Fehmi Koru*
Pek çoğumuz Tayyip Erdoğan’ı bağnaz ve dogmatik biri sanıyor, kararlarını verirken dar bir bakış açısından baktığını düşünüyor ve kendisiyle ilgili karar bu önyargıyla veriliyor.
halbuki Tayyip Erdoğan hiç de o denli biri değil. Bir başkanda bulunabilecek en kıymetli vasıflardan sayılması gereken bir özelliğe sahip: Vakti geldiğinde meselelere siyasi açıdan en uygun tahlili bulmak için kendinden fedakarlık edebiliyor…
Şu son birkaç gündür hakkında çıkan yazılara ve muhalif siyasalların açıklamalarına yansıyan ön kabullere bakarsanız, onunla ilgili değerlendirmelerin yanlışlığı hakkındaki bu tespitimin çarpıcı örneklerini görürsünüz.
O tıp değerlendirmelere sebep olan son sonucu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yanlış yapsa bile, kendisine çıkış yolu gösterildiğinde doğruya yönelebileceğini açık bir formda gösteriyor.
Israrla faiz indiriminden kelam etmesi ve bunu iktisat üzerinde baskı aracı olarak kullanma maksadıyla görüşünü ‘nass’ öne sürülen sebebi ile açıklaması tenkit konusuydu. Tenkitlere haklılık veren bir durum da kelam konusuydu: ‘‘Faiz indirilsin’’ ısrarı başladığında 1 doların bu biçimdeki bedeli ile, ortada üç genel müdürünün değişmesiyle lakin gerçekleşen Merkez Bankası’nın o ısrar üzerine aldığı kararların kararında doların kazandığı paha TL’nin harikulade aleyhineydi.
Bir orta 18 TL üzerine çıkan dolar şu sıralarda 12 TL’nin altına indi.
Nasıl oldu bu?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın tanıtımını yaptığı ‘kura bağlı mevduat hesabı’ açıklaması yardımıyla…
Hepimiz o açıklamanın yapıldığı gün TL’nin dolar karşısında an be an kazandığı pahası faltaşı üzere açılmış gözlerle izledik.
Faiz en son indiği yüzde 14 oranında kaldı. Faizin üzerine baskı uygulanıyor ve bu yüzden enflasyon tasarruflarını eritiyor diye TL’den kaçıp yabancı paralara sığınan mevduat sahiplerine, kurda meydana gelebilecek yükselme kadar bir oranın Hazine tarafınca karşılanacağı garantisi verilince insanların halleri değişti.
Değişmiş olması lazım.
Ülkede piyasaların kapalı olduğu ve doların kıymetinin düşmesine yol açan TL’ye dönüşün fakat Londra başta olmak üzere Avrupa borsalarında ve New York’takiler başta olmak üzere ABD bankalarında gerçekleşen alım-satımlarla sağlanabildiği bir dar vakit aralığında oldu bu.
Mucize üzere bir şey.
‘Dış mihraklar’ TL lehinde devrede olmalıydı o gece.
Olana ‘mucize’ özelliği kazandıran imaj o geceden daha sonra da devam etti, ediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca açıklanan yeni sistemin nasıl işleyeceği belirli meçhul ve hangi bankaların bu sistem içerisinde yer alacağı, TL’ye dönmek isteyecek mudilerin yeni hesapları nasıl açabilecekleri çabucak hemen bilinmez iken, doların pahası daha sonraki iki günde de azalmaya devam etti.
Nasıl oldu bu?
‘Mucize’ denilen olgunun rasyonel münasebetlerle belirtildiğı nerede görülmüş?
bir daha de açıklamaya çalışayım.
Bence olanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘bağnaz’ ve ‘dogmatik’ denilmeyi hak etmeyecek kadar tahlilden yana biri oluşunun tesiri büyük.
Kendilerine ‘‘Bize ‘Faizi artırın’ haricinde bir formül üretin, dinlemeye hazırız’’ açık yürekliliğiyle yaklaşan devlet yetkilisine, görüşleri alınmak üzere çağrılan ülkemizin öndegelen bankalarının yöneticilerinin, ‘‘Kur garantisine bağlayın, millet parasını dolardan TL’ye çevirir’’ aklını verdikleri söyleniyor ki, bu söylenti yanlışsız olabilir.
Edward de Bono isimli, ‘lateral niyet tarzı’ ismiyle geliştirip yıllar uzunluğu çeşitli kitaplar ve düzenlediği kurslarla o şekli yaygınlaştırma çabası veren Malta’da yerleşik bir psikologu hatırlattı bana bu yaklaşım.
‘Lateral düşünce’ örneği çünkü…
De Bono’nun bir epeyce yapıtı lisanımıza de çevrilmiştir.
Psikologun ‘sorunların tahlilinde farklı fikir tarzı’ diye çevirebileceğimiz yaklaşımını anlatmak için kullandığı örnek Süleyman Peygamber’e atfedilen iki annenin sahip çıktığı bebekle ilgili sıkıntıdır.
