Fehmi Koru*
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan New York’ta her yıl eylül ayında yapılan BM genel konsey toplantısına biraz da konut sahibi ABD lideri Joe Biden’la görüşmek umuduyla gitti, ancak beklenen gerçekleşmedi.
Dönüş yolunda yaptığı açıklamalar hayal kırıklığını yansıtıyordu.
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin başarısızlık hanesine yazıldı o seyahat.
En son Rusya devlet lideri Vladimir Putin’le Soçi’de bir ortaya geldi Cumhurbaşkanı Erdoğan. Oradayken ve döndükten daha sonra verdiği iletiler iki ülke içindeki alakaların farklı bir boyuta geçtiğini ortaya koyuyor. Rusya’dan yeni bir S-400 alımı ve iki nükleer santral daha imalini müjde olarak sundu Cumhurbaşkanı Erdoğan; buna karşılık Suriye ve Libya’da Rusya yüzünden yaşanan sorunlarda bir anlayışın gerçekleşmediği belirli oldu.
Rusya gezisi de Adalet ve Kalkınma Partisi açısından başarılı geçmiş sayılmaz.
Gerçekten, bakılırsav tariflerini “AK Parti’nin her yaptığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın her dediğini beğenip savunmak” olarak bilen köşe muharrirleri ve TV yorumcuları her iki seyahat daha sonrasında -herbiçimde ne deyip ne yazacaklarını bilemedikleri için olacak- fazla övücü sözler kullanamadılar.
Benim dikkatimi, muhalif kalemler ile tarafsız kalmaya çalışan yorumcuların ABD ve Rusya ile Türkiye münasebetlerinin berbata gitmesine verdikleri reaksiyon çekti.
Sevindiler.
halbuki ortada sevinilecek bir durum yok.
Aramız hiç âlâ olmadı ki…
Evvel Rusya ilgileriyle ilgili birkaç paragraf.
Putin’in kendisindilk evvelkilerden farklı olduğu söylenemez.
Ortada zoraki mutabakatlar bulunmasına karşın Rusya, AK Parti dış siyasetinin en değerli deneme taşı olan Suriye’de Türkiye’nin varlığına karşı. Rusların Türk mevzilerine taarruzları yüzünden şehitler veriliyor. Türkiye’nin ABD’ye karşı en önemli eleştirisi olan PYD/YPG dayanağı konusunda Rusya da emsal bir tutum sergiliyor.
Ne vakit sorun yaşansa, sözgelimi Ukrayna toprağı olan Kırım’ın Rusya tarafınca işgalini kabul etmediğini açıklasa Türkiye, PYD/YPG önder takımı Moskova’da ağırlanıyor.
PYD/YPG’nin -ve PKK’nın da- Rusya’da temsilcilikleri var.
Şam’da Beşşar Esad’ın kalmaya devam ettiği bir Suriye istiyor Rusya.
bu biçimde bir ülkeyle AK Parti idaresi içinde ‘iyi bağ kurmak’ nasıl mümkün olabilir?
Gerçekten 2,5 milyar dolara S-400 alınmasıyla başlayan süreç Türk-Amerikan ilgilerinin bozulmasına yarayan dikenli hususlar içinde bir numaraya oturmuş bulunuyor. Alınan füze savunma sisteminin kullanılmaması Putin’i fazla rahatsız etmiyor. S-400 satışının Rusya açısından temel gayesi, Türkiye’nin neredeyse Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren izlediği temel dış siyaset tercihlerini sarsmak zira.
İkinci bir S-400’ü Türkiye’ye para almadan bile verebilir Putin.
ABD ile ilgileri bozulmuş bir Türkiye Putin’in oyun alanını genişletiyor. bir hayli bahiste anlayış bekleyen, Rusya ve Libya’da hiç değilse koordineli bir siyaset arayışı içerisinde olmayı sağlamak ve Rusya’nın Türk eserleri ithaline çıkardığı kuvvetliklerle doğalgaz fiyatı ile ödemelerinde kolaylık görmek isteyen AK Parti’yi ve başkanı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı dinlemeye bile hazır olmayan biri Putin.
Yalancı sonbahar ve daha sonrası
Husus ABD-Türkiye ilgileri bakımından da az çetrefil değil.
Türkiye Washington’da ülkesi siyasetlerini tek başına belirlediğini düşündüğü Donald Trump kelam sahibi iken bağlantılar konusunda bir yalancı sonbahar yaşadı. halbuki kendisindilk evvelki liderlerin hiç birinin aklından bile geçirmediği olaylar Trump devrinde karşımıza çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hitaben yazdığı mektup yenilir yutulur çeşitten değildi. Parasını ödediği ve ticari ortağı da olduğu biçimde F-35’lerin Türkiye’ye verilmemesi Trump periyodu sonucudır. Hala tesirini hissettiren ambargolar da o denli. İki ülke içindeki ticaretin hacmi için konulan çıtaya o devirde yaklaşılamadı bile.
