Ana muhalefet partisi CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu‘nun başlatmış olduğu “Kürt sıkıntısını HDP ile çözebiliriz” açıklamasının akabinde, sorunun muhatabı HDP mi, İmralı mı olacak tartışmaları gündeme geldi. MHP önderi Devlet Bahçeli dahil biroldukca siyasi parti başkanı bu husustaki görüşlerini açıklarken, gözler AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘dan gelecek açıklamaya çevrildi.
Birleşmiş Milletler Genel Konseyi için gittiği New York’ta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, “Yok Kürt problemini çözmektir, yok şudur, yok budur… Türkiye’de bu biçimde bir sorun yok. Biz bu işi oldukcatan çözdük, aştık, bitirdik” dedi.
“CHP ile HDP içindeki Kürt sorunu tartışması, yeni ittifak mı?” sorusu üzerine Erdoğan şu karşılığı verdi:
”Bu ülkede şu anda Cumhur İttifakı bu işin tek tahlil noktasıdır ve ittifak olarak da biz bu tahlilin gayretini sürdürüyoruz. Zira bizim şu anda kitabımızda birlik var, birliktelik var, kardeşlik var ve bununla da bu yolda devam ediyoruz. Yok Kürt meselesini çözmektir, yok şudur, yok budur… Türkiye’de bu biçimde bir sorun yok. Biz bu işi fazlacatan çözdük, aştık, bitirdik. Şayet birliğe, birlikteliğe, kardeşliğe inananlar var ise buyursunlar daima birlikte yola devam edelim.“
HDP Sözcüsü Günay: Çözülen Kürt sorunu değil, çözülen sizin iktidarınız
Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) bu açıklamaya karşılığı gecikmedi, parti sözcüsü Ebru Günay, ”Çözülen Kürt sorunu değil, çözülen sizin iktidarınızdır, kumpas davalarınız, tasfiye planlarınızdır” dedi.
Kürt probleminin, Türkiye’nin en büyük ve en temel sorunu olduğunu savunan Günay, toplumsal ve siyasal gelişmelerin bu gerçekliği her gün daha fazla açığa çıkardığını söylemiş oldu.
Günay, “Kürt sorunu temelde Türkiye’nin demokrasi sıkıntısıdır. Kürt sorunu çözülmeden Türkiye demokratikleşemez, Türkiye demokratikleşmeden de Kürt sorunu çözülmez. Bu mevzuda bizim bakış açımız da rotamız da nettir” dedi.
Kürt sorunu ve muhataplık sıkıntısı üzerinden Türkiye’yi yine çözümsüzlüğe mahkûm edecek negatif yaklaşımların geliştiğini savunan Günay, “Kürt halkının talepleri nettir, sorunun muhatapları aşikardır, tahlil yolu açıktır” sözünü kullandı.
Kürt probleminin epey boyutlu, hayli katmanlı, karmaşık ve artık memleketler arası bir sorun olduğunu söyleyen Günay, tahlil için tüm taraflarıyla müzakere edilmesi gerektiğinin altını çizerek şu biçimde devam etti:
“İmkan versinler bu sorunu bir haftada çözerim” diyen Sayın Öcalan gerçekliğini de görmezden gelme imkanı yoktur. Muhataplık tartışmaları bu yüzden kapanmıştır.”
Orhan Miroğlu: ‘Kürt Sorunu’ farklı mana ve muhtevalarda kullanılıyor
Adalet ve Kalkınma Partisi MKYK üyesi Orhan Miroğlu, Kürt nüfusu olan ülkelerde tahlilden ne anlaşıldığına bağlı olarak ‘Kürt Sorunu’ denilen kavramın epey farklı mana ve muhtevalarda kullanıldığını söylemiş oldu.
