Katarakt

JoKeR

Active member
Katarakt

Opr. Dr. Mehmet Fatih Arslan

Katarakt nedir?


Katarakt, bulanık görmeye sebep olan ileri olaylarda körlüğe niye olabilen göz merceğinin saydamlığını yitirmesi durumudur. Latince “catarractes” sözü şelale manasına gelmektedir. Şelalenin suyunun çalkantılı akışından oluşan köpüklü beyaz opaklık, kataraktlı bir hastanın görüşüne benzetilmiştir. Katarakt dünyada en kıymetli tedavi edilebilir körlük sebeplerindendir.

Katarakt çeşitleri nelerdir?

Katarakt, dört farklı kümede sınıflandırılır:



  1. Yaşlılığa Bağlı Katarakt: Toplumda en sık görülen cins olan ve yaşın ilerlemesi ile ortaya çıkan bu tipte kataraktın belirtileri, yaşın ilerlemesiyle artış gösterir. Çoklukla 50-60 yaş aralığındaki bireylerin yaklaşık olarak %50’sinde, 80 yaş ve üstündeki bireylerin ise şimdi hepsinde az da olsa katarakt görülür.


  2. Konjenital (Doğumsal) Katarakt: Yenidoğanlarda görülen bu tıp, bebeklerin göz bebeği renklerinin farklı olması yahut şaşılık formunda görülür. Şayet konjenital katarakt bebeğin görüşünü etkiliyorsa bir an evvel ameliyat edilmesi gerekir. Yoksa ambliyopi yani göz tembelliği gelişir. Vaktinde cerrahi yapılmayanlarda kalıcı görme kayıpları neredeyse kaçınılmazdır.

  1. Sekonder Katarakt: Evvelce katarakt operasyonu geçirmiş şahıslarda görülen sekonder katarakt, lens kapsülünün buğulanmasından kaynaklanır. Ameliyattan yıllar daha sonra bile gelişebilir. Lazer tedavisiyle birkaç dakika içerisinde kapsül buğulanması giderilebilir.


  2. Travmatik Katarakt: Göz travmalarına bağlı olarak oluşan bu tip katarakt delici nitelikte sivri cisimlerin göze batmasıyla ya da künt göz travmalarıyla meydana gelebilmektedir.
Kataraktın niçinleri nelerdir?


  • Yaşlanma


  • Göz faydalanmaları üzere travmalar, glokom (göz tansiyonu), üveit (göz içi iltihabı)


  • Uzun periyodik kortikosteroid kullanması


  • Güneş ışığına fazla maruz kalma


  • Metabolik bozukluklar (diabet)


  • Yetersiz beslenme
Patogenez

Göz merceği epeyce ölçüde sitoplazmik protein ihtiva eden özelleşmiş hücrelerden oluşur. Bu proteinler merceğin şeffaf olmasını sağlarlar. Bedenimizde bulunan başka epitel hücrelerden farklı olarak, lens cansız hücreleri yapısından uzaklaştıramaz; bu hücrelerin birikmesiyle mercek şeffaflığını yıllar ortasında yitirmeye başlar.

Kataraktın belirtileri nelerdir?

Katarakt gelişimi, ağrısız ve progresif (ilerleyici) bir müddetçtir. Hastalar çoğunlukla iki taraflı semptomlarla başvururlar ve gece görüş meseleleri (araba farlarında parlama, trafik işaret ve levhalarını okumakta kuvvetlik), küçük yazıları okumada kuvvetlikten yakınırlar. Katarakt olgusu çoklukla 60 yaş üstü hastalarda görülmesine rağmen daha evvel belirttiğimiz birtakım faktörler kaynaklı daha erken yaşlarda da karşılaşabildiğimiz bir durumdur.

Hastalarda çoklukla opak manzaranın oluşmasından evvel mevcut miyopluğunda artış gözlenebilir. Birtakım hastaların uzağı görme kabiliyetinde azalma, yakını görme kabiliyetinde artış bulunmasına sebep olan bu duruma miyopik kayma denir. Bu durumun asıl niçini vakit içinde saydamlığını kaybeden ve kalınlaşan merceğin kırma yeteneğinde artıştır.

