JoKeR
Active member
15 Temmuz Derneği’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın dayanağıyla düzenlediği On5sıfır7 Sinema Haftası, darbe ve direniş sinemalarını bir ortaya getiriyor. Şenlikte üç farklı yerde 17 sinema izleyiciyle buluşacak. Hafta boyunca Endonezya’dan Cezayir’e kadar birbirinden farklı toplumların özgürlükleri uğruna yaptıkları direnişi husus alan sinemaların göskavramının yanı sıra “Sinemada Darbe ve Direniş Teması” isimli bir panel de gerçekleşecek. On5sıfır7 Sinema Haftası’nın Genel Sanat Direktörü olan İhsan Kabil’le hem seçilen sinemaları birebir vakitte 15 Temmuz’un sanata tesirlerini konuştuk.
On5Sıfır7 Sinema Haftası nasıl bir çalışma ve motivasyon kararı ortaya çıktı?
Sinema Haftası programı, 15 Temmuz Derneği’nin 15 Temmuz çerçevesinde yapmak istediği faaliyetlerin yeni bir yüzü olarak ortaya çıktı. Dernek, Yedirenk İletişim’le yaptığı istişare kararı, darbe, direniş ve özgürlük temaları çerçevesinde bir sinema haftası düzenleme sonucuna varıldı. Sinema haftasında Türk ve dünya sinemasından bu temaları kuvvetli bir biçimde temsil eden seçme sinemaların yer alması ve bu temaların işleneceği bir panel düzenlenmesi gündeme geldi. Aslında yurtharicinden konuk da getirilecekti fakat vaktin daralması, salgın üzere sebeplerden ötürü bu gerçekleşemedi. Çok kısa bir müddetde alınan süratli kararlarla yola çıkıldı; birinci iş olarak Kültür Bakanlığı’na müracaat belgesi verildi, oradan dayanak alındıktan daha sonra TRT’nin de dayanağı alındı ve hummalı bir çalışmayla ülke sinemalarından mevzuya uygun en uygun sinemalar seçildi.
Pekala hafta boyunca ne cins sinemalar izleyeceğiz? Nasıl bir aktiflik planlandı?
Hafta boyunca Malezya’dan Pakistan’a, Azerbaycan’dan Bosna’ya, Filistin’den, Libya’ya, Mısır’dan Cezayir’e, Nijerya’dan Arjantin’e geniş bir coğrafyadan, her ülkeden bir sinema olacak biçimde seçmeler yapıldı, toplam on yedi sinema programa alındı. Jamil Dehlavi’nin beyazperdeye aktardığı Cinnah, Seyfullah Dad’ın kameraya aldığı Filistin’e Veda, Mustafa Akad’ın Ömer Muhtar destanı Çöl Arslanı, Şili’den Yunanlı Costa-Gavras’ın işlediği darbeye karşı Kayıp ve Arjantin’den Marcel Pineyro’nun kameraya aldığı bir daha darbeye karşı Kamçatka bunlardan kimileri. Türkiye’den ise dört çalışmaya yer verildi: Cem Özüduru ve Can Emre’nin aktardığı Börü, Ertem Eğilmez’in Bir Millet Uyanıyor, Yücel Çakmaklı’nın Sahibini Arayan Madalya ve Zeki Ökten’in 12 Eylül darbesinden ruhsal bir çalışma olarak sergilediği Ses. Bir de 17 Temmuz’da, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde, “Sinemada Darbe ve Direniş Teması” başlıklı bir panel düzenlenecek. Gösterim yerleri, Sinema Müzesi Atlas Sineması, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi, Bağlarbaşı Kültür Merkezi. Sinemalar halka açık ve fiyatsız olarak izlenebilecek.
