CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek
“‘Nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz’ sorusunun cevabı önemli”
2023 seçimleri öncesinde Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi vaadiyle yola çıkan 6 muhalefet partisinin ortak metne yönelik toplantıları devam ederken CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, çalışmalara ait T24’ün sorularını yanıtladı.
“Cumhur ittifakı haricindeki tüm siyasi partiler, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem diyor ve temel unsurlarda uzlaşma fazlaca kıymetli. Birinci seçimde biz iktidar olacağız. Milletimiz bize yetkiyi verecek, daha sonrasında tüm siyasi partiler olarak toplumsal uzlaşmayla, üniversiteler, meslek odaları, barolar, sivil toplum örgütleri, onların da görüşlerini alarak yeni bir anayasa değişiklik paketi hazırlayacağız. Güçlendirilmiş parlamenter sistemin, bağımsız ve tarafsız yargının tesisi için. Temel prensipler haricindeki detaylar da oralarda görüşülecek. Bizim için cumhurbaşkanının nasıl seçileceğinden daha kıymetlisi ‘Nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz?’ sorusunun cevabı.
“Partiler üstü kuvvetli bir cumhurbaşkanı olacak”
“Cumhurbaşkanı, parlamenter sistemde temsil noktasında bakılırsav yapar ve partiler üstüdür. Devleti ve milleti temsil eder. Lakin seçilecek olan cumhurbaşkanı kuvvetli bir cumhurbaşkanı olacak. Vatandaşın meselelerini çözecek. Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteminin cumhurbaşkanından bahsediyoruz. Doğal ki öncelikli olarak vatandaşın işsizlik, yoksulluk, hayat pahalılığı, esnafın çiftçinin, emeklinin meseleleri çözülecek. Bu ortada da sistem değişikliği için gerekli çalışmalar yapılacak. Biz o çalışmaların altyapısını hazırlıyoruz, yol haritamızı belirliyoruz. Temel unsurlarda de uzlaşıyoruz. Her partinin bu mevzuda kendi raporları var esasen. Çok detaylara girerseniz olağan ki birtakım noktalarda farklılıklar olabilir. Bu da doğaldır. Her hususta tıpkı şeyi düşünürsek birebir parti olmamız lazım. Asıl pahalı olan hükümet sistemi konusunda uzlaşmış olmak, temel unsurlar konusunda uzlaşmış olmak.
“Millet de seçebilir, Meclis de seçebilir”
“Cumhurbaşkanının nasıl seçileceğine yönelik tartışmalarla ilgili soruyu da yanıtlayan Muharrem Erkek, şu tabirleri kullandı: “Türkiye için demokrasi için ittifak yapıyoruz. Cumhurbaşkanını millet de seçmeye devam edebilir, Meclis de seçebilir. Avrupa’daki birtakım parlamenter sistemlerde milletin seçtiği örnekler de var, meclisin seçtiği örnekler de var. Biz burada değiliz. Millet de seçmeye devam edebilir. Kıymetli olan nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz, çerçevesi, yetkileri ve pozisyonu nedir? Değerli olan budur. Anayasa’da bunu tanım edeceğiz. Anayasa’daki yetkileri, nazaranvleri tanımlandıktan daha sonra hiç bir sorun yok. Almanya Cumhurbaşkanı tanınıyor mu? Lakin Merkel’i bütün dünya tanıyor. Parlamenter sistemde icra organı başbakandır. kuvvetli bir başbakan, kuvvetli bakanlar lakin hem de kuvvetli milletvekili ve kuvvetli Meclis. Biz bunu hedefliyoruz, istikrar denetleme olacak.
“var ise partisiyle bağını kesecek”
Meclis, yürütmeyi denetleyebilecek. Hükümet hesap verecek ancak hükümeti düşürmek güç olacak. Güçlendirilmiş parlamenter sistemde cumhurbaşkanı devletin sigortası olacak. Üstte temsil noktasında misyon yapacak, seçildiği vakit var ise partisiyle bağını kesecek. Tarafsızlık öteki nasıl olur? Anayasa ne diyor? Cumhurbaşkanı devleti ve milleti temsil eder diyor. Bir siyasi parti genel lideri bunu yapabilir mi?”
