JoKeR
Active member
Kornea nedir? Kornea Nakli nedir?
Kornea; gözün en ön kısmında bulunan renkli kısım üstündeki saydam katmandır. Göze giren ışınları, görme merkezinde net bir manzara oluşturmak üzere kıran, gözdeki kırıcılık gücü en yüksek mercektir. Çeşitli hastalıklara yahut travmaya bağlı olarak saydamlığını yitiren yahut hali bozulan kornea, bir göz bankasından elde edilen sağlıklı kornea ile değiştirilerek, görme yeteneğinin bir daha kazanılması sağlanabilir. Bu sürece de “kornea nakli”, “kornea transplantasyonu” yahut “keratoplasti” denir. Kornea nakli daha sonrası muvaffakiyet oranı, nakli gerektiren altta yatan hastalığa ve gözdeki başka patolojilere bağlı olarak değişir.
Kornea nakli gereksinimi ne kadar yaygındır?
Korneada geri dönüşümsüz hasar oluştuğunda tek tedavi seçeneği cerrahi yolla, yani kornea nakli ile olmaktadır. Tüm dünyada, korneadan kaynaklanan sebeplerle kör olan iddiası 10 milyon insan bulunmaktadır.
Kornea nakli, hastalıklı korneanın kadavradan alınan kornea dokusu ile değiştirilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Fakat, nakledilmek üzere kadavradan kornea temininde zorluklar yaşanmakta ve bir hayli hasta senelerca kornea sırasında beklemektedir. Kornea nakli yapılamadığı için her yıl dünya çapında 1.5 milyon kişi kör olmaktadır.
Kornea naklini gerektiren durumlar nelerdir?
Her organ ve doku naklinde olduğu üzere kornea naklinde de red riski kelam konusudur. Doku reddi, bedenin bağışıklık sisteminin, bir yabancıdan nakledilen dokuyu tanıması ve ondan kurtulmaya çalışma uğraşıdır. Bu uğraş, yeni kornea dokusunda bulanıklaşma ve damarlanma ile kendini gösterir, nakledilen doku yok olmaz. Kornea dokusu damarsız olduğu için red oranı düşüktür (% 15 – 20). Red olan bir kornea yerine bir daha nakil yapılabilir lakin bu biçimde hastalarda red riski daha da yükselir (% 50’lere varabilir). Korneada damarsal yapıların oluştuğu ve kök hücrelerin ziyan gördüğü kimyasal faydalanmalarda muvaffakiyet oranı düşmektedir. Red tepkisi ilerlemiş ve kornea sıhhatini kaybetmişse tekrar kornea nakli ameliyatı gerekebilir. Lakin geçirilmiş her bir kornea reddi, sonrasındasında nakledilecek korneanın da reddetmesi için riski artırır. Kadavradan nakledilen korneanın yaşama ve şeffaflığını müdafaa talihinin düşük olduğu, red riskinin yüksek olduğu hastalarda, yapay kornealar (keratoprotezler) uygulanabilir.
Yapay kornea alanındaki gelişmeler nelerdir? Boston tipi keratoprotez nedir?
Birinci keratoprotez ameliyatı 1855’te gerçekleştirildiğinden beri, dünyada keratoprotezler alanında çok fazla ilerlemeler gerçekleşmiş ve epey sayıda çeşitli keratoprotezler geliştirilmiştir. Boston tipi keratoprotez, bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan yapay korneadır. Geliştirme çalışmaları 1960’larda başlayan bu keratoprotez, 1992’de Amerika’da Besin ve İlaç Dairesi (FDA) tarafınca onaylanmıştır ve o tarihten bu yana hastalar üzerinde uygulanmaktadır. Ameliyat kararınun daha yeterli olabilmesi için tasarımı yıllar ortasında geliştirilmiş ve bugüne dek dünya üzerinde 3500’den çok hastaya nakledilmiştir. Fakat Türkiye’de bugüne kadar rutin uygulamaya girmemiş, az sayıda hastaya uygulanmıştır.
