JoKeR
Active member
İnsanlığın birinci çalışanları muhtemelen çiftçiler ve çobanlardı. Verdikleri emek karşılığında bir fiyat almasalar da organize çalışma külçeşidini inşa eden bu beşerler, çalıştıkları vakit aralığında ne yiyorlardı? Arkeolojik datalar bu mevzuda Hititlere kadar gidebiliyor. Hitit metinlerinde “azzik” sözü, bize bu soru için bir ipucu veriyor.
Azzik, “yeniden yemek, bir daha yemek” manasına geliyor. Bu, bugün Türkçede bulunan “azık” sözüyle neredeyse tıpkı manada. Anadolu kültüründe de çobanlar ve çiftçiler, yazıda, tarlada yemek için daha fazlaca ekmek ortası, dürüm biçiminde yiyecekleri yanlarında gdolayırler. Bu yiyeceklerin bir diğer niteliği de ısıtılmaya gerek olmayan, soğuk tüketilen yiyecekler olması.
Gerçekten Hitit mutfağında da soğuk etin ekmek içinde konulduğu bir tanım bulunuyor. Mısır piramitlerini yapan emekçilerin ne yediğinden de burada bahsetmek isterim. Piramitlerin bulunduğu bir alan olan Heit el-Ghurab’da yapılan hafriyatlarda, binden çok çalışanın barındığı yapılar ve burada yedikleri yiyeceklere dair kalıntılar da bulundu. Buluntular bize Mısır piramitlerini yapan personellerin, bol ekmek, sığır, keçi, koyun ve balık yediklerini gösteriyor.
SARAY MUTFAĞINA GİREN LEZZET
Daha yakın tarihlere geldiğimizde epey yeterli tanıdığımız ve sevdiğimiz pizzanın da bir personel yemeği olduğunu görüyoruz. İtalya’da 1800’lü senelerda saray mutfağına dahil edilen pizza, aslında bundan fazlaca daha evvel, tıpkı bizim pidelerimiz üzere pişiriliyordu. Pizza fırınlarının önünde, daha hayli emekçilere dilim dilim satılan pizzayı tesadüfen fark eden kraliçenin merak etmesiyle saray mutfağına girdi. İspanyol mutfağının ünlü yemeği paellanın da bir personel yemeği olduğu muharrir kitaplarda. Bir tavada pişen pirinç biçiminde icat edilip, içine türlü zerzevat ve deniz eserleri eklenip lezzetlendirilmiş bu yemek beraberinde Arap Kültürü ile Avrupa Akdeniz Kültürü’nün ortak bir meyvesidir.
SEFER TASLARI şayet olmazsa OLMAZ
Bugün hala personel yemeği dendiğinde, sıklıkla aklımıza gelen şey ekmektir. Simit, poğaça üzere hamur eserleri ve tabl’d’hote menüler emekçi sofralarının genel çizgisini oluşturuyor. Bir vakit içinder, bugün konut yemekleriyle sağlıklı beslenme tutkunlarının kullandığı sefer tasları, emekçi yemeklerinin ayrılmaz kesimiydi ve ekseriyetle dünden kalan yemeği ortasında taşırdı. Bu da bir yerde bir daha “bir daha yemek” işiydi. Kemal Sunal’ın eski Türk sinemalarında canlandırdığı karakterlerin kimileri sefer taslarında makarna, pirinç pilavı, haşlanmış patates taşırdı. şüphesiz ağır işlerde çalışan işçilerin daha verimli ve sağlıklı olabilmeleri için kalori gereksinimini karşılayacak biçimde öğlen yemeklerini yemeleri gerekir. Günümüzde yasalar işletmelerin bu şartları sağlamasını zarurî kılıyor. Gelin bugün tarihe mal olmuş ünlü personel yemeklerinden birer tanım verelim. Sağlıklı, keyifli bir pazar dilerim.
