JoKeR
Active member
İBRAHİM DEMİRCİ
Birgül Yangın Aslanoğlu, öğretmen yazarlarımızdan biri. Halk edebiyatı kısmında yüksek lisans yapmış. Tezini kitaplaştırmış: Çağdaş Türk Ozanı Barış Manço. Geçmişten Günümüze 41 Türk Sinemasında Folklor İzleri isimli bir inceleme, çocuklara yönelik Sinem: Tabirler Prensesi ve ilkgençlik romanı Dedemin Köstekli Saati onun imzasını taşıyor.
Yazarın birinci hikaye kitabı Debbağ, Hece Yayınları’nca Eylül 2022’de okura sunuldu. Editörlüğünü Ali Karaçalı’nın üstlendiği 80 sayfalık kitapta 12 hikaye var. Her hikayenin başında bir epigraf yer alıyor: Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Virginia Woolf, Franz Kafka, İstek Özdemir, Jorge Luis Borges, Oğuz Atay, Anton Çehov, Bilge Karasu. Bülent Ortaçgil ile Çiğdem Talu da müzik kelamlarıyla birer hikayeye destekçi kılınmışlar. Peyami Safa ve otobiyografik romanı Dokuzuncu Hariciye Koğuşu da isimleri anılmadan bir hikayenin desenine işlemiş, işlenmiş. “Sait Faik Abasıyanık’ın anısına” sunulan “Adanın Sevdalıları”nı da anmak isterim. “Çığlık’taki Muamma” isimli hikaye ise Norveçli ünlü ressam Edward Munch ile tahminen ondan daha ünlü olan “Çığlık” tablosu etrafında örülmüş bir çeşit dertleşme, tahminen hesaplaşma. Burada isimlerini andığım özel isimlerin hiç biri, bir entelektüel şov öğesi, sentetik bir gösteriş gereci izlenimi uyandırmıyor; hikayelerin güzel ve pekiştirici bir süsü olarak karşımıza çıkıyor.
Kitabın birinci hikayesi Debbağ’da deri ustası Sabri’nin hüzünlü macerasını okurken hayvan derisinin işlenme evrelerine ait bilgiler de ediniyoruz. Küçük ve bedelsiz şeylerden sandığımız “zırnık”ın deriyi tüylerinden arındırmak için kullanılan kimyasal hususlardan biri olduğunu öğreniyor yahut hatırlıyoruz. Sıhhati bozulduğu, verimliliği azaldığı için işinden atılan Sabri, hikayenin sonunda deri işlemede kullanılan köpek dışkısının peşine düşüp kanatlanacaktır.
DebbağnBirgül Yangın AslanoğlunHece YayınlarınEkim 2022n80 sayfa
HAYATIN İÇİNDEN
“Dublaj Aşkına Foley”, Türk sinemasının çeşitli oyuncularının ve neredeyse bütün dublaj sanatkarlarının geçit merasimine çıktığı bir hikaye. Bu ortada “kurmacanın cilveleri” de hatırlatılmış olur: Kahramanın bir ilâna “dört dakika kırk iki saniye” baktığı kim bilir kaç kere yinelandıktan daha sonra şu cümleyle karşılaşırsınız: “Telefonunu eline aldı, bugün fotoğrafını çektiği, dört dakika kırk iki saniye boyunca baktığı aslında tam olarak kaç dakika baktığını bilemediği ilanı dikkatlice okudu.” (s. 17).
“Korkunun Kokusu”, babaannesinin anlattığı masallardan kaygı kapmış olan, mahallenin “Gülle Ütücüsü” Ahmet’in, marangoz babasının yanında çalışırken “İmamın Kayıkçısı”na dönüş(türül)mesini sergileyen dokunaklı bir metin.