Boston tipi keratoprotezin merkezi kısmı şeffaf ve bağışıklık sistemini uyarmayan bir plastik husustan yapıldığı için beden tarafınca red riski bulunmamaktadır. Ayrıyeten keratoprotezlerin biçimi ve tasarımı niçiniyle, ameliyat daha sonrasında gözlük numaraları epey düşük olmakta yahut hiç olmamaktadır; ve en güzel görme sertliğine ameliyattan daha sonra hayli kısa bir müddetde ulaşılmaktadır. Keratoprotez cerrahisi, standart kornea nakli cerrahisine çok benzeri olmakla birlikte, ameliyat daha sonrası takibi değer taşır ve hastaların tabipleri ile yakın ilgi ortasında olmaları gerekmektedir. Ameliyat daha sonrası ömür uzunluğu damla kullanması gerekmektedir ve bu mevzuda hasta ahengi fazlaca ehemmiyet taşır.
Kimlere yapay kornea ameliyatı gerekebilir?
Gelişmiş ülkelerde ve nakledilen korneanın yaşaması için elverişli ortamın bulunduğu gözlerde yapılan kornea naklinin muvaffakiyet yüzdesi %90’lardadır. Lakin, bilhassa daha evvel yinelayan immunolojik kornea reddi geçirmiş hastalarda, altta yatan romatizmal (ör., romatoid artrit) yahut enfeksiyöz (ör., herpes virus) hastalığı olanlarda, önemli derecede göz kuruluğu (ör., Sjögren sendromu) olan, kimyasal yanık ve travmaya maruz kalmış hastalarda ve geçirilmiş retina cerrahileri niçiniyle gözarasında silikon yağı bulunan hastalarda yapılacak kornea naklinin muvaffakiyet oranı önemli derecede düşmektedir. Kadavradan nakledilen korneanın yaşama ve şeffaflığını muhafaza bahtının düşük olduğu hastalarda, yapay kornealar (keratoprotezler) yeni bir umut ışığı oluşturmaktadır.
Kornea; gözün en ön kısmında bulunan renkli kısım üstündeki saydam katmandır. Göze giren ışınları, görme merkezinde net bir manzara oluşturmak üzere kıran, gözdeki kırıcılık gücü en yüksek mercektir. Çeşitli hastalıklara yahut travmaya bağlı olarak saydamlığını yitiren yahut hali bozulan kornea, bir göz bankasından elde edilen sağlıklı kornea ile değiştirilerek, görme yeteneğinin bir daha kazanılması sağlanabilir. Bu sürece de “kornea nakli”, “kornea transplantasyonu” yahut “keratoplasti” denir. Kornea nakli daha sonrası muvaffakiyet oranı, nakli gerektiren altta yatan hastalığa ve gözdeki başka patolojilere bağlı olarak değişir.
Kornea nakli gereksinimi ne kadar yaygındır?
Korneada geri dönüşümsüz hasar oluştuğunda tek tedavi seçeneği cerrahi yolla, yani kornea nakli ile olmaktadır. Tüm dünyada, korneadan kaynaklanan sebeplerle kör olan iddiası 10 milyon insan bulunmaktadır.
Kornea nakli, hastalıklı korneanın kadavradan alınan kornea dokusu ile değiştirilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Fakat, nakledilmek üzere kadavradan kornea temininde zorluklar yaşanmakta ve bir hayli hasta senelerca kornea sırasında beklemektedir. Kornea nakli yapılamadığı için her yıl dünya çapında 1.5 milyon kişi kör olmaktadır.
Kornea naklini gerektiren durumlar nelerdir?