İhsan Kabil
ÖZGÜRLÜK UĞRUNA
Gördüğümüz kadarıyla yalnızca Türkiye’den değil, dünyanın her yanından bu çeşit aksiliklerle maruz kalmış ülkelerde yapılmış sinemalara de yer veriliyor…
Dünya sinemasından seçilen sinemalar daha epey tarihi periyot çalışmaları. Toplumların darbe olgusuna karşı duruşları, sömürgeci tavırlara karşı direnişleri, özgürlük uğruna kendi canlarından vazgeçişlerini işleyen eserler sinema haftasını doldurdu. Dikkat edilirse, bu muamelelere muhatap olan ülkeler, üçüncü dünya dediğimiz Amerika ve Avrupa’nın haricindeki coğrafyalara ilişkin ve belirli özelliklere sahip topraklar. Sinemaların kahir ekseriyeti, bağımsızlıklarına pranga vurulan yahut ırk ve inancından ötürü dışlanan toplumların baskıdan kurtulma uğraşlarını lisana getiriyor. Programda ayrıyeten, Malezya, Pakistan, Cezayir, Nijerya üzere çabucak hiç bilinmeyen ülke sinemalarından örnekler seyirciyle buluşuyor. Teknik olarak istisnai çalışmalar da mevcut; şu biçimde ki, Cezayir’den Muhammed Lakhdar-Hamina’nın, 1975 Cannes Sinema Festivali’nde En Uygun Sinema Altın Palmiye mükafatını kazanan, Cezayir’in Fansızlara karşı çabasını beyazperdeye getiren Ateş yılları Günlükleri ile, Nijerya’dan Adamu Halilu’nin 1976 imali, on dokuzuncu yüzyıldan bir Afrika resmi sunan Pir Ömer onarım geçiren kopyalarıyla seyirci karşısına çıkıyor.
“Darbe, Direniş ve Özgürlük” alt başlığı da dikkat çekiyor. Bu sinemalarla yansıtılmak istenen ileti neydi?
Bu sinemalarla iletilmek istenen ileti, birtakım toplumların, üstlerinde tahakküm kurmak isteyen öteki toplumlara yahut kendi ortasında halkına karşı darbe yapan yahut yapma teşebbüsünde bulunan odaklara karşı halkın gösterdiği direniş ve sonunda özgürlük kazanımına bir vurgu yapmak, projeksiyon tutmak. Bu bahislerde bir farkındalık uyandırmak ve baskıcı tavırlara karşı bir eleştirel tutum geliştirmek, bu faaliyetin temel ögelerindendir. Bunun yanında, tarihi bir perspektif ortasında toplumların başına gelen darbe, sömürgecilikle tabir edilebilecek olan insanlığın büyük ayıbı emperyalizm ve kolonyalizm, bu sinemalarda sanatın yüksek hassaslığıyla ele alınmakta, bunlara insanların gerek birey gerekse toplumsal olarak karşı çıkışları bir daha estetik ölçüler çerçevesinde işlenmektedir. Son analizde, toplumsal düzlemde özgürlük hissinin ne derece pahalı olduğu, hiç bir gücün buna zincir vuramayacağı ve ne kıymetine olursa olsun vatanla bir arada sonuna kadar savunulacağı sinemalardan çıkan ana fikir olarak vurgulanabilir.
DAHA KALICI İZLER SANATLA OLUŞUR
15 Temmuz’un kültür-sanata yansımaları niye değerli?
15 Temmuz, kültür-sanat çalışmalarında yeni bir hassaslık oluşturulmasına niçiniyet verdi. 15 Temmuz olayının yalnızca siyasi demeçlerle kalması yahut hatırlanmaya çalışılması, bir süre daha sonra birbirini yine eden telaffuzların ortasında kalınmasına yol açacaktır. halbuki bu darbe teşebbüsünün sanata yansıyan yanlarıyla, kültürel çalışmalarla halka aktarılması, daha kalıcı bir izlenim yaratacak, darbe teşebbüsü üzere toplumun hiç hak etmediği hukuksuz olayların yanlışlığı daha kuvvetli bir biçimde vurgulanacaktır. Yani 15 Temmuz’u sanat daha anlaşılır hale getiriyor. Tıpkı biçimde yapılan roman, öykü, şiir, fotoğraf, sinema ve tiyatro üzere çalışmalar beşere daha fazla dokunan ögeler olarak makes bulacaktır. Bunun yanında, bir daha bu kollarda açılacak olan müsabakalar, insanların hassaslığının canlı tutulması üzere epey değerli fonksiyonlar bakılırsacektir.
