10 ülkenin büyükelçilerinin Osman Kavala‘nın hür bırakılma davetine sert reaksiyon gösteren Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, ”Bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz. Türkiye’ye ders vermek haddinize mi sizin?” dedi.
Erdoğan, Afrika gezisinden dönüşte uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
-Afrika temaslarınız memleketler arası medyada da geniş yer buldu. France24 “Afrika’daki Türk cazibesi”, AFP “Erdoğan, Amerikalılara kazan-kazan paydaşlığı teklif ediyor”, LeFigaro “Erdoğan, Afrika’daki varlığını güçlendiriyor”, AlJazeera “Türkiye’nin Batı Afrika’daki son atağı Fransa’yı sarstı”, TV5Monde “Erdoğan, Afrika’ya seyahat etmeden bir yıl geçirmiyor” dedi. Ziyaret ettiğiniz üç ülkede de Türkiye’ye ve şahsınıza yönelik ağır sevgilerini ortaya koydukları bir bağlantı kampanyasıyla karşılaştık. Bugüne kadar 30 başka Afrika ülkesine toplam 41 ziyaret gerçekleştirdiğinizi söylemiş olduniz. Afrika niye kıymetli?
aslına bakarsan bunlar bu işi yakalamışlar. Nerede ne olduğunu onlar da uygun biliyorlar. Arkadaşlarla bir plan yapmıştık. Togo’da yaptığımız toplantıda de gündeme geldi. Bu planda da nasip olursa inşallah Liberya, Burkina Faso üzere birbirine yakın olan öteki ülkeleri ziyaret edeyim diyorum. Bilhassa Sahraaltı bölgesini dolaşalım istiyorum. Güney Afrika’ya daha evvel gittim lakin güneye hakikat da inip buraya tekrar gitmekte yarar var. Güney Afrika tabi bölgenin adeta en canlı ülkesi. Üstelik savunma sanayiinde de Güney Afrika hayli kuvvetli. bir arada atabileceğimiz epey kuvvetli adımlar var.
Olağan FETÖ’nün de maalesef Nijerya’da önemli bir altyapısı var. Burada Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari ile etraflıca bunları görüştük. Artık istihbarat liderlerimize talimatı verelim dedik, mutabık kaldık ve istihbarat liderlerimizi çalıştırıp, Nijerya’da da FETÖ’nün üzerine gideceğiz. Burada bir üniversitesi, bir de hastanesi falan var. Bunları devralma talebimizi de görüştük. Dedi ki “Ben bu biçimde size Sıhhat Bakanımı göndereyim, sizdeki sıhhat sistemini ve hastaneleri bir yerinde incelesin. Sizin bu alanda başarılı olduğunuzu biliyorum.” “Buyursunlar, gelsinler” dedik. Artık Sıhhat Bakanını kısa vakitte Türkiye’ye gönderecek.
Ama alışılmış bizim Afrika’daki bu dönüşümümüzün durmaması lazım. Afrika’da bizim yapacağımız daha hayli işler var. İş adamlarımızın Angola’daki toplantısı çok verimli oldu. Ancak yetmiyor, bundan daha sonra bunun takibi gerekiyor. Angola’nın en değerli özelliği, yeraltı zenginliklerinin çok fazla olması. Altın var, bakır var. Bunlarla birlikte çinko çok ileri düzeyde. Bunun yanında kurşun da var. Bizimle bir paylaşım içerisinde kazan-kazan temeline bakılırsa adım atın diyorlar. Elmas yatakları da epeyce ileri derecede. Fransızlar bunları sömürdü. Lakin bunlar bu işin farkına epey geç vardılar. Türkiye olarak bizim sıkıntımız bunları sömürmek değil. Tam tersine biz yardımcı olalım; hem onlara kazandıralım birebir vakitte biz kazanalım diyoruz. örneğin Angola petrol noktasında da baya uygun yerde. O adımları atacak olursak bunlarla birlikte bizim yatırımcılarımız, girişimcilerimiz de fazlaca önemli bir kazanım sağlarlar. Angola’da şu anda bizim yatırımcılarımız yatırım ortasında. Burada beraberinde çeşitli liman vesaire üzere çalışmalarını da sürdürüyorlar. Doğal gaz ve güç noktasında arkadaşlarımızın attığı adımlar var. Bunların attığı bu adımlarla birlikte aramızdaki insani ilgileri epeyce daha güzel bir pozisyona getirmiş olacağız.
Natürel birileri de bunun farkında. Elimizden gidiyor diye telaş ediyorlar. Zira bunlar daima tek taraflı çalıştılar. Biz o denli değiliz. Onlar da kazanacak, biz de kazanacağız. Tabi bunların tekrar oralara girmeleri de kolay kolay mümkün olmayacak.
Düşünün Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari “Bizim 1 milyon insanımızı öldürdüler” diyor. Fransızlar tıpkı biçimde Cezayir’de 1 milyon insan öldürdüler. Ruanda’da 700 bin insanı öldürdüler. Bunu dediğiniz vakit kuduruyorlar. Onlara nazaran bunları teşhir etmeyeceksin, söylemeyeceksin!
-Afrika ülkeleri gerek İngilizler gerek Fransızlar tarafınca yıllarce sömürüldü. Bugün hala o sömürüden izler duruyor. Siz “beraber kazanma” teklifini öne sürdünüz. O bölge için bunu yapan birinci ve tek başkansınız. Afrika kıtasında nasıl karşılanıyor bu teklifiniz?
Afrika kıtasındaki ülkeler bu teklifi hakikaten epeyce hayli önemsiyorlar. Zira bir evvel gelenler bu biçimde gelmediler. Onlar vurup geçtiler. Bizim üzere paylaşmak, birlikte kazanmak, onların kitabında yok. Zira kapitalist zihniyette bu biçimde bir şey kelam konusu olabilir mi? Hele çağdaş kapitalizmde hiç yok. Bunlar kapitalizmin cani evlatları. O çağdaş kapitalizm, bunlara neyi yüklediyse onlar da bunun gereğini yaptılar. hiç bir şey bırakmadılar. Buralara helikopterlerle gelirler; o ocakların olduğu yerlere inerler; altın, elmas, gümüş, aklınıza ne gelirse bütün ocakları sömürürler, alıp kendi ülkelerine taşırlarmış. Oradaki garipler ölmüş, bitmiş, yok olmuş; umurlarında değil. Bunların bütün işi o yer altındaki zenginlikler. Onları da aslına bakarsanız orada bırakmadılar, aldılar kendi ülkelerine taşıdılar.