Cumhurbaşkanı Erdoğan “İyi geçindim, ilgilerimiz iyiydi” dediği George W. Bush ve Barack Obama ile de meseleler hayatıştı; lakin onlar Amerika’nın klâsik Türkiye siyasetleri çerçevesinde münasebetlerin bozulması noktasına varmadan meseleleri geçiştirmeyi bilebildiler. Türkiye Bush ve Obama periyotlarında ABD için ‘stratejik ortak’ olmayı sürdürdü.
Artık Türkiye’den yalnızca “NATO müttefikimiz” diye kelam ediliyorsa, bu, Trump devri siyasetlerinin kararıdur. Trump Türkiye’yi NATO içerisinde bile yalnız bırakabildi.
Joe Biden başkanlıkta niye Türkiye’yi önemsemeyen bir hal sergiliyor?
niye Türkiye her liderin birinci aradığı birkaç ülkeden biriyken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı araması için aylar geçmesi gerekti?
Ve niye o birinci aramanın maksadı, sonraki gün yayımlanacak açıklamasında 1915 olaylarından “soykırım” olarak kelam edeceğini haber vermek içindi?
niye uzun vakittir birinci kez 24 Nisan’da “soykırım” sözcüğünü kullandı?
Birinci yüz yüze görüşmenin yapıldığı Brüksel’deki buluşmadan daha sonra yumuşama iletileri verme gereksinimi niye duyulmadı?
Geçtiğimiz ay yapılan BM toplantısı vesilesiyle ABD’ye gelmiş olan Irak devlet lideri, Avustralya ve İngiltere başbakanları üzere Türkiye Cumhurbaşkanı ile de görüşebilirdi, niye görüşmedi?
Bu sorular daha da uzatılabilir.
Türkiye’nin ABD ve Rusya ile alakalarının ‘iyi olmaması’ sevinilecek bir durum değildir. ABD ile ilgilerin berbat olması Rusya’nın ikili bağlantılarda elini güçlendiriyor; Rusya’nın eli kuvvetliyken kurulan Rusya-Türkiye denklemi ABD ile bağlantıların daha da berbata gitmesi kararınu doğuruyor. Daha da berbata giden ABD-Türkiye ilgileri ise Türkiye’yi Rusya karşısında istediği sonuçları alamaz ve ödünler verir hale getiriyor.
Her şeydilk evvel bu kısır döngüyü kırmaya katkıda bulunmak gerekiyor.
Alakalar bozuk diye sevinmek yerine…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan New York’ta her yıl eylül ayında yapılan BM genel konsey toplantısına biraz da konut sahibi ABD lideri Joe Biden’la görüşmek umuduyla gitti, ancak beklenen gerçekleşmedi.
Dönüş yolunda yaptığı açıklamalar hayal kırıklığını yansıtıyordu.
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin başarısızlık hanesine yazıldı o seyahat.
En son Rusya devlet lideri Vladimir Putin’le Soçi’de bir ortaya geldi Cumhurbaşkanı Erdoğan. Oradayken ve döndükten daha sonra verdiği iletiler iki ülke içindeki alakaların farklı bir boyuta geçtiğini ortaya koyuyor. Rusya’dan yeni bir S-400 alımı ve iki nükleer santral daha imalini müjde olarak sundu Cumhurbaşkanı Erdoğan; buna karşılık Suriye ve Libya’da Rusya yüzünden yaşanan sorunlarda bir anlayışın gerçekleşmediği belirli oldu.
Rusya gezisi de Adalet ve Kalkınma Partisi açısından başarılı geçmiş sayılmaz.
Gerçekten, bakılırsav tariflerini “AK Parti’nin her yaptığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın her dediğini beğenip savunmak” olarak bilen köşe muharrirleri ve TV yorumcuları her iki seyahat daha sonrasında -herbiçimde ne deyip ne yazacaklarını bilemedikleri için olacak- fazla övücü sözler kullanamadılar.
Benim dikkatimi, muhalif kalemler ile tarafsız kalmaya çalışan yorumcuların ABD ve Rusya ile Türkiye münasebetlerinin berbata gitmesine verdikleri reaksiyon çekti.
Sevindiler.
halbuki ortada sevinilecek bir durum yok.
Aramız hiç âlâ olmadı ki…
Evvel Rusya ilgileriyle ilgili birkaç paragraf.
Putin’in kendisindilk evvelkilerden farklı olduğu söylenemez.
Ortada zoraki mutabakatlar bulunmasına karşın Rusya, AK Parti dış siyasetinin en değerli deneme taşı olan Suriye’de Türkiye’nin varlığına karşı. Rusların Türk mevzilerine taarruzları yüzünden şehitler veriliyor. Türkiye’nin ABD’ye karşı en önemli eleştirisi olan PYD/YPG dayanağı konusunda Rusya da emsal bir tutum sergiliyor.