On5Sıfır7 Sinema Haftası nasıl bir çalışma ve motivasyon kararı ortaya çıktı?
Sinema Haftası programı, 15 Temmuz Derneği’nin 15 Temmuz çerçevesinde yapmak istediği faaliyetlerin yeni bir yüzü olarak ortaya çıktı. Dernek, Yedirenk İletişim’le yaptığı istişare kararı, darbe, direniş ve özgürlük temaları çerçevesinde bir sinema haftası düzenleme sonucuna varıldı. Sinema haftasında Türk ve dünya sinemasından bu temaları kuvvetli bir biçimde temsil eden seçme sinemaların yer alması ve bu temaların işleneceği bir panel düzenlenmesi gündeme geldi. Aslında yurtharicinden konuk da getirilecekti fakat vaktin daralması, salgın üzere sebeplerden ötürü bu gerçekleşemedi. Çok kısa bir müddetde alınan süratli kararlarla yola çıkıldı; birinci iş olarak Kültür Bakanlığı’na müracaat belgesi verildi, oradan dayanak alındıktan daha sonra TRT’nin de dayanağı alındı ve hummalı bir çalışmayla ülke sinemalarından mevzuya uygun en uygun sinemalar seçildi.
Pekala hafta boyunca ne cins sinemalar izleyeceğiz? Nasıl bir aktiflik planlandı?
Hafta boyunca Malezya’dan Pakistan’a, Azerbaycan’dan Bosna’ya, Filistin’den, Libya’ya, Mısır’dan Cezayir’e, Nijerya’dan Arjantin’e geniş bir coğrafyadan, her ülkeden bir sinema olacak biçimde seçmeler yapıldı, toplam on yedi sinema programa alındı. Jamil Dehlavi’nin beyazperdeye aktardığı Cinnah, Seyfullah Dad’ın kameraya aldığı Filistin’e Veda, Mustafa Akad’ın Ömer Muhtar destanı Çöl Arslanı, Şili’den Yunanlı Costa-Gavras’ın işlediği darbeye karşı Kayıp ve Arjantin’den Marcel Pineyro’nun kameraya aldığı bir daha darbeye karşı Kamçatka bunlardan kimileri. Türkiye’den ise dört çalışmaya yer verildi: Cem Özüduru ve Can Emre’nin aktardığı Börü, Ertem Eğilmez’in Bir Millet Uyanıyor, Yücel Çakmaklı’nın Sahibini Arayan Madalya ve Zeki Ökten’in 12 Eylül darbesinden ruhsal bir çalışma olarak sergilediği Ses. Bir de 17 Temmuz’da, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde, “Sinemada Darbe ve Direniş Teması” başlıklı bir panel düzenlenecek. Gösterim yerleri, Sinema Müzesi Atlas Sineması, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi, Bağlarbaşı Kültür Merkezi. Sinemalar halka açık ve fiyatsız olarak izlenebilecek.