Katarakt teşhis ve değerlendirmesi nasıl yapılır?

Lens opasitesi, kataraktın çeşidi ve sertliği direkt oftalmoskop yahut en sağlıklı olanı biyomikroskopik muayene ile göz doktoru tarafınca doğrulanabilir.

Katarakt nasıl tedavi edilir?

İlaçla tedavisi kelam konusu değildir ve tek tedavisi tekniği cerrahidir.

Ne vakit ameliyat olmak gerekir?

Bulanık görme günlük hayatı etkilemeye başladığı vakit ameliyat sonucu almak en yanlışsız seçenektir. Özellikle araç kullananların ameliyatı katiyen geciktirmemesi gerekir. Çok ileri düzeyde gecikmiş kataraktlarda göz tansiyonunda yükselme ve kalıcı görme kayıplarının gelişmesi de kelam konusu olabilmektedir. Kataraktlı hastalarda gece otomobil kullanırken karşıdan gelen farlar süreksiz ve ani ışık dağılımına niye olarak kazalara niçiniyet verebilmektedir. Bu niçinle katarakt tanısı konulduysa göz hekiminizin sizin için en uygun vakitte belirleyeceği ameliyat tarihine uymak yanlışsız bir yaklaşım olacaktır. Özellikle kataraktın epeyce sertleşmeden alınması ameliyat muvaffakiyetini artırmaktadır.

Ameliyat Nasıl Yapılır?

Hastaneye yatış gerektirmeden gerçekleştirilebilen ve günlük işlere kolaylıkla dönüş yapılabilmesini sağlayan bir ameliyattır. Operasyondan takribi 1 saat evvel göze damlatılan damla ile göz bebekleri büyütülür. Operasyondan hemilk evvel göz damlasıyla kataraktlı göz uyuşturulur. Kullanılan FAKO (fakoemülsifikasyon) sistemi ile 10 dakika üzere kısa bir vakit diliminde; küçük bir kesiden göz içerisine girilerek ultrason gücü vasıtasıyla kataraktlı kısım eritilip dışarı alınır ve ardından yerine intraoküler (göz içi) mercek yerleştirilir. Ameliyat müddeti tabibin deneyimine nazaran daha kısa ya da uzun olabilmektedir. Bu sürecin küçük bir kesi ile gerçekleştiriliyor olması operasyon daha sonrası hastanın güzelleşme sürecinin daha süratli bulunmasına yarar sağlayacaktır. Kataraktın sertliğine nazaran günlük hayata dönüş süreci değişiklik gösterse de ekseriyetle birkaç gün içerisinde hastalar araç kullanma, televizyon seyretme, kitap okumak vb. günlük işlerini yapabilecek hale gelmektedirler.

Trifokal (Akıllı) mercekler

Katarakt ameliyatı daha sonrası gözlük kullanma muhtaçlığını en aza indirgemeyi sağlamak için trifokal mercekler geliştirilmiştir. Trifokal lens olarak isimlendirilen bu lensler yakın, orta ve uzak arada net bir görüş sağlama kabiliyetine sahip merceklerdir. Bu lensler yardımıyla hastanın operasyon daha sonrası yakın ve uzak gözlüğü gereksinimi ortadan kalkmaktadır.

Ameliyat daha sonrası dikkat edilmesi gerekenler



  1. Ameliyatlı gözünüzü muhakkak ovuşturmayın ve baskı uygulamayınız.


  2. Ameliyatlı gözünüzün bulunduğu tarafa yatmayınız.


  3. Ameliyatlı göz, su ve sabunla temas ettirilmemelidir.


  4. Ağır bedensel hareketlerden kaçının.


  5. Doktorunuz onaylamadan araç kullanmayın.


  6. Ameliyat daha sonrası denetimlerinizi katiyen aksatmayın. (1. Gün, 3. Gün, 1. Hafta, 1. Ay)


  7. Doktorunuzun verdiği damlaları sistemli kullanın.
Katarakt nedir?

Katarakt, bulanık görmeye sebep olan ileri olaylarda körlüğe niye olabilen göz merceğinin saydamlığını yitirmesi durumudur. Latince “catarractes” sözü şelale manasına gelmektedir. Şelalenin suyunun çalkantılı akışından oluşan köpüklü beyaz opaklık, kataraktlı bir hastanın görüşüne benzetilmiştir. Katarakt dünyada en değerli tedavi edilebilir körlük sebeplerindendir.