Bu kavramı, epeyce farklı manalar yüklenen ihtilal kavramıyla karşılaştıran Miroğlu, AKP’nin Türkiye kaidelerinde Kürt vatandaşların yaşadığı sıkıntıları demokrasi ve sivilleşme olarak anladığını, bu hususta ıslahatlar yaptığını, bu ıslahatlara çeşitli alanlarda hala muhtaçlık duyulduğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bu mevzuda tahlilin adresinin kendileri olduğunu dediğini belirten Miroğlu, son açıklamanın tamamının verilmediği için tam olarak anlaşılmadığını savundu. Miroğlu şöyleki devam etti:
“Özetle görülebileceği üzere, ‘Kürt sorunu’ siyasi ve demokratik hakların kullanılması, siyasi temsil ve eşitlenme olarak anlaşıldığında diğer şey, ancak bir statü sorunu olarak anlaşıldığında öbür şeyler söylersiniz.“
‘Bugünün kurallarında eskimiş bir kavram’
Orhan Miroğlu, CHP’nin “makûs bir siyasi miras olarak bıraktığı ret ve inkar siyasetlerine” Erdoğan’ın son verdiğini, siyasi riskler kıymetine tahlil için pek epeyce ıslahata imza attığını, buna karşılık muhalefet ve HDP’nin pürüzler çıkardığını öne sürdü.
Bu sıkıntının ortasından biri olarak Kürt sorunu teriminin bugünün koşullarında muhtevası ve manası itibariyle “eskimiş bir kavram” olduğunu savunan Miroğlu şunları söylemiş oldu:
“Bu kavrama farklı bir mana da olağan olarak HDP ve PKK’dan geliyor. Bu kesim için bu sorun, Türkiye’nin kaideleri ne olursa olsun, öz idare, özerklik üzere özel statülerdir. CHP’nin temsil ettiği siyasi anlayış bu statü fikrine katılıyor mu bilemem, lakin bugün Kürt problemini çözmek ismine, bırakalım İmralı yahut Kandil’i, HDP ile ve Meclis’te bile hiç bir siyasi parti oturup konuşmaz.“
Evvelden PKK ile diyalog kurulurken, günümüzde kaidelerin değiştiğini belirten Miroğlu, PKK’nın silahlı çabaya ait gücünün “sıfır düzebir daha” indiğini, Türkiye’de sorun olmaktan çıktığını, bu niçinle kayıtsız koşulsuz silah bırakmaktan diğer bahtı olmadığını savundu.
‘Bu kısır tartışmaların yararına inanmıyorum’
Miroğlu, Kürt sorunu kavramın yeniden tartışılmaya açılmış olmasının yegane sebebinin de, CHP’nin 2023 seçimlerinde HDP ve Kürt oylarına duyduğu gereksinimden kaynaklandığını ileri sürdü.
Kürt lisanı ve edebiyatında ilerlemeler, yeni imkanlar, siyasi temsil alanının güçlenmesi, başta Erbil olmak üzere diğer ülkelerde faaliyet gösteren silahsız Kürt Partileriyle diyalog, bölgede refahın arttırılması, GAP ve gibisi projelerin süratle bitirilmesi üzere bahislerin değerine değinen Orhan Miroğlu, bölge vekilleri olarak bunları takip etiklerini ve ıslahatların sürmesini istediklerini tabir etti.
”Lakin halkımızın yeni ve sonuç vermeyecek maceralara sürüklenmesini de kabullenemeyiz. Bu denli deneyimden ve güzelleştirmeden daha sonra bu kısır tartışmaların yararına inanmıyorum. Kürtlerin inkar edildiği, yok sayıldığı periyotlar bizim reformlarımız yardımıyla nasıl ki bitmiş olduyse, vesayet periyotlarının tarihi mirası olarak hala devam eden kimi meseleler var ise, bu problemler da Türkiye’de demokrasinin kurumsal olarak daha kuvvetli olarak inşa edilmesiyle tarihe karışacaktır.“
Kürt vatandaşların doğal ve demokratik haklarının tahlili için bugünün kurallarında muhatap aramaya gerek olmadığını, muhatabın şahsen kimlik talebinde bulunan vatandaşlar olduğunu söyleyen Miroğlu şunları söylemiş oldu:
”Kim ne söyleyecekse buyursun söylesin, vatandaş da siyasi manada ne oranda önemsendiğini görsün. Ben Kürdüm, AK Partiliyim, öbürü CHP’li, İP’li, MHP’li HDP’li. var ise bir talebim bu talebin siyasi partilerin kendi ortalarında pazarlık konusu yapılmasını istemem. Abdullah Öcalan’la yahut diğeriyle benim haklarımı diğerinin konuşmasına ne hakkı var?“
Miroğlu, halk içinde bu tartışmaların olmadığını öne sürdü.
