JoKeR
Active member
Zeytinburnu Belediyesi, geçtiğimiz yıl 6 Aralık’ta vefat eden mütefekkir ve akademisyen Ş. Teoman Duralı anısına, Doç. Dr. Aynur Erdoğan Coşkun editörlüğünde konuşmalarından oluşan bir kitap yayımladı. Duralı’nın 2015-2018 yılları içinde Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirdiği “Medeniyet Tarihi” başlıklı dersleri “Din ve Felsefe-Bilim Açısından Doğu ve Batı Medeniyetleri” ismiyle kitaplaştı. Seminerler dizisinin görüntü kayıtlarından elde edilen metinlerden oluşan kitap, Duralı’nın kendisinin kaleme aldığı öteki metinlerin sistematik kurgusuna sahip değil. Duralı, soru karşılıklarla zenginleşen söyleşilerinde, seyahatlerinde gözlemlediği kültür ve medeniyetlerden örnekler vererek fazlaca çeşitli mevzuları sohbet sıcaklığında aktarıyor.
MEDENİYETTEN EVVEL KÜLTÜR VARDI
Duralı, Kasım 2017’de “Kültürden Medeniyete Geçiş” başlığında yaptığı konuşmada, insanların 15 bin yıl evvel çabucak hemen medeniyet ortada yokken, kültür hayatına büyük katkılar verdiğini şu biçimde örnekliyor; “Nasıl Itrî’yi, Dede Efendi’yi evrimsel bir gelişmenin kararı olarak gösteremezsek, 15 bin yıl öncesine tarihlenen Avustralya yepyerlilerini ve bizim Güneydoğu Anadolu’da Göbeklitepe denilen yerde ortaya konulmuş olan yapıtları evrimle açıklayamayız; felaket bir biçimde insanı hayrete düşürüyorlar. Lakin elektronik aletlerle kesebileceğiniz granitleri yontmuşlar. Yan yana ve üst üste koyarak tapınaklarını ve binalarını inşa etmişler tesadüfe zerrece yer bırakmamacasına, bu taşları yan yana getiriyor. Ebatlarını farklı tutuyor ve buradan birbirinden çok farklı civarlarda kuklavari yapıları meydana getirmişlerdir.”
HOŞGÖRÜNÜN KAYNAĞI KUR’AN
“Doğu ve Batı Medeniyetleri Ayrımı”, “İnsan Bir Kültür Varlığıdır”, “Felsefe Bilimin Doğuşu”, “Diller ve Medeniyetler”, “Kültürden Medeniyete Geçiş”, “İslam Öncesi Türk Kültürü”, “Medeniyetlerin Coğrafik Sınırları” üzere başlıklarla kısımlara ayrılan kitap, geçmişten günümüze medeniyetlerin tesirlerini tartışıyor. Bir dersinde eski medeniyetlerden bugünlere kalan birtakım alışkanlıklardan kelam eden Teoman Hoca, bugünkü çağdaş global medeniyetin gelecek vakit içindera bu biçimde alışkanlıklar bırakabilecek zenginliğe sahip olup olmadığı sorusuna şu tabirlerle karşılık vermesi ibret verici: “Bencilliği bırakabilir, bireyciliği bırakabilir, maddiyata düşkünlüğü bırakabilir, müsamahadan bahsedebilir miyiz bilmiyorum. Çok çağdaşçı yakın yahut uzak arkadaşıma, dostlarımıza bakıyorum, bir yere geldiğimizde müsamaha tak diye kesiliveriyor. örneğin, Müslümanlık’ta ilkece öbür inançtan olanlara gösterilmesi gereken müsamaha Kur’an’da vardır. Allah elçisine ‘Sizin dininiz size, benim dinim bana’ dediği Yeni Çağ’ın en çok övündüğü müsamahanın kaynağı, daha ne olsun?”
DURALI NİYETİNE GİRİŞ
Söyleşilerinde “Kültürü harab olmuş bir toplumun, maddi direnci de kırılır” diyen Teoman Hoca, kültürü şu tabirlerle açıklıyor: “İnsan demek kültür demektir. Kültürle insanı farklı bahisler olarak ortaya koyamayız. Nerede insan var ise orada bir toplum ve hem de kültür var demektir.” Bilgisi arttıkça kendi kültürüne hürmeti da artan, bir toplum için lisan, din ve siyasetin epey değerli olduğunu her fırsatta vurgulayan Teoman Duralı’nın fikrinin yapı taşlarına vâkıf olmak için bu kitap, temel bir başlangıç metni niteliğinde okunabilir.
