JoKeR
Active member
Süratli düşünüp, gerçek karar vermek ‘gökyüzü trafiğini yöneten’ hava trafik kontrolörlerinin en temel prensibi. Yanlış bir karar, gökyüzünde faciaya yol açabilir. Onların mesleği, anlık yanılgıyı kabul etmiyor.
Çıplak gözle görülmese de gökyüzünde adeta karınca yuvasını andıran uçak trafiği yaşanıyor. Bu kuvvetli trafiği ise hava trafik kontrolörleri yönetiyor. İşlerinin yanılgı kabul etmediğini “pardon yok” diye özetliyorlar. Saniyeler ortasında hakikat karar vermek zorunda olan hava kontrolörleri; 950 saati bulan eğitimlerini, pilotlarla diyaloglarını yani şiddetli mesailerini Ankara Esenboğa’da bulunan üsleri ‘Türkiye Hava Trafik Denetim Merkezi’nde Yeni Şafak Pazar’a anlattılar. Pandemi sürecinde kısmen azalsa da Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne bağlı merkez haftanın 7 günü, günün 24 saati hummalı bir çalışmaya sahne oluyor. Kule ile pilotlar içinde yaşanan görüşme trafiği başta olmak üzere uçağın indikten daha sonra kokpit ve alan içerisindeki parka kadar devam eden irtibatı yerinde inceledik.
KONUŞMALAR KALIPLI
Hava trafik kontrolörleri eğitimler de ince elenip sık dokunuyorlar. Esenboğa Havaalanı kule şefi Gürcan Sınar (45) mesleklerinin gerilimi yüksek olduğunu bildirdi. Sınar, mesleğe kabul için 16 aylık bir eğitim gerektiğine işaret ederken, “Mesleğimizde eğitimlerimiz hiç bir biçimde son bulmamaktadır” dedi. Uçaklarla bağlantılarını ise Sınar şöyle anlattı: “Pilotlarla belli konuşma kalıplarımız var. Örneğin iniş ve kalkışlarda tek bir söz söylenir ve buna frezyoloji denir. Bu Milletlerarası Havacılık Örgütü tarafınca belirlenmiştir. Gerek pilotlar gerek kontrolörler bu standartların dışına çıkamaz. Bu irtibat temelinde İngilizcedir. Lakin günlük konuşma lisanında İngilizce değildir.”
SANİYEDE YANLIŞSIZ KARAR
Onların saniyelere sığdırılan anlık ve yanlışsız kararları, uçakları gökyüzüyle buluşturup inançlı bir biçimde seyahat etmelerini sağlıyor. Hava trafik kontrolörleri, meslek hayatlarında bir anlık dalgınlığı kabul etmiyor. Hava trafik kontrolörü Yıldız Aksoy (57) mesleğinde 33 yılı geride bırakmış. Aksoy; “Güvenle iniş kalkış yapan her uçak bir muvaffakiyet hikayesidir. Biz uçaklara uçuş emniyeti sağlıyoruz, onlara taraf veriyoruz. Bu meslek gerilimin göbeğinde olmaktır” derken, 23 yıldır hava trafik kontrolörü olarak bakılırsav yapan Derya Karaca da (47) mesleğini şu sözlerle tanımlıyor:
HER VAKİT B PLANI VAR
“Hava trafik kontrolörü olarak pardon sözüne yer verilmeyecek bir meslek yapıyoruz. Biz kontrolörler âlâ düşünme ve süratli karar vermeyi eğitimlerimizde en sıkı biçimde alırız ve reflekslerimizin epey kuvvetli olmasını sağlarız. Bir pilot bir soru sorduğunda ona karşılık verebilmemiz için dakikalarımız yok, saniyeler içerisinde yanlışsız sonucu bildirmeliyiz. Her vakit bir B planımız olmak zorundadır. Süratli karar veriyoruz, kesin kararlar veriyoruz ve hiç bir vakit ikilem de kalmıyoruz. Rapor alınamadığı ve problemlerimizden sıyrılamadığımız durumlarda takım şeflerimiz, idarecilerimiz hava trafik kontrolörlerini özel sıkıntılardan dolayı zorla çalıştırmaz. 7/24 devamlılığı olan bir mesleği icra ediyoruz. Çalışma sistemimiz 12 saat sistemi bulunmasına karşın etkin olarak 6 saat çalışıyoruz. Bir küme çalışırken bir öteki küme dinlenir.”
DÜZGÜN BİR DİKSİYON
Serdar Topçu (35) ise mesleğinde 10 yılı geride bırakmış. Mesleğinin gerekliliklerini Topçu “Biz kontrolörler kimi vakit gökyüzünde bir karınca yuvasını yönetiyoruz. Radar ekranında görüldüğünde hava trafiği bir karınca yuvasına benziyor. Bu karınca yuvasında kaza olmaması ve en süratli bir biçimde trafiğin sağlıklı ilerlemesi için hava trafik kontrolörlerine gereksinim duyuluyor. Diksiyonumuzun düzgün olduğu ve akıcı konuşmayı gerektiren bir mesleği icra ediyoruz” diye anlattı.