Sezgin Tanrıkulu: Kürt sorunu yoksa Demirtaş niye mahpusta?
Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da, ‘Kürt sorunu yoktur‘ kelamının sorunun ta kendisi olduğunu söylemiş oldu.
”Şayet Kürt sorunu yoksa Selahattin Demirtaş niye mahpusta? niye sayısız siyasetçi demir kapıların ardında yahut sürgünde? Erdoğan tahlil süreci boyunca daima inkârcılığa vurgu yapıyordu. Kürt probleminin bu hale gelmesinde inkârcı siyasetin ne kadar büyük tesiri olduğunu söylüyordu. Artık birebir şeyi kendisi yapıyor.“
Tanrıkulu, yüz yıla yayılan ve AKP devrinde “hiç olmadığı kadar derinleşen” Kürt problemini inkâr etmenin Türkiye’ye kötülük yapmak olduğunu, bunu söylemek için toplumla bağların kopmuş olduğunu ileri sürdü.
CHP’nin gerçekçi davranmak zorunda olduğunu vurgulayan Tanrıkulu, şunları söylemiş oldu: ‘‘Çünkü Türkiye’yi yönetmeye adayız ve bu ülkeyi yönetmek için meselelerini yönetmek değil, problemlerini sonlandırmak gerektiğini biliyoruz. Kürt sorunu vardır. Bu sorun tüm Türkiye’nin meselesidir. AKP bu sorunu derinleştirmiş ve ülkeyi hem toplumsal, hem siyasal tıpkı vakitte iktisadi açıdan krize sokmuştur ve biz bu sorunu çözmek zorundayız. Bunu da, tıpkı tahlil sürecinde söylemiş olduğimiz üzere TBMM yerinde, toplumsal mutabakatı sağlayarak çözebiliriz, çözmek de zorundayız.“
Fazıl Hüsnü Fazilet: ‘Kürt sorunu yoktur’ demek, insan zekasıyla dalga geçmektir
Tahlil sürecinde ‘Akil Beşerler Heyeti’nde yer alan ve 2015 seçimlerinde AKP Diyarbakır beşinci sıra adayı olan Prof. Dr. Fazıl Hüsnü Fazilet‘ e bakılırsa Erdoğan’ı sıkıntı duruma düşüren, ittifak ortağı MHP önderi Devlet Bahçeli‘nin açıklamaları oldu.
”Bu durumda Erdoğan’ın karşısında iki seçenek bulunuyordu; ya Diyarbakır açıklamasının ardında durup Bahçeli’yle iplerini koparacaktı, ya da MHP ile ittifakı bozmamak için ‘Kürt sorunu yoktur’ telaffuzuna geri dönecekti. Erdoğan ikincisini tercih etti.“
Sebep ne olursa olsun Erdoğan’ın telaffuzunun gerçekliği tabir etmediğini, bir meseleye yok demekle o sorunun yok olmayacağının savunan Fazilet şu biçimde devam etti:
“Eğitimin her kademesinde, kamu hizmetlerinin sunumunda Kürtçenin kullanılmadığı, Kürtlerin iradesini hiçe sayıp seçtiği yasal belediye liderlerinin yerine kayyumların atandığı, Kürtlerin kıymetli bir kısmının siyasi temsilcisi olan HDP’nin şeytanlaştırıldığı ve kapatılmaya çalışıldığı, Türkiye’nin batı vilayetlerinde yaşayan ya da süreksiz olarak çalışmak maksadıyla bu vilayetlerde bulunan Kürtlere yönelik hücumların devam ettiği ve kamusal hayatın her alanında ayrımcı muamelenin sürdürüldüğü bir ortamda ‘Kürt sorunu yoktur’ demek, insan zekâsıyla dalga geçmek demektir.“
Vahap Coşkun: Kürt problemini çözdük demekle sıkıntılar çözülmez
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim nazaranvlisi Vahap Coşkun ise Devlet Bahçeli’nin tartışmalara çektiği sert çizgilerle iktidarın hareket alanını daralttığını söylüyor.