SORULARIMI AHİRETE BIRAKTIM
Kitabın sunuş yazısını yazan Zeytinburnu Belediye Lideri Ömer Arısoy, Teoman Hoca’nın söyleşilerinden birinde şahit olduğu şu anıyı aktarıyor: “Bir dinleyicimizin ‘Soruma yanıt aldım lakin bir sürü yeni soru oluştu’ demesi üzerine tam olarak şu biçimde demişti hocamız, ‘Benim de sorularım bitmiyor hiç, birçoğunu ahirete bıraktım. Orada fazlaca soracağım adamlar var.”
MEDENİYETTEN EVVEL KÜLTÜR VARDI
Duralı, Kasım 2017’de “Kültürden Medeniyete Geçiş” başlığında yaptığı konuşmada, insanların 15 bin yıl evvel çabucak hemen medeniyet ortada yokken, kültür hayatına büyük katkılar verdiğini şu biçimde örnekliyor; “Nasıl Itrî’yi, Dede Efendi’yi evrimsel bir gelişmenin kararı olarak gösteremezsek, 15 bin yıl öncesine tarihlenen Avustralya yepyerlilerini ve bizim Güneydoğu Anadolu’da Göbeklitepe denilen yerde ortaya konulmuş olan yapıtları evrimle açıklayamayız; felaket bir biçimde insanı hayrete düşürüyorlar. Lakin elektronik aletlerle kesebileceğiniz granitleri yontmuşlar. Yan yana ve üst üste koyarak tapınaklarını ve binalarını inşa etmişler tesadüfe zerrece yer bırakmamacasına, bu taşları yan yana getiriyor. Ebatlarını farklı tutuyor ve buradan birbirinden çok farklı civarlarda kuklavari yapıları meydana getirmişlerdir.”
HOŞGÖRÜNÜN KAYNAĞI KUR’AN
“Doğu ve Batı Medeniyetleri Ayrımı”, “İnsan Bir Kültür Varlığıdır”, “Felsefe Bilimin Doğuşu”, “Diller ve Medeniyetler”, “Kültürden Medeniyete Geçiş”, “İslam Öncesi Türk Kültürü”, “Medeniyetlerin Coğrafik Sınırları” üzere başlıklarla kısımlara ayrılan kitap, geçmişten günümüze medeniyetlerin tesirlerini tartışıyor. Bir dersinde eski medeniyetlerden bugünlere kalan birtakım alışkanlıklardan kelam eden Teoman Hoca, bugünkü çağdaş global medeniyetin gelecek vakit içindera bu biçimde alışkanlıklar bırakabilecek zenginliğe sahip olup olmadığı sorusuna şu tabirlerle karşılık vermesi ibret verici: “Bencilliği bırakabilir, bireyciliği bırakabilir, maddiyata düşkünlüğü bırakabilir, müsamahadan bahsedebilir miyiz bilmiyorum. Çok çağdaşçı yakın yahut uzak arkadaşıma, dostlarımıza bakıyorum, bir yere geldiğimizde müsamaha tak diye kesiliveriyor. örneğin, Müslümanlık’ta ilkece öbür inançtan olanlara gösterilmesi gereken müsamaha Kur’an’da vardır. Allah elçisine ‘Sizin dininiz size, benim dinim bana’ dediği Yeni Çağ’ın en çok övündüğü müsamahanın kaynağı, daha ne olsun?”
DURALI NİYETİNE GİRİŞ
Söyleşilerinde “Kültürü harab olmuş bir toplumun, maddi direnci de kırılır” diyen Teoman Hoca, kültürü şu tabirlerle açıklıyor: “İnsan demek kültür demektir. Kültürle insanı farklı bahisler olarak ortaya koyamayız. Nerede insan var ise orada bir toplum ve hem de kültür var demektir.” Bilgisi arttıkça kendi kültürüne hürmeti da artan, bir toplum için lisan, din ve siyasetin epey değerli olduğunu her fırsatta vurgulayan Teoman Duralı’nın fikrinin yapı taşlarına vâkıf olmak için bu kitap, temel bir başlangıç metni niteliğinde okunabilir.
SORULARIMI AHİRETE BIRAKTIM
Kitabın sunuş yazısını yazan Zeytinburnu Belediye Lideri Ömer Arısoy, Teoman Hoca’nın söyleşilerinden birinde şahit olduğu şu anıyı aktarıyor: “Bir dinleyicimizin ‘Soruma yanıt aldım lakin bir sürü yeni soru oluştu’ demesi üzerine tam olarak şu biçimde demişti hocamız, ‘Benim de sorularım bitmiyor hiç, birçoğunu ahirete bıraktım. Orada fazlaca soracağım adamlar var.”