JoKeR
Active member
Abbas Kiyarüstemi’nin Cannes’da Altın Palmiye kazanan “Kirazın Tadı – Tam-ı Gilas” sinemasını izleyen, Hümayun Erşadi’nin mükemmel oyunculuğuyla tanışmış demektir. Erşadi yalnızca İran’da değil, dünyanın biroldukça sinemasında oyunculuk yapmış bir isim. Esenler Belediyesi tarafınca düzenlenen Sinema Günleri’ne milletlerarası kolda onur mükafatını almak için gelen Erşadi’yle konuştuk. Oyuncunun his verebilmesi için süratle gelişen teknolojinin değerli olmadığını vurgulayan Erşadi, İran sinemasının muvaffakiyetini şiddet ve cinselliğin olmamasına bağlıyor.
– Kirazın Tadı sineması sizin ömrünüzde nasıl bir kıymete sahip? Bu projeyi kabul etmenizde belirleyici öge neydi?
Bugün burada olmamı, dünyanın biroldukca yerinde sinemalarda oynamamı Kirazın Tadı sinemasına borçluyum. Evvel İran’da daha sonra bütün dünyada beni bu sinemayla tanıdılar. Abbas Kiyarüstemi İran’da ve dünyada epeyce tanınmış, yeterli bir direktör, size de bu biçimde bir teklif gelseydi, siz de kabul ederdiniz. Üstelik bana teklif geldiğinde, ne senaryo, ne oyuncular, hiç bir şey ortada yoktu. Kiyarüstemi davet etti, ben de gittim.
– Kirazın Tadı’nın Türkiye’de bu kadar ilgi görmesinin niçini ne sizce?
Yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada bu sinemanın ilgi görmesinin niçini, sinemanın iletisi. Sinema ‘Hayat tatlı’ diyor, lakin yokuşlu, güç yolları da var. O yokuşlardan çıkarak bir daha hayata ulaşıyorsun. Sinemanın iletisi ‘Hayat devam ediyor’ olunca, dünyanın her yerinde ilgi gördü.
KAMERA HİS YARATMIYOR
– Farklı coğrafyalarda farklı projelerde yer almak size neler kazandırdı?
Güzel arkadaşlar buldum, farklı sinemalarla tanıştım. Her ülkenin sinemasının farklı özellikleri ve kendi sıkıntıları var. Kıyas etmek mümkün değil. Herkes kendi külçeşidini sinemasında yansıtıyor.
– İran sinemasına baktığınızda, teknoloji epey geri fakat duyguyu fazlaca hoş veriyor. Dünyada da ilgi görüyor. Bunu nasıl açıklıyorsunuz?
İran sinemasında şiddet ve cinsellik üzere ögeler olmadığı için dünyada ilgi gördü. Bu ögeler olmadığı için hayli insani ve manevi bir sinema. örneğin Kirazın Tadı sineması şu ana kadar dünyanın her yerinde ilgi gördü. Üniversitelerde ders olarak okutuluyor. Oyuncunun his verebilmesi için süratle gelişen teknolojinin o kadar da kıymeti yok. Bu kamera olmaz, diğer kamera olur. Kamera o hisleri yaratmıyor. Hisleri bizim kültürümüz, sinema lisanımız yaratıyor.
VATAN HER YERDEN HOŞ
– İran sinemasında göç teması hangi dinamikler üzerinden anlatılıyor?
İran sinemasında göç teması epey ele alınmadı. Yalnızca hatırladığım ‘Ayrılık’ sineması var, orada da göç ana tema değil. Göç değil de göçten daha sonra geriye kalanları anlatıyor.
-Bir aktör olarak göçün sizin şahsi hayatınızdaki yeri ne?
Ben de göç eden bir beşerim. Evvel İran’dan Kanada’ya, çabucak sonrasında bir daha İran’a göç ettim. Ailem kaldı fakat ben döndüm. Nereye giderseniz gidin, vatanını arıyor insan, vatan her yerden daha hoş.
İstanbul’dan deri alıp İtalya’da satardım
– Türk sinemasını ne kadar müddetten beri takip ediyorsunuz? Geldiği noktayı kıymetlendirebilir misiniz?
Türkiye sinemasını maalesef fazlaca fazla takip etmedim. Arkadaşım Türkiye sineması kitabını hazırlıyor. Onunla konuştuk, o kitabı okudukça daha düzgün anlayacağım. Birtakım üretimlerde Türklerle birlikte çalıştık, fazlaca deneyimli ve bilgililer.
– Türkiye’ye ne kadar sıklıkta geliyorsunuz? Türkiye ile ortak bir projede yer almayı hiç düşündünüz mü?
