran müddeti olduğunu vurgulamam lazım. Gerçekten araştırmalar, günde iki saate kadar ekranlara bakmanın çocuklarla ergenlerde ruhsal açıdan kendini yeterli hissetmeyi artırdığını da belirteyim. Yani burada kıymetli olan muhakkak bir yaştan daha sonra (bu yaş 6 olarak tabir ediliyor) günde 2 saate kadar çocuğun ekrana maruz kalmasının ziyanı olmadığı ve çocukların gerilimini azaltmaya yardımcı olabildiğini görüyoruz. Lakin bundan uzun mühletler ekranlara maruz kalmanın önemli ruhsal ve bedensel ziyanları olduğunu kamu spotları ile toplumun her kısmına ulaştırmak zorundayız.”
Tuncay Dilci
SANAL TASARLANMIŞ İÇERİKLER
Gazi Üniversitesi öğretim üyesi ve Dijital Bağımlılıkla Çaba Derneği Lideri Prof. Dr. Tuncay Dilci, dijital çağ da hem ebeveyn birebir vakitte çocuk olmanın farklı bir ömür biçimini birlikteinde getirdiğini söylüyor. Dilci “Adına siber kokain de diyebileceğimiz sanal tasarlanmış içerikler bizi biz olmaktan uzaklaştırmaktadır” diyor. Dilci, bilhassa oyun bağımlılığının çocuklarda her geçen gün özendirici adrenalin ve dopamin tesiri ile hormonal sarsıntılar oluşturmakta olduğunu ve bunun karşısında çaresiz kalan çocuğun kendini bu bağımlılığın esaretine terk etmekte olduğunun altını çiziyor.
MAHRUMLUK SENDROMUNA DÖNÜŞÜYOR
“Dijital temas alışkanlığının bozukluğuna bağlı gereğinden çok radyosyon tesiri altında kalan gözler ve yüzler akademik manada performans seviyesini olumsuz etkilerken etrafa karşı ve gerçek hayata dönük aksiyonlarımızı duyarsızlaştırmaktadır” diyen Dilci, “Giderek ağırlaşan temas terk edilmesi halinde mahrumluk sendromuna dönüşerek insanlarda yeni bir panik bozukluk durumu meydana getirmektedir” diyor.
Prof. Dr Tuncay Dilci’den ebeveynlere 6 teklif
– Dijital ömür haritasını oluşturarak işe başlamalıyız. Dijital bağımlılık durumumuzu test etmeliyiz. Bununla ilgili geliştirdiğimiz bir sistem mevcut dijitanaliz.com adresinde bulabilirler.
– Çocuklarımızla ve ailece yüz yüze temas ortamının olduğu etkinlikler, yemek masası sohbetleri gerçekleştirmeliyiz.
– Gün içerisinde çocuğumuzun eğitimsel aktiflikleri de dahil hangi aktifliğe ne kadar vakit ayırdığı istikametinde bir tahlil yapmamız gerekmektedir.
– Bireyin dijital objelerden uzak kalıp, kalmama derecesi tespit edilmelidir. Bilgisayar ya da telefonlara direkt erişim arası konusunda bir daha bir düzenleme yapılmalıdır. Başka bireylerle eş vakitli olarak aile içerisi etkileşim ve internet ya da sinema izleme seansları düzenlenmelidir.
– İnternet defteri ve günlük tutarak hangi gün, hangi programları neden, hangi hedefle temas edilmiş ne kadar müddette temas edilmiş bunları raporlamak ve bunlarla ilgili kazanımları kıymetlendirecek metinler yazılmalıdır.
– Bilgisayar ve cep telefonu kullanmasını şahsi olmaktan uzaklaştırıp her insanın kullanabileceği ortak bir obje haline dönüştürülmelidir.
