JoKeR
Active member
ARİF AY
Üç yıl evvel ebediyete yolcu ettiğimiz Kâmil Aydoğan’ın bütün şiirleri Ali Karaçalı’nın çabalarıyla Hüzün Saati (Hece Yayınlar, 2021) ismiyle kitaplaştı. Kitabın oluşmasında Kâmil Aydoğan’ın kızı Ayşe Hicret Karakaya’nın arşiv taramalarından son okumaya kadar büyük emeği olduğunu da belirtelim.
Kâmil Aydoğan’ın şiirlerini okurken geçmişe seyahat yapmış üzere oldum adeta. Bu seyahatin olağan olarak bir fazlaca durağı var: Birinci durak, şairin çocukluğunun geçtiği Kertmen Köyü ve erken yaşta yitirilen anne hasreti. İkinci durak, Andırın ve Nedim Ali Zengin’le tanışmaları. Bu tanışmanın büyük bir dostluğa, yol arkadaşlığına dönüşmesi, İkindi Yazıları’nın ortaya çıkışı ve edebiyat dünyamızda müstesna bir yer edinmesi. Üçüncü durak Edebiyat mecmuası ve Ankara. Eğitimciliğini, sendikacılığını, kısa bir yurt dışı tecrübesini de başka duraklar olarak anabiliriz.
Kâmil Aydoğan
ANI SANDIĞI
“Hareketli, serüvenlerle dolu bir hayatım oldu. Yalnızca ömrüm değil, zihin dünyam da çok karmaşık, girift ve savruktu. Hâlâ da o denli. Aslında yalnızca somut yaşadıklarım ya da zihin dünyam değil; gönül dünyam da kayan yıldızlar, savrulan karlar üzereydi ve derin, mecnun fırtınalar yurduydu.” (Arta Kalan, s.26) Diyen Kâmil Aydoğan’ın şiirinin en geniş kaynağını birinci durak olan çocukluk devri ve anne hasreti oluşturur. Çocukluk anılarından damıttığı hisler adeta bir hüzün anıtı olarak çıkar karşımıza: “geçti sensiz bir su üzere / annemin ellerinden rüzgâr / artık bir anıya serpilmiş gider”
Kâmil Aydoğan için anı sandığı demiştim. Anılarıyla bu derece içli dışlı oluşuna daima taaccüp etmişimdir. Bilhassa çocukluk anıları o kadar canlı ki belleğinde, onları adeta yaşar üzere anlatırdı. Bu anılar dönüp dolaşıp annede ağırlaşır. Şairliğinin niçini hikmeti de bir daha annede düğümlenir: “bu biçimde diyorsam / acıların dumanları yükselir vadilerden / ağlamak dualarından emdiğim annemin mezarıdır artık / şairlikse alınyazım”
Hüzün Saati, Kamil Aydoğan, Haz. Ali Karaçalı, Hece Yayınları, Mayıs 2021, 182 sayfa
Acının da sevincin de hüznün de deposudur anne. “Kendini tanıyınca, / her şeyi tanırsın” diyen şair, kendini tanımanın yolunun anniçin geçtiğini işaret eder. Zira o anne “sabah dualarıyla ıslanan seccadelerde kaybolan bir annedir.”
“kendini tanıyınca / anneni ve kokusunu fotoğraflara sığmayan / ortasındaki şiir damlacıklarını karlar üzere savrulan / ve geçen vakit üzere köpüren / acıyı / sevinci” tanıyacaksın.
15 Mayıs 2011 tarihindeki günlüğüne şunları müellif Kâmil Aydoğan: “15 MAYIS 2011 PAZAR GÜNÜ, annemin hasreti burnumda tütüyor.
Küçük bir çocuk üzere özlüyorum onu.
Annemin hasreti, hasreti o denli bir kuşatıyor ki, hıçkıra hıçkıra ağlamak istiyorum.
Tam kırk sekiz yıl oldu, başkayız.
Kırk sekiz yıldır, ayrılık hikayelerine ağlarım.”
yıllar geçse de yaş kemale erse de hiç bitmez anne hasreti. Bu yüzden daima geçmişine seyahat yapar şair. Zira, bu seyahatin menzilinde anne vardır: “annem, canım annem ne kadar uzaksa / ne kadar berraksa çocukluğum / oralara gitmek istiyorum yalınayak / oralara gitmek (…) sisler içinde kaybolmuş annemi bulmak / ve bir daha doğmak istiyorum”
Anne onda sığınaktır, şefkattir, merhamettir, duadır, çiçektir, göçmen kuştur, yağmurdur, yalnızlıktır, ıssızlıktır, ovadır, dağdır, hüzündür, en çok da acıdır. Bu istikametiyle, Kâmil Aydoğan hoşu, Aydoğan üzere annesini erken yaşta kaybeden Ziya Osman Saba şiiri ile duygudaş buluyorum. Ziya Osman Saba da: “Son günümde olsaydım ufak, o kadar ufak / Ki yavaşça en tatlı bir masala dalarak, / Ve bir anne dizinde tamamen uyusaydım.” (Geçen Vakit, s.56) demez mi? Ziya Osman Saba’nın şiiri üzere, Kâmil Aydoğan’ın şiirinin de gücü ve tılsımı çocukluğunda batındır.
