Pegasus casus yazılımı otokratların iktidarını pekiştiriyor

IşıkHaber

New member
George Monbiot

Demokrasi, sahip olduğunuz imkânların eşit olmasını gerektirir. Şayet hükümetler rakiplerinin erişemeyeceği siyasi silahlar edinirlerse, onları iktidar koltuğundan kaldırmak da güçleşir. Günümüzde o kadar fazlaca araca sahipler ki, bir sefer kurulduktan daha sonra tesirli bir otokrasinin tekrar nasıl devrilebileceğini merak etmeye başladım.

Guardian gazetesinin, hükümetler tarafınca yaygın halde kullanıldığının ortaya çıkarılmasına yardımcı olduğu Pegasus isimli casus yazılım, orantısız gücün en yeni örneği. Birinin hayatını gözetleme, her bir hareketini, kelamını ve amacını izleme kabiliyeti, otokratlara eşi gibisi görülmemiş bir güç sunuyor. Bu, bizleri kendimize karşı muhbirler haline getiriyor. Bu casusluk faaliyetine maruz kalan hiç kimse, bu planlar önce bilinmeden ve büyük ihtimalle de engellenmeden, barışçıl ve demokratik bir biçimde bir hükümetin yerini almayı planlayamaz.

KELAMDA DEMOKRASİ, ÖZDE DİKTATÖRLÜK

Berlin Duvarı’nın yıkılışından bu yana, otokratlar kesintisiz bir idare için yeni bir strateji geliştirdiler: Gerçekte işlememesini sağlarken, seçimler ve parlamentolar dahil olmak üzere, demokratik süreci ve imajı korumak. İktidar demokratik yapılardan geri alınır ve bin bir zahmetle meydan okunabileceği bir yere taşınır: Muhalefet karşısında para ve himaye gücü, itaatkâr bir yargı ve yaltakçı bir medya eliyle savunulan küçük bir etrafta toplanır. Narendra Modi, Viktor Orbán, Recep Tayyip Erdoğan, Jarosław Kaczyński, Vladimir Putin ve Alexander Lukashenko bu sürecin nasıl işlediğini yeterli bilir.

Belarus’tan Hong Kong’a dek gördüğümüz üzere, protestolar sıklıkla etkisiz kılınıyor. Pek sayıda insan sokaklara dökülüyor, evvelden biroldukca rejimi deviren demokratik ahlaki yetkiyi kullanıyor çekiyor ancak sonuçta hiç bir şey olmuyor. Otokratlar koltuklarında oturup dışardaki protesto gücünün tükenmesini, başlarının ezilmesini ve artık halktan korkmaları gerekmediğini bilerek protestocu başkanların mahpusa atılmasını bekliyorlar. Artık ya hile ve baskı ya da aldatma yoluyla seçimleri kazanma yahut kaybederlerse, seçim sonuçlarını yok sayma seçeneklerine sahipler. Tarihin yayı artık adalete yanlışsız eğilmiyor.

Yeni gözetleme araçları, bir küme olağanüstü çağdaş silahı da tamamlıyor. Toplumsal medyada yayılan karanlık reklamlar; hükümran sınıfı destekleyen nahoş fikirleri kelamda ‘sağduyuya’ dönüştürmek için kirli parayı kullanan ‘düşünce kuruluşları’; seçmenlerin bastırılması; mahkemelerin tıka basa doldurulması; kurumlar içindeki bitmek bilmeyen süreçler yardımıyla sivil alandaki muhalefeti engelleme; makul yürütülen kültür savaşları: Bunlar kelamda demokrasilerde, otokrat iktidarın giderek daha fazla kullandığı karmaşık araçlar.

İNGİLTERE’NİN MEVT DÖŞEĞİNDEKİ DEMOKRASİSİ

Bunların birçoğu İngiltere’de de kullanıma sokuluyor. Elimizde, hükümetin Pegasus isimli casus yazılımı kullandığına ait hiç bir ispat bulunmasa da, hükümetin istihbarat teşkilatı GCHQ tarafınca geliştirilen ve kimi cinsel yollarla tuzağa düşürülen barışçıl protestoculara karşı gorevlendirilen kapalı polisin kullandığı gözetleme ağları üzerinden vatandaşların daha fazla gözetlendiğini Edward Snowden yardımıyla öğrendik. Polisler, bu skandalın detayları sızmaya devam ederken kendilerine çeki nizam verme kelamı verdiler. Buna rağmen, geçtiğimiz hafta, ‘Extinction Rebellion’ [Yok Oluş İsyanı*] protestolarına katılan eski bir polis memuru, Metropolitan polisinin kendisine muhbirlik yaptırmaya çalıştığını öne sürdü. İçişleri Bakanı Priti Patel’in barışçıl etraf protestocularını ‘suçlu’ diye nitelendirmesi hesaba katıldığında, polisiye casusluğun sürmüyor olması şaşırtan olurdu.

Hükümet, siyasal alanı tek taraflı bir aynaya dönüştürüyor. Tıpkı hayatlarımız hakkında daha fazla şey öğrendiği üzere, kendi ayak oyunları hakkında daha az şey öğrenmemizi sağlıyor. Resmi Sırlar Yasası’nda önerilen değişikliklerle, gazetecileri ve öteki vatandaşları güya casuslarmış üzere ‘izinsiz açıklamalar’ yapmaları halinde muhtemelen 14 yıl mahpus manasına gelen ‘artan azami cezalar’ aracılığıyla tehdit ediyor. Şimdiye dek kamu faydası savunması istikametindeki davetlere direndi. Buna rağmen, hükümetin gerçekleştirdiği suiistimallerinin müsaadesiz biçimde kamuya açıklanması demokrasi için hayati değere sahip. Gayri legal soruşturmalar çoğalırken, yasal soruşturmalar bastırılıyor.