”Kürt sorunu olağan olarak ki var. Türkiye’nin içerdeki ve dışardaki meseleleri fazlaca yakından Kürt sorunuyla bağıntılı. Irak ve Suriye’deki askeri operasyonlar, içerde kayyum uygulamaları üzere şeyler Kürt sıkıntısından bağımsız değil.“
Coşkun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasının tamamına bakıldığında, muhataplık konusunda tahlilin adresi olarak kendisini gördüğünü, hem Bahçeli’yi tıpkı vakitte Kürt seçmeni istikrarda tutan bir yaklaşım sergilediğini belirtiyor.
Sosyolojik olarak Kürt sıkıntısının var olduğunu söyleyen Coşkun, bu sorunun giderek daha memleketler arası bir boyuta vardığını, bu niçinle Türkiye’nin iç ve dış siyasetini daha fazlaca etkilediğini kaydetti.
Cumhurbaşkanının “çözdüm” dediği Kürt sorununu nasıl tanımladığıyla ilgili olduğunu tabir eden Coşkun şu biçimde devam etti: ‘”Kürtler OHAL’i kaldırın dedi, kaldırdık’ diyo. Onun perspektifine nazaran sorunu çerçevesini bu türlü koyarsanız sorun çözülmüş üzere görünse de siyasal alana baktığımızda eşit vatandaşlık, Kürtçenin kamusal alanda kullanması, idarede daha fazla kelam sahibi olma talepleri yeniliğini koruyor ve bunlara cevap olacak siyasi tahlil hala oluşturulabilmiş değil.“
PKK üzere silahlı bir yapının Kürt sorunundan bağımsız olmadığını vurgulayan Vahap Coşkun, örgütün silahsızlandırılmasının Türkiye’nin iç ve dış siyasi istikrarını epey yakından ilgilendiren bir husus olduğunun altını çizdi.
‘‘Kürt sıkıntısını çözdük demekle meseleler çözülmez. Her şey ortada. Bu niçinle sorunun bütün uzunluklarını gözeten bir siyaset lazım.“
Bu açıklamaların AKP tabanındaki Kürt seçmeni etkileyeceğini de söyleyen Coşkun şöyleki devam etti:
”Geçmiş devirde AK Parti seçmeni rahatsızlık duysa da kendine adres bulamıyordu. Artık ise farklı siyasi partiler var. Bu da AK Parti’nin bölgedeki dayanağını zayıflatan bir faktör olarak iş görüyor.”
Birleşmiş Milletler Genel Konseyi için gittiği New York’ta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, “Yok Kürt problemini çözmektir, yok şudur, yok budur… Türkiye’de bu biçimde bir sorun yok. Biz bu işi oldukcatan çözdük, aştık, bitirdik” dedi.
“CHP ile HDP içindeki Kürt sorunu tartışması, yeni ittifak mı?” sorusu üzerine Erdoğan şu karşılığı verdi:
”Bu ülkede şu anda Cumhur İttifakı bu işin tek tahlil noktasıdır ve ittifak olarak da biz bu tahlilin gayretini sürdürüyoruz. Zira bizim şu anda kitabımızda birlik var, birliktelik var, kardeşlik var ve bununla da bu yolda devam ediyoruz. Yok Kürt meselesini çözmektir, yok şudur, yok budur… Türkiye’de bu biçimde bir sorun yok. Biz bu işi fazlacatan çözdük, aştık, bitirdik. Şayet birliğe, birlikteliğe, kardeşliğe inananlar var ise buyursunlar daima birlikte yola devam edelim.“
HDP Sözcüsü Günay: Çözülen Kürt sorunu değil, çözülen sizin iktidarınız
Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) bu açıklamaya karşılığı gecikmedi, parti sözcüsü Ebru Günay, ”Çözülen Kürt sorunu değil, çözülen sizin iktidarınızdır, kumpas davalarınız, tasfiye planlarınızdır” dedi.
Kürt probleminin, Türkiye’nin en büyük ve en temel sorunu olduğunu savunan Günay, toplumsal ve siyasal gelişmelerin bu gerçekliği her gün daha fazla açığa çıkardığını söylemiş oldu.
Günay, “Kürt sorunu temelde Türkiye’nin demokrasi sıkıntısıdır. Kürt sorunu çözülmeden Türkiye demokratikleşemez, Türkiye demokratikleşmeden de Kürt sorunu çözülmez. Bu mevzuda bizim bakış açımız da rotamız da nettir” dedi.