İKİNDİ YAZILARI VE ANDIRIN
Kâmil Aydoğan’ın şiir seyahatinin ikinci durağı Andırın’dır. Buraya dair bir epey bedelli anıları vardır. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin tıpkıbasım olarak hazırladığı İkindi Yazıları Nedim Ali ve Kâmil Aydoğan’ın yapıtıdır. Aydoğan’ın şiir seyahatinin bir anısı olarak kitaplığımızın başköşesinde yerini aldı. Bu durakta da inci bedelinde anılara rastlamak mümkün. Onun şiirlerinde bu anıların da izleri var: “bize bırakılmayan hayattan, bir ben bilirim neler çektiğimizi / neler çektiğimizi, yalnızlığımız üstüne yakılan ağıtların, / zifiri karanlık gövdelerine yaslayınca yüreğimizi / diyorum ki / mesela ben, yani, düpedüz KA olan ben, / bütün yalnızlıklar bizim yanımızdadır / bütün aşklar, bütün müzikler ve bir bıçak üzere batan, kanatan hasretler / birebir kasabanın yağmurlarında ıslandığı biçimde, mektuplarla konuşan / iki insan olarak, iki dost; / -bu biçimdece yazacak gelecekte kitaplar-“
ANKARA VE EDEBİYAT MECMUASI
Üçüncü durak Edebiyat ve Ankara. Ankara’yı şuurlu olarak sona aldım. Zira bizim için değerli olan Ankara değil, Edebiyat’tı. Ankara’ya değil, Edebiyat’a geliyorduk. Zira Öğreti’ye bağlılığımızın, kimliğimizin ismiydi Edebiyat mecmuası: “tutarak kalbinizi / omzunuza dokunuyordu bir el / “geldiniz” / artık bir imtihan önünde / yalnızsınız” Evet, bir imtihan önünde olduğumuz bir yer, bir ruh, bir bilinçti Edebiyat. Tüm yeryüzüne çevirmiştik yüzümüzü; yerelden evrensele bir sorguyu başlatmıştık Ustamız Nuri Pakdil’in yol göstericiliğinde. Zulmü, yoksulluğu, yok edilmiş geçmişimizi, üniversal kıymetlerimizi sorguluyorduk. Mekke, Medine, Kudüs yazıyordu kalemlerimiz: “kuşların onarırlar sabahı / dökülür öğlene vaktin gizi / çöl açar kucağını yüzünde bölünür ay / gece / başını kaldırır yağmur / görünür Kudüs’ün ışıkları” deriz, Kâmil Aydoğan üzere.
Alın terinin karşılığını alamamış, emeği sömürülmüş fakirlerle yürürüz kol kola: “akşamı çeker ocaklara / pişer acını aşı / uzakta / zirveye ve kalbime / serili / gecekondu evleri” ve çağı sorgularız: “Toprak damların ıssızlığı / kıpkırmızı bir alev olarak vuruyor / Bu çağ, o çağ değil sevgilim / Bu çağ, o çağ değil”
“Soylu bir vakti vurdu” yüreğimiz. O’nun ismiyle oturup kalkmanın soylu vakitleriyle çarptı yüreğimiz: “diz çöküp sofraya / andığımızda ismini / genişler gönlümüz / atların koşması denli”
Kâmil Aydoğan’ın hüzünle örülü şiirlerinde Türkçe, bir dağ gözesinden çıkan, taşların, otların, çiçeklerin içinden şırıl şırıl akan sular üzeredir. Periyodun şiir usullerinden uzak, kendi sesini kendi bulmuş bir şiir. Sıcacık bir gözyaşı üzere, iç çekmek üzere, dağ başında tek başına kalmak üzere, rüzgâra bağrını açmak üzere, için için ağlamak üzere, hepsiyle bir arada bir dua üzere samimi, özlemek üzere, derin bir hüzün gibi…
“bırak onların olsun Mehmet / hüzün haricindeki her şey” demesi bundan. Kâmil Aydoğan, “Bir ağaç gölgesinde dinlenmek üzeredir hayat / Oyun ve cümbüşten ibaret” dedi ve gitti, bize “Hüzün Saatleri” bırakarak.