“Yargıyı, yürütmenin tahakkümünden kurtarmalıyız”
Bağımsız ve tarafsız yargı başlığı altında yapılacak değişikliklere ait de soruları yanıtlayan Erkek, şöyleki devam etti:
“Sistem ne olursa olsun yargı bağımsız ve tarafsız olmalı, bağımsız ve tarafsız gözükmeli. O konularda da her partinin epeyce önemli altyapısı var. Yasama, yürütme, yargı başlıkları altında prensiplerimizi belirleyeceğiz ve ortak bir metin haline getireceğiz. Yargıçlar ve Savcılar Heyeti yerine Adalet Yüksek Heyeti oluşturulmalıdır. Yargıçlara ve Savcılara ait iki daire halinde çalışmalıdır. Yargıyı, yürütmenin tesirinden ve tahakkümünden kurtarmalıyız.
“beraber başarıp, bir arada yöneteceğiz”
“Bugün bakıyorsunuz cumhurbaşkanı HSK’ya, Anayasa Mahkemesi’ne, Danıştay’a üye atıyor. birebir vakitte önemli sayıda. beraberinde bir siyasi partinin genel lideri. Bir siyasi partinin genel liderinin mahkemeye yargıç ataması gerçek bir şey değil ki. Bunların hepsini düzelteceğiz. Yargı bağımsız ve tarafsız şayet olmazsa hak ve özgürlükler teminat altında değildir. Bunların hepsini çalışıyoruz, tam da bir uzlaşma var, bu fazlaca kıymetli bu epeyce değerli. Kutuplaşma ve ayrışma istemeyenler de bu beraberlikten epey memnun. Türkiye’nin olağanlaşmaya, demokratikleşmeye gereksinimi var. bir arada çalışarak bunları aşabiliriz, biz birlikte çalışacağız, bir arada başaracağız, bir arada yöneteceğiz.”
“‘Nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz’ sorusunun cevabı önemli”
2023 seçimleri öncesinde Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi vaadiyle yola çıkan 6 muhalefet partisinin ortak metne yönelik toplantıları devam ederken CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, çalışmalara ait T24’ün sorularını yanıtladı.
“Cumhur ittifakı haricindeki tüm siyasi partiler, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem diyor ve temel unsurlarda uzlaşma fazlaca kıymetli. Birinci seçimde biz iktidar olacağız. Milletimiz bize yetkiyi verecek, daha sonrasında tüm siyasi partiler olarak toplumsal uzlaşmayla, üniversiteler, meslek odaları, barolar, sivil toplum örgütleri, onların da görüşlerini alarak yeni bir anayasa değişiklik paketi hazırlayacağız. Güçlendirilmiş parlamenter sistemin, bağımsız ve tarafsız yargının tesisi için. Temel prensipler haricindeki detaylar da oralarda görüşülecek. Bizim için cumhurbaşkanının nasıl seçileceğinden daha kıymetlisi ‘Nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz?’ sorusunun cevabı.
“Partiler üstü kuvvetli bir cumhurbaşkanı olacak”
“Cumhurbaşkanı, parlamenter sistemde temsil noktasında bakılırsav yapar ve partiler üstüdür. Devleti ve milleti temsil eder. Lakin seçilecek olan cumhurbaşkanı kuvvetli bir cumhurbaşkanı olacak. Vatandaşın meselelerini çözecek. Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteminin cumhurbaşkanından bahsediyoruz. Doğal ki öncelikli olarak vatandaşın işsizlik, yoksulluk, hayat pahalılığı, esnafın çiftçinin, emeklinin meseleleri çözülecek. Bu ortada da sistem değişikliği için gerekli çalışmalar yapılacak. Biz o çalışmaların altyapısını hazırlıyoruz, yol haritamızı belirliyoruz. Temel unsurlarda de uzlaşıyoruz. Her partinin bu mevzuda kendi raporları var esasen. Çok detaylara girerseniz olağan ki birtakım noktalarda farklılıklar olabilir. Bu da doğaldır. Her hususta tıpkı şeyi düşünürsek birebir parti olmamız lazım. Asıl pahalı olan hükümet sistemi konusunda uzlaşmış olmak, temel unsurlar konusunda uzlaşmış olmak.