Üç ana kısımdan oluşuyor
Hava trafik kontrolör hizmetleri, havalimanı kule hizmetleri ismiyle meydan bakılırsavi, Hava Trafik Denetim Merkezi’ndeyse yaklaşma alanı ve tartıyla üst uçuşları yönetim edildiği radar hizmeti başta olmak üzere 3 ana kısımdan oluşuyor.
Arşiv
KRİZDE SAKİNLİK ÖNCELİK
Hava trafik kontrolörleri kriz anlarında sakinliklerini korumak zorunda. Anlık bir telaş gökyüzünde yahut hava meydanlarında facialar doğurabilir. Kriz anlarında kontrolörler memleketler arası standartlara ve kurallara sarılıyor. Hava Trafik kontrolörü ve Türkiye Hava Trafik Denetim Merkezi Müdür Yardımcısı Feyzullah Çınar, hava trafik denetim sistemlerinin arızalanması, meteorolojik niçinler, olağanüstü, beklenmedik durumlar yaşanabileceğini söylemiş oldu.
Çınar, “bu biçimde durumlarda hava trafik idaresiyle ilgili milletlerarası belirlenen kurallar devreye girmektedir. Hava trafik sistemleriyle ilgili çeşitli senaryolar dikkate alınarak yedeklemeler yapılmıştır. Buna nazaran hava trafik emniyeti öncelenerek operasyon kriz anındaki acil durumlar birtakım regülasyonlarla, birtakım düzenlemelerle yönetilir. Arıza durumuna bağlı olarak yollar vardır. Uçak havada arızalandığında, hidrolik yahut motor arızasında, hava trafiğindeki haberleşme arızaları ya da beklenmedik durumlar ile ilgili kurallar var. Bu yöntemler milletlerarası standartlara bağlı belirlenmiştir. Örneğin Almanya’ya ilişkin Lufthansa uçakları, İngiltere’ye ilişkin British Airways ya da Emirates uçaklarıyla bağlantı kuruyoruz. Ortak uygulanan milletlerarası kurallar vardır. Gökyüzünde yalnızca temsilcimiz Türk Hava Yolları yok. Memleketler arası kurallar kazalarla belirlenmiştir. Zira tekrar tıpkı kusurlarla kazalar yaşanmaması için. senelerdan bu yana lisana gelen ‘Havacılık kuralları kanla yazılmıştır’ kelamı birebir doğruyu yansıtmaktadır” halinde konuştu.
Çıplak gözle görülmese de gökyüzünde adeta karınca yuvasını andıran uçak trafiği yaşanıyor. Bu kuvvetli trafiği ise hava trafik kontrolörleri yönetiyor. İşlerinin yanılgı kabul etmediğini “pardon yok” diye özetliyorlar. Saniyeler ortasında hakikat karar vermek zorunda olan hava kontrolörleri; 950 saati bulan eğitimlerini, pilotlarla diyaloglarını yani şiddetli mesailerini Ankara Esenboğa’da bulunan üsleri ‘Türkiye Hava Trafik Denetim Merkezi’nde Yeni Şafak Pazar’a anlattılar. Pandemi sürecinde kısmen azalsa da Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne bağlı merkez haftanın 7 günü, günün 24 saati hummalı bir çalışmaya sahne oluyor. Kule ile pilotlar içinde yaşanan görüşme trafiği başta olmak üzere uçağın indikten daha sonra kokpit ve alan içerisindeki parka kadar devam eden irtibatı yerinde inceledik.
KONUŞMALAR KALIPLI
Hava trafik kontrolörleri eğitimler de ince elenip sık dokunuyorlar. Esenboğa Havaalanı kule şefi Gürcan Sınar (45) mesleklerinin gerilimi yüksek olduğunu bildirdi. Sınar, mesleğe kabul için 16 aylık bir eğitim gerektiğine işaret ederken, “Mesleğimizde eğitimlerimiz hiç bir biçimde son bulmamaktadır” dedi. Uçaklarla bağlantılarını ise Sınar şöyle anlattı: “Pilotlarla belli konuşma kalıplarımız var. Örneğin iniş ve kalkışlarda tek bir söz söylenir ve buna frezyoloji denir. Bu Milletlerarası Havacılık Örgütü tarafınca belirlenmiştir. Gerek pilotlar gerek kontrolörler bu standartların dışına çıkamaz. Bu irtibat temelinde İngilizcedir. Lakin günlük konuşma lisanında İngilizce değildir.”
