AirdropAvcisi
New member
Osmanlı Devleti periyodunda yaşayan erkek şairleri çoğumuz az fazlaca bilgi sahibiyizdir. Divan edebiyatı denilince aklımıza Fuzuli, Baki, Nabi üzere kıymetli isimler ön plana çıkıyor.
İsmini padişahın etrafına toplanan ve o’na şiirler yazarak ün yapan şairlerin oluşturduğu edebiyattaır Divan edebiyatı. Bu yüzdendir ki, yalnızca erkek şairleri tanımak yetmez, bayan şairler de vardır.
Bu araştırma da bu biçimde bir muhtaçlıktan doğdu ve Osmanlı’da önde gelen bayan şairleri sunuyoruz…
Unutlmamak ismine…
ZEYNEP HATUN
Divan şiirinin bilinen birinci bayan şairi. 15. Yüzyılda hayatış bir kadı kızı ve bir kadı eşi. Çağdaşı olan Mihri Hatun ile ortalarında latifeler ve karşılıklı şiir söyleşmeleri var. Divanı, Sultan Mehmet ismine düzenlendi. Zeynep Hatun, şiirlerinde, bayanın isteklerini, açgözlülük olarak nitelendirir ve devrinin hanımının aşağılık pozisyonundan sıyrılma isteğini anlatır.
MİHRİ HATUN
1460 ya da 1461’de Amasya’da doğdu ve 1506’da bir daha burada öldü. Asıl ismi Mihrünnisa ya da Fahrünnisa. “Mihrî” mahlasını kendisi de bir şair olan babası Mehmet Çelebi bin Yahya’dan (Belâyî) aldı.
Hiç evlenmedi. Sultan 2. Bayezid ve oğlu Şehzade Ahmed’in Amasya Valiliği sırasında kentte toplanan alım ve sanatkarların meclislerine katıldı. Mihrî Hatun, Zeynep Hatunla bir arada ismi bilinen birinci Türk bayan şairlerinden.
ANİ HATUN
Doğum tarihi bilinmiyor. 1710’da Yenişehir-Fener’de hayatını yitirdi. Asıl ismi Fatma. Kültürlü bir ailenin kızı olarak İstanbul’da doğdu. Akıllı, bilgili ve eğitimli olan Ani Hatun, “Hace-i Zenan (Kadınların Hocası)” lâkabıyla anılmıştır. Arapça öğrendi, doğu ve Batı edebiyatlarıyla ilgili çalışmalar yaptı. Bir divanı olduğu sanılıyor fakat bulunamadı. Usta bir hattat olarak da ün yaptı. Birtakım metinlerde hattatlığının şairliğinden bile üstün olduğu belirtilir.
FİTNAT HANIM
İstanbul’da doğdu, doğum tarihi bilinmiyor. 1780’de bir daha İstanbul’da hayatını yitirdi. Asıl ismi Zübeyde. Şeyhülislam Ebu İshakzade Mehmet Esad Efendi’nin kızı. Özel derslerle eğitildi. Küçük yaştan itibaren edebiyat ve şiirle ilgilendi.
LEYLA HANIM
Sudur’dan Moralı Zâde Hâmid Efendi’nin kızı ve Keçecizâde İzzet Molla’nın yeğeni. Çocuk denecek yaşta babasını kaybetti, tıpkı devirde evlendirildi, bir hafta ortasında ayrıldı. Devrin ünlü şairleri ve dayısı olan Keçecizade İzzet Molla’dan özel ders ismi. Saray bayanlarıyla yakın bağı olduğu bilinen, uygun eğitimli ve fazlaca kültürlü bir şair.
ŞEREH HANIM
1809’da İstanbul’da doğdu, 1861’de hayatını yitirdi. Yenikapı Mevlevihanesi kabristanına defnedildiği sanılıyor. Mehmed Nebil Bey’in kızı. Şairi bol ve kültürlü bir ailenin mensubu. Kadirî ve Mevlevî tarikatlarına girdiği biliniyor. Düşüncelerle dolu bir ömür sürdü. Padişah II. Mahmud ve Valide Sultan’a yazdığı şiirlerinde bu zahmetleri anlatır. Klâsik kalıplar ortasında kalan şiirleri sadelikleri ve düzgün anlatımlarıyla dikkat çeker. Birinci kere 1867’de Matbaa-i Âmirane’de basılmış bir divanı var.
ADİLE SULTAN
1825’te İstanbul’da doğdu, 1898’de hayatını yitirdi. Sultan II. Mahmut ile eşlerinden Zernigar Sultan’ın kızı, Sultan Abdülmecit’in kız kardeşi. Sarayda özel eğitim gördü. Kaptan-ı Derya ve daha sonradan Sadrazam olan Mehmet Ali Paşa ile evlendi. Evvel üç çocuğunu, daha sonra kocasını ve akabinde da genç kızı Hayriye Sultan’ı kaybedince acıya boğuldu. Nakşîbendi tarikatına girdi. Şiirleri 1996’da “Adile Sultan Dîvânı” ismiyle yayınlandı.
TEVHİDE HANIM
Bir divanı var. 1881’de yazıldığı kestirim edilen bu divanda kendi hayatından ve Manisa’dan izler bulunur.
FERİDE HANIM
1837’de Kastamonu’da doğdu. Kasmatonu ulemasından Bahar Zade Hammami Mehmet Reşit Efendi’nin kızı. Birinci eğitimini medresi öğretmeni olan babasından aldı. Arapça ve Farsça öğrendi.
