Fehmi Koru*
Pekala artık ne olacak?
Kısa müddet içerisinde birbirinden farklı tam üç ekonomik model denendi ülkemizde. ‘Kur muhafazalı TL modeli’ ismini taşıyan sonuncu denemenin gayesi, tasarruflarını TL haricindeki finansal araçlarda pahalandıran bireylerin dövizde yatan paralarını ve altınlarını bozdurup yeni modele göre açılacak hesaplara yatırmalarını sağlamaktı.
Bu amaca kısa müddette ulaşılabilmesi için, TL’nin dolar karşısında akıl almaz bir oranda bedel kaybetmesi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kameralar karşısına geçtiği akşam saatlerinde yeni modeli açıklaması ve bunun akabinde da TL’nin kaybettiği orandan daha fazla bedel kazanması gerekiyordu.
Motamot bu biçimde oldu.
TL bir günde yüzde 30 kayba uğrayıp ‘1 dolar = 18 TL’ üzere korkutucu bir kıymet kaybına uğradıktan daha sonra gece yarısı ‘1 dolar = 10 TL’ yüksekliğine kavuştu.
Ama beş gün daha sonra tablo bir daha değişti. Cuma günü piyasalar kapandığında dolar 14 TL’ye yaklaşmıştı.
Yabancı paralarda yatan tasarruflar ve yastık altındaki altınlardan yeni modele göre açılacak TL hesaplarına geçiş hudutlu kaldı.
bir epey iktisat uzmanı “İktidar cephesinin elinde ‘model’ ismini verebileceği denenebilecek öbür formül kalmadı” görüşünde.
Kendim bu konularda tezli görüşler açıklayabilecek donanımda değilim; bu sebeple uzmanlarla konuşuyor, alternatif medyayı kullanan ekonomistlere kulak veriyorum.
Atilla Yeşilada’nın söylemiş oldukleri bana makul geliyor.
O son programlarında “Hükümetin elinde son bir formül var” diyor.
söylemiş olduğine bakılırsa, kura dayalı hesapların ilgi görmemesinin niçini enflasyon. Yani hayat pahalılığı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın fazla gecikmeden yeni bir millete sesleniş konuşması yapabileceğini ve bu kez ‘enflasyon muhafazalı TL’ formülüne uygun yeni bir modeli tanıtabileceğini söylüyor bir müddetdir Atilla Yeşilada.
Olur mu, olur.
Kendisine yeni sistemi tanıtıcı konuşmalar yapma bakılırsavi verildiği çabucak her TV kanalına çıkarak görüş açıklamasından belirli olan Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Göksel Aşan, dün, Japon Nikkei Asia gazetesine, “Hazine ve Maliye Bakanlığı enflasyona endeksli yeni enstrümanlar üzerinde çalışıyor” bilgisini vermiş…
Enflasyona dayanaklı enstrüman… Bingo… Atilla Yeşilada’nın beklediği bu…
Lakin bir daha de bir sorun var.
Yeni enstrüman ile açılacak hesaplar ile kur muhafazalı TL hesaplarında bir ay içerisinde 150 milyar TL toplanmasını, dövizde yatan paralardan da 5 milyar doların TL’ye döndürülmesini beklediğini söylemiş Prof. Aşan…
Sorun matematikte.
Matematiğe göre durum şöyleki oluyor: 150 milyar TL son kurdan 12 milyar dolar tutuyor. Buna 5 milyar dolar daha eklediğimizde, bir ay daha sonra dövizden TL’ye geçecek dolar ölçüsü toplamının 12+5 = 17 milyar dolar olması bekleniyor demektir.
Son on gün içerisinde TL kıymet kaybetmesin diye 9-10 milyar doların piyasaya sürüldüğü söyleniyor…
Pekala bankalarda dövizde yatan para ne kadar?
Geçen yılın son gününe ilişkin (31 Aralık 2021) şu haberi birlikte okuyalım:
“Kur muhafazalı Türk Lirası mevduat hesaplarının belirtildiğı ve doların 18’den 11 liraya indiği geçen haftanın birinci dataları belirtildi. TCMB’nin Haftalık Para ve Banka İstatistiklerine bakılırsa parite tesiri dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre DTH’lar 17-24 Aralık haftasında(DTH) 1 milyar 458 milyon dolar arttı. Dövizde tarihi hareketlerin yaşandığı haftada bu biçimdece DTH’lar toplamı 265 milyar 603 milyon dolara çıktı.”
