JoKeR
Active member
Geçtiğimiz günlerde memleketler arası esans üreticisi MG International Fragrance Company, esans dünyasında benimsenen Dünya Esans Günü (World Fragrance Day) kapsamında, Türkiye’de alanında birinci defa gerçekleştirilen“MG International Fragrance Summit ‘22”ye mesken sahipliği yaptı. Koku dünyasının küresel markaları, parfüm sanayisinin tecrübeli temsilcileri ve “Koku aşkına” seyahate çıkanların bir ortaya geldiği aktiflik; sohbet oturumları, koku ile eşleşen tadım sunumları, koku müzesi ve koku tecrübeleriyle zenginleşti. Soho House İstanbul’da gerçekleşen tepede; kokunun hayatımızdaki kıymetine vurgu yaparak sağlıktan esansın üretimine, koku trendlerinden sanata ve modaya, sürdürülebilir gelecek algısından kokuya bedel katmış asırlık markalara ve geleceğin kokusuna kadar özetlemek gerekirsesı “Koku Hakkında Her Şey’’ masaya yatırıldı. Biz de dorukta konuşmacılar içinde yer alan ressam İsmail Acar ile koku ve sanat bağlantısını konuştuk.
“Koku Duyusuyla İletişim” oturumu daha sonrası İsmail Acar, His Beşbıçak, Ezra Çetin, Tamer Levent ve Remzi Buharalı
Koku bir sanat mıdır? Öteki duyulara nazaran koku daha soyut kalıyor. Kokunun bir sanat olduğunu nasıl kanıtlayabiliriz örneğin?
Aslında sanat en hoşu yapma korkusu. Her ne yaparsanız hoşu yapma telaşıyla yaparsanız aslına bakarsan aslında bu da bir sanat olabiliyor. Fotoğraf bir sanattır. Buradan birinci olay çıktı. ondan sonrasında ise hoş olan her şeyi de biz sanat ismi altında bilhassa 21. yüzyılda tanımlıyoruz. Koku epeyce sihirli bir şey. O denli sihirli bir şey ki yeryüzünün en kıymetli sihirlerinden birisi. Bunu düzgün yapmak, epey değerli hünerler gerektiriyor. örneğin fotoğraf ve kokuyu yan yana getirdiğinizde; âlâ bir koku yapmak için kıymetli maharetler gerektiriyor. Bunları notalandırmak, formalize etmek gerekiyor. Aşikâr bilimselliği de kullanarak ancak en kıymetlisi derdi. Bilimselliği kullanarak bir şey yapabilirsiniz lakin bilim olur bu biçimde. O denli bir şey yapmalısınız ki insanların beğeneceği ve insanların hiç görmeyeceği bir şeyi de yapmanız gerekiyor. O manada emsalsiz koku bir sanattır. Kokunun bir sanat olduğunu kanıtlamak ise; beş duyu üzerine epey çalıştım ben. Müzikte sonuçta duyduğun bir şey, test edemiyorsun, yiyip dokunamıyorsun. Bu manada da bir şeyin sanat olması için illa dokunabilir, yenebilir bulunmasına gerek yok. Hissedilebilir bir şey de sanattır. Bilhassa sanatta bu fazlaca vardır. Bilhassa bir resme bakarsınız, fotoğrafta bir sürü hisler hissedersiniz. kimi vakit bir renk görürsünüz, renkte de hissedersiniz. ötürüsıyla his olan her şey sanat olabilir. Koku da aslında buna en hayli aday olan bir şey. Aslında kokuyu yapanlara da geçmişte sihirli davranmışlar. Hepsi sanatçı özelliğinde beşerler kokuları yapmışlar ve kendi ortasında de bir prosesi var kokunun. örneğin beş ton gülden bir kilo gül yağı elde ediyorsunuz. O denli sihirli bir serüven ki çıkan şey altından da daha pahalı bir şey oluveriyor. Bilhassa bu biçimde prosesleri olan, beşere temas eden, his hissettiren istikametiyle emsalsiz sanatın baş köşesinde lakin onu bir sanatçı ele alıp yapmadığı için bunu ticari firmalar yaptığı için sanat istikameti fazlaca öne çıkamıyor. Fakat aslında bir sanatçı yapsa direkt sanat olacak.