-Fransa medyası ve siyaseti sizin Afrika’ya yönelik ilginizin ne manaya geldiğini epeyce güzel idrak ediyor. Bunu verdikleri tepkilerden epeyce açık nazaranbiliyoruz. Fakat maalesef bizim ülkemizde de “Ne işimiz var Afrika’da” halinde yorumlar yapıldı. Fransızlar bu işin ehemmiyetini epey önemli olarak anlaşmışken, ülkemizde bir kesim de maalesef bunu itibarsızlaştırmaya çalışıyor. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
“Afrika’yı uyandırmamız ve ayağa kaldırmamız lazım”
Şu anda Afrika şunu fazlaca uygun görüyor, fazlaca uygun anlıyor; diyorlar ki sizin buraya gelişleriniz artık Batı’nın Afrika ile olan ilgilerini de derdest ediyor. Afrikalı şad. Bütün sıkıntı artık bizim Afrika’yı uyandırmamız, ayağa kaldırmamız. Bizim iş adamlarımızın oradaki yatırımları inşallah Afrika’yı önemli manada uyanışa geçirecek.
“FETÖ Afrika’da çöküş yaşıyor”
-Togo’da yaptığınız dörtlü tepe sonunda DAEŞ ve Boko Horom ile birlikte FETÖ birinci kere Afrika özelinde memleketler arası bir metne terör örgütü olarak girdi. Hem bunu birebir vakitte Afrika’daki varlığımızın FETÖ ile çaba açısından değerini kıymetlendirir misiniz?
Bir sefer Afrika’da önemli manada FETÖ ile ilgili bir çöküş başladı. Şu anda epeyce önemli sayıda okul Maarif Vakfımıza devroldu. Maarif Vakfımız, 19 ülkede FETÖ iltisaklı 216 okulu devraldı. Şu anda bir Nijerya’da ayakta. Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari ile yaptığımız toplantıda tabi bu mevzuyu da ele aldık. Fakat biroldukça Afrika ülkesinde hamdolsun bize, Maarif Vakfımıza iştirakler oldu. Maarif Vakfına olan bu iştirakler aslına bakarsanız FETÖ’nün artık buralarda çöküşü manasına gelir. Bu, süratle da devam ediyor. FETÖ, Güney Afrika’da da yavaş yavaş çökmeye başladı.
“Fransa, Macron’la aslında fazlaca önemli bir kriz yaşıyor”
-BM’deki adaletsiz işleyişe dikkat çekmek için dediğiniz “daha adil bir dünya mümkün” sloganının, Afrika ve Orta Doğu halkları ve hükümetleri nezdinde kuvvetli bir karşılık bulduğunu görüyoruz. Ziyaret ettiğiniz ülkelerde bütün caddelerin, sokakların bu sloganla doldurulduğunu gördük. Bu ülke insanlarının bu biçimde bir beklentisi olduğu fazlaca açık. Sizin BM çerçevesinde başlatmış olduğunız “Dünya 5’ten büyüktür” biçimindeki siyasi inkılabın bölge halkları üzerinde gerçek manada bir etkisi olduğunu görüyoruz. Tabi bundan dolayı bilhassa Fransa’nın önemli bir rahatsızlığı var. Fransa bir müddetdir bilhassa Cezayir’le önemli bir siyasi kriz içerisinde. Macron’un bundan dolayı Türkiye’nin Cezayir halkını, devletini cesaretlendirdiği tarafında kelamları olmuştu. Peşinden de Türkiye’ye karşı tahrik edecek biçimde borç batağındaki Yunanistan’a yönelik önemli silah satışı oldu. En son da bir daha Türkiye tersi bir atak olarak Lafarge’ın Türkiye’nin çaba ettiği terör örgütlerine takviye verdiğini de gördük. Fransa’nın Türkiye zıddı bu tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Fransa, Macron’la aslında fazlaca önemli bir kriz yaşıyor. Bilhassa de son devirlerin Fransa’sında bu idare, Fransa için en şanssız idaredir. Ben Fransa’da Sarkozy ile tanıştım, Chirac ile tanıştım; bunların hiç biriyle mukayese edilmezdi. Chirac’ta bir devlet adamlığı vardı. Sözse kelam, olaya bu biçimde bakardı. Çok değişiktir, örneğin, AB Başkanlar Doruğunda üç adam vardı ki onlar Türkiye’yi ezdirmediler; Chirac, Schröder, Berlusconi… Türkiye o periyot içerisinde bütün AB Başkanlar Tepesine istisnasız katılmıştır. Ama Sarkozy ve kıymetli dostum Merkel geldikten daha sonra Türkiye’yi Başkanlar Doruğuna davetle ilgili tavır değişti. Tabi bu bizim Avrupa Birliğine giriş sürecimizi de olumsuz etkiledi. erkeklerin Türkiye’ye bakışı farklı. Şayet Türkiye’nin önünü açacak olurlarsa, biliyorlar ki Türkiye sıçrar. Bunlar Türkiye’nin sıçramasını ister mi, kabul eder mi? Biz şu anda büsbütün, kendi imkanlarımızla yolumuza devam ediyoruz.
10 büyükelçiye Osman Kavala reaksiyonu
Bakın artık AİHM bir karar almış. Bu Kavala denilen Soros artığıyla ilgili olarak Türkiye’yi adeta burada mahkum etmek istiyorlar. 10 tane büyükelçi bu açıklamayı niçin yapar? Bu Soros artığını savunanlar, bunu nasıl bıraktırırız çabası arasındaler. söylemiş oldum Dışişleri Bakanımıza, bizim bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz.
“Türkiye’ye bu biçimde bir ders vermek haddinize mi sizin?”
