Halılar lisana geldi

JoKeR

Active member
Eski vakit içinderdan beri meskenlerin duvarlarında asılı duran el dokuması halıları kendi algoritmasıyla bir ortaya getiren Azeri genç sanatçı Orkhan Mammadov, dijital ve klasiği birleştirerek kalıplaşmış dizaynlara yeni bir mana katıyor. Yapay zeka aracılığı ile dijital kültür çağında karşımıza çıkan ‘gelenek’ sözcüğünün manasını genişleten Mammadov toplumsal bilimler, bilgi boyama teknikleri, iplik simülasyonu ve renk datalarını kullanarak yeni, hayali ve spekülatif kilimler yaratıyor.




Daha evvelki yapıtlarında de yapay zeka ile halı dokuyan ve klâsik desenler işleyen genç sanatçı bu sefer Azerbaycan’ın kültürel mirası olan halılarını ‘Estetiğin Canlanması’ isimli yapıtıyla NFT haline getirdi. 150 binden çok halı ve kilim imgesi içeren yapıtlarını geçtiğimiz günlerde New York’ta sergileyen Mammadov, klâsik halılardan topladığı görsel tarihi Metaverse tecrübesi yaşatarak, görsel bir şölen halinde seyirciye sundu.



KAYBOLAN SANAT TEKNOLOJİ İLE BULUŞTU

“Pratiğimin ana çekirdeği olarak, kültürel ve tarihi kodların yeni ileriye dönük bir ortam olan sanal gerçekliği gündelik hayatımızın çağdaş görüşlerine nasıl entegre ettiğine odaklanıyorum” diyen genç sanatçı Mammadov, yapıtlarını dijitalde buluşturma fikrini “Kaybolan bu sanatı ve estetiği teknoloji kullanarak nasıl kurtarabilir ve gelecek kuşaklara aktarabilirim niyetiyle oluştu” halinde açıklıyor. Mammadov sergilenen halılarla, izleyicilere kendi köklerini sorgulamalarını tetiklediğini, meditatif hale girmeleri için ses ve manzarayı birleştirerek izleyicilerin halılarla büyülenmesini sağladığını söz ediyor.



ORTA DOĞU SANATINDA YAPAY ZEKAYLA BİR BİRİNCİ

2018-2019 yılında 15 binden çok halıyı yapay zekaya öğreterek “The Idea of Saving Aestethics” isminde dünyanın birinci yapay zekayla dokunmuş halısını üreten genç sanatçı Mahmadov, Orta doğu sanatında makine öğrenmesi ve yapay zeka bilimlerinin birinci kullanıldığı proje olduğunu söylüyor. Mammadov kendisi için gurur kaynağı olduğunu belirterek, “Bu proje birfazlaca üniversite derslerine, milletlerarası konferanslara mevzu oldu. Bu proje ve stant Haydan Aliyev Vakfı ve Azerbaycan Kültür Bakanlığı tarafınca hayata geçirildi ve 2019 Moskova Çağdaş Sanatlar Bienalinde sergilendi. Stant bittikten daha sonra Devlet Tretyakov Galerisi tarafınca satın alındı. en çok gururlandığım vakit yapıtımın vakit içinde yerli ve yabancı sanatkarlar tarafınca imite edilmesini gördüğüm zamandır” diyor.



KÜLTÜREL DEĞERLERİMİZLE İLGİLİ YENİ ESERLER

“İlerleyen günlerde Metaverse’de yinedan yeni projeler nazarancek miyiz?” sorusuna genç sanatçı “Artık ürettiğim stantlar, enstalasyonlar, performanslar yalnızca fiziken değil sanal gerçeklik gözlüğüyle ziyaret edilebilir, deneyimlenebilir” yanıtını veriyor. “Yeter ki yaptığım eserler gerçek şahıslara ulaşsın” diyen Mammadov, halıdan diğer başka kültürel değerlerimizle ilgi yapay zeka tabanlı eserler üzerinde çalıştığını lisana getiriyor. Genç sanatkarın gayesi 2022 yılında 10’a yakın kültürel miras konusunu işlemek ve ‘Estetiğin Canlanması’ standının devamını yapmak.
 
Üst