SANAT ÜZERE YAPILAN BİR KOKU LAKİN SANATTIR
Koku ve sanatı bir ortada düşününce aslında aklımıza direkt kalıcılığı geliyor. Sanatla içindeki münasebette bu biçimde uçucu bir işe kalkışmak mantıklı mı? Neler söylemek istersiniz?
Disiplinler ortası yan yanalık epeyce değerli bir beraberlik. Kokunun kaybolabilir özelliği olağan olarak var fakat tesiri kalıyor. Tesiri şu biçimde kalıyor hatta. Kokunun size sağladığı tesir o denli bir şey ki bir gün 10 sene sora hala o kokuyu hafızanıza koyarak, hafızanıza iliştirdiğiniz noktasında o siz yaşadığınız sürece kalıyor. Her ne kadar kaybolan bir şey dahi olsa, bir nevi siz onu hafızanızda yaşatıyorsunuz. Hafızamızda sabitliyoruz onu. Aslında sizin oluşturacağınız tesir fazlaca değerli. O tesir kalıcılığı sağlıyor. Burada siz bir tesir alıyorsanız o bir sanat olabiliyor. O tesir eksik kalıyorsa koku da olsa sanat olmuyor. Zira sanat üzere yapılan bir koku lakin sanat olabiliyor. Her koku ya da her çizilmiş çizgi bir sanat olmuyor.
Tüm kokular aslında başlangıçta nötrdür. Bir kokuyu mana verme sebebimiz onu birinci duyduğumuzdaki ruh halimiz ile alakalıdır ve bunu biz beynimizdeki limbik sistem ile yapmaktayız. Bu doğrultuda bir koku beşerler üzerinde birebir etkiyi mi gösteriyor yoksa beşerden beşere değişiyor mu?
her insanın kültürel birikimi ve ailesi epeyce farklı. ötürüsıyla herkes için subjektif. aslına bakarsanız sanatta bakılırsacelidir. Herkes bir yere bakar öbür bir şey görür. Empresyonistler bunu hayli yaptılar. Dört ressam birebir görünümün karşısına geçtiler. Dördü birden tıpkı görüntünün karşısına geçtiler. Hepsi de hayli yetenekliydi fakat dört başka fotoğraf çıktı. ötürüsıyla klasik sanatta da şöyleki bir tabir vardır: Rölatif. Sanat eşittir bakılırsacelidir. ötürüsıyla burada bireyden şahsa bakılırsa değişiyor. Aslında şu ana kadar söylemiş olduklerim eski çağlardan tanımlar lakin hala kokuyu manalandırmak ya da yerini belirlemek için referans olabilecek kriterler olduğunu düşünüyorum.
KOKUNUN MÜSPET BİR KARŞILIĞI VAR
Pekala sizce koku fotoğraf sanatında ne kadar etkileyici bir ögedir?
Koku sanatkarlar için yenilik ve farklılık anlayışıdır. Ben beş olgu anlatıyorum. Yaratılışı anlatıyorum örneğin. Yaratılışla ilgili o ifadeyi kuvvetli anlatabilmek için kokunun tesirini kullanmayı arzuladım. ötürüsıyla burada benim yaptığım resme benim yaptığım başka ögelere katkı tarafı vardı kokunun. Bu manada olumlu bir karşılığı var.
2002 senelerında insanın yaratılışından bugüne kadar yaşadığı aşk, güç, dehşet ve mahşere ilişkin his, inanç gelenek ve bakış açılarının anlatıldığı el yazması yapıtların yer aldığı 5 duyu 5 olgu standınıza de değinelim istiyorum. Görme engellilere yönelik yaptığınız bir stant. Koku üzerinden mi ulaşmak istediniz?
Beş duyu içerisinde yalnızca bir tanesi koku. Bu beş duyu üzerinden bir de koku üzerinden ulaşmaya çalıştım. Zira görmüyorlardı ancak dokunabiliyorlardı, tadabiliyordı. ötürüsıyla bu olgularla onlara yaklaştım. Metinler yazdım metinleri dokunarak okudular fotoğrafın ne olduğunu anladılar. Kabartmalar yaptım dokunarak onların formlarını algıladılar. Aşk ile ilgili özel bir kitap yaptım. Onu test edip tamamladılar. Aşk ile ilgili bir koku vardı onu pekiştirdiler. ötürüsıyla tek başına kokuyla değil de onların eksik olduğu öbür duyularla onlara gittim. Olağanda görme engellilerin fotoğraf standı sanat standı gezmeleri imkansız. Derler ya toplumsal deney. Aslında başlangıcı o denli bir şey. Bu bir deney aslında. Lakin hayli başarılı oldu. 5 duyu 5 olgu standı aslında farklı disiplenlerin bir ortada yer alarak duyguyu bir ifadeyi anlatma telaşı. Bizim sanatımızı izleyemeyen görme engellilerinde bizim sanatımızı izlemesi için yapılmış bir proje. Lakin epey fazla istek görmediği için biz bunu orta ara yapıyoruz.