Katarakt çeşitleri nelerdir?

Katarakt, dört farklı kümede sınıflandırılır:



  1. Yaşlılığa Bağlı Katarakt: Toplumda en sık görülen çeşit olan ve yaşın ilerlemesi ile ortaya çıkan bu tipte kataraktın belirtileri, yaşın ilerlemesiyle artış gösterir. Çoklukla 50-60 yaş aralığındaki bireylerin yaklaşık olarak %50’sinde, 80 yaş ve üstündeki bireylerin ise şimdi hepsinde az da olsa katarakt görülür.


  2. Konjenital (Doğumsal) Katarakt: Yenidoğanlarda görülen bu çeşit, bebeklerin göz bebeği renklerinin farklı olması yahut şaşılık formunda görülür. Şayet konjenital katarakt bebeğin görüşünü etkiliyorsa bir an evvel ameliyat edilmesi gerekir. Yoksa ambliyopi yani göz tembelliği gelişir. Vaktinde cerrahi yapılmayanlarda kalıcı görme kayıpları neredeyse kaçınılmazdır.

  1. Sekonder Katarakt: Evvelce katarakt operasyonu geçirmiş şahıslarda görülen sekonder katarakt, lens kapsülünün buğulanmasından kaynaklanır. Ameliyattan yıllar daha sonra bile gelişebilir. Lazer tedavisiyle birkaç dakika içerisinde kapsül buğulanması giderilebilir.


  2. Travmatik Katarakt: Göz travmalarına bağlı olarak oluşan bu tip katarakt delici nitelikte sivri cisimlerin göze batmasıyla ya da künt göz travmalarıyla meydana gelebilmektedir.
Kataraktın niçinleri nelerdir?


  • Yaşlanma


  • Göz faydalanmaları üzere travmalar, glokom (göz tansiyonu), üveit (göz içi iltihabı)


  • Uzun periyodik kortikosteroid kullanması


  • Güneş ışığına fazla maruz kalma


  • Metabolik bozukluklar (diabet)


  • Yetersiz beslenme
Patogenez

Göz merceği fazlaca ölçüde sitoplazmik protein ihtiva eden özelleşmiş hücrelerden oluşur. Bu proteinler merceğin şeffaf olmasını sağlarlar. Bedenimizde bulunan başka epitel hücrelerden farklı olarak, lens cansız hücreleri yapısından uzaklaştıramaz; bu hücrelerin birikmesiyle mercek şeffaflığını yıllar ortasında yitirmeye başlar.

Kataraktın belirtileri nelerdir?

Katarakt gelişimi, ağrısız ve progresif (ilerleyici) bir müddetçtir. Hastalar çoğunlukla iki taraflı semptomlarla başvururlar ve gece görüş sıkıntıları (araba farlarında parlama, trafik işaret ve levhalarını okumakta kuvvetlik), küçük yazıları okumada kuvvetlikten yakınırlar. Katarakt olgusu çoklukla 60 yaş üstü hastalarda görülmesine rağmen daha evvel belirttiğimiz kimi faktörler kaynaklı daha erken yaşlarda da karşılaşabildiğimiz bir durumdur.

Hastalarda çoklukla opak imajın oluşmasından evvel mevcut miyopluğunda artış gözlenebilir. Birtakım hastaların uzağı görme kabiliyetinde azalma, yakını görme kabiliyetinde artış bulunmasına sebep olan bu duruma miyopik kayma denir. Bu durumun asıl niçini vakit içinde saydamlığını kaybeden ve kalınlaşan merceğin kırma yeteneğinde artıştır.