İhsan Kabil
ÖZGÜRLÜK UĞRUNA
Gördüğümüz kadarıyla yalnızca Türkiye’den değil, dünyanın her yanından bu çeşit aksiliklerle maruz kalmış ülkelerde yapılmış sinemalara de yer veriliyor…
Dünya sinemasından seçilen sinemalar daha epey tarihi periyot çalışmaları. Toplumların darbe olgusuna karşı duruşları, sömürgeci tavırlara karşı direnişleri, özgürlük uğruna kendi canlarından vazgeçişlerini işleyen eserler sinema haftasını doldurdu. Dikkat edilirse, bu muamelelere muhatap olan ülkeler, üçüncü dünya dediğimiz Amerika ve Avrupa’nın haricindeki coğrafyalara ilişkin ve belirli özelliklere sahip topraklar. Sinemaların kahir ekseriyeti, bağımsızlıklarına pranga vurulan yahut ırk ve inancından ötürü dışlanan toplumların baskıdan kurtulma uğraşlarını lisana getiriyor. Programda ayrıyeten, Malezya, Pakistan, Cezayir, Nijerya üzere çabucak hiç bilinmeyen ülke sinemalarından örnekler seyirciyle buluşuyor. Teknik olarak istisnai çalışmalar da mevcut; şu biçimde ki, Cezayir’den Muhammed Lakhdar-Hamina’nın, 1975 Cannes Sinema Festivali’nde En Uygun Sinema Altın Palmiye mükafatını kazanan, Cezayir’in Fansızlara karşı çabasını beyazperdeye getiren Ateş yılları Günlükleri ile, Nijerya’dan Adamu Halilu’nin 1976 imali, on dokuzuncu yüzyıldan bir Afrika resmi sunan Pir Ömer onarım geçiren kopyalarıyla seyirci karşısına çıkıyor.
“Darbe, Direniş ve Özgürlük” alt başlığı da dikkat çekiyor. Bu sinemalarla yansıtılmak istenen ileti neydi?
Bu sinemalarla iletilmek istenen ileti, birtakım toplumların, üstlerinde tahakküm kurmak isteyen öteki toplumlara yahut kendi ortasında halkına karşı darbe yapan yahut yapma teşebbüsünde bulunan odaklara karşı halkın gösterdiği direniş ve sonunda özgürlük kazanımına bir vurgu yapmak, projeksiyon tutmak. Bu bahislerde bir farkındalık uyandırmak ve baskıcı tavırlara karşı bir eleştirel tutum geliştirmek, bu faaliyetin temel ögelerindendir. Bunun yanında, tarihi bir perspektif ortasında toplumların başına gelen darbe, sömürgecilikle tabir edilebilecek olan insanlığın büyük ayıbı emperyalizm ve kolonyalizm, bu sinemalarda sanatın yüksek hassaslığıyla ele alınmakta, bunlara insanların gerek birey gerekse toplumsal olarak karşı çıkışları bir daha estetik ölçüler çerçevesinde işlenmektedir. Son analizde, toplumsal düzlemde özgürlük hissinin ne derece pahalı olduğu, hiç bir gücün buna zincir vuramayacağı ve ne kıymetine olursa olsun vatanla bir arada sonuna kadar savunulacağı sinemalardan çıkan ana fikir olarak vurgulanabilir.
DAHA KALICI İZLER SANATLA OLUŞUR
15 Temmuz’un kültür-sanata yansımaları niye değerli?
15 Temmuz, kültür-sanat çalışmalarında yeni bir hassaslık oluşturulmasına niçiniyet verdi. 15 Temmuz olayının yalnızca siyasi demeçlerle kalması yahut hatırlanmaya çalışılması, bir süre daha sonra birbirini yine eden telaffuzların ortasında kalınmasına yol açacaktır. halbuki bu darbe teşebbüsünün sanata yansıyan yanlarıyla, kültürel çalışmalarla halka aktarılması, daha kalıcı bir izlenim yaratacak, darbe teşebbüsü üzere toplumun hiç hak etmediği hukuksuz olayların yanlışlığı daha kuvvetli bir biçimde vurgulanacaktır. Yani 15 Temmuz’u sanat daha anlaşılır hale getiriyor. Tıpkı biçimde yapılan roman, öykü, şiir, fotoğraf, sinema ve tiyatro üzere çalışmalar beşere daha fazla dokunan ögeler olarak makes bulacaktır. Bunun yanında, bir daha bu kollarda açılacak olan müsabakalar, insanların hassaslığının canlı tutulması üzere epey değerli fonksiyonlar bakılırsacektir.