Dövizde yatan 265 milyar dolar; son açıklanan ‘kur muhafazalı TL modeli’ ile yakın vakitte açıklanacağını Cumhurbaşkanlığı kaynağından öğrendiğimiz ‘enflasyon muhafazalı TL modeli’ için açılmış hesaplarda bir ay daha sonra toplanması umulan TL’nin karşılığı olan doların toplamı 17 milyar dolar…
265 milyar dolardan 17 milyar doları çıkardığımızda bir ay daha sonra Türk bankalarında açılmış yabancı para hesaplarında varlığını sürdürecek tasarrufların toplamı 248 milyar dolar oluyor…
Yazımın en başında sorduğum soruyu yinelayayım:
Pekala artık ne olacak?
Bugün hükümet emekliler ile kamu çalışanlarının maaşlarına uygun gördüğü artırım ölçülerini ilan edecek. Minimum fiyata yüzde 50 artırım yapılmıştı, emekliler ve memurlar da kendilerine o oranda bir artırım yapılmasını bekliyorlar.
Bir minimum fiyatlı bugün kameralara “İlan ettikleri yeni artırımlardan vazgeçsinler, bize yapılan artırımı geri alabilirler” diyordu.
Emekliler ve memurlar da maaşları ne kadar artarsa artsın günlük hayatlarını etkileyen artırımlardan daha sonra şad olmayacaklardır.
Atilla Yeşilada iktidara ‘erken seçim’ tavsiyesinde bulunuyor. bu biçimdece iktidar cephesi kazanırsa Cumhurbaşkanı inanç tazelemiş olur, kaybederse problemlerin üstesinden gelmek muhalefetin üstüne kalır görüşünde.
Demokrasilerde deva tükenmiyor.
Herkes seçim tarihinin erkene alınmasını MHP’den ve önderi Devlet Bahçeli’den bekliyor; ben ise erken seçim sürprizini, kendisini siyaseten zayıflatan süreci “Gel birliktece sistemi değiştirelim” teklifiyle başlatan MHP başkanına, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapmasını bekliyorum.
Metropoll‘ün son kamuoyu araştırmasında, bugün seçim olsa, MHP’nin oyu, kararsızlar dağıtıldıktan daha sonra yüzde 7’yi bulmuyor…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Pekala artık ne olacak?
Kısa müddet içerisinde birbirinden farklı tam üç ekonomik model denendi ülkemizde. ‘Kur muhafazalı TL modeli’ ismini taşıyan sonuncu denemenin gayesi, tasarruflarını TL haricindeki finansal araçlarda pahalandıran bireylerin dövizde yatan paralarını ve altınlarını bozdurup yeni modele göre açılacak hesaplara yatırmalarını sağlamaktı.
Bu amaca kısa müddette ulaşılabilmesi için, TL’nin dolar karşısında akıl almaz bir oranda bedel kaybetmesi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kameralar karşısına geçtiği akşam saatlerinde yeni modeli açıklaması ve bunun akabinde da TL’nin kaybettiği orandan daha fazla bedel kazanması gerekiyordu.
Motamot bu biçimde oldu.
TL bir günde yüzde 30 kayba uğrayıp ‘1 dolar = 18 TL’ üzere korkutucu bir kıymet kaybına uğradıktan daha sonra gece yarısı ‘1 dolar = 10 TL’ yüksekliğine kavuştu.
Ama beş gün daha sonra tablo bir daha değişti. Cuma günü piyasalar kapandığında dolar 14 TL’ye yaklaşmıştı.
Yabancı paralarda yatan tasarruflar ve yastık altındaki altınlardan yeni modele göre açılacak TL hesaplarına geçiş hudutlu kaldı.
bir epey iktisat uzmanı “İktidar cephesinin elinde ‘model’ ismini verebileceği denenebilecek öbür formül kalmadı” görüşünde.
Kendim bu konularda tezli görüşler açıklayabilecek donanımda değilim; bu sebeple uzmanlarla konuşuyor, alternatif medyayı kullanan ekonomistlere kulak veriyorum.
Atilla Yeşilada’nın söylemiş oldukleri bana makul geliyor.
O son programlarında “Hükümetin elinde son bir formül var” diyor.
söylemiş olduğine bakılırsa, kura dayalı hesapların ilgi görmemesinin niçini enflasyon. Yani hayat pahalılığı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın fazla gecikmeden yeni bir millete sesleniş konuşması yapabileceğini ve bu kez ‘enflasyon muhafazalı TL’ formülüne uygun yeni bir modeli tanıtabileceğini söylüyor bir müddetdir Atilla Yeşilada.