HATİCE NAKİYE HANIM
Bir kısmı Türkçe olan bu şiirlerden kimileri kardeşi Nebil Bey’in Divan’ının sonunda, bir kısmı da Ahmet Muhtar Beyefendi tarafınca yayınlandı.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için irtibat:
[email protected]
İsmini padişahın etrafına toplanan ve o’na şiirler yazarak ün yapan şairlerin oluşturduğu edebiyattaır Divan edebiyatı. Bu yüzdendir ki, yalnızca erkek şairleri tanımak yetmez, bayan şairler de vardır.
Bu araştırma da bu biçimde bir muhtaçlıktan doğdu ve Osmanlı’da önde gelen bayan şairleri sunuyoruz…
Unutlmamak ismine…
ZEYNEP HATUN
Divan şiirinin bilinen birinci bayan şairi. 15. Yüzyılda hayatış bir kadı kızı ve bir kadı eşi. Çağdaşı olan Mihri Hatun ile ortalarında latifeler ve karşılıklı şiir söyleşmeleri var. Divanı, Sultan Mehmet ismine düzenlendi. Zeynep Hatun, şiirlerinde, bayanın isteklerini, açgözlülük olarak nitelendirir ve devrinin hanımının aşağılık pozisyonundan sıyrılma isteğini anlatır.
MİHRİ HATUN
1460 ya da 1461’de Amasya’da doğdu ve 1506’da bir daha burada öldü. Asıl ismi Mihrünnisa ya da Fahrünnisa. “Mihrî” mahlasını kendisi de bir şair olan babası Mehmet Çelebi bin Yahya’dan (Belâyî) aldı.
Hiç evlenmedi. Sultan 2. Bayezid ve oğlu Şehzade Ahmed’in Amasya Valiliği sırasında kentte toplanan alım ve sanatkarların meclislerine katıldı. Mihrî Hatun, Zeynep Hatunla bir arada ismi bilinen birinci Türk bayan şairlerinden.
ANİ HATUN
Doğum tarihi bilinmiyor. 1710’da Yenişehir-Fener’de hayatını yitirdi. Asıl ismi Fatma. Kültürlü bir ailenin kızı olarak İstanbul’da doğdu. Akıllı, bilgili ve eğitimli olan Ani Hatun, “Hace-i Zenan (Kadınların Hocası)” lâkabıyla anılmıştır. Arapça öğrendi, doğu ve Batı edebiyatlarıyla ilgili çalışmalar yaptı. Bir divanı olduğu sanılıyor fakat bulunamadı. Usta bir hattat olarak da ün yaptı. Birtakım metinlerde hattatlığının şairliğinden bile üstün olduğu belirtilir.
FİTNAT HANIM
İstanbul’da doğdu, doğum tarihi bilinmiyor. 1780’de bir daha İstanbul’da hayatını yitirdi. Asıl ismi Zübeyde. Şeyhülislam Ebu İshakzade Mehmet Esad Efendi’nin kızı. Özel derslerle eğitildi. Küçük yaştan itibaren edebiyat ve şiirle ilgilendi.
LEYLA HANIM
Sudur’dan Moralı Zâde Hâmid Efendi’nin kızı ve Keçecizâde İzzet Molla’nın yeğeni. Çocuk denecek yaşta babasını kaybetti, tıpkı devirde evlendirildi, bir hafta ortasında ayrıldı. Devrin ünlü şairleri ve dayısı olan Keçecizade İzzet Molla’dan özel ders ismi. Saray bayanlarıyla yakın bağı olduğu bilinen, uygun eğitimli ve fazlaca kültürlü bir şair.
ŞEREH HANIM
1809’da İstanbul’da doğdu, 1861’de hayatını yitirdi. Yenikapı Mevlevihanesi kabristanına defnedildiği sanılıyor. Mehmed Nebil Bey’in kızı. Şairi bol ve kültürlü bir ailenin mensubu. Kadirî ve Mevlevî tarikatlarına girdiği biliniyor. Düşüncelerle dolu bir ömür sürdü. Padişah II. Mahmud ve Valide Sultan’a yazdığı şiirlerinde bu zahmetleri anlatır. Klâsik kalıplar ortasında kalan şiirleri sadelikleri ve düzgün anlatımlarıyla dikkat çeker. Birinci kere 1867’de Matbaa-i Âmirane’de basılmış bir divanı var.
ADİLE SULTAN
1825’te İstanbul’da doğdu, 1898’de hayatını yitirdi. Sultan II. Mahmut ile eşlerinden Zernigar Sultan’ın kızı, Sultan Abdülmecit’in kız kardeşi. Sarayda özel eğitim gördü. Kaptan-ı Derya ve daha sonradan Sadrazam olan Mehmet Ali Paşa ile evlendi. Evvel üç çocuğunu, daha sonra kocasını ve akabinde da genç kızı Hayriye Sultan’ı kaybedince acıya boğuldu. Nakşîbendi tarikatına girdi. Şiirleri 1996’da “Adile Sultan Dîvânı” ismiyle yayınlandı.
TEVHİDE HANIM
Bir divanı var. 1881’de yazıldığı kestirim edilen bu divanda kendi hayatından ve Manisa’dan izler bulunur.
FERİDE HANIM
1837’de Kastamonu’da doğdu. Kasmatonu ulemasından Bahar Zade Hammami Mehmet Reşit Efendi’nin kızı. Birinci eğitimini medresi öğretmeni olan babasından aldı. Arapça ve Farsça öğrendi.
HATİCE NAKİYE HANIM
Bir kısmı Türkçe olan bu şiirlerden kimileri kardeşi Nebil Bey’in Divan’ının sonunda, bir kısmı da Ahmet Muhtar Beyefendi tarafınca yayınlandı.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için irtibat:
[email protected]