Hitit Sandviçi
GEREÇLER:
-1 adet 200 gramlık, tam buğday unundan yapılmış ekşi mayalı ekmek
-200 gram kızartılıp soğutulmuş yağsız koyun eti
YAPILIŞI:
Ekşi mayalı tam buğday ekmeğini ikiye bölelim.
Ortasına öncesinden kızartılmış koyun etini koyarak
sandviç yapalım. Bu eski tanımı yeşilliklerle
zenginleştirirsek fazlaca daha lezzetli ve besin bedeli
yüksek bir sandviç elde edebiliriz. Afiyet olsun.
Pizza Margarita
MATERYALLER:
-3 su bardağı un
-3 yemek kaşığı zeytinyağı
-1,5 su bardağı su
-Yarım tatlı kaşığı instant maya
-2 çay kaşığı tuz
-1 çay kaşığı şeker
SOS İÇİN:
-1 su bardağı konserve domates
-Yarım çay bardağı zeytinyağı
-1 çay kaşığı kekik
ÜZERİ İÇİN:
-300 g. mozzarella peyniri
-Bir avuç taze fesleğen yaprağı
-4 diş sarımsak
-1 çay kaşığı kırmızı biber
-1 çay kaşığı karabiber
YAPILIŞI:
Maya, şeker, tuz ve ılıttığımız suyu karıştırıp kabarana kadar mayalandıralım. Hamurumuzu yoğurup dinlendirelim. Farklı bir yerde sarımsakları soyup ezelim. Bir tavaya yağı ek edip sarımsakları kavuralım. Domates, tuz, karabiber ve kırmızı biberi ek edelim. Birkaç fesleğen yaprağını kıyıp sosa ek edelim. Peynirimizi rendeleyelim. Kabaran hamuru kabımızın ölçülerine göre hayli kalın yahut epeyce ince olmayacak biçimde açalım ve kabımıza yerleştirelim. Kabı yağlamak yerine mısır unu serpebiliriz. Üzerine sosu sürdükten daha sonra rendelenmiş peyniri serpelim. Evvelce ısıtılmış 220 derecelik fırında 10 dakika pişirdikten daha sonra ısıyı 200 dereceye düşürüp kızarana kadar pişirelim. Fırından aldığımız pizzanın üzerine taze fesleğen yapraklarını makasla keserek serpelim.
Dilimleyip servise alalım. Afiyet olsun.
Azzik, “yeniden yemek, bir daha yemek” manasına geliyor. Bu, bugün Türkçede bulunan “azık” sözüyle neredeyse tıpkı manada. Anadolu kültüründe de çobanlar ve çiftçiler, yazıda, tarlada yemek için daha fazlaca ekmek ortası, dürüm biçiminde yiyecekleri yanlarında gdolayırler. Bu yiyeceklerin bir diğer niteliği de ısıtılmaya gerek olmayan, soğuk tüketilen yiyecekler olması.
Gerçekten Hitit mutfağında da soğuk etin ekmek içinde konulduğu bir tanım bulunuyor. Mısır piramitlerini yapan emekçilerin ne yediğinden de burada bahsetmek isterim. Piramitlerin bulunduğu bir alan olan Heit el-Ghurab’da yapılan hafriyatlarda, binden çok çalışanın barındığı yapılar ve burada yedikleri yiyeceklere dair kalıntılar da bulundu. Buluntular bize Mısır piramitlerini yapan personellerin, bol ekmek, sığır, keçi, koyun ve balık yediklerini gösteriyor.
SARAY MUTFAĞINA GİREN LEZZET
Daha yakın tarihlere geldiğimizde epey yeterli tanıdığımız ve sevdiğimiz pizzanın da bir personel yemeği olduğunu görüyoruz. İtalya’da 1800’lü senelerda saray mutfağına dahil edilen pizza, aslında bundan fazlaca daha evvel, tıpkı bizim pidelerimiz üzere pişiriliyordu. Pizza fırınlarının önünde, daha hayli emekçilere dilim dilim satılan pizzayı tesadüfen fark eden kraliçenin merak etmesiyle saray mutfağına girdi. İspanyol mutfağının ünlü yemeği paellanın da bir personel yemeği olduğu muharrir kitaplarda. Bir tavada pişen pirinç biçiminde icat edilip, içine türlü zerzevat ve deniz eserleri eklenip lezzetlendirilmiş bu yemek beraberinde Arap Kültürü ile Avrupa Akdeniz Kültürü’nün ortak bir meyvesidir.