“Zeki Müren Göbeği”, gönlünün istediği Halim yerine babasının istediği Mestan ile evlenmek zorunda kalan, biri oğlan biri kız iki çocuk anasıyken kocasını, daha sonra da annesini kaybeden Necmiye ile tanıştırır bizi. Tijen Hanım’ın konutunda paklık yapmaktadır: “Kırdığım vazoyu unutturmalıyım Tijen Abla’ya. Ay aman Tijen Hanım’a.” (s. 27) Necmiye, “sadece dantel ördüğü an keyifli hisseder” kendini. “Zeki Müren göbeği” dantel modellerinden biriymiş: “Kimi bu motife aspirin diyordu tahminen öreni rahatlattığı, kederi tasası ne var ise alıp götürdüğü için. Kimi bir avuç altın diyordu, el emeğine değer biçmek için.” (s. 30). Bu satırları okurken kimi bayanlarımızın neredeyse kırk beş yıl evvel televizyon dizisi Kökler’in tesiriyle kakaolu keke “Kunta Kinte” ismini vermiş olduklarını hatırladım.
BİR KÖPEĞİN HİKAYESİ
“Barak Dansı” üç başka anlatıcının kelam aldığı üç kısımlık bir hikaye. Birinci anlatıcı, bir köpek. Kadıköy’de bir apartmanın bodrum katında tek başına yaşayan sokak müzisyeni, akordeon ustası Münir’in korona günlerinde sahiplendiği bir köpek. Ortalarında büyük bir dostluk ve bağlılık oluşmuş: “Münir, dansımı hayli sever. Barak Dansı ismini verdiği bestesi bir Çingene müziğinin ezgileri üzere. Barak havası ile ilgisi yok bizim dansın. Barak cinsi bir av köpeğiymişim ya ben, hiç ava çıkmayan. Anlayacağınız soyumdan geliyor bestemizin ve dansımızın ismi. Figürlerse bize özel.” (s. 33) Hikayenin ikinci kısmı “Ortağım”ın anlatıcısı, köpeğine “Ortağım” ismini vermiş olan Münir’dir. Verdiği ada itiraz edenlere karşı çıkarak başlar kelama ve şu biçimde devam eder: “O hayatımın ortağı, iş ortağım, konut ortağım, öbür yarım. On bir yıldır beraberyiz. birlikte yaşlandık.” (s. 34). Burada “Koronanın üzerinden on bir yıl geçmedi ki!” demekten kendimi alamadım. Kısmın son cümlesi şu: “Gözleriyle o denli bir baktı ki bir an dayanamayıp ‘Haydi sen de gel!’ diyecektim ancak onkoloji servisine almazlardı ki onu.” (s. 36). “Gökkuşağı” kısmının anlatıcısı, muharrir.
“Gelişi ürpertici bir gök gürültüsü ile olan sağanak yağmur pastoral bir senfoni üzere ığıl ığıl yağıyordu. Ortağım, pencerenin önünde huzursuz bir bekleyiş ortasındaydı. Adımları takip etmekten yorgun düşmüştü. Açlığın ve susuzluğun da tesiri vardı lakin Münir’in gecikmesi, yokluğu, tasasını daha da artırmıştı.” (s. 37). Münir’in evvel şapkası düşer yere, daha sonra kendisi. Başından akan kan, yağmur sularına karışır. “O an bir aydınlanma oldu Ortağım’da. Birden olanca gücüyle koşup pencereden geçti ve Münir’e sıkı sıkıya sarıldı. Cam kırıkları etrafa saçılırken bir Çingene ezgisine benzeyen bestelerini duydu ikisi de. Başlarını gökyüzüne hakikat yavaşça kaldırdılar ve Barak dansı yaparak gökkuşağına hakikat yükseldiler.” (s. 38)
“Sen bu o-yun-dan çık”ta Iraz’ı tanımanın yanı sıra kerpiç üretiminin inceliklerini de öğreniriz.
“Devrik cümlelerin mahkûmu”, otobiyografik öğeler de içeren bir metin. Müellifin kendisini de cesurca eleştirebiliyor olması kayda paha.
“Çakır Yeşili Gözler”de Alamancı Bekir Amca’nın macerasını okuruz. Bu metinde “ekmeğin karneyle verildiği günler”i (s. 59) yadırgadım. İkinci Dünya Savaşı yıllarının gerçeğiydi o.
Son hikaye “Kerzik”, bu ismi taşıyan bir hanımın ağzıyla yazılmış şirin bir metin. Kerzik, ismini değiştirip Züleyha yapmaya gelmiştir Nüfus Müdürlüğüne. Ippılı’nın karısı Kerzik’i birincinin Yusufgil istemeye gelmiştir zira.