Kürt sorunu ve muhataplık sıkıntısı üzerinden Türkiye’yi yine çözümsüzlüğe mahkûm edecek negatif yaklaşımların geliştiğini savunan Günay, “Kürt halkının talepleri nettir, sorunun muhatapları aşikardır, tahlil yolu açıktır” sözünü kullandı.
- Erdoğan, Türkiye’de Kürt sorunu olmadığını söylemiş oldu: Biz bu işi oldukçatan çözdük, aştık, bitirdik
Kürt probleminin epey boyutlu, hayli katmanlı, karmaşık ve artık memleketler arası bir sorun olduğunu söyleyen Günay, tahlil için tüm taraflarıyla müzakere edilmesi gerektiğinin altını çizerek şu biçimde devam etti:
“İmkan versinler bu sorunu bir haftada çözerim” diyen Sayın Öcalan gerçekliğini de görmezden gelme imkanı yoktur. Muhataplık tartışmaları bu yüzden kapanmıştır.”
Orhan Miroğlu: ‘Kürt Sorunu’ farklı mana ve muhtevalarda kullanılıyor
Adalet ve Kalkınma Partisi MKYK üyesi Orhan Miroğlu, Kürt nüfusu olan ülkelerde tahlilden ne anlaşıldığına bağlı olarak ‘Kürt Sorunu’ denilen kavramın epey farklı mana ve muhtevalarda kullanıldığını söylemiş oldu.
Bu kavramı, epeyce farklı manalar yüklenen ihtilal kavramıyla karşılaştıran Miroğlu, AKP’nin Türkiye kaidelerinde Kürt vatandaşların yaşadığı sıkıntıları demokrasi ve sivilleşme olarak anladığını, bu hususta ıslahatlar yaptığını, bu ıslahatlara çeşitli alanlarda hala muhtaçlık duyulduğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bu mevzuda tahlilin adresinin kendileri olduğunu dediğini belirten Miroğlu, son açıklamanın tamamının verilmediği için tam olarak anlaşılmadığını savundu. Miroğlu şöyleki devam etti:
“Özetle görülebileceği üzere, ‘Kürt sorunu’ siyasi ve demokratik hakların kullanılması, siyasi temsil ve eşitlenme olarak anlaşıldığında diğer şey, ancak bir statü sorunu olarak anlaşıldığında öbür şeyler söylersiniz.“
- Tahlil süreci ve HDP merkezli ‘muhatap’ tartışması nasıl başladı, kim nasıl reaksiyon verdi?
‘Bugünün kurallarında eskimiş bir kavram’
Orhan Miroğlu, CHP’nin “makûs bir siyasi miras olarak bıraktığı ret ve inkar siyasetlerine” Erdoğan’ın son verdiğini, siyasi riskler kıymetine tahlil için pek epeyce ıslahata imza attığını, buna karşılık muhalefet ve HDP’nin pürüzler çıkardığını öne sürdü.
Bu sıkıntının ortasından biri olarak Kürt sorunu teriminin bugünün koşullarında muhtevası ve manası itibariyle “eskimiş bir kavram” olduğunu savunan Miroğlu şunları söylemiş oldu:
“Bu kavrama farklı bir mana da olağan olarak HDP ve PKK’dan geliyor. Bu kesim için bu sorun, Türkiye’nin kaideleri ne olursa olsun, öz idare, özerklik üzere özel statülerdir. CHP’nin temsil ettiği siyasi anlayış bu statü fikrine katılıyor mu bilemem, lakin bugün Kürt problemini çözmek ismine, bırakalım İmralı yahut Kandil’i, HDP ile ve Meclis’te bile hiç bir siyasi parti oturup konuşmaz.“
Evvelden PKK ile diyalog kurulurken, günümüzde kaidelerin değiştiğini belirten Miroğlu, PKK’nın silahlı çabaya ait gücünün “sıfır düzebir daha” indiğini, Türkiye’de sorun olmaktan çıktığını, bu niçinle kayıtsız koşulsuz silah bırakmaktan diğer bahtı olmadığını savundu.
‘Bu kısır tartışmaların yararına inanmıyorum’
Miroğlu, Kürt sorunu kavramın yeniden tartışılmaya açılmış olmasının yegane sebebinin de, CHP’nin 2023 seçimlerinde HDP ve Kürt oylarına duyduğu gereksinimden kaynaklandığını ileri sürdü.