SEFER TASLARI şayet olmazsa OLMAZ
Bugün hala personel yemeği dendiğinde, sıklıkla aklımıza gelen şey ekmektir. Simit, poğaça üzere hamur eserleri ve tabl’d’hote menüler emekçi sofralarının genel çizgisini oluşturuyor. Bir vakit içinder, bugün konut yemekleriyle sağlıklı beslenme tutkunlarının kullandığı sefer tasları, emekçi yemeklerinin ayrılmaz kesimiydi ve ekseriyetle dünden kalan yemeği ortasında taşırdı. Bu da bir yerde bir daha “bir daha yemek” işiydi. Kemal Sunal’ın eski Türk sinemalarında canlandırdığı karakterlerin kimileri sefer taslarında makarna, pirinç pilavı, haşlanmış patates taşırdı. şüphesiz ağır işlerde çalışan işçilerin daha verimli ve sağlıklı olabilmeleri için kalori gereksinimini karşılayacak biçimde öğlen yemeklerini yemeleri gerekir. Günümüzde yasalar işletmelerin bu şartları sağlamasını zarurî kılıyor. Gelin bugün tarihe mal olmuş ünlü personel yemeklerinden birer tanım verelim. Sağlıklı, keyifli bir pazar dilerim.
Hitit Sandviçi
GEREÇLER:
-1 adet 200 gramlık, tam buğday unundan yapılmış ekşi mayalı ekmek
-200 gram kızartılıp soğutulmuş yağsız koyun eti
YAPILIŞI:
Ekşi mayalı tam buğday ekmeğini ikiye bölelim.
Ortasına öncesinden kızartılmış koyun etini koyarak
sandviç yapalım. Bu eski tanımı yeşilliklerle
zenginleştirirsek fazlaca daha lezzetli ve besin bedeli
yüksek bir sandviç elde edebiliriz. Afiyet olsun.
Pizza Margarita
MATERYALLER:
-3 su bardağı un
-3 yemek kaşığı zeytinyağı
-1,5 su bardağı su
-Yarım tatlı kaşığı instant maya
-2 çay kaşığı tuz
-1 çay kaşığı şeker
SOS İÇİN:
-1 su bardağı konserve domates
-Yarım çay bardağı zeytinyağı
-1 çay kaşığı kekik
ÜZERİ İÇİN:
-300 g. mozzarella peyniri
-Bir avuç taze fesleğen yaprağı
-4 diş sarımsak
-1 çay kaşığı kırmızı biber
-1 çay kaşığı karabiber
YAPILIŞI:
Maya, şeker, tuz ve ılıttığımız suyu karıştırıp kabarana kadar mayalandıralım. Hamurumuzu yoğurup dinlendirelim. Farklı bir yerde sarımsakları soyup ezelim. Bir tavaya yağı ek edip sarımsakları kavuralım. Domates, tuz, karabiber ve kırmızı biberi ek edelim. Birkaç fesleğen yaprağını kıyıp sosa ek edelim. Peynirimizi rendeleyelim. Kabaran hamuru kabımızın ölçülerine göre hayli kalın yahut epeyce ince olmayacak biçimde açalım ve kabımıza yerleştirelim. Kabı yağlamak yerine mısır unu serpebiliriz. Üzerine sosu sürdükten daha sonra rendelenmiş peyniri serpelim. Evvelce ısıtılmış 220 derecelik fırında 10 dakika pişirdikten daha sonra ısıyı 200 dereceye düşürüp kızarana kadar pişirelim. Fırından aldığımız pizzanın üzerine taze fesleğen yapraklarını makasla keserek serpelim.
Dilimleyip servise alalım. Afiyet olsun.