Son 35 yıl ortasında, sahip olduğumuz siyasi özgürlükler, hem Muhafazakâr birebir vakitte Emekçi Partisi hükümetlerinin dayattığı bir küme baskıcı parlamento sonucuyla aşındırıldı: 1986 Kamu Sistemi Yasası, 1992 Sendika ve Emekçi İlgileri Yasası, 1994 Ceza Adaleti ve Kamu Sistemi Yasası, 2000 Terörle Çaba Yasası, 2003 Toplum Tersi Davranışlar Yasası, 2005 Önemli Organize Cürümler ve Polis Yasası, 2014 Lobiciliğin Şeffaflığı, Parti Dışı Kampanyalar ve Sendika İdaresi Yasası, 2016 Sendikalar Yasası, 2021 Zımnî İnsan İstihbarat Kaynakları Yasası, bunlardan sadece birkaç tanesi. Lakin bunlardan hiç biri, şu anda Avam Kamarası’ndan değiştirilmeden geçen polis, cürüm, ceza ve mahkemeler yasa tasarısı kadar cüretkâr değildi. Polise, protestoları -çevredeki insanlarda ‘ciddi huzursuzluk yaratmak’ da dahil olmak üzere-aşırı derecede muğlak bir biçimde tanımlanmış rastgele bir kamusal rahatsızlık sözünü mazeret edebilecekleri münasebetlerle engelleme yetkisi veriyor. ‘Ciddi huzursuzluk’, demokrasinin motorudur. Pekala, bu yok edilen siyasi özgürlükleri ne vakit ve nasıl geri kazanacağız?

DİKTATÖRLÜĞÜ YIKMAK MÜMKÜN OLACAK MI?

Sandık kabinlerinde kimlik delili sunulması talebi, ABD’deki Cumhuriyetçilerin öncülüğünü yaptığı çeşitten, bariz biçimde seçmenleri bastırmak gayesiyle yürürlüğe konan bir teşebbüstü. Aslında olmayan bir sorunu çözmek için (seçimlerde ‘yaygın görülen’ kimlik sahtekârlığı), muhafazakâr oy kullanma ihtimali düşük olan, sıklıkla en fakir ve en dışlanmış topluluklarda yaşayan 2 milyon insanı oy kullanmaktan alıkoyabilir.

Hükümet, seçim kurulunu lağvetme, seçimlerin gerçekleştirilme biçimi ve yardım toplama konusundaki geriye kalan cılız kontrolleri de ortadan kaldırma fikrini ortaya attı. Yargı kontrolü ve mahkemeler yasa tasarısı, kararlarına itiraz etme imkanımızı kısıtlayacak. Etrafa ziyan veren projeler ve Covid hadiselerini içeren son gelişmelerin de gösterdiği üzere, yasal itirazlar hesap sormak noktasında büyük kıymet taşıyor. Üniversiteler ve öteki kamu kurumlarında tenkitleri yok etmek emeliyle kültür savaşlarını kullandı ve milyarder basınla birlik olarak, gücünü aldığı çıkar etraflarına karşı çıkan herkesi, birçok vakit yıkıcı bir tesire maruz bırakacak halde şeytanlaştırdı.

Hükümetin geriye kalan tek zayıf noktası ise şahsen kendi beceriksizliğidir. Donald Trump, ABD sistemi işlediği için değil, maharetsiz bir otokrat olduğu için koltuğunu kaybetti: çünkü dikkati dağınık, dürtüsel ve çelişkili bir tanesiydi. O, Modi, Putin, Orbán, Erdoğan, Kaczyński ve Lukashenko’nun sahip olduğu şeye, yani stratejik, sofistike bir güç dürtüsüne sahip değildi.

Boris Johnson, Covid-19 kaynaklı 130 bin can kaybının da kanıtladığı üzere, olağanüstü derecede maharetsiz bir yönetici. Yetkili bir otokrat olup olmadığı da yakında ortaya çıkacak. Kesin olan şu ki, muhalefeti bastırmada ülkeyi yönetmekten daha tesirli biri. Yargısal yandaşlık yaratmak için yararlı salgın kontratları ve mülk zenginlerini destekleyen planlama yasalarında yapılan ataklar yardımıyla, hükümeti, tüm otokrasiler için gerekli olan himaye ve kayırma ağlarını da örmeye başladı. Johnson’ın genel yararsızlığı tahminen de ölümcül bir hal alacak. Buna alternatif olarak, yeni siyasi silahların sayesinde gerçekleştirdiği zalimce güç arayışı, idari başarısızlıklarını kıymetsiz hale getirebilir.

Her iki durumda da, harekete geçmek için fazlaca az vaktimiz kalmış üzere görünüyor. Bir daha sonraki seçimde hükümet değişikliğini sağlayamazsak ve daha sonraki hükümet iktidarı halka iade etmeye hazır değilse, epey uzun bir süre için diğer bir baht bulamayacağımızdan endişeleniyorum.


Yazının yepyenisi The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
 
Üst