Türkiye’ye bu biçimde bir ders vermek haddinize mi sizin? Kimsiniz siz? Neymiş? Kavala’yı bırakın. Sen kendi ülkendeki haydutları, katilleri, teröristleri bırakıyor musun? Amerika’sı, Almanya’sı, hangisi bu biçimde bir şeyi şu ana kadar yaptı? Yapmadılar ve yapmazlar. Konuştuğu vakit sana verecekleri karşılık şudur, “yargı bağımsızdır.” Sizde yargı bağımsız da bizdeki yargı bağımlı mı? Bizdeki yargı, bağımsızlığın en hoş örneklerini veriyor.
-Muhalefet partileri de büyükelçilerin lisanıyla birebir lisanı kullanıyorlar…
Bunlardan öteki bir şey bekleyemeyeceğiz. AK Parti ve MHP olarak Cumhur İttifakında biz milletimizin hakkı kelam konusu olduğunda birebir amaca vururuz. Fakat öbürleri birebir gayeye vurmazlar. Onlar birlikte hareket ediyor. Neymiş? 4 yıldır yatıyormuş. Yargı ne diyorsa o. Artık HDP de Selahattin Demirtaş’ı çıkarmanın çabası içerisinde. Hale bakın. Terörist adam ya… 53 tane vatandaşımız bunun davetiyle ölüyor Diyarbakır’da. Yasin Börü yavrumuzun nasıl şehit edildiğini biliyorsunuz. Bütün bunlar ortadayken bakıyorsunuz bir televizyon kanalı bunun kadınını çıkarıyor, konuşturuyor, o da “çocuklarımın babası içeride” diyor. Senin çocukların babası içeride de, Yasin Börü şehit oldu gitti. Başkaları, bir daha tıpkı biçimde şehit edildi. Pekala onların yavruları yok mu? Onların hali ne olacak? Hiç bunu konuşmuyorlar. Bizim bu husustaki tavrımızı, halimizi da daima eleştiriyorlar. Kusura bakmasınlar, biz bu nazaranvde olduğumuz sürece hukuk ne ise bunun gereğinin yapılmasını istemeye mecburuz. Buradan taviz veremeyiz.
-Kavala ilgili, “Türkiye’ye ders vermek haddinize mi?” diyerek fazlaca net konuştunuz. Muhalefet de büyükelçilerin usulüyle konuşuyor, bunu ulusal bir bahis olarak görmüyor. Siz bunu nasıl görüyorsunuz? Bunlar niçin Osman Kavala ve Demirtaş sıkıntısına odaklandılar? Bunun art planında ne görüyorsunuz?
Terörün beslendiği odaklar belirli. Bunlar aslına bakarsanız terörün beslendiği odaklar. Selahattin Demirtaş da o denli. Daha devam eden davaları var. Kavala hakeza o denli. Ama Kavala’nın özelliği daha farklı. Memleketler arası topluluk içerisinde Soros ne ise, Kavala o. Bunlar para ile istedikleri yeri istedikleri üzere sallamaya çalışıyorlar. Artık Soros’un oğlu da giriyor. O da babası üzere. Bunların epey düzgün takip edilmesi lazım. Bunlar örneğin şu anda Balkanlara sızmanın, Balkanları sindirmenin çabası içerisindeler. Bunlara da tabi fırsat vermeyeceğiz, verilmemesi lazım. Kosova’da, Makedonya’da, Arnavutluk’ta, her yerde buna misal şeyleri yaparlar. ötürüsıyla bizim şuurumuzun altına bunu bir kere yerleştirmemiz lazım. Elhamdülillah, Türkiye olarak biz kuvvetliyüz ve bize sızamıyorlar. Terörist sayısında önemli bir düşüş var. Bundan daha sonra da terörle gayrete tıpkı kararlılıkla devam edeceğiz.
“1 milyar 400 milyon dolarımızı o denli yahut bu biçimde alacağız”
-Afrika tipine çıkmadan evvel yaptığınız basın toplantısında F-35’lerden dolayı 1,4 milyar dolar alacağımız karşılığı olarak Amerika tarafınca bize F-16 alımı ve mevcutların modernizasyonu için bir teklif geldiğini deklare ettinız. Bu durum ABD Dışişleri Bakanlığına soruldu; yalanlamadılar da doğrulamadılar da. bir daha bir oyalama taktiği yürütüyorlar. Bundan vazgeçmeyecek mi Amerika?
Şu anda olağan alt seviyede bu görüşmeler kelam konusu. Ancak biz bu 1 milyar 400 milyon dolarımızı o denli yahut bu biçimde alacağız. Bütün bunlar konuşuluyor. Şu anda Savunma Bakanlarımız karşılıklı olarak bu görüşmeleri yapıyorlar. Artık Ulusal Savunma Bakanımız, Amerika Savunma Bakanıyla bir ortaya gelecek, görüşecekler. Ara alacağız diye inanıyorum.
Roma’da G20 Toplantısında Biden ile biz de bunu doğal konuşacağız. “Ne yapıyoruz ne oluyor” diye soracağız. hiç bir biçimde Türkiye’nin haklarının yenmesine fırsat vermeyiz.
Siyasi cinayetler tartışması
-Ana muhalefet genel lideri Kılıçdaroğlu’nun “siyasi cinayetler işlenebilir” biçiminde kelamları oldu. Siz de bununla ilgili hata duyurusunda bulundunuz. Bu mevzuyla ilgili görüşlerinizi alabilir miyiz?