Ne vakit sorun yaşansa, sözgelimi Ukrayna toprağı olan Kırım’ın Rusya tarafınca işgalini kabul etmediğini açıklasa Türkiye, PYD/YPG önder takımı Moskova’da ağırlanıyor.
PYD/YPG’nin -ve PKK’nın da- Rusya’da temsilcilikleri var.
Şam’da Beşşar Esad’ın kalmaya devam ettiği bir Suriye istiyor Rusya.
bu biçimde bir ülkeyle AK Parti idaresi içinde ‘iyi bağ kurmak’ nasıl mümkün olabilir?
Gerçekten 2,5 milyar dolara S-400 alınmasıyla başlayan süreç Türk-Amerikan ilgilerinin bozulmasına yarayan dikenli hususlar içinde bir numaraya oturmuş bulunuyor. Alınan füze savunma sisteminin kullanılmaması Putin’i fazla rahatsız etmiyor. S-400 satışının Rusya açısından temel gayesi, Türkiye’nin neredeyse Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren izlediği temel dış siyaset tercihlerini sarsmak zira.
İkinci bir S-400’ü Türkiye’ye para almadan bile verebilir Putin.
ABD ile ilgileri bozulmuş bir Türkiye Putin’in oyun alanını genişletiyor. bir hayli bahiste anlayış bekleyen, Rusya ve Libya’da hiç değilse koordineli bir siyaset arayışı içerisinde olmayı sağlamak ve Rusya’nın Türk eserleri ithaline çıkardığı kuvvetliklerle doğalgaz fiyatı ile ödemelerinde kolaylık görmek isteyen AK Parti’yi ve başkanı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı dinlemeye bile hazır olmayan biri Putin.
Yalancı sonbahar ve daha sonrası
Husus ABD-Türkiye ilgileri bakımından da az çetrefil değil.
Türkiye Washington’da ülkesi siyasetlerini tek başına belirlediğini düşündüğü Donald Trump kelam sahibi iken bağlantılar konusunda bir yalancı sonbahar yaşadı. halbuki kendisindilk evvelki liderlerin hiç birinin aklından bile geçirmediği olaylar Trump devrinde karşımıza çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hitaben yazdığı mektup yenilir yutulur çeşitten değildi. Parasını ödediği ve ticari ortağı da olduğu biçimde F-35’lerin Türkiye’ye verilmemesi Trump periyodu sonucudır. Hala tesirini hissettiren ambargolar da o denli. İki ülke içindeki ticaretin hacmi için konulan çıtaya o devirde yaklaşılamadı bile.
Cumhurbaşkanı Erdoğan “İyi geçindim, ilgilerimiz iyiydi” dediği George W. Bush ve Barack Obama ile de meseleler hayatıştı; lakin onlar Amerika’nın klâsik Türkiye siyasetleri çerçevesinde münasebetlerin bozulması noktasına varmadan meseleleri geçiştirmeyi bilebildiler. Türkiye Bush ve Obama periyotlarında ABD için ‘stratejik ortak’ olmayı sürdürdü.
Artık Türkiye’den yalnızca “NATO müttefikimiz” diye kelam ediliyorsa, bu, Trump devri siyasetlerinin kararıdur. Trump Türkiye’yi NATO içerisinde bile yalnız bırakabildi.
Joe Biden başkanlıkta niye Türkiye’yi önemsemeyen bir hal sergiliyor?
niye Türkiye her liderin birinci aradığı birkaç ülkeden biriyken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı araması için aylar geçmesi gerekti?
Ve niye o birinci aramanın maksadı, sonraki gün yayımlanacak açıklamasında 1915 olaylarından “soykırım” olarak kelam edeceğini haber vermek içindi?
niye uzun vakittir birinci kez 24 Nisan’da “soykırım” sözcüğünü kullandı?
Birinci yüz yüze görüşmenin yapıldığı Brüksel’deki buluşmadan daha sonra yumuşama iletileri verme gereksinimi niye duyulmadı?
Geçtiğimiz ay yapılan BM toplantısı vesilesiyle ABD’ye gelmiş olan Irak devlet lideri, Avustralya ve İngiltere başbakanları üzere Türkiye Cumhurbaşkanı ile de görüşebilirdi, niye görüşmedi?
Bu sorular daha da uzatılabilir.
Türkiye’nin ABD ve Rusya ile alakalarının ‘iyi olmaması’ sevinilecek bir durum değildir. ABD ile ilgilerin berbat olması Rusya’nın ikili bağlantılarda elini güçlendiriyor; Rusya’nın eli kuvvetliyken kurulan Rusya-Türkiye denklemi ABD ile bağlantıların daha da berbata gitmesi kararınu doğuruyor. Daha da berbata giden ABD-Türkiye ilgileri ise Türkiye’yi Rusya karşısında istediği sonuçları alamaz ve ödünler verir hale getiriyor.
Her şeydilk evvel bu kısır döngüyü kırmaya katkıda bulunmak gerekiyor.
Alakalar bozuk diye sevinmek yerine…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.