Birgül Yangın Aslanoğlu, öğretmen yazarlarımızdan biri. Halk edebiyatı kısmında yüksek lisans yapmış. Tezini kitaplaştırmış: Çağdaş Türk Ozanı Barış Manço. Geçmişten Günümüze 41 Türk Sinemasında Folklor İzleri isimli bir inceleme, çocuklara yönelik Sinem: Tabirler Prensesi ve ilkgençlik romanı Dedemin Köstekli Saati onun imzasını taşıyor.
Yazarın birinci hikaye kitabı Debbağ, Hece Yayınları’nca Eylül 2022’de okura sunuldu. Editörlüğünü Ali Karaçalı’nın üstlendiği 80 sayfalık kitapta 12 hikaye var. Her hikayenin başında bir epigraf yer alıyor: Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Virginia Woolf, Franz Kafka, İstek Özdemir, Jorge Luis Borges, Oğuz Atay, Anton Çehov, Bilge Karasu. Bülent Ortaçgil ile Çiğdem Talu da müzik kelamlarıyla birer hikayeye destekçi kılınmışlar. Peyami Safa ve otobiyografik romanı Dokuzuncu Hariciye Koğuşu da isimleri anılmadan bir hikayenin desenine işlemiş, işlenmiş. “Sait Faik Abasıyanık’ın anısına” sunulan “Adanın Sevdalıları”nı da anmak isterim. “Çığlık’taki Muamma” isimli hikaye ise Norveçli ünlü ressam Edward Munch ile tahminen ondan daha ünlü olan “Çığlık” tablosu etrafında örülmüş bir çeşit dertleşme, tahminen hesaplaşma. Burada isimlerini andığım özel isimlerin hiç biri, bir entelektüel şov öğesi, sentetik bir gösteriş gereci izlenimi uyandırmıyor; hikayelerin güzel ve pekiştirici bir süsü olarak karşımıza çıkıyor.
Kitabın birinci hikayesi Debbağ’da deri ustası Sabri’nin hüzünlü macerasını okurken hayvan derisinin işlenme evrelerine ait bilgiler de ediniyoruz. Küçük ve bedelsiz şeylerden sandığımız “zırnık”ın deriyi tüylerinden arındırmak için kullanılan kimyasal hususlardan biri olduğunu öğreniyor yahut hatırlıyoruz. Sıhhati bozulduğu, verimliliği azaldığı için işinden atılan Sabri, hikayenin sonunda deri işlemede kullanılan köpek dışkısının peşine düşüp kanatlanacaktır.
DebbağnBirgül Yangın AslanoğlunHece YayınlarınEkim 2022n80 sayfa
HAYATIN İÇİNDEN
“Dublaj Aşkına Foley”, Türk sinemasının çeşitli oyuncularının ve neredeyse bütün dublaj sanatkarlarının geçit merasimine çıktığı bir hikaye. Bu ortada “kurmacanın cilveleri” de hatırlatılmış olur: Kahramanın bir ilâna “dört dakika kırk iki saniye” baktığı kim bilir kaç kere yinelandıktan daha sonra şu cümleyle karşılaşırsınız: “Telefonunu eline aldı, bugün fotoğrafını çektiği, dört dakika kırk iki saniye boyunca baktığı aslında tam olarak kaç dakika baktığını bilemediği ilanı dikkatlice okudu.” (s. 17).
“Korkunun Kokusu”, babaannesinin anlattığı masallardan kaygı kapmış olan, mahallenin “Gülle Ütücüsü” Ahmet’in, marangoz babasının yanında çalışırken “İmamın Kayıkçısı”na dönüş(türül)mesini sergileyen dokunaklı bir metin.