“Koku Duyusuyla İletişim” oturumu daha sonrası İsmail Acar, His Beşbıçak, Ezra Çetin, Tamer Levent ve Remzi Buharalı
Koku bir sanat mıdır? Öteki duyulara nazaran koku daha soyut kalıyor. Kokunun bir sanat olduğunu nasıl kanıtlayabiliriz örneğin?
Aslında sanat en hoşu yapma korkusu. Her ne yaparsanız hoşu yapma telaşıyla yaparsanız aslına bakarsan aslında bu da bir sanat olabiliyor. Fotoğraf bir sanattır. Buradan birinci olay çıktı. ondan sonrasında ise hoş olan her şeyi de biz sanat ismi altında bilhassa 21. yüzyılda tanımlıyoruz. Koku epeyce sihirli bir şey. O denli sihirli bir şey ki yeryüzünün en kıymetli sihirlerinden birisi. Bunu düzgün yapmak, epey değerli hünerler gerektiriyor. örneğin fotoğraf ve kokuyu yan yana getirdiğinizde; âlâ bir koku yapmak için kıymetli maharetler gerektiriyor. Bunları notalandırmak, formalize etmek gerekiyor. Aşikâr bilimselliği de kullanarak ancak en kıymetlisi derdi. Bilimselliği kullanarak bir şey yapabilirsiniz lakin bilim olur bu biçimde. O denli bir şey yapmalısınız ki insanların beğeneceği ve insanların hiç görmeyeceği bir şeyi de yapmanız gerekiyor. O manada emsalsiz koku bir sanattır. Kokunun bir sanat olduğunu kanıtlamak ise; beş duyu üzerine epey çalıştım ben. Müzikte sonuçta duyduğun bir şey, test edemiyorsun, yiyip dokunamıyorsun. Bu manada da bir şeyin sanat olması için illa dokunabilir, yenebilir bulunmasına gerek yok. Hissedilebilir bir şey de sanattır. Bilhassa sanatta bu fazlaca vardır. Bilhassa bir resme bakarsınız, fotoğrafta bir sürü hisler hissedersiniz. kimi vakit bir renk görürsünüz, renkte de hissedersiniz. ötürüsıyla his olan her şey sanat olabilir. Koku da aslında buna en hayli aday olan bir şey. Aslında kokuyu yapanlara da geçmişte sihirli davranmışlar. Hepsi sanatçı özelliğinde beşerler kokuları yapmışlar ve kendi ortasında de bir prosesi var kokunun. örneğin beş ton gülden bir kilo gül yağı elde ediyorsunuz. O denli sihirli bir serüven ki çıkan şey altından da daha pahalı bir şey oluveriyor. Bilhassa bu biçimde prosesleri olan, beşere temas eden, his hissettiren istikametiyle emsalsiz sanatın baş köşesinde lakin onu bir sanatçı ele alıp yapmadığı için bunu ticari firmalar yaptığı için sanat istikameti fazlaca öne çıkamıyor. Fakat aslında bir sanatçı yapsa direkt sanat olacak.
SANAT ÜZERE YAPILAN BİR KOKU LAKİN SANATTIR
Koku ve sanatı bir ortada düşününce aslında aklımıza direkt kalıcılığı geliyor. Sanatla içindeki münasebette bu biçimde uçucu bir işe kalkışmak mantıklı mı? Neler söylemek istersiniz?