İki bayan da bebeğin annesi olduğu savındadır ve bebeğin kendisine verilmesini ister.
Süleyman Peygamber bayanları dinledikten daha sonra bebeğin ortasından iki modüle bölünüp her bayana birer modülünün verilmesine hükmeder.
Gerçek anne ‘‘Aman, sakın ha’’ diye bu karara karşı çıkar ve savından vazgeçerken, düzmece annenin sesini çıkarmadığı görülür.
Çocuğun gerçek annesinin kim olduğu bu yolla ortaya çıkar.
Geçen hafta sonu ‘kura bağlı mevduat garantisi’ sistemini yeni bakan Nureddin Nebati’ye kendileriyle görüştüğü banka genel müdürleri tavsiye ettiyse evvel onları tebrik etmek gerekir.
Sorunu Süleyman Peygamber sistemiyle tahlile kavuşturdukları için…
Olağan, onlardan gelen bu tahlil teklifini ‘‘Bu yolla faiz artmamış oluyor’’ diye takdim etme muvaffakiyetinin sahibi olan yeni atanmış Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’yi de övgüde ihmal etmemek koşul.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tarihi açıklamayı yaptığı andan başlayarak şimdiye kadar çerçevesi ve nasıl işleyeceği tam bilinmediği biçimde TL’nin pahasının daima artması mucizesinin mimarı da yeni bakan olmalı.
Merkez Bankası datalarına bakarak o ortada 7 milyar dolar kadar bir meblağın rezervlerde azaldığını keşfedenler bunu tenkit konusu yapıyorlar; lakin o kadar az bir meblağla bu kadar büyük bir sonuç alınması bence övgüyü hak ediyor.
Sonuca bakalım; pazartesi akşamı 1 dolar 18 TL idi, bugün 1 dolar 13 TL’nin altında.
Evet, yılın başında 1 dolar 8 TL bile değildi, lakin onu artık hatırlatmanın vakti değil.
Biz şimdiye bakalım.
‘‘Kur garantisi yüzünden mevduat sahiplerine ödenmesi gerekecek ek getiri oranı Hazine’den nasıl karşılanacak?’’ üzere sorularla yarını da fazla sorgulamayalım.
Artık bu başarıyı sağlayan, vakti geldiğinde, kuru Hazine’ye rastgele bir yük getirmeyecek oranda tutma hünerini de gösterecektir.
Onun da bir yolu nasıl olsa bulunur.
Temel bağnaz ve dogmatik olanlar kimmiş, hepimiz bu süreçte gördük.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Pek çoğumuz Tayyip Erdoğan’ı bağnaz ve dogmatik biri sanıyor, kararlarını verirken dar bir bakış açısından baktığını düşünüyor ve kendisiyle ilgili karar bu önyargıyla veriliyor.
halbuki Tayyip Erdoğan hiç de o denli biri değil. Bir başkanda bulunabilecek en kıymetli vasıflardan sayılması gereken bir özelliğe sahip: Vakti geldiğinde meselelere siyasi açıdan en uygun tahlili bulmak için kendinden fedakarlık edebiliyor…
Şu son birkaç gündür hakkında çıkan yazılara ve muhalif siyasalların açıklamalarına yansıyan ön kabullere bakarsanız, onunla ilgili değerlendirmelerin yanlışlığı hakkındaki bu tespitimin çarpıcı örneklerini görürsünüz.
O tıp değerlendirmelere sebep olan son sonucu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yanlış yapsa bile, kendisine çıkış yolu gösterildiğinde doğruya yönelebileceğini açık bir formda gösteriyor.
Israrla faiz indiriminden kelam etmesi ve bunu iktisat üzerinde baskı aracı olarak kullanma maksadıyla görüşünü ‘nass’ öne sürülen sebebi ile açıklaması tenkit konusuydu. Tenkitlere haklılık veren bir durum da kelam konusuydu: ‘‘Faiz indirilsin’’ ısrarı başladığında 1 doların bu biçimdeki bedeli ile, ortada üç genel müdürünün değişmesiyle lakin gerçekleşen Merkez Bankası’nın o ısrar üzerine aldığı kararların kararında doların kazandığı paha TL’nin harikulade aleyhineydi.
Bir orta 18 TL üzerine çıkan dolar şu sıralarda 12 TL’nin altına indi.
Nasıl oldu bu?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın tanıtımını yaptığı ‘kura bağlı mevduat hesabı’ açıklaması yardımıyla…
Hepimiz o açıklamanın yapıldığı gün TL’nin dolar karşısında an be an kazandığı pahası faltaşı üzere açılmış gözlerle izledik.
Faiz en son indiği yüzde 14 oranında kaldı. Faizin üzerine baskı uygulanıyor ve bu yüzden enflasyon tasarruflarını eritiyor diye TL’den kaçıp yabancı paralara sığınan mevduat sahiplerine, kurda meydana gelebilecek yükselme kadar bir oranın Hazine tarafınca karşılanacağı garantisi verilince insanların halleri değişti.