Olur mu, olur.
Kendisine yeni sistemi tanıtıcı konuşmalar yapma bakılırsavi verildiği çabucak her TV kanalına çıkarak görüş açıklamasından belirli olan Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Göksel Aşan, dün, Japon Nikkei Asia gazetesine, “Hazine ve Maliye Bakanlığı enflasyona endeksli yeni enstrümanlar üzerinde çalışıyor” bilgisini vermiş…
Enflasyona dayanaklı enstrüman… Bingo… Atilla Yeşilada’nın beklediği bu…
Lakin bir daha de bir sorun var.
Yeni enstrüman ile açılacak hesaplar ile kur muhafazalı TL hesaplarında bir ay içerisinde 150 milyar TL toplanmasını, dövizde yatan paralardan da 5 milyar doların TL’ye döndürülmesini beklediğini söylemiş Prof. Aşan…
Sorun matematikte.
Matematiğe göre durum şöyleki oluyor: 150 milyar TL son kurdan 12 milyar dolar tutuyor. Buna 5 milyar dolar daha eklediğimizde, bir ay daha sonra dövizden TL’ye geçecek dolar ölçüsü toplamının 12+5 = 17 milyar dolar olması bekleniyor demektir.
Son on gün içerisinde TL kıymet kaybetmesin diye 9-10 milyar doların piyasaya sürüldüğü söyleniyor…
Pekala bankalarda dövizde yatan para ne kadar?
Geçen yılın son gününe ilişkin (31 Aralık 2021) şu haberi birlikte okuyalım:
“Kur muhafazalı Türk Lirası mevduat hesaplarının belirtildiğı ve doların 18’den 11 liraya indiği geçen haftanın birinci dataları belirtildi. TCMB’nin Haftalık Para ve Banka İstatistiklerine bakılırsa parite tesiri dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre DTH’lar 17-24 Aralık haftasında(DTH) 1 milyar 458 milyon dolar arttı. Dövizde tarihi hareketlerin yaşandığı haftada bu biçimdece DTH’lar toplamı 265 milyar 603 milyon dolara çıktı.”
Dövizde yatan 265 milyar dolar; son açıklanan ‘kur muhafazalı TL modeli’ ile yakın vakitte açıklanacağını Cumhurbaşkanlığı kaynağından öğrendiğimiz ‘enflasyon muhafazalı TL modeli’ için açılmış hesaplarda bir ay daha sonra toplanması umulan TL’nin karşılığı olan doların toplamı 17 milyar dolar…
265 milyar dolardan 17 milyar doları çıkardığımızda bir ay daha sonra Türk bankalarında açılmış yabancı para hesaplarında varlığını sürdürecek tasarrufların toplamı 248 milyar dolar oluyor…
Yazımın en başında sorduğum soruyu yinelayayım:
Pekala artık ne olacak?
Bugün hükümet emekliler ile kamu çalışanlarının maaşlarına uygun gördüğü artırım ölçülerini ilan edecek. Minimum fiyata yüzde 50 artırım yapılmıştı, emekliler ve memurlar da kendilerine o oranda bir artırım yapılmasını bekliyorlar.
Bir minimum fiyatlı bugün kameralara “İlan ettikleri yeni artırımlardan vazgeçsinler, bize yapılan artırımı geri alabilirler” diyordu.
Emekliler ve memurlar da maaşları ne kadar artarsa artsın günlük hayatlarını etkileyen artırımlardan daha sonra şad olmayacaklardır.
Atilla Yeşilada iktidara ‘erken seçim’ tavsiyesinde bulunuyor. bu biçimdece iktidar cephesi kazanırsa Cumhurbaşkanı inanç tazelemiş olur, kaybederse problemlerin üstesinden gelmek muhalefetin üstüne kalır görüşünde.
Demokrasilerde deva tükenmiyor.
Herkes seçim tarihinin erkene alınmasını MHP’den ve önderi Devlet Bahçeli’den bekliyor; ben ise erken seçim sürprizini, kendisini siyaseten zayıflatan süreci “Gel birliktece sistemi değiştirelim” teklifiyle başlatan MHP başkanına, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapmasını bekliyorum.
Metropoll‘ün son kamuoyu araştırmasında, bugün seçim olsa, MHP’nin oyu, kararsızlar dağıtıldıktan daha sonra yüzde 7’yi bulmuyor…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.