“İddian var ise ispat edeceksin”
Her şeydilk evvel ana muhalefetin başındaki zatın bu açıklamaları büsbütün mecnun saçması. Ya siyaseti öğrenecek ya siyaseti öğrenecek; bunun öbür çıkışı yok. Siyasi cinayet dediğin vakit senin yapman gereken bir şey var. Nedir o? İspat edeceksin. bu biçimde bir ispat kelam konusu değil. Adeta bir mecnun bir kuyuya bir taş attı, 40 akıllı çıkaramadı. Bu da bu biçimde. Bunu neye göre söylüyorsun? Zira hukuktaki esas epeyce açık net ortada; müddei savını ispatla yükümlüdür. Senin bunu ispat etmen lazım. Bunu ispat etmediğin sürece bu sana yapışıp kalır. Hakikaten bütün arkadaşlarımız bu bahisle ilgili gerekenleri söylemiş olduler. Lakin bu da birebir, yanındakiler de birebir. Tıpkı şeyleri dönüp dönüp konuşuyorlar. Avukat arkadaşlarımız şu anda bununla ilgili davaları açtılar. O da tutuştu. Niçin? Zira olmayan şeyi konuşuyor. Oburu de birebir biçimde, olmayan şeyi konuşuyor. Malum, artık başsavcılık bunları davet etti. Başsavcının davetiyle de bunlar ifadeyi verecekler. Bakalım ne söyleyecekler, goreceğiz.
-Seçimlere daha epeyce var, bir yıldan fazla vakit var. Lakin muhalefet partilerinde gerek önderlerin söylemlerinde, gerekse sözcülerin açıklamalarında son periyotta bir özgüven artışı hissediliyor. Girdiği bütün seçimleri kazanmış bir başkan ve Türkiye’nin en deneyimli siyasetçisi olarak, muhalefetteki bu durumu nasıl yorumluyorsunuz?
“Seçim Haziran 2023’te”
Bunlar neredeyse iki yıldır daima erken seçim demiyorlar mı? Çok açık net bir gerçek var ortada; ben “seçimler vaktinde yapılacak diyorum, asla geri adım yok” diyorum. Devlet Beyefendi, birebir biçimde, Haziran 2023’ü söylüyor, “seçimler vaktinde yapılacak” diyor. Lakin bunlar hala avara kasnak üzere dönüp dönüp duruyorlar. Yok bu biçimde bir şey, olmayacak bu biçimde bir şey. Seçim vaktinde yapılacak. Türkiye, seçimlerin vaktinde yapılması olayını yaşayacak. O tarih de Haziran 2023’tür.
-Suriye ve Irak’a hudut ötesi operasyonun iki yıl uzatılmasını öngoren tezkere Meclis Başkanlığına sunuldu. HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar, Millet İttifakı ortakları Güzel Parti ve CHP’ye askeri tezkereler konusunda tavır değiştirme davetinde bulundu. Yani bir ulusal güvenlik sıkıntımızı pazarlık konusu haline getirdiler. Bu husus hakkında ne düşünüyorsunuz. Bir de geçen günlerde “Artık tahammülümüz kalmadı, gereken adımları atacağız” demiştiniz. Bu da hudut ötesi operasyonun sinyali olarak nitelenmişti. Bu bahse ait söylemek istediğini yeni şeyler var mı?
Suriye tezkeresi
Şu anda bizim bölgede önemli manada hassas noktalara operasyonlarımız devam ediyor. Muhakkak taviz vermek yok. Suriye’deki bu süreci devam ettiriyoruz. Şu an prestijiyle da rejim nasıl bir tutum alır onu bilemiyorum fakat biz bilhassa İdlib’deki bu yaklaşım üslubuna karşı gereği her neyse onu yapmaya ve bütün ağır silahlarımızla birlikte karşılığını vermeye devam ediyoruz. Bu işi kendi akışına bırakamayız.
Haziran ayında Bakü’ye gidip Şuşa’yı ziyaret etmiştiniz. Zengezur Koridorunun açılması için de adımların atılacağını biliyorduk. Bu hususta bir gelişme var mı? 26 Ekim’de Fuzuli havalimanının açılışı için bir daha orada olacaksınız. Programınızla ilgili ayrıntılar var mı?
Programda Bakü yok fakat havalimanını inşallah açıyoruz. Bu mevzuyla ilgili olarak İlham Aliyev kardeşimle de görüştük. O günkü programda havalimanıyla bir arada oradaki birkaç karayolunun ve tarımla ilgili atılan birtakım adımların açılışını da inşallah yapacağız. Zengezur Koridorunun açılmasıyla ilgili kararlılığımız da tıpkı biçimde devam ediyor.
Bu ortada bizim mayın tarama araçlarımızdan Azerbaycan’a verdik, veriyoruz. Onlar da epey takdir topladı. Mayın taramada bu araçlar epeyce fazlaca başarılı oldular. Togo ve Burkina Faso’ya da ikişer tane verdik. Onlar da fazlaca keyifli oldular.
-İran’ın Nahçivan ve güney Kafkasya hududunda bir askeri hareketliliği kelam konusu. İran bir taraftan da Azerbaycan’ın İsrail ile münasebetlerine atıfta bulunuyor. Türkiye’nin Kafkasya’da etkin ve kalıcı aktöre dönüştükten daha sonra İran’ın bu aksiyonlarının bir manası var mı ve bu sıcak bir krize dönüşür mü?
Benim şahsen bu biçimde bir beklentim yok. İsrail’in Azerbaycan ile olan ilgileri niçiniyle, İran kalkıp da Azerbaycan’a karşı, Azerbaycan’ı amaç tahtasına koymak üzere bir duruma girmez. Zira bugün İran’daki Azeri oranı ortadadır. Bu tabi düşündürür. O denli kolay değil. Yapılan iş yanlıştır. İran, yeni idaresi de o denli zannediyorum ki bu yanlışı devam ettirmez.
-Togo, Burkina Faso ve Liberya önderleriyle buluşmanızda bahçedeki dörtlü sohbetten keyifli anlar yansıdı. Orada neler yaşandı, ne konuşuldu da o keyifli imaj ortaya çıktı?
Liberya Cumhurbaşkanı Weah eski bir futbolcu. Futboldan daha sonra siyasete girmiş. Galatasaray’ı fazlaca sevdiğini söylüyor. Monaco, Paris Saint-Germain, AC Milan, Chelsea ve Manchester City ve Marsilya üzere biroldukca büyük futbol kulübünde oynamış. Yılın futbolcusu da seçilmiş. Ronaldo’nun da aldığı Altın Top Mükafatını o da almış. Tabi fazlaca yeterli de transfer paraları almış. Bunun üzerine yaptığımız bir espri üzerine gülümsediğimiz güzel bir sohbet oldu.