Üç yıl evvel ebediyete yolcu ettiğimiz Kâmil Aydoğan’ın bütün şiirleri Ali Karaçalı’nın çabalarıyla Hüzün Saati (Hece Yayınlar, 2021) ismiyle kitaplaştı. Kitabın oluşmasında Kâmil Aydoğan’ın kızı Ayşe Hicret Karakaya’nın arşiv taramalarından son okumaya kadar büyük emeği olduğunu da belirtelim.
Kâmil Aydoğan’ın şiirlerini okurken geçmişe seyahat yapmış üzere oldum adeta. Bu seyahatin olağan olarak bir fazlaca durağı var: Birinci durak, şairin çocukluğunun geçtiği Kertmen Köyü ve erken yaşta yitirilen anne hasreti. İkinci durak, Andırın ve Nedim Ali Zengin’le tanışmaları. Bu tanışmanın büyük bir dostluğa, yol arkadaşlığına dönüşmesi, İkindi Yazıları’nın ortaya çıkışı ve edebiyat dünyamızda müstesna bir yer edinmesi. Üçüncü durak Edebiyat mecmuası ve Ankara. Eğitimciliğini, sendikacılığını, kısa bir yurt dışı tecrübesini de başka duraklar olarak anabiliriz.
Kâmil Aydoğan
ANI SANDIĞI
“Hareketli, serüvenlerle dolu bir hayatım oldu. Yalnızca ömrüm değil, zihin dünyam da çok karmaşık, girift ve savruktu. Hâlâ da o denli. Aslında yalnızca somut yaşadıklarım ya da zihin dünyam değil; gönül dünyam da kayan yıldızlar, savrulan karlar üzereydi ve derin, mecnun fırtınalar yurduydu.” (Arta Kalan, s.26) Diyen Kâmil Aydoğan’ın şiirinin en geniş kaynağını birinci durak olan çocukluk devri ve anne hasreti oluşturur. Çocukluk anılarından damıttığı hisler adeta bir hüzün anıtı olarak çıkar karşımıza: “geçti sensiz bir su üzere / annemin ellerinden rüzgâr / artık bir anıya serpilmiş gider”
Kâmil Aydoğan için anı sandığı demiştim. Anılarıyla bu derece içli dışlı oluşuna daima taaccüp etmişimdir. Bilhassa çocukluk anıları o kadar canlı ki belleğinde, onları adeta yaşar üzere anlatırdı. Bu anılar dönüp dolaşıp annede ağırlaşır. Şairliğinin niçini hikmeti de bir daha annede düğümlenir: “bu biçimde diyorsam / acıların dumanları yükselir vadilerden / ağlamak dualarından emdiğim annemin mezarıdır artık / şairlikse alınyazım”
Hüzün Saati, Kamil Aydoğan, Haz. Ali Karaçalı, Hece Yayınları, Mayıs 2021, 182 sayfa
Acının da sevincin de hüznün de deposudur anne. “Kendini tanıyınca, / her şeyi tanırsın” diyen şair, kendini tanımanın yolunun anniçin geçtiğini işaret eder. Zira o anne “sabah dualarıyla ıslanan seccadelerde kaybolan bir annedir.”
“kendini tanıyınca / anneni ve kokusunu fotoğraflara sığmayan / ortasındaki şiir damlacıklarını karlar üzere savrulan / ve geçen vakit üzere köpüren / acıyı / sevinci” tanıyacaksın.
15 Mayıs 2011 tarihindeki günlüğüne şunları müellif Kâmil Aydoğan: “15 MAYIS 2011 PAZAR GÜNÜ, annemin hasreti burnumda tütüyor.
Küçük bir çocuk üzere özlüyorum onu.
Annemin hasreti, hasreti o denli bir kuşatıyor ki, hıçkıra hıçkıra ağlamak istiyorum.
Tam kırk sekiz yıl oldu, başkayız.
Kırk sekiz yıldır, ayrılık hikayelerine ağlarım.”
yıllar geçse de yaş kemale erse de hiç bitmez anne hasreti. Bu yüzden daima geçmişine seyahat yapar şair. Zira, bu seyahatin menzilinde anne vardır: “annem, canım annem ne kadar uzaksa / ne kadar berraksa çocukluğum / oralara gitmek istiyorum yalınayak / oralara gitmek (…) sisler içinde kaybolmuş annemi bulmak / ve bir daha doğmak istiyorum”
Anne onda sığınaktır, şefkattir, merhamettir, duadır, çiçektir, göçmen kuştur, yağmurdur, yalnızlıktır, ıssızlıktır, ovadır, dağdır, hüzündür, en çok da acıdır. Bu istikametiyle, Kâmil Aydoğan hoşu, Aydoğan üzere annesini erken yaşta kaybeden Ziya Osman Saba şiiri ile duygudaş buluyorum. Ziya Osman Saba da: “Son günümde olsaydım ufak, o kadar ufak / Ki yavaşça en tatlı bir masala dalarak, / Ve bir anne dizinde tamamen uyusaydım.” (Geçen Vakit, s.56) demez mi? Ziya Osman Saba’nın şiiri üzere, Kâmil Aydoğan’ın şiirinin de gücü ve tılsımı çocukluğunda batındır.