- Kornea saydamlığının bozulmayıp kornea formunun ileri derecede bozulması (mesela keratokonus)
- Kornea katmanının saydamlığının bozulması
- Bedendeki romatizmal hastalıklar niçiniyle korneanın resen erimesi / delinmesi
Her organ ve doku naklinde olduğu üzere kornea naklinde de red riski kelam konusudur. Doku reddi, bedenin bağışıklık sisteminin, bir yabancıdan nakledilen dokuyu tanıması ve ondan kurtulmaya çalışma uğraşıdır. Bu uğraş, yeni kornea dokusunda bulanıklaşma ve damarlanma ile kendini gösterir, nakledilen doku yok olmaz. Kornea dokusu damarsız olduğu için red oranı düşüktür (% 15 – 20). Red olan bir kornea yerine bir daha nakil yapılabilir lakin bu biçimde hastalarda red riski daha da yükselir (% 50’lere varabilir). Korneada damarsal yapıların oluştuğu ve kök hücrelerin ziyan gördüğü kimyasal faydalanmalarda muvaffakiyet oranı düşmektedir. Red tepkisi ilerlemiş ve kornea sıhhatini kaybetmişse tekrar kornea nakli ameliyatı gerekebilir. Lakin geçirilmiş her bir kornea reddi, sonrasındasında nakledilecek korneanın da reddetmesi için riski artırır. Kadavradan nakledilen korneanın yaşama ve şeffaflığını müdafaa talihinin düşük olduğu, red riskinin yüksek olduğu hastalarda, yapay kornealar (keratoprotezler) uygulanabilir.
Yapay kornea alanındaki gelişmeler nelerdir? Boston tipi keratoprotez nedir?
Birinci keratoprotez ameliyatı 1855’te gerçekleştirildiğinden beri, dünyada keratoprotezler alanında çok fazla ilerlemeler gerçekleşmiş ve epey sayıda çeşitli keratoprotezler geliştirilmiştir. Boston tipi keratoprotez, bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan yapay korneadır. Geliştirme çalışmaları 1960’larda başlayan bu keratoprotez, 1992’de Amerika’da Besin ve İlaç Dairesi (FDA) tarafınca onaylanmıştır ve o tarihten bu yana hastalar üzerinde uygulanmaktadır. Ameliyat kararınun daha yeterli olabilmesi için tasarımı yıllar ortasında geliştirilmiş ve bugüne dek dünya üzerinde 3500’den çok hastaya nakledilmiştir. Fakat Türkiye’de bugüne kadar rutin uygulamaya girmemiş, az sayıda hastaya uygulanmıştır.
Boston tipi keratoprotezin merkezi kısmı şeffaf ve bağışıklık sistemini uyarmayan bir plastik husustan yapıldığı için beden tarafınca red riski bulunmamaktadır. Ayrıyeten keratoprotezlerin biçimi ve tasarımı niçiniyle, ameliyat daha sonrasında gözlük numaraları epey düşük olmakta yahut hiç olmamaktadır; ve en güzel görme sertliğine ameliyattan daha sonra hayli kısa bir müddetde ulaşılmaktadır. Keratoprotez cerrahisi, standart kornea nakli cerrahisine çok benzeri olmakla birlikte, ameliyat daha sonrası takibi değer taşır ve hastaların tabipleri ile yakın ilgi ortasında olmaları gerekmektedir. Ameliyat daha sonrası ömür uzunluğu damla kullanması gerekmektedir ve bu mevzuda hasta ahengi fazlaca ehemmiyet taşır.
Kimlere yapay kornea ameliyatı gerekebilir?
Gelişmiş ülkelerde ve nakledilen korneanın yaşaması için elverişli ortamın bulunduğu gözlerde yapılan kornea naklinin muvaffakiyet yüzdesi %90’lardadır. Lakin, bilhassa daha evvel yinelayan immunolojik kornea reddi geçirmiş hastalarda, altta yatan romatizmal (ör., romatoid artrit) yahut enfeksiyöz (ör., herpes virus) hastalığı olanlarda, önemli derecede göz kuruluğu (ör., Sjögren sendromu) olan, kimyasal yanık ve travmaya maruz kalmış hastalarda ve geçirilmiş retina cerrahileri niçiniyle gözarasında silikon yağı bulunan hastalarda yapılacak kornea naklinin muvaffakiyet oranı önemli derecede düşmektedir. Kadavradan nakledilen korneanın yaşama ve şeffaflığını muhafaza bahtının düşük olduğu hastalarda, yapay kornealar (keratoprotezler) yeni bir umut ışığı oluşturmaktadır.