SANİYEDE YANLIŞSIZ KARAR
Onların saniyelere sığdırılan anlık ve yanlışsız kararları, uçakları gökyüzüyle buluşturup inançlı bir biçimde seyahat etmelerini sağlıyor. Hava trafik kontrolörleri, meslek hayatlarında bir anlık dalgınlığı kabul etmiyor. Hava trafik kontrolörü Yıldız Aksoy (57) mesleğinde 33 yılı geride bırakmış. Aksoy; “Güvenle iniş kalkış yapan her uçak bir muvaffakiyet hikayesidir. Biz uçaklara uçuş emniyeti sağlıyoruz, onlara taraf veriyoruz. Bu meslek gerilimin göbeğinde olmaktır” derken, 23 yıldır hava trafik kontrolörü olarak bakılırsav yapan Derya Karaca da (47) mesleğini şu sözlerle tanımlıyor:
HER VAKİT B PLANI VAR
“Hava trafik kontrolörü olarak pardon sözüne yer verilmeyecek bir meslek yapıyoruz. Biz kontrolörler âlâ düşünme ve süratli karar vermeyi eğitimlerimizde en sıkı biçimde alırız ve reflekslerimizin epey kuvvetli olmasını sağlarız. Bir pilot bir soru sorduğunda ona karşılık verebilmemiz için dakikalarımız yok, saniyeler içerisinde yanlışsız sonucu bildirmeliyiz. Her vakit bir B planımız olmak zorundadır. Süratli karar veriyoruz, kesin kararlar veriyoruz ve hiç bir vakit ikilem de kalmıyoruz. Rapor alınamadığı ve problemlerimizden sıyrılamadığımız durumlarda takım şeflerimiz, idarecilerimiz hava trafik kontrolörlerini özel sıkıntılardan dolayı zorla çalıştırmaz. 7/24 devamlılığı olan bir mesleği icra ediyoruz. Çalışma sistemimiz 12 saat sistemi bulunmasına karşın etkin olarak 6 saat çalışıyoruz. Bir küme çalışırken bir öteki küme dinlenir.”
DÜZGÜN BİR DİKSİYON
Serdar Topçu (35) ise mesleğinde 10 yılı geride bırakmış. Mesleğinin gerekliliklerini Topçu “Biz kontrolörler kimi vakit gökyüzünde bir karınca yuvasını yönetiyoruz. Radar ekranında görüldüğünde hava trafiği bir karınca yuvasına benziyor. Bu karınca yuvasında kaza olmaması ve en süratli bir biçimde trafiğin sağlıklı ilerlemesi için hava trafik kontrolörlerine gereksinim duyuluyor. Diksiyonumuzun düzgün olduğu ve akıcı konuşmayı gerektiren bir mesleği icra ediyoruz” diye anlattı.
Üç ana kısımdan oluşuyor
Hava trafik kontrolör hizmetleri, havalimanı kule hizmetleri ismiyle meydan bakılırsavi, Hava Trafik Denetim Merkezi’ndeyse yaklaşma alanı ve tartıyla üst uçuşları yönetim edildiği radar hizmeti başta olmak üzere 3 ana kısımdan oluşuyor.
Arşiv
KRİZDE SAKİNLİK ÖNCELİK
Hava trafik kontrolörleri kriz anlarında sakinliklerini korumak zorunda. Anlık bir telaş gökyüzünde yahut hava meydanlarında facialar doğurabilir. Kriz anlarında kontrolörler memleketler arası standartlara ve kurallara sarılıyor. Hava Trafik kontrolörü ve Türkiye Hava Trafik Denetim Merkezi Müdür Yardımcısı Feyzullah Çınar, hava trafik denetim sistemlerinin arızalanması, meteorolojik niçinler, olağanüstü, beklenmedik durumlar yaşanabileceğini söylemiş oldu.
Çınar, “bu biçimde durumlarda hava trafik idaresiyle ilgili milletlerarası belirlenen kurallar devreye girmektedir. Hava trafik sistemleriyle ilgili çeşitli senaryolar dikkate alınarak yedeklemeler yapılmıştır. Buna nazaran hava trafik emniyeti öncelenerek operasyon kriz anındaki acil durumlar birtakım regülasyonlarla, birtakım düzenlemelerle yönetilir. Arıza durumuna bağlı olarak yollar vardır. Uçak havada arızalandığında, hidrolik yahut motor arızasında, hava trafiğindeki haberleşme arızaları ya da beklenmedik durumlar ile ilgili kurallar var. Bu yöntemler milletlerarası standartlara bağlı belirlenmiştir. Örneğin Almanya’ya ilişkin Lufthansa uçakları, İngiltere’ye ilişkin British Airways ya da Emirates uçaklarıyla bağlantı kuruyoruz. Ortak uygulanan milletlerarası kurallar vardır. Gökyüzünde yalnızca temsilcimiz Türk Hava Yolları yok. Memleketler arası kurallar kazalarla belirlenmiştir. Zira tekrar tıpkı kusurlarla kazalar yaşanmaması için. senelerdan bu yana lisana gelen ‘Havacılık kuralları kanla yazılmıştır’ kelamı birebir doğruyu yansıtmaktadır” halinde konuştu.