Hadrianaupolis’te ‘Asklepios’ varlığına işaret eden 1800 yıllık yazıt bulundu

JoKeR

Active member
Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında 2003’te başlatılan hafriyat çalışmaları, yılın 12 ayı aralıksız devam ediyor.

Geçen yıl ortaya çıkartılan kare planlı bir yapıda devam eden kazılardaki bir kaya modülünde “Kurtarıcı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu” sözü bulunan bir yazıt bulundu.



“Asklepios antik devirde sıhhat tanrısıdır”

Doç. Dr. Çelikbaş, yazıtın Hadrianaupolis ve Karadeniz arkeolojisi açısından hayli değerli olduğunu söylemiş oldu.

Çelikbaş, “Yazıtta, ‘Kurtarıcı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu’ yazıyor. Burada Asklepios’un varlığını varsayım ediyorduk fakat yazıtın çıkmasıyla artık Hadrianaupolis’te Asklepios külçeşidinin varlığını net bir biçimde tespit etmiş olduk. Asklepios antik devirde sıhhat yaradanıdır. Asklepios külçeşidinin olduğu yerlerde çoklukla şifahaneler yani antik periyodun hastaneleri bulunur.” diye konuştu.

Antik devrin şifahanelerinin Bergama’da ve Allianoi’de görüldüğüne dikkati çeken Çelikbaş, şöyleki devam etti:

“Karadeniz’de Asklepios külçeşidinin birinci kez tespit edildiğini söyleyebiliriz. Hadrianaupolis’in kendi basmış olduğu sikkelerde ilah Asklepios figürlerini görmüştük. Sikkelerdeki figürler bir yerdeki kültür varlığını yüzde yüz tabir etmez. Bir adak sütununda patera ve yılanları görmüştük. Bunun Asklepios ile kontaklı olduğunu düşünmüştük lakin yazıtın çıkması ile Hadrianaupolis’te nitekim bir Asklepios külçeşidinin olduğunu net bir biçimde ortaya koydu.”

Kazı alanı.


“Roma periyodunun en değerli kült merkezlerinden”

Hadrianaupolis’in sonları ortasında Akkaya termal kaynağının olduğunu hatırlatan Çelikbaş, “Genellikle Asklepioslar sıcak su kaynaklarının etrafında olur. Akkaya termal kaynağının yakınında olması Asklepios külçeşidinin burada olmasındaki en büyük niye olarak karşımıza çıkıyor. Hadrianaupolis, antik periyodun, bilhassa Roma periyodunun en kıymetli kült merkezlerinden olduğunu söyleyebiliriz.” sözlerini kullandı.

Yazıtın milattan daha sonra 2. yüzyıla ilişkin olduğunu belirten Çelikbaş, “Bu da erken imparatorluk periyodu demek. Hadrianaupolis’in hakikaten erken imparatorluk devrinde kıymetli bir Roma kenti ve bir kült merkezi olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.

Hadrianaupolis

Milattan evvel 1’inci yüzyılda kurulan ve milattan daha sonra 8’inci yüzyıla kadar yerleşim yeri olarak kullanılan antik kent, ilçenin 3 kilometre batısında yer alıyor.

Hadrianaupolis Antik Kentinde, İncil’de ismi geçen ırmaklar Geon, Phison, Tigris ve Euphrates’un yer aldığı, at, fil, panter, geyik ve grifon (sanat tarihinde görülen karışık bir hayvana verilen isim) üzere biroldukca hayvanın tasvir edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen ve bu niçinle “Karadeniz’in Zeugması” biçiminde isimlendirilen antik kentte, şimdiye kadar iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, bir kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş, sur, villa, öbür anıtsal binalar ile kimi kült alanları üzere yapılar bulundu.

Hadrianaupolis.


Karabük Valiliğince ören yerine dönüştürülmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığına müracaatta bulunulan antik kentten elde edilen bulgulardan taşınabilir olanlar, etraf vilayetlerdeki müzelere gdolayılüyor, taşınmazlar ise bulunduğu yerde korunuyor.

Dört Irmak Kilisesi’nin 50 metre kadar güneyinde birinci kez geçen sene yapılan hafriyatlarda bulunan, satır ve ok ucu üzere yapıtlara rastlanan kare planlı yapıda, son olarak 1600 yıllık kantar tartısı gün yüzüne çıkarıldı.

Bulgular bölgenin geçmişine ışık tutarken, antik kenti ziyaret edenler hafriyat çalışmalarını yerinde görme fırsatı yakalıyor.

Ziyaretçiler, antik periyoda ilişkin paraları, ölülere ilişkin şahsi eşyaları ve 1800 yıllık adak levhası ile Roma askerine ilişkin 1800 yıllık demir maskeyi de yakından inceleyebiliyor.
 
Üst