Kütüphanede “Arkitekt” var

JoKeR

Active member
Kütüphanelerimizi genişleten Ketebe Yayınları mimarlık okuyucuları için yeni bir seri hazırladı. Arkitekt isimli seride hem mimarların birebir vakitte mimari çerçevede düşünen, kuramsal çalışmalar yapan değerli isimlerin yapıtları yer alacak. Serinin birinci iki kitabı ise geçtiğimiz günlerde okurla buluştu. “Mimarlar niye Bachelard Okur?” ve “Zaha Hadid: Bütün Eserleri” mimarlık kütüphanesi olanlar, bu bahiste düşünenler için dikkat alımlı çalışmalar. Hadid’in bütün çalışmalarını içeren genişletilmiş yeni baskılı albümü, çalışmaların açıklamaları ve ünlü mimarın zihin dünyasının kodlarıyla bir arada veriliyor. Mimarlar niye Bachelard Okur? ise ortaya çıkış öyküsünden ortasında yer alan kuramsal makalelere mimarlar kadar edebiyat, ideoloji ve toplumsal bilimlerle ilgilenen herkes için ufuk açıcı bir kitap olma özelliği taşıyor.

YÜZLERCE FOTOĞRAF VE ÇİZİM

Zaha Hadid


Evvel Zaha Hadid’e odaklanalım. Hadid postmodern mimari denildiğinde akla gelen en değerli isimlerden. 1950’de Irak’ın Bağdat kentinde doğan mimar, Londra Architectural Association okulunda mimarlık okumadan evvel Beyrut Amerikan Üniversitesinde Matematik Kısmını bitirdi. Mezuniyetinden daha sonra okulundaki hocaları ile 1977’de ortağı olduğu Office For Metropolitan Architecture’da çalışmaya başladı.1980’de kendi Londra merkezli ofisini kurup saygın üniversitelerde eğitmenlik yaptı. American Academy of Arts and Letters’ın onur üyesi olan Zaha Hadid, bir fazlaca milletlerarası mükafatın de sahibi oldu. Albüm niteliğindeki Zaha Hadid: Bütün Yapıtları, 582’si renkli 680 çizim ve fotoğraftan oluşuyor. Genişletilmiş yeni baskı olan eser, Zaha Hadid’in çalışmalarının bilgileri görsellerle birlikte sunuluyor. Albüm, “Binalar ve Projeler” ile “Objeler, Mobilyalar ve İç Mekânlar” ana başlıkları altında şekilleniyor.

MÜKEMMEL BİR İMAJ DİREKTÖRÜ

Gaston Bachelard


Günümüz mimarisini düşünen ve tartışanlar için bir başucu kitabı özelliği de taşıyan kitap, mimari ve sanat eleştirmeni olarak da bilinen Aaron Betsky’nin giriş yazısıyla açılıyor. Betsky, kitabın girişinde dünyaca ünlü mimarı şöyleki anlatıyor: “Zaha Hadid, olağanüstü bir imaj direktörüydü. Gözleri kamera keskinliğindeydi. Şehri yavaş çekimde, kaset döşeme kalıpları, ani pikeler ve omuz planda, çıkıntı kesmeleri ve anlatı ritimlerinde algılıyordu. etrafındaki dünyayı çizerken, ona ilişkin şuur dışı alanlarını da çizime eklerdi. Hadid, çağdaş dünyamızdaki yapılarda bâtın olan şeyleri bulup onları ütopik fotoğraflı taslaklara dönüştürdü. Cesurca keşfetti, gündelik yaşam ritimlerini yavaşlatıp hızlandırdı ve etrafını bir temsil biçimi olarak mimarlığın cerrahi müdahalelerine maruz bıraktı. Saniyenin onda biri suratındaki bir patlamanın temellerini attı.”

KÖKLERİYLE İRTİBATLI

Zaha Hadid: Bütün Yapıtları, Aaron Betsky, Ketebe Yayınları 2021, 320 Sayfa


Betsky, modernist bir mimar olarak kabul edilen Zaha Hadid’in kendi kökleriyle güçlü bir bağı olduğunun altını çiziyor. Betsky şunları söylüyor: “Hadid’in yapıtları sırf modernite ile ilişkili Batılı kökenlere sahip değildi. Irak’ta doğan Hadid, İran halılarına gençken duyduğu hayranlıktan; gerçekliği duyumsal bir yüzeye, sıradan alanları da cafcaflı alanlara dönüştüren ellerin kolektif emeğini barındıran ve insan kavrayışını bozan karmaşık desenlerden bahsedip dururdu. Unutmayın, tesadüfen de olsa, bu işi yapan bir daha kadınlardı.”

FARKLI ALANLARA HİTAP EDİYOR

Mimarlar niye Bachelard Okur?, Der. M. Taha Tunç ve Sümeyye Yıldız, Ketebe Yayınları 2021, 280 sayfa


Okurla buluşan ikinci kitap ise Mimarlar niye Bachelard Okur? ismini taşıyor. M. Taha Tunç ve Sümeyye Yıldız’ın derlediği çalışma, Gaston Bachelard’ın 1957 tarihindeki kitabı “Mekânın Poetikası” üzerinden hareketle oluşturulmuş. Bu noktada yalnızca mimarlara değil ideoloji, din, edebiyat, sosyoloji ve toplumsal bilimlerin farklı alanlarında düşünen, okuyan ve yazan herkese hitap ettiğinin de altı çizilmeli.

Kitap, birden fazla mimarlıkla ilgili olsa da farklı disiplinlerden isimlerin Bachelard’ı okuma biçimlerini bir ortada sunuyor. 12 başka makaleden oluşan kitabın sonunda ise Abdullah Başaran ve M. Taha Tunç’un makaleleriyle kitaba büyük takviye sağlayan Edward S. Casey ile gerçekleştirdikleri söyleşi yerini almış. Öte yandan çalışamda edebi ve felsefi yazıların yanında tasarımcıların, fotoğrafçıların, mimarların ve çizerlerin görsel katkıları da var. Bu ekler diğer bir okuma imkânı olarak beliriyor.

DERİN SULAR, ENGİN HÜLYALAR

Yapıta katkı sunan Abdullah Başaran’ın Bachelard’la ilgili şu cümleleri bu kitabın niye okunması gerektiğini özetliyor: “Fransız filozof Gaston Bachelard, 20. yüzyılın en epey okunan filozofları içinde değildir. Hatta özel olarak bilim tarihi ve ideolojisiyle ilgilenmeyen ya da fenomenolojik geleneğe vakıf olmayan bir epeyce araştırmacı, bu pek bilinmeyen ummanın ismiyle dahi karşılaşmaz. Lakin Bachelard, onu okuyan ve bilenlerin hiç şüphesiz kabul edeceği üzere bir ummandır ve dahası ummanın, enginlik ve derinliğin filozofudur; bu yüzden Bachelard’ın pek bilinmiyor ya da okunmuyor oluşu bir talihsizlik değil, okur için derin sularda ve engin hülyalarda dolaşmanın kârıdır.”
 
Üst