İKİNDİ YAZILARI VE ANDIRIN
Kâmil Aydoğan’ın şiir seyahatinin ikinci durağı Andırın’dır. Buraya dair bir epey bedelli anıları vardır. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin tıpkıbasım olarak hazırladığı İkindi Yazıları Nedim Ali ve Kâmil Aydoğan’ın yapıtıdır. Aydoğan’ın şiir seyahatinin bir anısı olarak kitaplığımızın başköşesinde yerini aldı. Bu durakta da inci bedelinde anılara rastlamak mümkün. Onun şiirlerinde bu anıların da izleri var: “bize bırakılmayan hayattan, bir ben bilirim neler çektiğimizi / neler çektiğimizi, yalnızlığımız üstüne yakılan ağıtların, / zifiri karanlık gövdelerine yaslayınca yüreğimizi / diyorum ki / mesela ben, yani, düpedüz KA olan ben, / bütün yalnızlıklar bizim yanımızdadır / bütün aşklar, bütün müzikler ve bir bıçak üzere batan, kanatan hasretler / birebir kasabanın yağmurlarında ıslandığı biçimde, mektuplarla konuşan / iki insan olarak, iki dost; / -bu biçimdece yazacak gelecekte kitaplar-“
ANKARA VE EDEBİYAT MECMUASI
Üçüncü durak Edebiyat ve Ankara. Ankara’yı şuurlu olarak sona aldım. Zira bizim için değerli olan Ankara değil, Edebiyat’tı. Ankara’ya değil, Edebiyat’a geliyorduk. Zira Öğreti’ye bağlılığımızın, kimliğimizin ismiydi Edebiyat mecmuası: “tutarak kalbinizi / omzunuza dokunuyordu bir el / “geldiniz” / artık bir imtihan önünde / yalnızsınız” Evet, bir imtihan önünde olduğumuz bir yer, bir ruh, bir bilinçti Edebiyat. Tüm yeryüzüne çevirmiştik yüzümüzü; yerelden evrensele bir sorguyu başlatmıştık Ustamız Nuri Pakdil’in yol göstericiliğinde. Zulmü, yoksulluğu, yok edilmiş geçmişimizi, üniversal kıymetlerimizi sorguluyorduk. Mekke, Medine, Kudüs yazıyordu kalemlerimiz: “kuşların onarırlar sabahı / dökülür öğlene vaktin gizi / çöl açar kucağını yüzünde bölünür ay / gece / başını kaldırır yağmur / görünür Kudüs’ün ışıkları” deriz, Kâmil Aydoğan üzere.
Alın terinin karşılığını alamamış, emeği sömürülmüş fakirlerle yürürüz kol kola: “akşamı çeker ocaklara / pişer acını aşı / uzakta / zirveye ve kalbime / serili / gecekondu evleri” ve çağı sorgularız: “Toprak damların ıssızlığı / kıpkırmızı bir alev olarak vuruyor / Bu çağ, o çağ değil sevgilim / Bu çağ, o çağ değil”
“Soylu bir vakti vurdu” yüreğimiz. O’nun ismiyle oturup kalkmanın soylu vakitleriyle çarptı yüreğimiz: “diz çöküp sofraya / andığımızda ismini / genişler gönlümüz / atların koşması denli”
Kâmil Aydoğan’ın hüzünle örülü şiirlerinde Türkçe, bir dağ gözesinden çıkan, taşların, otların, çiçeklerin içinden şırıl şırıl akan sular üzeredir. Periyodun şiir usullerinden uzak, kendi sesini kendi bulmuş bir şiir. Sıcacık bir gözyaşı üzere, iç çekmek üzere, dağ başında tek başına kalmak üzere, rüzgâra bağrını açmak üzere, için için ağlamak üzere, hepsiyle bir arada bir dua üzere samimi, özlemek üzere, derin bir hüzün gibi…
“bırak onların olsun Mehmet / hüzün haricindeki her şey” demesi bundan. Kâmil Aydoğan, “Bir ağaç gölgesinde dinlenmek üzeredir hayat / Oyun ve cümbüşten ibaret” dedi ve gitti, bize “Hüzün Saatleri” bırakarak.