Oya Akbaş
TOPLUMSALLAŞMAYI ZAYIFLATIYOR
Pedagog ve nöropsikolog Oya Akbaş teknolojiden kaçmanın, uzak durmanın her yaş kümesi için imkânsız olduğunu lisana getiriyor. “Bağımlılığın her türlüsü bireye ziyan verir” diyen Akbaş, bağımlılıkların beyni direkt olumsuz istikamette etkilediğini ve hasar verdiğini belirtiyor. Akbaş, “İnsan toplumsal bir varlık, hal bu biçimde olunca bütün gün masa başında tablet, telefon ve bilgisayar üzere araçlarla vakit geçirmek toplumsallaşmayı zayıflatıyor” diyor. Bu durumun; konuşma ve bağlantı bozukluklarına, göz ve vücut sıhhatinin bozulmasına yol açtığını söz eden Akbaş, beyni olumsuz etkilediği için de şahısların daha fazla mutsuz, karamsar ve içe dönük yaşamasına niçiniyet verdiğini söylüyor.
ÖDÜL VE CEZA YOLLARINDAN VAZGEÇMELİLER
Akbaş, anne-babaların bilinçlenmesinin fazlaca değerli olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Bilinçli anne-baba çocuğuna hayli daha kolay tesir ediyor. İlacın direkt enjekte ile yapılarak kana daha süratli nüfus etmesi üzere. Dışarıdan bir temastansa, çocuğun daima yanında olan ebeveynlerin bilinçlenerek nokta atışı yapmasını epeyce daha evla görüyorum. ‘Bırak artık şunu elinden’, ‘Yeter artık! Kalk şu bilgisayarın doruğundan. Ne vakit ders çalışacaksın? Ders çalış artık’, ‘Tüm bu aletleri senin kafanda kıracağım’ üzere telaffuzlardan tehdit, ödül, ceza formlarından vazgeçmeliler.” Akbaş, katiyetle bu tehditlerin işe yarayan davranışlar olmadığını belirterek, gerçek hudutları belirleyerek, mühlet koyma metodunu kararlı biçimde uygulamakta olduğunu söylüyor. Bunu başarabilen ebeveynlerin hem de çocuğuyla ortak paydada birleşerek o teknolojiyi bir arada vakit geçirmek için kullanacağını lisana getiren Akbaş, bunun da büyük bir avantaj sağladığını; çocuğun fark etmeden takip edilmesine, ziyanlı yayınlardan uzak tutmaya, yaşına uygun ve faydalı yayınlara yönlendirmeye yardımcı olduğunu belirtiyor.
Veysel Çeri
EKRANLARA MARUZ KALMA SÜRECİ İLE MÜHLETİ KONTROL ALTINDA TUTULMALI
Psikiyatrist, Doç. Dr. Veysi Çeri ise şöyleki değerlendirmede bulundu. “Klinik pratiğimde karşılaştığım olaylarla bilimsel araştırmaların neticelerina baktığımda çocuklar için ekranlara maruz kalma süreci ile müddetinin kesinlikle kontrol altında tutulması gerektiğini üzülerek de olsa net olarak söz etmek zorundayım. Gerçekten klinik pratiğimde günde 2 saatten çok ekrana maruz kalan küçük çocuklarda (5 yaşından önce) insanlara ilgisizlik, konuşma geriliği, toplumsal marifetlerde kısıtlılık, ses tonu ile jest ve mimikleri düzgün kullanmada bozulma, kas ve iskelet sistemi gelişmeninde aksamalara çoğunlukla rastladığımı ve bu olumsuz tesirlerin ekrana maruz kalma müddeti arttıkça arttığını ve ekran maruziyetini kestikten daha sonra bu gelişimsel eksiklerin yavaş yavaş düzeldiğini fazlacaça gözlemledim.”