“Zeki Müren Göbeği”, gönlünün istediği Halim yerine babasının istediği Mestan ile evlenmek zorunda kalan, biri oğlan biri kız iki çocuk anasıyken kocasını, daha sonra da annesini kaybeden Necmiye ile tanıştırır bizi. Tijen Hanım’ın konutunda paklık yapmaktadır: “Kırdığım vazoyu unutturmalıyım Tijen Abla’ya. Ay aman Tijen Hanım’a.” (s. 27) Necmiye, “sadece dantel ördüğü an keyifli hisseder” kendini. “Zeki Müren göbeği” dantel modellerinden biriymiş: “Kimi bu motife aspirin diyordu tahminen öreni rahatlattığı, kederi tasası ne var ise alıp götürdüğü için. Kimi bir avuç altın diyordu, el emeğine değer biçmek için.” (s. 30). Bu satırları okurken kimi bayanlarımızın neredeyse kırk beş yıl evvel televizyon dizisi Kökler’in tesiriyle kakaolu keke “Kunta Kinte” ismini vermiş olduklarını hatırladım.
BİR KÖPEĞİN HİKAYESİ
“Barak Dansı” üç başka anlatıcının kelam aldığı üç kısımlık bir hikaye. Birinci anlatıcı, bir köpek. Kadıköy’de bir apartmanın bodrum katında tek başına yaşayan sokak müzisyeni, akordeon ustası Münir’in korona günlerinde sahiplendiği bir köpek. Ortalarında büyük bir dostluk ve bağlılık oluşmuş: “Münir, dansımı hayli sever. Barak Dansı ismini verdiği bestesi bir Çingene müziğinin ezgileri üzere. Barak havası ile ilgisi yok bizim dansın. Barak cinsi bir av köpeğiymişim ya ben, hiç ava çıkmayan. Anlayacağınız soyumdan geliyor bestemizin ve dansımızın ismi. Figürlerse bize özel.” (s. 33) Hikayenin ikinci kısmı “Ortağım”ın anlatıcısı, köpeğine “Ortağım” ismini vermiş olan Münir’dir. Verdiği ada itiraz edenlere karşı çıkarak başlar kelama ve şu biçimde devam eder: “O hayatımın ortağı, iş ortağım, konut ortağım, öbür yarım. On bir yıldır beraberyiz. birlikte yaşlandık.” (s. 34). Burada “Koronanın üzerinden on bir yıl geçmedi ki!” demekten kendimi alamadım. Kısmın son cümlesi şu: “Gözleriyle o denli bir baktı ki bir an dayanamayıp ‘Haydi sen de gel!’ diyecektim ancak onkoloji servisine almazlardı ki onu.” (s. 36). “Gökkuşağı” kısmının anlatıcısı, muharrir.
“Gelişi ürpertici bir gök gürültüsü ile olan sağanak yağmur pastoral bir senfoni üzere ığıl ığıl yağıyordu. Ortağım, pencerenin önünde huzursuz bir bekleyiş ortasındaydı. Adımları takip etmekten yorgun düşmüştü. Açlığın ve susuzluğun da tesiri vardı lakin Münir’in gecikmesi, yokluğu, tasasını daha da artırmıştı.” (s. 37). Münir’in evvel şapkası düşer yere, daha sonra kendisi. Başından akan kan, yağmur sularına karışır. “O an bir aydınlanma oldu Ortağım’da. Birden olanca gücüyle koşup pencereden geçti ve Münir’e sıkı sıkıya sarıldı. Cam kırıkları etrafa saçılırken bir Çingene ezgisine benzeyen bestelerini duydu ikisi de. Başlarını gökyüzüne hakikat yavaşça kaldırdılar ve Barak dansı yaparak gökkuşağına hakikat yükseldiler.” (s. 38)
“Sen bu o-yun-dan çık”ta Iraz’ı tanımanın yanı sıra kerpiç üretiminin inceliklerini de öğreniriz.
“Devrik cümlelerin mahkûmu”, otobiyografik öğeler de içeren bir metin. Müellifin kendisini de cesurca eleştirebiliyor olması kayda paha.
“Çakır Yeşili Gözler”de Alamancı Bekir Amca’nın macerasını okuruz. Bu metinde “ekmeğin karneyle verildiği günler”i (s. 59) yadırgadım. İkinci Dünya Savaşı yıllarının gerçeğiydi o.
Son hikaye “Kerzik”, bu ismi taşıyan bir hanımın ağzıyla yazılmış şirin bir metin. Kerzik, ismini değiştirip Züleyha yapmaya gelmiştir Nüfus Müdürlüğüne. Ippılı’nın karısı Kerzik’i birincinin Yusufgil istemeye gelmiştir zira.