Erdoğan, Afrika gezisinden dönüşte uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
-Afrika temaslarınız memleketler arası medyada da geniş yer buldu. France24 “Afrika’daki Türk cazibesi”, AFP “Erdoğan, Amerikalılara kazan-kazan paydaşlığı teklif ediyor”, LeFigaro “Erdoğan, Afrika’daki varlığını güçlendiriyor”, AlJazeera “Türkiye’nin Batı Afrika’daki son atağı Fransa’yı sarstı”, TV5Monde “Erdoğan, Afrika’ya seyahat etmeden bir yıl geçirmiyor” dedi. Ziyaret ettiğiniz üç ülkede de Türkiye’ye ve şahsınıza yönelik ağır sevgilerini ortaya koydukları bir bağlantı kampanyasıyla karşılaştık. Bugüne kadar 30 başka Afrika ülkesine toplam 41 ziyaret gerçekleştirdiğinizi söylemiş olduniz. Afrika niye kıymetli?
aslına bakarsan bunlar bu işi yakalamışlar. Nerede ne olduğunu onlar da uygun biliyorlar. Arkadaşlarla bir plan yapmıştık. Togo’da yaptığımız toplantıda de gündeme geldi. Bu planda da nasip olursa inşallah Liberya, Burkina Faso üzere birbirine yakın olan öteki ülkeleri ziyaret edeyim diyorum. Bilhassa Sahraaltı bölgesini dolaşalım istiyorum. Güney Afrika’ya daha evvel gittim lakin güneye hakikat da inip buraya tekrar gitmekte yarar var. Güney Afrika tabi bölgenin adeta en canlı ülkesi. Üstelik savunma sanayiinde de Güney Afrika hayli kuvvetli. bir arada atabileceğimiz epey kuvvetli adımlar var.
Olağan FETÖ’nün de maalesef Nijerya’da önemli bir altyapısı var. Burada Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari ile etraflıca bunları görüştük. Artık istihbarat liderlerimize talimatı verelim dedik, mutabık kaldık ve istihbarat liderlerimizi çalıştırıp, Nijerya’da da FETÖ’nün üzerine gideceğiz. Burada bir üniversitesi, bir de hastanesi falan var. Bunları devralma talebimizi de görüştük. Dedi ki “Ben bu biçimde size Sıhhat Bakanımı göndereyim, sizdeki sıhhat sistemini ve hastaneleri bir yerinde incelesin. Sizin bu alanda başarılı olduğunuzu biliyorum.” “Buyursunlar, gelsinler” dedik. Artık Sıhhat Bakanını kısa vakitte Türkiye’ye gönderecek.
Ama alışılmış bizim Afrika’daki bu dönüşümümüzün durmaması lazım. Afrika’da bizim yapacağımız daha hayli işler var. İş adamlarımızın Angola’daki toplantısı çok verimli oldu. Ancak yetmiyor, bundan daha sonra bunun takibi gerekiyor. Angola’nın en değerli özelliği, yeraltı zenginliklerinin çok fazla olması. Altın var, bakır var. Bunlarla birlikte çinko çok ileri düzeyde. Bunun yanında kurşun da var. Bizimle bir paylaşım içerisinde kazan-kazan temeline bakılırsa adım atın diyorlar. Elmas yatakları da epeyce ileri derecede. Fransızlar bunları sömürdü. Lakin bunlar bu işin farkına epey geç vardılar. Türkiye olarak bizim sıkıntımız bunları sömürmek değil. Tam tersine biz yardımcı olalım; hem onlara kazandıralım birebir vakitte biz kazanalım diyoruz. örneğin Angola petrol noktasında da baya uygun yerde. O adımları atacak olursak bunlarla birlikte bizim yatırımcılarımız, girişimcilerimiz de fazlaca önemli bir kazanım sağlarlar. Angola’da şu anda bizim yatırımcılarımız yatırım ortasında. Burada beraberinde çeşitli liman vesaire üzere çalışmalarını da sürdürüyorlar. Doğal gaz ve güç noktasında arkadaşlarımızın attığı adımlar var. Bunların attığı bu adımlarla birlikte aramızdaki insani ilgileri epeyce daha güzel bir pozisyona getirmiş olacağız.
Natürel birileri de bunun farkında. Elimizden gidiyor diye telaş ediyorlar. Zira bunlar daima tek taraflı çalıştılar. Biz o denli değiliz. Onlar da kazanacak, biz de kazanacağız. Tabi bunların tekrar oralara girmeleri de kolay kolay mümkün olmayacak.
Düşünün Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari “Bizim 1 milyon insanımızı öldürdüler” diyor. Fransızlar tıpkı biçimde Cezayir’de 1 milyon insan öldürdüler. Ruanda’da 700 bin insanı öldürdüler. Bunu dediğiniz vakit kuduruyorlar. Onlara nazaran bunları teşhir etmeyeceksin, söylemeyeceksin!
-Afrika ülkeleri gerek İngilizler gerek Fransızlar tarafınca yıllarce sömürüldü. Bugün hala o sömürüden izler duruyor. Siz “beraber kazanma” teklifini öne sürdünüz. O bölge için bunu yapan birinci ve tek başkansınız. Afrika kıtasında nasıl karşılanıyor bu teklifiniz?
Afrika kıtasındaki ülkeler bu teklifi hakikaten epeyce hayli önemsiyorlar. Zira bir evvel gelenler bu biçimde gelmediler. Onlar vurup geçtiler. Bizim üzere paylaşmak, birlikte kazanmak, onların kitabında yok. Zira kapitalist zihniyette bu biçimde bir şey kelam konusu olabilir mi? Hele çağdaş kapitalizmde hiç yok. Bunlar kapitalizmin cani evlatları. O çağdaş kapitalizm, bunlara neyi yüklediyse onlar da bunun gereğini yaptılar. hiç bir şey bırakmadılar. Buralara helikopterlerle gelirler; o ocakların olduğu yerlere inerler; altın, elmas, gümüş, aklınıza ne gelirse bütün ocakları sömürürler, alıp kendi ülkelerine taşırlarmış. Oradaki garipler ölmüş, bitmiş, yok olmuş; umurlarında değil. Bunların bütün işi o yer altındaki zenginlikler. Onları da aslına bakarsanız orada bırakmadılar, aldılar kendi ülkelerine taşıdılar.