Kürt lisanı ve edebiyatında ilerlemeler, yeni imkanlar, siyasi temsil alanının güçlenmesi, başta Erbil olmak üzere diğer ülkelerde faaliyet gösteren silahsız Kürt Partileriyle diyalog, bölgede refahın arttırılması, GAP ve gibisi projelerin süratle bitirilmesi üzere bahislerin değerine değinen Orhan Miroğlu, bölge vekilleri olarak bunları takip etiklerini ve ıslahatların sürmesini istediklerini tabir etti.
”Lakin halkımızın yeni ve sonuç vermeyecek maceralara sürüklenmesini de kabullenemeyiz. Bu denli deneyimden ve güzelleştirmeden daha sonra bu kısır tartışmaların yararına inanmıyorum. Kürtlerin inkar edildiği, yok sayıldığı periyotlar bizim reformlarımız yardımıyla nasıl ki bitmiş olduyse, vesayet periyotlarının tarihi mirası olarak hala devam eden kimi meseleler var ise, bu problemler da Türkiye’de demokrasinin kurumsal olarak daha kuvvetli olarak inşa edilmesiyle tarihe karışacaktır.“
Kürt vatandaşların doğal ve demokratik haklarının tahlili için bugünün kurallarında muhatap aramaya gerek olmadığını, muhatabın şahsen kimlik talebinde bulunan vatandaşlar olduğunu söyleyen Miroğlu şunları söylemiş oldu:
”Kim ne söyleyecekse buyursun söylesin, vatandaş da siyasi manada ne oranda önemsendiğini görsün. Ben Kürdüm, AK Partiliyim, öbürü CHP’li, İP’li, MHP’li HDP’li. var ise bir talebim bu talebin siyasi partilerin kendi ortalarında pazarlık konusu yapılmasını istemem. Abdullah Öcalan’la yahut diğeriyle benim haklarımı diğerinin konuşmasına ne hakkı var?“
Miroğlu, halk içinde bu tartışmaların olmadığını öne sürdü.
- Erdoğan’ın Diyarbakır konuşması HDP’de ve bölgede nasıl karşılık buldu?
Sezgin Tanrıkulu: Kürt sorunu yoksa Demirtaş niye mahpusta?
Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da, ‘Kürt sorunu yoktur‘ kelamının sorunun ta kendisi olduğunu söylemiş oldu.
”Şayet Kürt sorunu yoksa Selahattin Demirtaş niye mahpusta? niye sayısız siyasetçi demir kapıların ardında yahut sürgünde? Erdoğan tahlil süreci boyunca daima inkârcılığa vurgu yapıyordu. Kürt probleminin bu hale gelmesinde inkârcı siyasetin ne kadar büyük tesiri olduğunu söylüyordu. Artık birebir şeyi kendisi yapıyor.“
Tanrıkulu, yüz yıla yayılan ve AKP devrinde “hiç olmadığı kadar derinleşen” Kürt problemini inkâr etmenin Türkiye’ye kötülük yapmak olduğunu, bunu söylemek için toplumla bağların kopmuş olduğunu ileri sürdü.
CHP’nin gerçekçi davranmak zorunda olduğunu vurgulayan Tanrıkulu, şunları söylemiş oldu: ‘‘Çünkü Türkiye’yi yönetmeye adayız ve bu ülkeyi yönetmek için meselelerini yönetmek değil, problemlerini sonlandırmak gerektiğini biliyoruz. Kürt sorunu vardır. Bu sorun tüm Türkiye’nin meselesidir. AKP bu sorunu derinleştirmiş ve ülkeyi hem toplumsal, hem siyasal tıpkı vakitte iktisadi açıdan krize sokmuştur ve biz bu sorunu çözmek zorundayız. Bunu da, tıpkı tahlil sürecinde söylemiş olduğimiz üzere TBMM yerinde, toplumsal mutabakatı sağlayarak çözebiliriz, çözmek de zorundayız.“
Fazıl Hüsnü Fazilet: ‘Kürt sorunu yoktur’ demek, insan zekasıyla dalga geçmektir
Tahlil sürecinde ‘Akil Beşerler Heyeti’nde yer alan ve 2015 seçimlerinde AKP Diyarbakır beşinci sıra adayı olan Prof. Dr. Fazıl Hüsnü Fazilet‘ e bakılırsa Erdoğan’ı sıkıntı duruma düşüren, ittifak ortağı MHP önderi Devlet Bahçeli‘nin açıklamaları oldu.
