Siyasette “sistem, erken seçim, ittifaklar, baraj, Kürt sorunu, HDP’ye kapatma davası” tartışmaları sürerken, Türkiye Millet Meclisi (TBMM) bugün açılıyor. TBMM Lideri Şentop, yeni yasama yılı öncesinde açıklamalarda bulundu.
HDP’ye açılan kapatma davasıyla ilgili konuşan Şentop, parti kapatmaların Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu tarafınca çerçevesi belirlenmiş bir mevzu olduğunu söylemiş oldu. “Bir siyasi partinin, ‘terör aksiyonlarının odağı olmakla’ itham edilmesini dikkatle pahalandırmak gerekir. Mevzu Anayasa Mahkemesi’nin gündeminde, derdest” diyen Şentop, “Siyasi partilerin terörle ortalarına kesin ve net bir aralık koyması gerekir. Aksi biçimde hukuk sistemi devreye girer” dedi.
Dokunulmazlıklar
Hürriyet’ten Hande Fırat’a konuşan Şentop, dokunulmazlık evrakları ve nasıl bir prosedür izleneceği konusunda konuştu. bu yasama yılında TBMM Başkanlığı’na 349 tezkere geldi. 27. Yasama Dönemi’nin başlangıcından bugüne kadar TBMM Başkanlığı’na gelip Karma Komisyon’a havale edilen, ötürüsıyla 4. yasama yılı sonu itibariyle Karma Komisyon’da bulunan toplam tezkere sayısı bin 359’a ulaştı. Dokunulmazlık belgelerinin görüşülmesi ve karara bağlanması, Anayasa ve Adalet Kurulu üyelerinden oluşan Karma Komisyon’un yetkisinde. Oradan da Genel Kurul’da karara bağlanır. Bu kadar fazlaca dokunulmazlığın kaldırılması belgesinin bulunması beni de rahatsız ediyor.
Şentop’tan “Kürt sorunu var mı?” sorusuna karşılık yok
Türkiye Büyük Millet Meclisi Lideri sıfatım bu çeşit gündelik siyasi tartışmalara girmeme müsaade vermez. Fakat milletvekilleri, Anayasa gereği milletin tamamını temsil eder, kendilerini seçenleri yahut seçildikleri bölgeyi değil. Bu sebeple, belirli bir konun muhatabı olarak birtakım milletvekillerini yahut birtakım partileri görmek ya da göstermek bizim parlamento geleneğimizin en temel aslına karşıttır.
Parlamenter sisteme geçiş planları ne kadar gerçekçi?
Hükümet Sistemi değişikliği esasen bir Anayasa değişikliğidir. Bu da fakat Anayasa’da belirtilen sıklıkla, yani Meclis’in en az beşte üç çoğunluğu ile mümkün olabilir. Birtakım milletvekillerinin yahut birtakım siyasi partilerin ortalarında anlaşarak, hükümet sistemini değiştirmeleri mümkün değildir. bir daha bu tartışmada, baş karışıklıklarına da dikkat çekmek isterim. Güçlendirilmiş parlamenter sistem tabiri literatürde, yürütmenin güçlendirildiği parlamenter sistemi tabir eder. Güya parlamento güçlendirilecek sanılıyor. Yanlış. Güçlendirilmiş parlamenter sistem, istikrarlı hükümetler çıkartamayan parlamenter sistemlerde, yürütmeyi güçlendirmek için tasarlanmıştır. Yürütmenin kuvvetli olduğundan şikâyet edip de yürütmenin güçlendirilmesini temel alan bir sistemi savunmak enteresan olmalı.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine yönelik tenkitler
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde, Anayasal düzenlemeler bakımından aksayan bir taraf bulunmadığı kanaatindeyim. Ortaya sorun diye konulan konular, sistemin kendisinden kaynaklanmamaktadır.
Seçim ve Siyasi Partiler Yasası Meclis gündemine ne vakit gelir? Erken seçim ile ilgili bir işaret olur mu?
vakit içindemayı bilemiyorum. Seçim kanunlarındaki değişikliklerin uygulanmasıyla alakalı, seçimlerden en az bir yıl evvel yapılması kuralı var. Bu sebeple tartışmalar ağırlaşıyor. Lakin ben bu kuraldan dolayı değil, yeni hükümet sisteminin tabiatı gereği erken seçim ihtimali görmüyorum. Biz bu sistem değişikliğini aslına bakarsanız “erken seçimler” olmasın diye yaptık. Siyasi istikrar olsun diye yaptık. Erken seçimi gerektirecek siyasi ve hukuksal bir durum yok.