GERİLİMİ AZALTMAYA YARDIMCI OLUYOR
Çeri kelamlarına şöyleki devam ediyor: “Bunun yanında araştırmaların daha büyük çocuklarda ekrana maruziyet arttıkça depresyon, anksiyete bozuklukları ile intihar teşebbüslerinin arttığını saptadığını not etmek isterim. bununla birlikte büyük çocuklarla ergenlerde klinik pratiğimde ekran ve oyun bağımlılığının yıkıcı olumsuz tesirlerine de sık sık karşılaştığımı söz etmeliyim. Doğal burada da bir daha değerli olanın ekran müddeti olduğunu vurgulamam lazım. Gerçekten araştırmalar, günde iki saate kadar ekranlara bakmanın çocuklarla ergenlerde ruhsal açıdan kendini yeterli hissetmeyi artırdığını da belirteyim. Yani burada kıymetli olan muhakkak bir yaştan daha sonra (bu yaş 6 olarak tabir ediliyor) günde 2 saate kadar çocuğun ekrana maruz kalmasının ziyanı olmadığı ve çocukların gerilimini azaltmaya yardımcı olabildiğini görüyoruz. Lakin bundan uzun mühletler ekranlara maruz kalmanın önemli ruhsal ve bedensel ziyanları olduğunu kamu spotları ile toplumun her kısmına ulaştırmak zorundayız.”
Tuncay Dilci
SANAL TASARLANMIŞ İÇERİKLER
Gazi Üniversitesi öğretim üyesi ve Dijital Bağımlılıkla Çaba Derneği Lideri Prof. Dr. Tuncay Dilci, dijital çağ da hem ebeveyn birebir vakitte çocuk olmanın farklı bir ömür biçimini birlikteinde getirdiğini söylüyor. Dilci “Adına siber kokain de diyebileceğimiz sanal tasarlanmış içerikler bizi biz olmaktan uzaklaştırmaktadır” diyor. Dilci, bilhassa oyun bağımlılığının çocuklarda her geçen gün özendirici adrenalin ve dopamin tesiri ile hormonal sarsıntılar oluşturmakta olduğunu ve bunun karşısında çaresiz kalan çocuğun kendini bu bağımlılığın esaretine terk etmekte olduğunun altını çiziyor.
MAHRUMLUK SENDROMUNA DÖNÜŞÜYOR
“Dijital temas alışkanlığının bozukluğuna bağlı gereğinden çok radyosyon tesiri altında kalan gözler ve yüzler akademik manada performans seviyesini olumsuz etkilerken etrafa karşı ve gerçek hayata dönük aksiyonlarımızı duyarsızlaştırmaktadır” diyen Dilci, “Giderek ağırlaşan temas terk edilmesi halinde mahrumluk sendromuna dönüşerek insanlarda yeni bir panik bozukluk durumu meydana getirmektedir” diyor.
Prof. Dr Tuncay Dilci’den ebeveynlere 6 teklif
– Dijital ömür haritasını oluşturarak işe başlamalıyız. Dijital bağımlılık durumumuzu test etmeliyiz. Bununla ilgili geliştirdiğimiz bir sistem mevcut dijitanaliz.com adresinde bulabilirler.
– Çocuklarımızla ve ailece yüz yüze temas ortamının olduğu etkinlikler, yemek masası sohbetleri gerçekleştirmeliyiz.
– Gün içerisinde çocuğumuzun eğitimsel aktiflikleri de dahil hangi aktifliğe ne kadar vakit ayırdığı istikametinde bir tahlil yapmamız gerekmektedir.
– Bireyin dijital objelerden uzak kalıp, kalmama derecesi tespit edilmelidir. Bilgisayar ya da telefonlara direkt erişim arası konusunda bir daha bir düzenleme yapılmalıdır. Başka bireylerle eş vakitli olarak aile içerisi etkileşim ve internet ya da sinema izleme seansları düzenlenmelidir.
– İnternet defteri ve günlük tutarak hangi gün, hangi programları neden, hangi hedefle temas edilmiş ne kadar müddette temas edilmiş bunları raporlamak ve bunlarla ilgili kazanımları kıymetlendirecek metinler yazılmalıdır.
– Bilgisayar ve cep telefonu kullanmasını şahsi olmaktan uzaklaştırıp her insanın kullanabileceği ortak bir obje haline dönüştürülmelidir.