“Millet de seçebilir, Meclis de seçebilir”
“Cumhurbaşkanının nasıl seçileceğine yönelik tartışmalarla ilgili soruyu da yanıtlayan Muharrem Erkek, şu tabirleri kullandı: “Türkiye için demokrasi için ittifak yapıyoruz. Cumhurbaşkanını millet de seçmeye devam edebilir, Meclis de seçebilir. Avrupa’daki birtakım parlamenter sistemlerde milletin seçtiği örnekler de var, meclisin seçtiği örnekler de var. Biz burada değiliz. Millet de seçmeye devam edebilir. Kıymetli olan nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz, çerçevesi, yetkileri ve pozisyonu nedir? Değerli olan budur. Anayasa’da bunu tanım edeceğiz. Anayasa’daki yetkileri, nazaranvleri tanımlandıktan daha sonra hiç bir sorun yok. Almanya Cumhurbaşkanı tanınıyor mu? Lakin Merkel’i bütün dünya tanıyor. Parlamenter sistemde icra organı başbakandır. kuvvetli bir başbakan, kuvvetli bakanlar lakin hem de kuvvetli milletvekili ve kuvvetli Meclis. Biz bunu hedefliyoruz, istikrar denetleme olacak.
“var ise partisiyle bağını kesecek”
Meclis, yürütmeyi denetleyebilecek. Hükümet hesap verecek ancak hükümeti düşürmek güç olacak. Güçlendirilmiş parlamenter sistemde cumhurbaşkanı devletin sigortası olacak. Üstte temsil noktasında misyon yapacak, seçildiği vakit var ise partisiyle bağını kesecek. Tarafsızlık öteki nasıl olur? Anayasa ne diyor? Cumhurbaşkanı devleti ve milleti temsil eder diyor. Bir siyasi parti genel lideri bunu yapabilir mi?”
“Yargıyı, yürütmenin tahakkümünden kurtarmalıyız”
Bağımsız ve tarafsız yargı başlığı altında yapılacak değişikliklere ait de soruları yanıtlayan Erkek, şöyleki devam etti:
“Sistem ne olursa olsun yargı bağımsız ve tarafsız olmalı, bağımsız ve tarafsız gözükmeli. O konularda da her partinin epeyce önemli altyapısı var. Yasama, yürütme, yargı başlıkları altında prensiplerimizi belirleyeceğiz ve ortak bir metin haline getireceğiz. Yargıçlar ve Savcılar Heyeti yerine Adalet Yüksek Heyeti oluşturulmalıdır. Yargıçlara ve Savcılara ait iki daire halinde çalışmalıdır. Yargıyı, yürütmenin tesirinden ve tahakkümünden kurtarmalıyız.
“beraber başarıp, bir arada yöneteceğiz”
“Bugün bakıyorsunuz cumhurbaşkanı HSK’ya, Anayasa Mahkemesi’ne, Danıştay’a üye atıyor. birebir vakitte önemli sayıda. beraberinde bir siyasi partinin genel lideri. Bir siyasi partinin genel liderinin mahkemeye yargıç ataması gerçek bir şey değil ki. Bunların hepsini düzelteceğiz. Yargı bağımsız ve tarafsız şayet olmazsa hak ve özgürlükler teminat altında değildir. Bunların hepsini çalışıyoruz, tam da bir uzlaşma var, bu fazlaca kıymetli bu epeyce değerli. Kutuplaşma ve ayrışma istemeyenler de bu beraberlikten epey memnun. Türkiye’nin olağanlaşmaya, demokratikleşmeye gereksinimi var. bir arada çalışarak bunları aşabiliriz, biz birlikte çalışacağız, bir arada başaracağız, bir arada yöneteceğiz.”