-Fransa medyası ve siyaseti sizin Afrika’ya yönelik ilginizin ne manaya geldiğini epeyce güzel idrak ediyor. Bunu verdikleri tepkilerden epeyce açık nazaranbiliyoruz. Fakat maalesef bizim ülkemizde de “Ne işimiz var Afrika’da” halinde yorumlar yapıldı. Fransızlar bu işin ehemmiyetini epey önemli olarak anlaşmışken, ülkemizde bir kesim de maalesef bunu itibarsızlaştırmaya çalışıyor. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
“Afrika’yı uyandırmamız ve ayağa kaldırmamız lazım”
Şu anda Afrika şunu fazlaca uygun görüyor, fazlaca uygun anlıyor; diyorlar ki sizin buraya gelişleriniz artık Batı’nın Afrika ile olan ilgilerini de derdest ediyor. Afrikalı şad. Bütün sıkıntı artık bizim Afrika’yı uyandırmamız, ayağa kaldırmamız. Bizim iş adamlarımızın oradaki yatırımları inşallah Afrika’yı önemli manada uyanışa geçirecek.
“FETÖ Afrika’da çöküş yaşıyor”
-Togo’da yaptığınız dörtlü tepe sonunda DAEŞ ve Boko Horom ile birlikte FETÖ birinci kere Afrika özelinde memleketler arası bir metne terör örgütü olarak girdi. Hem bunu birebir vakitte Afrika’daki varlığımızın FETÖ ile çaba açısından değerini kıymetlendirir misiniz?
Bir sefer Afrika’da önemli manada FETÖ ile ilgili bir çöküş başladı. Şu anda epeyce önemli sayıda okul Maarif Vakfımıza devroldu. Maarif Vakfımız, 19 ülkede FETÖ iltisaklı 216 okulu devraldı. Şu anda bir Nijerya’da ayakta. Nijerya Cumhurbaşkanı Sayın Buhari ile yaptığımız toplantıda tabi bu mevzuyu da ele aldık. Fakat biroldukça Afrika ülkesinde hamdolsun bize, Maarif Vakfımıza iştirakler oldu. Maarif Vakfına olan bu iştirakler aslına bakarsanız FETÖ’nün artık buralarda çöküşü manasına gelir. Bu, süratle da devam ediyor. FETÖ, Güney Afrika’da da yavaş yavaş çökmeye başladı.
“Fransa, Macron’la aslında fazlaca önemli bir kriz yaşıyor”
-BM’deki adaletsiz işleyişe dikkat çekmek için dediğiniz “daha adil bir dünya mümkün” sloganının, Afrika ve Orta Doğu halkları ve hükümetleri nezdinde kuvvetli bir karşılık bulduğunu görüyoruz. Ziyaret ettiğiniz ülkelerde bütün caddelerin, sokakların bu sloganla doldurulduğunu gördük. Bu ülke insanlarının bu biçimde bir beklentisi olduğu fazlaca açık. Sizin BM çerçevesinde başlatmış olduğunız “Dünya 5’ten büyüktür” biçimindeki siyasi inkılabın bölge halkları üzerinde gerçek manada bir etkisi olduğunu görüyoruz. Tabi bundan dolayı bilhassa Fransa’nın önemli bir rahatsızlığı var. Fransa bir müddetdir bilhassa Cezayir’le önemli bir siyasi kriz içerisinde. Macron’un bundan dolayı Türkiye’nin Cezayir halkını, devletini cesaretlendirdiği tarafında kelamları olmuştu. Peşinden de Türkiye’ye karşı tahrik edecek biçimde borç batağındaki Yunanistan’a yönelik önemli silah satışı oldu. En son da bir daha Türkiye tersi bir atak olarak Lafarge’ın Türkiye’nin çaba ettiği terör örgütlerine takviye verdiğini de gördük. Fransa’nın Türkiye zıddı bu tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Fransa, Macron’la aslında fazlaca önemli bir kriz yaşıyor. Bilhassa de son devirlerin Fransa’sında bu idare, Fransa için en şanssız idaredir. Ben Fransa’da Sarkozy ile tanıştım, Chirac ile tanıştım; bunların hiç biriyle mukayese edilmezdi. Chirac’ta bir devlet adamlığı vardı. Sözse kelam, olaya bu biçimde bakardı. Çok değişiktir, örneğin, AB Başkanlar Doruğunda üç adam vardı ki onlar Türkiye’yi ezdirmediler; Chirac, Schröder, Berlusconi… Türkiye o periyot içerisinde bütün AB Başkanlar Tepesine istisnasız katılmıştır. Ama Sarkozy ve kıymetli dostum Merkel geldikten daha sonra Türkiye’yi Başkanlar Doruğuna davetle ilgili tavır değişti. Tabi bu bizim Avrupa Birliğine giriş sürecimizi de olumsuz etkiledi. erkeklerin Türkiye’ye bakışı farklı. Şayet Türkiye’nin önünü açacak olurlarsa, biliyorlar ki Türkiye sıçrar. Bunlar Türkiye’nin sıçramasını ister mi, kabul eder mi? Biz şu anda büsbütün, kendi imkanlarımızla yolumuza devam ediyoruz.
10 büyükelçiye Osman Kavala reaksiyonu
Bakın artık AİHM bir karar almış. Bu Kavala denilen Soros artığıyla ilgili olarak Türkiye’yi adeta burada mahkum etmek istiyorlar. 10 tane büyükelçi bu açıklamayı niçin yapar? Bu Soros artığını savunanlar, bunu nasıl bıraktırırız çabası arasındaler. söylemiş oldum Dışişleri Bakanımıza, bizim bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz.
“Türkiye’ye bu biçimde bir ders vermek haddinize mi sizin?”