Değişmiş olması lazım.
Ülkede piyasaların kapalı olduğu ve doların kıymetinin düşmesine yol açan TL’ye dönüşün fakat Londra başta olmak üzere Avrupa borsalarında ve New York’takiler başta olmak üzere ABD bankalarında gerçekleşen alım-satımlarla sağlanabildiği bir dar vakit aralığında oldu bu.
Mucize üzere bir şey.
‘Dış mihraklar’ TL lehinde devrede olmalıydı o gece.
Olana ‘mucize’ özelliği kazandıran imaj o geceden daha sonra da devam etti, ediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca açıklanan yeni sistemin nasıl işleyeceği belirli meçhul ve hangi bankaların bu sistem içerisinde yer alacağı, TL’ye dönmek isteyecek mudilerin yeni hesapları nasıl açabilecekleri çabucak hemen bilinmez iken, doların pahası daha sonraki iki günde de azalmaya devam etti.
Nasıl oldu bu?
‘Mucize’ denilen olgunun rasyonel münasebetlerle belirtildiğı nerede görülmüş?
bir daha de açıklamaya çalışayım.
Bence olanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘bağnaz’ ve ‘dogmatik’ denilmeyi hak etmeyecek kadar tahlilden yana biri oluşunun tesiri büyük.
Kendilerine ‘‘Bize ‘Faizi artırın’ haricinde bir formül üretin, dinlemeye hazırız’’ açık yürekliliğiyle yaklaşan devlet yetkilisine, görüşleri alınmak üzere çağrılan ülkemizin öndegelen bankalarının yöneticilerinin, ‘‘Kur garantisine bağlayın, millet parasını dolardan TL’ye çevirir’’ aklını verdikleri söyleniyor ki, bu söylenti yanlışsız olabilir.
Edward de Bono isimli, ‘lateral niyet tarzı’ ismiyle geliştirip yıllar uzunluğu çeşitli kitaplar ve düzenlediği kurslarla o şekli yaygınlaştırma çabası veren Malta’da yerleşik bir psikologu hatırlattı bana bu yaklaşım.
‘Lateral düşünce’ örneği çünkü…
De Bono’nun bir epeyce yapıtı lisanımıza de çevrilmiştir.
Psikologun ‘sorunların tahlilinde farklı fikir tarzı’ diye çevirebileceğimiz yaklaşımını anlatmak için kullandığı örnek Süleyman Peygamber’e atfedilen iki annenin sahip çıktığı bebekle ilgili sıkıntıdır.
İki bayan da bebeğin annesi olduğu savındadır ve bebeğin kendisine verilmesini ister.
Süleyman Peygamber bayanları dinledikten daha sonra bebeğin ortasından iki modüle bölünüp her bayana birer modülünün verilmesine hükmeder.
Gerçek anne ‘‘Aman, sakın ha’’ diye bu karara karşı çıkar ve savından vazgeçerken, düzmece annenin sesini çıkarmadığı görülür.
Çocuğun gerçek annesinin kim olduğu bu yolla ortaya çıkar.
Geçen hafta sonu ‘kura bağlı mevduat garantisi’ sistemini yeni bakan Nureddin Nebati’ye kendileriyle görüştüğü banka genel müdürleri tavsiye ettiyse evvel onları tebrik etmek gerekir.
Sorunu Süleyman Peygamber sistemiyle tahlile kavuşturdukları için…
Olağan, onlardan gelen bu tahlil teklifini ‘‘Bu yolla faiz artmamış oluyor’’ diye takdim etme muvaffakiyetinin sahibi olan yeni atanmış Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’yi de övgüde ihmal etmemek koşul.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tarihi açıklamayı yaptığı andan başlayarak şimdiye kadar çerçevesi ve nasıl işleyeceği tam bilinmediği biçimde TL’nin pahasının daima artması mucizesinin mimarı da yeni bakan olmalı.
Merkez Bankası datalarına bakarak o ortada 7 milyar dolar kadar bir meblağın rezervlerde azaldığını keşfedenler bunu tenkit konusu yapıyorlar; lakin o kadar az bir meblağla bu kadar büyük bir sonuç alınması bence övgüyü hak ediyor.
Sonuca bakalım; pazartesi akşamı 1 dolar 18 TL idi, bugün 1 dolar 13 TL’nin altında.
Evet, yılın başında 1 dolar 8 TL bile değildi, lakin onu artık hatırlatmanın vakti değil.
Biz şimdiye bakalım.
‘‘Kur garantisi yüzünden mevduat sahiplerine ödenmesi gerekecek ek getiri oranı Hazine’den nasıl karşılanacak?’’ üzere sorularla yarını da fazla sorgulamayalım.
Artık bu başarıyı sağlayan, vakti geldiğinde, kuru Hazine’ye rastgele bir yük getirmeyecek oranda tutma hünerini de gösterecektir.
Onun da bir yolu nasıl olsa bulunur.
Temel bağnaz ve dogmatik olanlar kimmiş, hepimiz bu süreçte gördük.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.