”Bu durumda Erdoğan’ın karşısında iki seçenek bulunuyordu; ya Diyarbakır açıklamasının ardında durup Bahçeli’yle iplerini koparacaktı, ya da MHP ile ittifakı bozmamak için ‘Kürt sorunu yoktur’ telaffuzuna geri dönecekti. Erdoğan ikincisini tercih etti.“
Sebep ne olursa olsun Erdoğan’ın telaffuzunun gerçekliği tabir etmediğini, bir meseleye yok demekle o sorunun yok olmayacağının savunan Fazilet şu biçimde devam etti:
“Eğitimin her kademesinde, kamu hizmetlerinin sunumunda Kürtçenin kullanılmadığı, Kürtlerin iradesini hiçe sayıp seçtiği yasal belediye liderlerinin yerine kayyumların atandığı, Kürtlerin kıymetli bir kısmının siyasi temsilcisi olan HDP’nin şeytanlaştırıldığı ve kapatılmaya çalışıldığı, Türkiye’nin batı vilayetlerinde yaşayan ya da süreksiz olarak çalışmak maksadıyla bu vilayetlerde bulunan Kürtlere yönelik hücumların devam ettiği ve kamusal hayatın her alanında ayrımcı muamelenin sürdürüldüğü bir ortamda ‘Kürt sorunu yoktur’ demek, insan zekâsıyla dalga geçmek demektir.“
Vahap Coşkun: Kürt problemini çözdük demekle sıkıntılar çözülmez
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim nazaranvlisi Vahap Coşkun ise Devlet Bahçeli’nin tartışmalara çektiği sert çizgilerle iktidarın hareket alanını daralttığını söylüyor.
”Kürt sorunu olağan olarak ki var. Türkiye’nin içerdeki ve dışardaki meseleleri fazlaca yakından Kürt sorunuyla bağıntılı. Irak ve Suriye’deki askeri operasyonlar, içerde kayyum uygulamaları üzere şeyler Kürt sıkıntısından bağımsız değil.“
Coşkun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasının tamamına bakıldığında, muhataplık konusunda tahlilin adresi olarak kendisini gördüğünü, hem Bahçeli’yi tıpkı vakitte Kürt seçmeni istikrarda tutan bir yaklaşım sergilediğini belirtiyor.
Sosyolojik olarak Kürt sıkıntısının var olduğunu söyleyen Coşkun, bu sorunun giderek daha memleketler arası bir boyuta vardığını, bu niçinle Türkiye’nin iç ve dış siyasetini daha fazlaca etkilediğini kaydetti.
Cumhurbaşkanının “çözdüm” dediği Kürt sorununu nasıl tanımladığıyla ilgili olduğunu tabir eden Coşkun şu biçimde devam etti: ‘”Kürtler OHAL’i kaldırın dedi, kaldırdık’ diyo. Onun perspektifine nazaran sorunu çerçevesini bu türlü koyarsanız sorun çözülmüş üzere görünse de siyasal alana baktığımızda eşit vatandaşlık, Kürtçenin kamusal alanda kullanması, idarede daha fazla kelam sahibi olma talepleri yeniliğini koruyor ve bunlara cevap olacak siyasi tahlil hala oluşturulabilmiş değil.“
PKK üzere silahlı bir yapının Kürt sorunundan bağımsız olmadığını vurgulayan Vahap Coşkun, örgütün silahsızlandırılmasının Türkiye’nin iç ve dış siyasi istikrarını epey yakından ilgilendiren bir husus olduğunun altını çizdi.
‘‘Kürt sıkıntısını çözdük demekle meseleler çözülmez. Her şey ortada. Bu niçinle sorunun bütün uzunluklarını gözeten bir siyaset lazım.“
Bu açıklamaların AKP tabanındaki Kürt seçmeni etkileyeceğini de söyleyen Coşkun şöyleki devam etti:
”Geçmiş devirde AK Parti seçmeni rahatsızlık duysa da kendine adres bulamıyordu. Artık ise farklı siyasi partiler var. Bu da AK Parti’nin bölgedeki dayanağını zayıflatan bir faktör olarak iş görüyor.”