Disiplinler ortası yan yanalık epeyce değerli bir beraberlik. Kokunun kaybolabilir özelliği olağan olarak var fakat tesiri kalıyor. Tesiri şu biçimde kalıyor hatta. Kokunun size sağladığı tesir o denli bir şey ki bir gün 10 sene sora hala o kokuyu hafızanıza koyarak, hafızanıza iliştirdiğiniz noktasında o siz yaşadığınız sürece kalıyor. Her ne kadar kaybolan bir şey dahi olsa, bir nevi siz onu hafızanızda yaşatıyorsunuz. Hafızamızda sabitliyoruz onu. Aslında sizin oluşturacağınız tesir fazlaca değerli. O tesir kalıcılığı sağlıyor. Burada siz bir tesir alıyorsanız o bir sanat olabiliyor. O tesir eksik kalıyorsa koku da olsa sanat olmuyor. Zira sanat üzere yapılan bir koku lakin sanat olabiliyor. Her koku ya da her çizilmiş çizgi bir sanat olmuyor.
Tüm kokular aslında başlangıçta nötrdür. Bir kokuyu mana verme sebebimiz onu birinci duyduğumuzdaki ruh halimiz ile alakalıdır ve bunu biz beynimizdeki limbik sistem ile yapmaktayız. Bu doğrultuda bir koku beşerler üzerinde birebir etkiyi mi gösteriyor yoksa beşerden beşere değişiyor mu?
her insanın kültürel birikimi ve ailesi epeyce farklı. ötürüsıyla herkes için subjektif. aslına bakarsanız sanatta bakılırsacelidir. Herkes bir yere bakar öbür bir şey görür. Empresyonistler bunu hayli yaptılar. Dört ressam birebir görünümün karşısına geçtiler. Dördü birden tıpkı görüntünün karşısına geçtiler. Hepsi de hayli yetenekliydi fakat dört başka fotoğraf çıktı. ötürüsıyla klasik sanatta da şöyleki bir tabir vardır: Rölatif. Sanat eşittir bakılırsacelidir. ötürüsıyla burada bireyden şahsa bakılırsa değişiyor. Aslında şu ana kadar söylemiş olduklerim eski çağlardan tanımlar lakin hala kokuyu manalandırmak ya da yerini belirlemek için referans olabilecek kriterler olduğunu düşünüyorum.
KOKUNUN MÜSPET BİR KARŞILIĞI VAR
Pekala sizce koku fotoğraf sanatında ne kadar etkileyici bir ögedir?
Koku sanatkarlar için yenilik ve farklılık anlayışıdır. Ben beş olgu anlatıyorum. Yaratılışı anlatıyorum örneğin. Yaratılışla ilgili o ifadeyi kuvvetli anlatabilmek için kokunun tesirini kullanmayı arzuladım. ötürüsıyla burada benim yaptığım resme benim yaptığım başka ögelere katkı tarafı vardı kokunun. Bu manada olumlu bir karşılığı var.
2002 senelerında insanın yaratılışından bugüne kadar yaşadığı aşk, güç, dehşet ve mahşere ilişkin his, inanç gelenek ve bakış açılarının anlatıldığı el yazması yapıtların yer aldığı 5 duyu 5 olgu standınıza de değinelim istiyorum. Görme engellilere yönelik yaptığınız bir stant. Koku üzerinden mi ulaşmak istediniz?
Beş duyu içerisinde yalnızca bir tanesi koku. Bu beş duyu üzerinden bir de koku üzerinden ulaşmaya çalıştım. Zira görmüyorlardı ancak dokunabiliyorlardı, tadabiliyordı. ötürüsıyla bu olgularla onlara yaklaştım. Metinler yazdım metinleri dokunarak okudular fotoğrafın ne olduğunu anladılar. Kabartmalar yaptım dokunarak onların formlarını algıladılar. Aşk ile ilgili özel bir kitap yaptım. Onu test edip tamamladılar. Aşk ile ilgili bir koku vardı onu pekiştirdiler. ötürüsıyla tek başına kokuyla değil de onların eksik olduğu öbür duyularla onlara gittim. Olağanda görme engellilerin fotoğraf standı sanat standı gezmeleri imkansız. Derler ya toplumsal deney. Aslında başlangıcı o denli bir şey. Bu bir deney aslında. Lakin hayli başarılı oldu. 5 duyu 5 olgu standı aslında farklı disiplenlerin bir ortada yer alarak duyguyu bir ifadeyi anlatma telaşı. Bizim sanatımızı izleyemeyen görme engellilerinde bizim sanatımızı izlemesi için yapılmış bir proje. Lakin epey fazla istek görmediği için biz bunu orta ara yapıyoruz.