Türkiye’ye bu biçimde bir ders vermek haddinize mi sizin? Kimsiniz siz? Neymiş? Kavala’yı bırakın. Sen kendi ülkendeki haydutları, katilleri, teröristleri bırakıyor musun? Amerika’sı, Almanya’sı, hangisi bu biçimde bir şeyi şu ana kadar yaptı? Yapmadılar ve yapmazlar. Konuştuğu vakit sana verecekleri karşılık şudur, “yargı bağımsızdır.” Sizde yargı bağımsız da bizdeki yargı bağımlı mı? Bizdeki yargı, bağımsızlığın en hoş örneklerini veriyor.
-Muhalefet partileri de büyükelçilerin lisanıyla birebir lisanı kullanıyorlar…
Bunlardan öteki bir şey bekleyemeyeceğiz. AK Parti ve MHP olarak Cumhur İttifakında biz milletimizin hakkı kelam konusu olduğunda birebir amaca vururuz. Fakat öbürleri birebir gayeye vurmazlar. Onlar birlikte hareket ediyor. Neymiş? 4 yıldır yatıyormuş. Yargı ne diyorsa o. Artık HDP de Selahattin Demirtaş’ı çıkarmanın çabası içerisinde. Hale bakın. Terörist adam ya… 53 tane vatandaşımız bunun davetiyle ölüyor Diyarbakır’da. Yasin Börü yavrumuzun nasıl şehit edildiğini biliyorsunuz. Bütün bunlar ortadayken bakıyorsunuz bir televizyon kanalı bunun kadınını çıkarıyor, konuşturuyor, o da “çocuklarımın babası içeride” diyor. Senin çocukların babası içeride de, Yasin Börü şehit oldu gitti. Başkaları, bir daha tıpkı biçimde şehit edildi. Pekala onların yavruları yok mu? Onların hali ne olacak? Hiç bunu konuşmuyorlar. Bizim bu husustaki tavrımızı, halimizi da daima eleştiriyorlar. Kusura bakmasınlar, biz bu nazaranvde olduğumuz sürece hukuk ne ise bunun gereğinin yapılmasını istemeye mecburuz. Buradan taviz veremeyiz.
-Kavala ilgili, “Türkiye’ye ders vermek haddinize mi?” diyerek fazlaca net konuştunuz. Muhalefet de büyükelçilerin usulüyle konuşuyor, bunu ulusal bir bahis olarak görmüyor. Siz bunu nasıl görüyorsunuz? Bunlar niçin Osman Kavala ve Demirtaş sıkıntısına odaklandılar? Bunun art planında ne görüyorsunuz?
Terörün beslendiği odaklar belirli. Bunlar aslına bakarsanız terörün beslendiği odaklar. Selahattin Demirtaş da o denli. Daha devam eden davaları var. Kavala hakeza o denli. Ama Kavala’nın özelliği daha farklı. Memleketler arası topluluk içerisinde Soros ne ise, Kavala o. Bunlar para ile istedikleri yeri istedikleri üzere sallamaya çalışıyorlar. Artık Soros’un oğlu da giriyor. O da babası üzere. Bunların epey düzgün takip edilmesi lazım. Bunlar örneğin şu anda Balkanlara sızmanın, Balkanları sindirmenin çabası içerisindeler. Bunlara da tabi fırsat vermeyeceğiz, verilmemesi lazım. Kosova’da, Makedonya’da, Arnavutluk’ta, her yerde buna misal şeyleri yaparlar. ötürüsıyla bizim şuurumuzun altına bunu bir kere yerleştirmemiz lazım. Elhamdülillah, Türkiye olarak biz kuvvetliyüz ve bize sızamıyorlar. Terörist sayısında önemli bir düşüş var. Bundan daha sonra da terörle gayrete tıpkı kararlılıkla devam edeceğiz.
“1 milyar 400 milyon dolarımızı o denli yahut bu biçimde alacağız”
-Afrika tipine çıkmadan evvel yaptığınız basın toplantısında F-35’lerden dolayı 1,4 milyar dolar alacağımız karşılığı olarak Amerika tarafınca bize F-16 alımı ve mevcutların modernizasyonu için bir teklif geldiğini deklare ettinız. Bu durum ABD Dışişleri Bakanlığına soruldu; yalanlamadılar da doğrulamadılar da. bir daha bir oyalama taktiği yürütüyorlar. Bundan vazgeçmeyecek mi Amerika?
Şu anda olağan alt seviyede bu görüşmeler kelam konusu. Ancak biz bu 1 milyar 400 milyon dolarımızı o denli yahut bu biçimde alacağız. Bütün bunlar konuşuluyor. Şu anda Savunma Bakanlarımız karşılıklı olarak bu görüşmeleri yapıyorlar. Artık Ulusal Savunma Bakanımız, Amerika Savunma Bakanıyla bir ortaya gelecek, görüşecekler. Ara alacağız diye inanıyorum.
Roma’da G20 Toplantısında Biden ile biz de bunu doğal konuşacağız. “Ne yapıyoruz ne oluyor” diye soracağız. hiç bir biçimde Türkiye’nin haklarının yenmesine fırsat vermeyiz.
Siyasi cinayetler tartışması
-Ana muhalefet genel lideri Kılıçdaroğlu’nun “siyasi cinayetler işlenebilir” biçiminde kelamları oldu. Siz de bununla ilgili hata duyurusunda bulundunuz. Bu mevzuyla ilgili görüşlerinizi alabilir miyiz?
