Nuri Pakdil’in Batı Notları kitabında Avrupa’ya eleştirel bir müşahede

AirdropAvcisi

New member
Türk edebiyatının usta kalemi Nuri Pakdil, çıktığı Avrupa seyahatlerinde yazdığı günlükleri Batı Notları kitabı ismi altında bir ortaya getirdi. birinci vakit içinderda 2010 yılında yayımlanan kitap, Nuri Pakdil’in kıvrımlı kalemiyle ağızda edebi bir tat bırakıyor.

Pakdil, niyet dünyamızı zenginleştiren yaşayan az kalemlerden birisidir. ötürüsıyla büyük kıymetlerin öldükten daha sonra değil, yaşarken yapıtlarını okumak ve anlamak daha mühimdir.

Bir seyahat yapıtından epeyce sürükleyici roman tadındadır Batı Notları.

Bize de bu seyahatte Pakdil’e eşlik etmek kalıyor.

HER ŞEY BATI MI SORUSU

Nuri Pakdil, Batı olgusunu irdelerken hicvedici bir üslup kullanarak insanların yaşlı kıta hakkındaki fikirlerine katkıda bulunur. Tanzimat Fermanı’ndan bugüne kadar başlayan Avrupa alafrangalığı bilhassa münevverler üzerinde tesirini ziyadesiyle hissettirmiştir.

Müellif bu durumu şu biçimde eleştiriyor;

“Batı üstüne, şimdiye kadar epeyce okuduk. Uzun yıllardır, uygarlığımızı bırakıp, nasıl olursa olsun, ne olursa olsun, Batılılara benzemeye çalışıyoruz. Onların kelamlarını tutmadan, onların kurumlarını almadan, onların maddelerini uygulamadan, sıkıntılarımızı çözemeyeceğimiz kanısına varmışız.”

Devam ediyor Pakdil;

“Batı nasıl düşünüyorsa biz de o denli düşüneceğiz. Niyetin en düzgününü onlar bilirler çünkü! Avrupalılar bir örnektiler önümüzde! Öyküneceğiz onlara! Batılılaşmak dediğimiz yabancılaşma bu biçimde başlamadı mı?”



Sayfa: 107

FRANKFURT VE KUDÜS


Almanya seyahatindeki notlarını okuduğumda Nuri Pakdil, Frankfurt havaalanına ayak basar basmaz kendisini solunmaz bir hava içerisinde hissettiğini etkileyici bir biçimde bize anlatıyor.

Kalabalık ve sürat, yabancı birisi farklı olabilir tahminen fakat kendi karışıklıklığı içerisinde yaşayan bir kent.

Almanların soğuk beşerler olduğunu, bunu para bozdururken, kimi yerleri sorarken, gazete alırken bu izlenimi edindiğini anlatıyor.

Muharrir, uçaktayken Kudüs’ü düşündüğünü ve özlediğini anlatıyor. Zira Peygamber’in miracı Kudüs’ten başlar.


ULUSAL BİLEŞİME VARMAK

Avrupa’ya öykünmekle, inançları, davranışları farklı uluslara nazaran düzenlenmiş kurumları almakla, onların birebirini kurmakla, ulusal bileşime varmak mümkün mü?

Mümkün değilse bu biçimde kendi dinamiklerimiz çerçevesinde ve kendi kıymet yargılarımızdan yola çıkarak ulusal bir bileşme yaratmak niye güç olsun ki?

Batı yaşantısının uyumsuzluğu da bu dengesizliktedir müellife göre. Zira makine her şeyin önüne geçince dengesizlik başlar.

TANZİMAT AYDINLARINA TENKİTLER

Paris yolcuğunda günlüğüne anılarını yazmaya devam eden Nuri Pakdil, bilhassa Paris’in anılarında olumsuz bir yeri olduğunu da satırlarına ekler.

Bunun niçini, Tanzimat daha sonrası Avrupa’ya açılan periyodun önde gelen aydınların, mütefekkirlerin hareketçilerin birçoklarının Paris’te kalarak çıkardıkları mecmua ve gazetelerle bizi uygarlığımızdan koparmaya, Avrupalılaştırmaya çalışmışlardır.

Tanzimat aydınlarının ulvi kıymetlerimizi hiçe saydıklarını, önemsizleştirdiklerini, her şeyin Avrupa olduğunu ve buna misal öbür çalışmaları Nuri Pakdil’in eleştirel kaleminden nasibi almıştır.

GÖZLERİMİZ DOĞULUDUR

Paris notlarına devam eden müellif, bu kentin anılarında olumsuz bir yeri olduğunu ve sebebini bir üst paragrafta belirtmiştik. Bunun yanında romantik kent Paris’in hoş yanlarından da bahsetmeyi ihmal etmez.

Paris’in havası paktır. Zira yükselen Batı isi, güneşle Paris’in içinde kalın bir duvardır. Bu is bildiğimiz baca isi değildir, o yüzden paktır Paris’in havası. Biz Doğuluların, Doğulu istikametiyle hissettiğimiz, yorumu da bize ilişkin olan bir is.

Doğuluk hissini yitirmemiş bütün doğuluların bunu hissedecekleri kanısındayım.

Bu is Paris’i tanımamıza mahzur olmuyor.

Gözlerimiz Doğuludur zira.

AVRUPA’NIN DEĞİŞMEYEN SİYASETİ

Nuri Pakdil, Avrupa gazetelerini takip ederken o gün Le Monde gazetesini okur. 1972 yılında gazetede okuduğu haberden yolan çıkan Pakdil, Avrupalıların öteden beri Türkiye üstündeki oyunlarından, entrikalarından bahseder.

Avrupa ulusculuğun üzerinden yarım asır geçmesine karşın bu siyasetinden vazgeçmediğini günlüğüne not düşer.

Entelektüel kişiliğiyle fikir ve gönül dünyamızı yazdığı yapıtlarla büyük katkı sağlayan Nuri Pakdil’in Avrupa Notları seyahat kitabını okumanızı tavsiye ediyorum.

Avrupa Notları, Avrupa üzerine edebi bir seyahat…

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

[email protected]
 
Üst