İslam mutfak sanatına bakış

JoKeR

Active member
“Bütün ömrünü karnını tam doyurmadan geçirmiş, meskeninin mutfağında 3 ay ateş yanmamış, kimi vakit yalnızca hurmayla kimi zamanse su içerek öğününü tamamlamış bir peygamberin düsturundan giderek yemek kitabı hazırlamak aslında sıkıntı bir karardı.” Bu cümleler yeni kitabı “Erken Periyot İslam Mutfak Sanatı ve Kültürü”nü anlatan M. Ömür Akkor’a ilişkin. Akkor’un derin bir araştırmanın akabinde kaleme aldığı eser Ketebe Yayınları etiketiyle okurla buluştu. Kitap, erken periyot İslam coğrafyasının koşulları, yetiştirilen eserler, hayvancılık, kullanılan kap kaçak, pişirme halleri, yeme adabı üzere periyodun yemek ve yeme külçeşidini oluşturan her öge bir bütün olarak değerlendiriliyor. Birbirinden farklı tanımların yer aldığı kitap, bir yemek kitabı olmanın ötesinde periyodun yemek kültürü ve hafızasını oluşturan bir mirasın da özeti olma özelliği taşıyor.

Daha evvel “Türkiye Gastronomi Atlası” ve “Zennup 1884” kitapları da büyük ilgi bakılırsan Akkor’un “Erken Devir İslam Mutfak Sanatı ve Kültürü” ismini taşıyan çalışması, uzun senelera yayılan bir araştırma sürecinin kararı. Bu niçinle yalnızca bir yemek kitabı değil, beraberinde İslam kültürüne ve mirasına dair kıymetli bir kaynak görevi de görüyor. Tam da bu manada dikkat çeken bir öteki öge da kitapta kullanılan görseller. Sayfalar içinde görülen tabaklar, İslam coğrafyasında 6 ve 12. yüzseneler içinde kullanılan ve müze koleksiyonlarından seçilen asılları baz alınarak bu kitap için yeniden üretilip, fotoğraflanmış. O gün yapılan yemekler günümüz ölçüleriyle aktarılmış. Şaşırtan birtakım tarifler de yok değil. Bunun yanı sıra coğrafyanın dikkat çeken gereci olan hurmanın hem tatlı hem tuzlu birbirinden farklı tanımlarda kullanıldığı görülüyor. Az gereç imkanına karşın, mutfak külçeşidinin pek geniş olduğu da aşikar.

PERİYODUN ŞARTLARI KİTAPTA

Bölgenin coğrafyası, yetiştirilen eserler, hayvancılık, kullanılan kap kaçak, pişirme biçimleri, yeme adabı üzere hususların her birinin farklı bir araştırma konusu olduğunu söyleyen Akkor, “Bu kitap tamamlandığında mevcut tanımlarla aslında periyot mutfağına ilişkin tüm bu değişkenlerin bir bakıma küçük bir özeti de oluşturulmuş oldu. Hedefim bir yemek tanımı kitabı yazmaktan fazlaca, devir koşullarını ve külçeşidini bir kitapta yansıtmaktı” tabirleriyle kitaptaki çalışmayı açıklıyor.

Unutmadan eklemek gerek, Akkor, 10 yıldır Türkiye’nin birfazlaca hafriyat alanında mutfak tarihi ve kültürüyle ilgili çalışmalar yapıyor. Bunun yanı sıra 26 yıldır Türkiye’yi gezen ve bu seyahatlerden edindiği izlenimleri kitaplaştıran Akkor, vilayet il Türkiye’yi gezdikten daha sonra artık de ilçe ilçe gezmeye devam ediyor.
 
Üst