Seçim barajının yüzde 7’ye düşürülecek olması
AK Parti ve MHP’nin bu bahisteki çalışmalarını belli bir noktaya getirdiğini duyuyoruz. Yapılacak çalışmalara muhalefet partilerinin de katkı verebileceğini düşünüyorum. Seçim sistemi konusunu yalnızca baraj üzerinden tartışmak da hakikat değil. Bütün olarak sisteme bakmak gerekir.
TBMM İçtüzüğü çalışmaları
Kanaatimce, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü yeni Hükümet Sistemi ile tam uyumlu olacak biçimde, bütüncül bir bakış açısıyla bir daha düzenlenmelidir. Evvelce, Başbakanlık’ta bulunan “kanun mutfağı”nın Meclis’te olması ve gerektiği üzere çalışması lazım. Bunun için ihtisas komitelerinin yetkilerinin genişletilmesi, daha ağır ve tesirli çalışmalarının sağlanması lazım. Şayet unsurlar üzerinde mutabakat sağlanabilirse İçtüzük yapabiliriz.
Muhalefet sesinin kısılmasından kaygılı
O denli bir şey olabilir mi? Meclis milletin sesidir. O niçinle kimsenin sesini kısmak üzere bir fikir ne bende ne de arkadaşlarımda olur. Anayasa’ya göre, milletvekilleri bütün milleti temsil ederler. Ülkemizin bahtına daima bir arada istikamet verme sorumluluğumuz, Meclis ortasındaki diyaloglara da yansımalıdır.
Bakanlara sorulan sorular karşılıksız mı kalıyor?
Yeni hükümet sistemi devrinde soru önergelerinin cevaplanma oranı, toplamda, evvelki devirlere nazaran daha yüksek. Eski hükümet sisteminin olduğu periyotlarda soruların cevaplanma oranları, örneğin, 24. devirde yüzde 60.3, 26. periyotta yüzde 45.4… Yeni hükümet sistemi periyodu olan ortasında bulunduğumuz 27. periyotta ise bu oran yüzde 63.5…
Röportajın tamamını okumak için .
HDP’ye açılan kapatma davasıyla ilgili konuşan Şentop, parti kapatmaların Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu tarafınca çerçevesi belirlenmiş bir mevzu olduğunu söylemiş oldu. “Bir siyasi partinin, ‘terör aksiyonlarının odağı olmakla’ itham edilmesini dikkatle pahalandırmak gerekir. Mevzu Anayasa Mahkemesi’nin gündeminde, derdest” diyen Şentop, “Siyasi partilerin terörle ortalarına kesin ve net bir aralık koyması gerekir. Aksi biçimde hukuk sistemi devreye girer” dedi.
Dokunulmazlıklar
Hürriyet’ten Hande Fırat’a konuşan Şentop, dokunulmazlık evrakları ve nasıl bir prosedür izleneceği konusunda konuştu. bu yasama yılında TBMM Başkanlığı’na 349 tezkere geldi. 27. Yasama Dönemi’nin başlangıcından bugüne kadar TBMM Başkanlığı’na gelip Karma Komisyon’a havale edilen, ötürüsıyla 4. yasama yılı sonu itibariyle Karma Komisyon’da bulunan toplam tezkere sayısı bin 359’a ulaştı. Dokunulmazlık belgelerinin görüşülmesi ve karara bağlanması, Anayasa ve Adalet Kurulu üyelerinden oluşan Karma Komisyon’un yetkisinde. Oradan da Genel Kurul’da karara bağlanır. Bu kadar fazlaca dokunulmazlığın kaldırılması belgesinin bulunması beni de rahatsız ediyor.
Şentop’tan “Kürt sorunu var mı?” sorusuna karşılık yok
Türkiye Büyük Millet Meclisi Lideri sıfatım bu çeşit gündelik siyasi tartışmalara girmeme müsaade vermez. Fakat milletvekilleri, Anayasa gereği milletin tamamını temsil eder, kendilerini seçenleri yahut seçildikleri bölgeyi değil. Bu sebeple, belirli bir konun muhatabı olarak birtakım milletvekillerini yahut birtakım partileri görmek ya da göstermek bizim parlamento geleneğimizin en temel aslına karşıttır.