“İddian var ise ispat edeceksin”
Her şeydilk evvel ana muhalefetin başındaki zatın bu açıklamaları büsbütün mecnun saçması. Ya siyaseti öğrenecek ya siyaseti öğrenecek; bunun öbür çıkışı yok. Siyasi cinayet dediğin vakit senin yapman gereken bir şey var. Nedir o? İspat edeceksin. bu biçimde bir ispat kelam konusu değil. Adeta bir mecnun bir kuyuya bir taş attı, 40 akıllı çıkaramadı. Bu da bu biçimde. Bunu neye göre söylüyorsun? Zira hukuktaki esas epeyce açık net ortada; müddei savını ispatla yükümlüdür. Senin bunu ispat etmen lazım. Bunu ispat etmediğin sürece bu sana yapışıp kalır. Hakikaten bütün arkadaşlarımız bu bahisle ilgili gerekenleri söylemiş olduler. Lakin bu da birebir, yanındakiler de birebir. Tıpkı şeyleri dönüp dönüp konuşuyorlar. Avukat arkadaşlarımız şu anda bununla ilgili davaları açtılar. O da tutuştu. Niçin? Zira olmayan şeyi konuşuyor. Oburu de birebir biçimde, olmayan şeyi konuşuyor. Malum, artık başsavcılık bunları davet etti. Başsavcının davetiyle de bunlar ifadeyi verecekler. Bakalım ne söyleyecekler, goreceğiz.
-Seçimlere daha epeyce var, bir yıldan fazla vakit var. Lakin muhalefet partilerinde gerek önderlerin söylemlerinde, gerekse sözcülerin açıklamalarında son periyotta bir özgüven artışı hissediliyor. Girdiği bütün seçimleri kazanmış bir başkan ve Türkiye’nin en deneyimli siyasetçisi olarak, muhalefetteki bu durumu nasıl yorumluyorsunuz?
“Seçim Haziran 2023’te”
Bunlar neredeyse iki yıldır daima erken seçim demiyorlar mı? Çok açık net bir gerçek var ortada; ben “seçimler vaktinde yapılacak diyorum, asla geri adım yok” diyorum. Devlet Beyefendi, birebir biçimde, Haziran 2023’ü söylüyor, “seçimler vaktinde yapılacak” diyor. Lakin bunlar hala avara kasnak üzere dönüp dönüp duruyorlar. Yok bu biçimde bir şey, olmayacak bu biçimde bir şey. Seçim vaktinde yapılacak. Türkiye, seçimlerin vaktinde yapılması olayını yaşayacak. O tarih de Haziran 2023’tür.
-Suriye ve Irak’a hudut ötesi operasyonun iki yıl uzatılmasını öngoren tezkere Meclis Başkanlığına sunuldu. HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar, Millet İttifakı ortakları Güzel Parti ve CHP’ye askeri tezkereler konusunda tavır değiştirme davetinde bulundu. Yani bir ulusal güvenlik sıkıntımızı pazarlık konusu haline getirdiler. Bu husus hakkında ne düşünüyorsunuz. Bir de geçen günlerde “Artık tahammülümüz kalmadı, gereken adımları atacağız” demiştiniz. Bu da hudut ötesi operasyonun sinyali olarak nitelenmişti. Bu bahse ait söylemek istediğini yeni şeyler var mı?
Suriye tezkeresi
Şu anda bizim bölgede önemli manada hassas noktalara operasyonlarımız devam ediyor. Muhakkak taviz vermek yok. Suriye’deki bu süreci devam ettiriyoruz. Şu an prestijiyle da rejim nasıl bir tutum alır onu bilemiyorum fakat biz bilhassa İdlib’deki bu yaklaşım üslubuna karşı gereği her neyse onu yapmaya ve bütün ağır silahlarımızla birlikte karşılığını vermeye devam ediyoruz. Bu işi kendi akışına bırakamayız.
Haziran ayında Bakü’ye gidip Şuşa’yı ziyaret etmiştiniz. Zengezur Koridorunun açılması için de adımların atılacağını biliyorduk. Bu hususta bir gelişme var mı? 26 Ekim’de Fuzuli havalimanının açılışı için bir daha orada olacaksınız. Programınızla ilgili ayrıntılar var mı?
Programda Bakü yok fakat havalimanını inşallah açıyoruz. Bu mevzuyla ilgili olarak İlham Aliyev kardeşimle de görüştük. O günkü programda havalimanıyla bir arada oradaki birkaç karayolunun ve tarımla ilgili atılan birtakım adımların açılışını da inşallah yapacağız. Zengezur Koridorunun açılmasıyla ilgili kararlılığımız da tıpkı biçimde devam ediyor.
Bu ortada bizim mayın tarama araçlarımızdan Azerbaycan’a verdik, veriyoruz. Onlar da epey takdir topladı. Mayın taramada bu araçlar epeyce fazlaca başarılı oldular. Togo ve Burkina Faso’ya da ikişer tane verdik. Onlar da fazlaca keyifli oldular.
-İran’ın Nahçivan ve güney Kafkasya hududunda bir askeri hareketliliği kelam konusu. İran bir taraftan da Azerbaycan’ın İsrail ile münasebetlerine atıfta bulunuyor. Türkiye’nin Kafkasya’da etkin ve kalıcı aktöre dönüştükten daha sonra İran’ın bu aksiyonlarının bir manası var mı ve bu sıcak bir krize dönüşür mü?
Benim şahsen bu biçimde bir beklentim yok. İsrail’in Azerbaycan ile olan ilgileri niçiniyle, İran kalkıp da Azerbaycan’a karşı, Azerbaycan’ı amaç tahtasına koymak üzere bir duruma girmez. Zira bugün İran’daki Azeri oranı ortadadır. Bu tabi düşündürür. O denli kolay değil. Yapılan iş yanlıştır. İran, yeni idaresi de o denli zannediyorum ki bu yanlışı devam ettirmez.
-Togo, Burkina Faso ve Liberya önderleriyle buluşmanızda bahçedeki dörtlü sohbetten keyifli anlar yansıdı. Orada neler yaşandı, ne konuşuldu da o keyifli imaj ortaya çıktı?
Liberya Cumhurbaşkanı Weah eski bir futbolcu. Futboldan daha sonra siyasete girmiş. Galatasaray’ı fazlaca sevdiğini söylüyor. Monaco, Paris Saint-Germain, AC Milan, Chelsea ve Manchester City ve Marsilya üzere biroldukca büyük futbol kulübünde oynamış. Yılın futbolcusu da seçilmiş. Ronaldo’nun da aldığı Altın Top Mükafatını o da almış. Tabi fazlaca yeterli de transfer paraları almış. Bunun üzerine yaptığımız bir espri üzerine gülümsediğimiz güzel bir sohbet oldu.