Katarakt teşhis ve değerlendirmesi nasıl yapılır?

Lens opasitesi, kataraktın çeşidi ve sertliği direkt oftalmoskop yahut en sağlıklı olanı biyomikroskopik muayene ile göz doktoru tarafınca doğrulanabilir.

Katarakt nasıl tedavi edilir?

İlaçla tedavisi kelam konusu değildir ve tek tedavisi usulü cerrahidir.

Ne vakit ameliyat olmak gerekir?

Bulanık görme günlük hayatı etkilemeye başladığı vakit ameliyat sonucu almak en yanlışsız seçenektir. Özellikle araç kullananların ameliyatı muhakkak geciktirmemesi gerekir. Çok ileri düzeyde gecikmiş kataraktlarda göz tansiyonunda yükselme ve kalıcı görme kayıplarının gelişmesi de kelam konusu olabilmektedir. Kataraktlı hastalarda gece otomobil kullanırken karşıdan gelen farlar süreksiz ve ani ışık dağılımına niye olarak kazalara niçiniyet verebilmektedir. Bu niçinle katarakt tanısı konulduysa göz hekiminizin sizin için en uygun vakitte belirleyeceği ameliyat tarihine uymak gerçek bir yaklaşım olacaktır. Özellikle kataraktın epey sertleşmeden alınması ameliyat muvaffakiyetini artırmaktadır.

Ameliyat Nasıl Yapılır?

Hastaneye yatış gerektirmeden gerçekleştirilebilen ve günlük işlere kolay kolay dönüş yapılabilmesini sağlayan bir ameliyattır. Operasyondan takribi 1 saat evvel göze damlatılan damla ile göz bebekleri büyütülür. Operasyondan hemilk evvel göz damlasıyla kataraktlı göz uyuşturulur. Kullanılan FAKO (fakoemülsifikasyon) metodu ile 10 dakika üzere kısa bir vakit diliminde; küçük bir kesiden göz içerisine girilerek ultrason gücü vasıtasıyla kataraktlı kısım eritilip dışarı alınır ve ardından yerine intraoküler (göz içi) mercek yerleştirilir. Ameliyat mühleti doktorun deneyimine bakılırsa daha kısa ya da uzun olabilmektedir. Bu sürecin küçük bir kesi ile gerçekleştiriliyor olması operasyon daha sonrası hastanın düzgünleşme sürecinin daha süratli bulunmasına yarar sağlayacaktır. Kataraktın sertliğine bakılırsa günlük hayata dönüş süreci değişiklik gösterse de ekseriyetle birkaç gün içerisinde hastalar araç kullanma, televizyon seyretme, kitap okumak vb. günlük işlerini yapabilecek hale gelmektedirler.

Trifokal (Akıllı) mercekler

Katarakt ameliyatı daha sonrası gözlük kullanma muhtaçlığını en aza indirgemeyi sağlamak için trifokal mercekler geliştirilmiştir. Trifokal lens olarak isimlendirilen bu lensler yakın, orta ve uzak uzaklıkta net bir görüş sağlama kabiliyetine sahip merceklerdir. Bu lensler yardımıyla hastanın operasyon daha sonrası yakın ve uzak gözlüğü muhtaçlığı ortadan kalkmaktadır.

Ameliyat daha sonrası dikkat edilmesi gerekenler



  1. Ameliyatlı gözünüzü mutlaka ovuşturmayın ve baskı uygulamayınız.


  2. Ameliyatlı gözünüzün bulunduğu tarafa yatmayınız.


  3. Ameliyatlı göz, su ve sabunla temas ettirilmemelidir.


  4. Ağır bedensel hareketlerden kaçının.


  5. Doktorunuz onaylamadan araç kullanmayın.


  6. Ameliyat daha sonrası denetimlerinizi muhakkak aksatmayın. (1. Gün, 3. Gün, 1. Hafta, 1. Ay)


  7. Doktorunuzun verdiği damlaları sistemli kullanın.
 
Üst