AirdropAvcisi
New member
İnsan sesle doğar. daha sonrası sözcükler, cümleler ve lisandır. Uygun ki bu biçimde. Diğer hiç bir canlıda bulunmayan olağanüstü bir özellik. Hem dışımızdaki tıpkı vakitte içimizdeki dünyayı lisanla yaratıyoruz aslında.
Sırf irtibat yok bu dünyaların ortasında. Bilgi, his, fikir üçlüsünü en çarpıcı ve kalıcı hâle getiren sanatsal etkinlikler de var. Kuru kuruya soluk alıp vermekle, beslenip giyinmekle yetinmiyoruz zira.
Varlığımıza değişik manalar da katmak istiyoruz. Bir yanımızı geçmişe yaslayarak, bir yanımızı geleceğe yansıtarak yapıyoruz bunu.
Pekala neyle?
Lisanla olağan olarak…
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK GERÇEĞİ
Bu gerçeği en güzel bilenlerden bir tanesiydi Mustafa Kemal. Geleceğin basamaklarının sistemli bir lisan gücüyle çıkılacağını biliyordu.
Latin harflerine geçişi başarır başarmaz Türkçenin arındırılması ve güçlendirilmesi çalışmalarına başladı. Kendine yol arkadaşları bulması gerekiyordu.
Buldu…
Cumhuriyet çabucak hemen üç yaşındayken Lisan Heyeti’ni kurdu. Ulusal kültürü oluşturmakta lisanın bağlayıcı gücüne inanıyordu. Sözcüklerin ve kavramların derinliğine güvenmek demekti bu hem de.
“DÜNYA ÜZERİNDE EN BÜYÜK SİLAH…”
“Dünya üstündeki en büyük silah, ateşlenmiş insan ruhudur,” der Ferdinand Foch. Yeni Türkiye toplumunun ateşli bir ruha kavuşması için silkinip kendine dönmesi gerektiğinin farkındaydı Atatürk.
Bağımsızlığınsadece savaşarak kazanılmayacağını, gerçek bağımsızlığın topluma lisan şuuru kazandırılmasıyla başarılacağını vurguluyordu her yerde.
“ASIL SAVAŞ ARTIK BAŞLIYOR”
Türkçenin yabancı lisanların baskısı altına girdiğini birinci nazarann ve buna başkaldıran Kaşgarlı Mahmut üzere bir lisan liderinin coşkusunu taşıyordu. “Asıl kurtuluş savaşımız artık başlıyor” diyerek sıvamıştı kolları. Bunun için de Lisan Devrimi’nin başarılması zaruriydi.
TÜRK LİSAN KURUMU KURULDU
11 Temmuz gecesiydi. Lisan konusunda ehil olan çalışma arkadaşlarını topladı. Kurulacak olan lisan kurumunun birinci çerçevesini kendi elleriyle çizdi.
Sonraki günü de kuruluşun tamamlanmasını istedi. Dediği üzere de oldu. 12 Temmuz 1932’de Türk Lisan Kurumu kuruldu.
1870’lerden beri Osmanlı’nın tartışmaya başladığı lisanda yenilik ve Türkçeye yönelme eğilimi fevkalade bir sürat kazandı bu biçimdelikle.
Lisanın kendi ortasındaki serüveni bu biçimdedir aslında. Yavaş ya da süratli değişimlere açıktır. Atatürk süratli olanını seçti. Buna da mecburiydi.
LİSAN BAYRAMI
İki buçuk ay daha sonrasıydı. Dolmabahçe Sarayı’nda 1. Türk Lisanı Kurultayı toplandı. Tarih 26 Eylül 1932.
Hedef, Türk lisanını öbür lisanlarla kıyaslamak, kurallarını düzenlemek, geniş bir kelamlık oluşturmak, sürekliliği olan mecmua çıkarmak, tabirleri Türkçeleştirmek, lisanımıza yerleşen yabancı sözcüklerin yerine Türkçelerini bulmaktı.