Parlamenter sisteme geçiş planları ne kadar gerçekçi?
Hükümet Sistemi değişikliği esasen bir Anayasa değişikliğidir. Bu da fakat Anayasa’da belirtilen sıklıkla, yani Meclis’in en az beşte üç çoğunluğu ile mümkün olabilir. Birtakım milletvekillerinin yahut birtakım siyasi partilerin ortalarında anlaşarak, hükümet sistemini değiştirmeleri mümkün değildir. bir daha bu tartışmada, baş karışıklıklarına da dikkat çekmek isterim. Güçlendirilmiş parlamenter sistem tabiri literatürde, yürütmenin güçlendirildiği parlamenter sistemi tabir eder. Güya parlamento güçlendirilecek sanılıyor. Yanlış. Güçlendirilmiş parlamenter sistem, istikrarlı hükümetler çıkartamayan parlamenter sistemlerde, yürütmeyi güçlendirmek için tasarlanmıştır. Yürütmenin kuvvetli olduğundan şikâyet edip de yürütmenin güçlendirilmesini temel alan bir sistemi savunmak enteresan olmalı.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine yönelik tenkitler
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde, Anayasal düzenlemeler bakımından aksayan bir taraf bulunmadığı kanaatindeyim. Ortaya sorun diye konulan konular, sistemin kendisinden kaynaklanmamaktadır.
Seçim ve Siyasi Partiler Yasası Meclis gündemine ne vakit gelir? Erken seçim ile ilgili bir işaret olur mu?
vakit içindemayı bilemiyorum. Seçim kanunlarındaki değişikliklerin uygulanmasıyla alakalı, seçimlerden en az bir yıl evvel yapılması kuralı var. Bu sebeple tartışmalar ağırlaşıyor. Lakin ben bu kuraldan dolayı değil, yeni hükümet sisteminin tabiatı gereği erken seçim ihtimali görmüyorum. Biz bu sistem değişikliğini aslına bakarsanız “erken seçimler” olmasın diye yaptık. Siyasi istikrar olsun diye yaptık. Erken seçimi gerektirecek siyasi ve hukuksal bir durum yok.
Seçim barajının yüzde 7’ye düşürülecek olması
AK Parti ve MHP’nin bu bahisteki çalışmalarını belli bir noktaya getirdiğini duyuyoruz. Yapılacak çalışmalara muhalefet partilerinin de katkı verebileceğini düşünüyorum. Seçim sistemi konusunu yalnızca baraj üzerinden tartışmak da hakikat değil. Bütün olarak sisteme bakmak gerekir.
TBMM İçtüzüğü çalışmaları
Kanaatimce, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü yeni Hükümet Sistemi ile tam uyumlu olacak biçimde, bütüncül bir bakış açısıyla bir daha düzenlenmelidir. Evvelce, Başbakanlık’ta bulunan “kanun mutfağı”nın Meclis’te olması ve gerektiği üzere çalışması lazım. Bunun için ihtisas komitelerinin yetkilerinin genişletilmesi, daha ağır ve tesirli çalışmalarının sağlanması lazım. Şayet unsurlar üzerinde mutabakat sağlanabilirse İçtüzük yapabiliriz.
Muhalefet sesinin kısılmasından kaygılı
O denli bir şey olabilir mi? Meclis milletin sesidir. O niçinle kimsenin sesini kısmak üzere bir fikir ne bende ne de arkadaşlarımda olur. Anayasa’ya göre, milletvekilleri bütün milleti temsil ederler. Ülkemizin bahtına daima bir arada istikamet verme sorumluluğumuz, Meclis ortasındaki diyaloglara da yansımalıdır.
Bakanlara sorulan sorular karşılıksız mı kalıyor?
Yeni hükümet sistemi devrinde soru önergelerinin cevaplanma oranı, toplamda, evvelki devirlere nazaran daha yüksek. Eski hükümet sisteminin olduğu periyotlarda soruların cevaplanma oranları, örneğin, 24. devirde yüzde 60.3, 26. periyotta yüzde 45.4… Yeni hükümet sistemi periyodu olan ortasında bulunduğumuz 27. periyotta ise bu oran yüzde 63.5…
Röportajın tamamını okumak için .