İtalya’da mimarlık okuduğum vakit içinder Türkiye’ye epey gelirdim. Tahran’dan kendi otomobilimle İstanbul’a gelip, buradan deri alıp İtalya’da satardım. Oradan elde ettiğim gelirle eğitimimi tamamladım. 50 küsur yıl önceydi, sonrasındasında hayli gelemedim. İki kez de sette oldum burada. Bana bir proje sunarlarsa, maalesef Türkçe bilmediğim için kabul edemem, lakin bildiğim lisanlarda olursa memnuniyetle kabul ederim.
– Kirazın Tadı sineması sizin ömrünüzde nasıl bir kıymete sahip? Bu projeyi kabul etmenizde belirleyici öge neydi?
Bugün burada olmamı, dünyanın biroldukca yerinde sinemalarda oynamamı Kirazın Tadı sinemasına borçluyum. Evvel İran’da daha sonra bütün dünyada beni bu sinemayla tanıdılar. Abbas Kiyarüstemi İran’da ve dünyada epeyce tanınmış, yeterli bir direktör, size de bu biçimde bir teklif gelseydi, siz de kabul ederdiniz. Üstelik bana teklif geldiğinde, ne senaryo, ne oyuncular, hiç bir şey ortada yoktu. Kiyarüstemi davet etti, ben de gittim.
– Kirazın Tadı’nın Türkiye’de bu kadar ilgi görmesinin niçini ne sizce?
Yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada bu sinemanın ilgi görmesinin niçini, sinemanın iletisi. Sinema ‘Hayat tatlı’ diyor, lakin yokuşlu, güç yolları da var. O yokuşlardan çıkarak bir daha hayata ulaşıyorsun. Sinemanın iletisi ‘Hayat devam ediyor’ olunca, dünyanın her yerinde ilgi gördü.
KAMERA HİS YARATMIYOR
– Farklı coğrafyalarda farklı projelerde yer almak size neler kazandırdı?
Güzel arkadaşlar buldum, farklı sinemalarla tanıştım. Her ülkenin sinemasının farklı özellikleri ve kendi sıkıntıları var. Kıyas etmek mümkün değil. Herkes kendi külçeşidini sinemasında yansıtıyor.
– İran sinemasına baktığınızda, teknoloji epey geri fakat duyguyu fazlaca hoş veriyor. Dünyada da ilgi görüyor. Bunu nasıl açıklıyorsunuz?
İran sinemasında şiddet ve cinsellik üzere ögeler olmadığı için dünyada ilgi gördü. Bu ögeler olmadığı için hayli insani ve manevi bir sinema. örneğin Kirazın Tadı sineması şu ana kadar dünyanın her yerinde ilgi gördü. Üniversitelerde ders olarak okutuluyor. Oyuncunun his verebilmesi için süratle gelişen teknolojinin o kadar da kıymeti yok. Bu kamera olmaz, diğer kamera olur. Kamera o hisleri yaratmıyor. Hisleri bizim kültürümüz, sinema lisanımız yaratıyor.
VATAN HER YERDEN HOŞ
– İran sinemasında göç teması hangi dinamikler üzerinden anlatılıyor?
İran sinemasında göç teması epey ele alınmadı. Yalnızca hatırladığım ‘Ayrılık’ sineması var, orada da göç ana tema değil. Göç değil de göçten daha sonra geriye kalanları anlatıyor.
-Bir aktör olarak göçün sizin şahsi hayatınızdaki yeri ne?
Ben de göç eden bir beşerim. Evvel İran’dan Kanada’ya, çabucak sonrasında bir daha İran’a göç ettim. Ailem kaldı fakat ben döndüm. Nereye giderseniz gidin, vatanını arıyor insan, vatan her yerden daha hoş.
İstanbul’dan deri alıp İtalya’da satardım
– Türk sinemasını ne kadar müddetten beri takip ediyorsunuz? Geldiği noktayı kıymetlendirebilir misiniz?
Türkiye sinemasını maalesef fazlaca fazla takip etmedim. Arkadaşım Türkiye sineması kitabını hazırlıyor. Onunla konuştuk, o kitabı okudukça daha düzgün anlayacağım. Birtakım üretimlerde Türklerle birlikte çalıştık, fazlaca deneyimli ve bilgililer.
– Türkiye’ye ne kadar sıklıkta geliyorsunuz? Türkiye ile ortak bir projede yer almayı hiç düşündünüz mü?
İtalya’da mimarlık okuduğum vakit içinder Türkiye’ye epey gelirdim. Tahran’dan kendi otomobilimle İstanbul’a gelip, buradan deri alıp İtalya’da satardım. Oradan elde ettiğim gelirle eğitimimi tamamladım. 50 küsur yıl önceydi, sonrasındasında hayli gelemedim. İki kez de sette oldum burada. Bana bir proje sunarlarsa, maalesef Türkçe bilmediğim için kabul edemem, lakin bildiğim lisanlarda olursa memnuniyetle kabul ederim.