Türkçeyle ilgili birinci bilimsel çalışmaydı bu. İşte bu yüzden her 26 Eylül’ü Lisan Bayramı olarak kutluyoruz.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için bağlantı:
[email protected]
Sırf irtibat yok bu dünyaların ortasında. Bilgi, his, fikir üçlüsünü en çarpıcı ve kalıcı hâle getiren sanatsal etkinlikler de var. Kuru kuruya soluk alıp vermekle, beslenip giyinmekle yetinmiyoruz zira.
Varlığımıza değişik manalar da katmak istiyoruz. Bir yanımızı geçmişe yaslayarak, bir yanımızı geleceğe yansıtarak yapıyoruz bunu.
Pekala neyle?
Lisanla olağan olarak…
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK GERÇEĞİ
Bu gerçeği en güzel bilenlerden bir tanesiydi Mustafa Kemal. Geleceğin basamaklarının sistemli bir lisan gücüyle çıkılacağını biliyordu.
Latin harflerine geçişi başarır başarmaz Türkçenin arındırılması ve güçlendirilmesi çalışmalarına başladı. Kendine yol arkadaşları bulması gerekiyordu.
Buldu…
Cumhuriyet çabucak hemen üç yaşındayken Lisan Heyeti’ni kurdu. Ulusal kültürü oluşturmakta lisanın bağlayıcı gücüne inanıyordu. Sözcüklerin ve kavramların derinliğine güvenmek demekti bu hem de.
“DÜNYA ÜZERİNDE EN BÜYÜK SİLAH…”
“Dünya üstündeki en büyük silah, ateşlenmiş insan ruhudur,” der Ferdinand Foch. Yeni Türkiye toplumunun ateşli bir ruha kavuşması için silkinip kendine dönmesi gerektiğinin farkındaydı Atatürk.
Bağımsızlığınsadece savaşarak kazanılmayacağını, gerçek bağımsızlığın topluma lisan şuuru kazandırılmasıyla başarılacağını vurguluyordu her yerde.
“ASIL SAVAŞ ARTIK BAŞLIYOR”
Türkçenin yabancı lisanların baskısı altına girdiğini birinci nazarann ve buna başkaldıran Kaşgarlı Mahmut üzere bir lisan liderinin coşkusunu taşıyordu. “Asıl kurtuluş savaşımız artık başlıyor” diyerek sıvamıştı kolları. Bunun için de Lisan Devrimi’nin başarılması zaruriydi.
TÜRK LİSAN KURUMU KURULDU
11 Temmuz gecesiydi. Lisan konusunda ehil olan çalışma arkadaşlarını topladı. Kurulacak olan lisan kurumunun birinci çerçevesini kendi elleriyle çizdi.
Sonraki günü de kuruluşun tamamlanmasını istedi. Dediği üzere de oldu. 12 Temmuz 1932’de Türk Lisan Kurumu kuruldu.
1870’lerden beri Osmanlı’nın tartışmaya başladığı lisanda yenilik ve Türkçeye yönelme eğilimi fevkalade bir sürat kazandı bu biçimdelikle.
Lisanın kendi ortasındaki serüveni bu biçimdedir aslında. Yavaş ya da süratli değişimlere açıktır. Atatürk süratli olanını seçti. Buna da mecburiydi.
LİSAN BAYRAMI
İki buçuk ay daha sonrasıydı. Dolmabahçe Sarayı’nda 1. Türk Lisanı Kurultayı toplandı. Tarih 26 Eylül 1932.
Hedef, Türk lisanını öbür lisanlarla kıyaslamak, kurallarını düzenlemek, geniş bir kelamlık oluşturmak, sürekliliği olan mecmua çıkarmak, tabirleri Türkçeleştirmek, lisanımıza yerleşen yabancı sözcüklerin yerine Türkçelerini bulmaktı.
Türkçeyle ilgili birinci bilimsel çalışmaydı bu. İşte bu yüzden her 26 Eylül’ü Lisan Bayramı olarak kutluyoruz.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için bağlantı:
[email protected]